Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.441.2017.3.MD
z 27 lutego 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 grudnia 2017 r. (data wpływu – 18 grudnia 2017 r.), uzupełnionym 26 i 29 stycznia oraz 15 lutego 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia ugody w sprawie zwrotu nakładów poniesionych przez spadkodawczynię na nieruchomość – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 grudnia 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia ugody w sprawie zwrotu nakładów poniesionych przez spadkodawczynię na nieruchomość.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym, w pismach z 15 stycznia 2018 r. znak: 0111-KDIB4.4015.215.2017.1.MD, 0111-KDIB4.4014.441.2017.1.MD oraz z 6 lutego 2018 r. znak: 0111-KDIB4.4015.215.2017.2.MD, 0111-KDIB4.4014.441.2017.2.MD wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 26 stycznia 2018 r. (wniesienie dodatkowej opłaty), 29 stycznia 2018 r. (data wpływu pisma stanowiącego uzupełnienie) oraz 15 lutego 2018 r. (data wpływu drugiego pisma stanowiącego uzupełnienie).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/następujące zdarzenie przyszłe:

Matka Wnioskodawcy przez wiele lat żyła w nieformalnym związku konkubenckim. Znaczna część wynagrodzenia Wnioskodawczyni (winno być: matki Wnioskodawcy) była spożytkowana na wyposażenie i remont domu, w którym matka Wnioskodawcy wraz z konkubentem i Wnioskodawcą zamieszkiwała. Nadmienić należy, że nieruchomość, na której jest posadowiony dom, stanowi wyłączną własność konkubenta matki Wnioskodawcy.

W dniu 23 października 2017 r. matka Wnioskodawcy zmarła.

Aktem poświadczenia dziedziczenia z 3 listopada 2017 r. sporządzonym w Kancelarii Notarialnej poświadczono, że spadek po zmarłej matce, w drodze dziedziczenia z ustawy, w całości, z dobrodziejstwem inwentarza nabył jej syn – będący Wnioskodawcą w niniejszej sprawie.

Do masy spadkowej weszły więc niezaspokojone roszczenia majątkowe matki Wnioskodawcy (spadkodawczyni) wobec konkubenta, o zwrot poczynionych przez nią nakładów na majątek stanowiący wyłączną własność konkubenta. Roszczenie majątkowe i prawo do jego zaspokojenia nabył w drodze dziedziczenia ustawowego syn (Wnioskodawca).

Konkubent zmarłej matki Wnioskodawcy zaproponował pozasądowy sposób zaspokojenia tego roszczenia (ugoda), które przysługiwało spadkodawczyni (matce Wnioskodawcy) i zaspokojenie tego roszczenia na rzecz Wnioskodawcy (spadkobiercy ustawowego) w drodze jednorazowej spłaty.

W związku z powyższym Wnioskodawca ma wątpliwość jak zakwalifikować nabyte w ten sposób środki, które są tylko ekwiwalentem pieniężnym nabytego przez Wnioskodawcę w drodze dziedziczenia ustawowego roszczenia majątkowego.

Wnioskodawca chce zadeklarować w przewidzianej formie i w ustawowym terminie nabycie w drodze dziedziczenia ustawowego własności prawa majątkowego, a to roszczenia (dokonać zgłoszenia na druku SD-Z2), co w jego opinii będzie wystarczające, a ponadto skoro Wnioskodawca jako spadkobierca ustawowy zgłasza nabycie roszczenia wchodzącego do spadku po matce, to będzie on korzystał ze zwolnienia podmiotowego, przewidzianego dla zstępnych w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Ponadto zawarcie z konkubentem zmarłej matki Wnioskodawcy pozasądowej ugody, na mocy której zostanie to roszczenie zaspokojone, nie będzie też powodowało konieczności zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, bowiem taka ugoda jedynie reguluje dług spadkowy, a ponadto nie jest objęta katalogiem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, iż prostuje stan faktyczny o wskazanie, że we wniosku jest mowa o nakładach poczynionych na nieruchomość przez spadkodawczynię, czyli matkę Wnioskodawcy. To ona czyniła nakłady na nieruchomość stanowiącą własność jej konkubenta, nie Wnioskodawca.

W dalszej części uzupełnienia Wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny/zdarzenie przyszłe następująco: Wnioskodawca jest synem zmarłej 23 października 2017 r. Ż. B. i mocą aktu poświadczenia dziedziczenia z 3 listopada 2017 r., sporządzonego w Kancelarii Notarialnej, nabył jako spadkobierca ustawowy całość spadku po zmarłej Ż. B. (matce).

Konkubent, z którym matka Wnioskodawcy pozostawała w wieloletnim nieformalnym związku, oświadczył, że zmarła Ż. B. w czasie ich wspólnego zamieszkiwania w domu położonym w M. czyniła na tę nieruchomość nakłady pieniężne w formie remontów, zakupienia elementów wyposażenia domu i ogrodu. Jakkolwiek, nieruchomość ta stanowi i stanowiła przez cały okres związku konkubenckiego wyłączną własność konkubenta matki. Tym samym matka czyniła nakłady na cudzy majątek i przysługiwało jej roszczenie o zwrot tych nakładów (ich wartości), bowiem dokonywała tego przysporzenia bez podstawy prawnej. Roszczenie to jest więc roszczeniem majątkowym wchodzącym do masy spadkowej po niej i z chwilą śmierci matki przeszło ono wraz z całą masą spadkową na jej spadkobiercę ustawowego, czyli na Wnioskodawcę. Wnioskodawca jest zatem uprawnionym do jego dochodzenia oraz zaspokojenia.

W związku z powyższym, zdarzenie przyszłe polega na zamiarze uregulowania w sposób pozasądowy – ugoda pozasądowa, roszczenia Wnioskodawcy wchodzącego w skład spadku po zmarłej, a dotyczącego zwrotu wartości nakładów, które zostały sfinansowane przez matkę Wnioskodawcy. Ugoda pozasądowa, która miałaby zostać zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a konkubentem matki, miałaby na celu zaspokojenie roszczeń Wnioskodawcy, jako spadkobiercy ustawowego, o zwrot nakładów, jakie matka Wnioskodawcy Ż. B. (spadkodawczyni) czyniła będąc w związku konkubenckim na rzecz kosztów ulepszenia/modernizacji/remontów nieruchomości będącej własnością konkubenta.

Wnioskodawca nadmienia, że ugoda ta nie została jeszcze sporządzona i zawarta.

Roszczenie majątkowe wchodzące do masy spadkowej zostałoby na mocy ugody zaspokojone przez konkubenta matki, poprzez wypłatę przez niego na rzecz Wnioskodawcy odpowiedniej kwoty pieniężnej, odpowiadającej wartości poczynionych przez matkę nakładów na nieruchomość konkubenta, co wymaga jeszcze oszacowania. Należy mieć na względzie, że pierwotnie do zaspokojenia tego roszczenia uprawniona byłaby spadkodawczyni, matka Wnioskodawcy, jednakże wskutek jej nagłej śmierci roszczenie to, jako zstępny nabył Wnioskodawca i na niego przeszło przedmiotowe uprawnienie

W związku z powyższym opisem, w uzupełnieniu wniosku, sformułowano następujące pytanie:

Czy to zdarzenie przyszłe, polegające na zawarciu na piśmie przez Wnioskodawcę oraz konkubenta zmarłej matki pozasądowej ugody, mocą której konkubent dokonuje zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz Wnioskodawcy, celem zaspokojenia roszczenia majątkowego wchodzącego w skład spadku po zmarłej matce Wnioskodawcy, będzie czynnością cywilnoprawną podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, czy ugoda ta będzie wywoływała takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie takiej ugody pozasądowej nie będzie czynnością opodatkowaną podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie wpisuje się w katalog zakresu przedmiotowego ustawy z art. 1 ust. 1. Ponadto na mocy tejże ugody zaspokajane jest roszczenie majątkowe, stanowiące dług spadkowy. Zaspokojenie roszczenia majątkowego wchodzącego do masy spadkowej nie mieści się w kategoriach czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Według oceny Wnioskodawcy, ustawodawca w art. 1 ust. 1 przywołanej ustawy wprowadził zasadę numerus clausus czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone. Dlatego też, w ocenie Wnioskodawcy, zdarzenie przyszłe – czynność w postaci opisanej ugody pozasądowej nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych mogą podlegać natomiast czynności cywilnoprawne, w związku z zawarciem których sporządzono umowę, o ile są to czynności wymienione w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji, przywołano powyżej tylko stanowisko Wnioskodawcy, zajęte w uzupełnieniu wniosku i odnoszące się do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w części dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. w zakresie skutków podatkowych zawarcia ugody w sprawie zwrotu nakładów poniesionych przez spadkodawczynię na nieruchomość (dokonana, zgodnie z jego wolą zawartą w uzupełnieniu wniosku, zarówno w stanie faktycznym, jak i zdarzeniu przyszłym). W pozostałej części wniosku, dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie nabycia w drodze dziedziczenia roszczenia o zwrot nakładów na nieruchomość – wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jak wynika z treści wniosku, Wnioskodawca nabył w drodze dziedziczenia po matce roszczenie o zwrot nakładów na nieruchomość będącą wyłączną własnością jej konkubenta. Konkubent zmarłej matki Wnioskodawcy zaproponował pozasądowy sposób zaspokojenia tego roszczenia (ugoda), które przysługiwało spadkodawczyni (matce Wnioskodawcy) i zaspokojenie tego roszczenia na rzecz Wnioskodawcy (spadkobiercy ustawowego) w drodze jednorazowej spłaty. Ugoda pozasądowa, która miałaby zostać zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a konkubentem matki, miałaby na celu zaspokojenie roszczeń Wnioskodawcy, jako spadkobiercy ustawowego, o zwrot nakładów, jakie matka Wnioskodawcy czyniła będąc w związku konkubenckim na rzecz kosztów ulepszenia/modernizacji/remontów nieruchomości będącej własnością konkubenta.

Mając na uwadze powyższe przepisy oraz przedstawiony stan faktyczny/zdarzenie przyszłe, wskazać należy, że ugoda polegająca na uregulowaniu roszczenia majątkowego wchodzącego w skład spadku po zmarłej matce Wnioskodawcy przez jej konkubenta na rzecz Wnioskodawcy (jako spadkobiercy), nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Ugoda taka nie jest bowiem żadną z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji będzie pokrywał się z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.