Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.193.2018.1.EK
z 9 maja 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2018 r. (data wpływu 30 marca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia świadczonych usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 marca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia świadczonych usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

A. z siedzibą w Paryżu jest zagranicznym zakładem ubezpieczeń i reasekuracji, który prowadzi w Polsce, za pośrednictwem swojego oddziału A. Odział w Polsce -działalność ubezpieczeniową i reasekuracyjną w rozumieniu ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (tj. z dnia 26 maja 2017 r., Dz. U. z 2017 r. poz. 1170 z późn. zm.; (dalej: „Ustawa ubezpieczeniowa”) dalej „Wnioskodawca” lub „Spółka”).

Wnioskodawca posiada zezwolenie na prowadzenie działalności reasekuracyjnej, a także działalności ubezpieczeniowej w zakresie, o którym mowa w dziale II, grupy: 1, 2, 3, 7, 8, 9, 13, 15, 16, 17, 18, załącznika nr 1 do Ustawy ubezpieczeniowej, tj.:

• Grupa 1: Ubezpieczenia wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej;
  

• Grupa 2: Ubezpieczenia choroby;
  

• Grupa 3: Ubezpieczenia casco pojazdów lądowych, z wyjątkiem pojazdów szynowych, obejmujące szkody w: pojazdach samochodowych, pojazdach lądowych bez własnego napędu
  

• Grupa 7: Ubezpieczenia przedmiotów w transporcie, obejmujące szkody w transportowanych przedmiotach, niezależnie od każdorazowo stosowanych środków transportu.
  

• Grupa 8: Ubezpieczenia szkód, obejmujące szkody rzeczowe nieujęte w grupach 3-7, spowodowane przez żywioły: ogień; eksplozję; burzę; inne żywioły; energię jądrową; obsunięcia ziemi lub tąpnięcia;
  

• Grupa 9: Ubezpieczenia pozostałych szkód rzeczowych (jeżeli nie zostały ujęte w grupach 3, 4, 5, 6 lub 7); wywołanych przez grad lub mróz oraz inne przyczyny (jak np. kradzież), jeżeli przyczyny te nie są ujęte w grupie 8;
  

• Grupa 13: Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej ogólnej) nieujętej w grupach 10-12;
  

• Grupa 15: Gwarancja ubezpieczeniowa: bezpośrednia i pośrednia.
  

• Grupa 16: Ubezpieczenia ryzyk finansowych.
  

• Grupa 17: Ubezpieczenia ochrony prawnej.
  

• Grupa 18: Ubezpieczenia świadczenia pomocy na korzyść osób, które popadły w trudności w czasie podróży lub podczas nieobecności w miejscu zamieszkania (tzw. ubezpieczenie assistance);
  
  
  

Wnioskodawca, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zawarł umowy (dalej: „Umowy” z kontrahentami, którzy także posiadają status zakładów ubezpieczeń prowadzących działalność ubezpieczeniową (dalej: „Klienci” lub „Ubezpieczyciele”)

W zawartych Umowach Wnioskodawca zobowiązał się do przejęcia na siebie w całości ryzyka ubezpieczeniowego wynikającego z umów ubezpieczenia zawartych przez Klientów ubezpieczonymi. Za przejęcie ryzyka ubezpieczeniowego (tj. reasekurację) przewidziano wynagrodzenie (tj. składkę reasekuracyjną). Należy jednocześnie podkreślić, że poziom wynagrodzenia jest niezależny od wartości zlikwidowanych szkód i liczby obsłużonych zgłoszeń.

Reasekurowane przez Wnioskodawcę typy umów ubezpieczeniowych można podzielić na określone kategorie, w zależności od charakteru ubezpieczanych ryzyk oraz świadczeń, do których realizacji zobowiązali się Ubezpieczyciele w umowach zawartych z ubezpieczającymi. Poniżej wymieniono główne kategorie reasekurowanych umów ubezpieczeniowych wraz z przykładowymi (typowymi) świadczeniami należnymi ubezpieczonym z tytułu ich zawarcia:

1. Umowy ubezpieczeniowe dotyczące tzw. car assistance (zapewnianie specjalistycznej pomocy technicznej i medycznej w razie awarii lub wypadku samochodu) - świadczenia polegają m.in. na organizowaniu i pokrywaniu kosztów:
   • usprawnienia na miejscu zdarzenia,
     
   • holowania,
     
   • samochodu zastępczego,
     
   • repatriacji pojazdu i pasażera,
     
   • kierowcy zastępczego,
     
   • powrotu lub kontynuacji podróży,
     
   • hotelu,
     
   • wysyłki części zamiennych.
   
   
2. Umowy ubezpieczeniowe dotyczące ubezpieczeń medycznych (zapewnianie specjalistycznej pomocy w przypadku nieszczęśliwego zdarzenia lub nagłego zachorowania) - świadczenia polegają m.in. na organizowaniu i pokrywaniu kosztów:
   • dostarczenia do miejsca pobytu leków zaordynowanych przez lekarza,
     
   • transportu medycznego z miejsca zachorowania do odpowiedniego szpitala,
     
   • transportu medycznego ze szpitala do miejsca zamieszkania,
     
   • organizacji procesu rehabilitacyjnego,
     
   • pomocy psychologa,
     
   • organizacji wypożyczenia lub zakupu sprzętu rehabilitacyjnego,
     
   • informacji o państwowych i prywatnych placówkach służby zdrowia,
     
   • informacji o działaniu leków,
     
   • infolinii medycznej,
     
   • wizyty pielęgniarki i lekarza,
     
   • opieki domowej po hospitalizacji,
     
   • prywatnej opieki pielęgniarskiej w szpitalu 24h.
   
   
3. Umowy ubezpieczeniowe dotyczące ubezpieczeń w podróży (w tym zapewnianie kosztów leczenia i tzw. travel assistance) - świadczenia polegają m.in. na organizowaniu i pokrywaniu kosztów:
   • Pomocy medycznej,
     
   • Międzynarodowego transportu medycznego,
     
   • Poszukiwania i ratownictwa,
     
   • Transportu ubezpieczonych członków rodziny na teren kraju,
     
   • Kontynuacji podróży klienta,
     
   • Organizacji i pokryciu kosztów wizyty bliskiej osoby,
     
   • Opieki nad nieletnimi dziećmi klienta,
     
   • Pośrednictwu w przekazaniu kaucji,
     
   • Pomocy w razie kradzieży, zaginięcia lub uszkodzenia dokumentów,
     
   • Infolinii Podróże,
     
   • Organizacji i pokryciu kosztu transportu zwłok,
     
   • Ubezpieczenia Następstw Nieszczęśliwych Wypadków,
     
   • Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej
     
   • Ubezpieczenia sprzętu sportowego,
     
   • Ubezpieczenia bagażu podróżnego,
     
   • Ubezpieczenia odwołania lub wcześniejszego powrotu z imprezy turystycznej,
     
   • Ubezpieczenia anulowania noclegu lub biletu lotniczego.
4. Umowy ubezpieczeniowe w zakresie tzw. home assistance - świadczenia polegają na organizowaniu i pokrywaniu kosztów:
   • Pomocy specjalisty (hydraulik, ślusarz, dekarz etc.),
     
   • Zabezpieczeniu mieszkania,
     
   • Dodatkowej pomocy domowej,
     
   • Tymczasowego zakwaterowania,
     
   • Przechowania i dozoru mienia,
     
   • Interwencji specjalisty AGD/RTV,
     
   • Interwencji specjalisty PC,
     
   • Prac remontowo-budowlanych.
   
   
5. Umowy ubezpieczeniowe dotyczące pozostałych kategorii usług assistance oferowanych przez Ubezpieczycieli, takich jak m.in.:
   • Ochrony i pomocy prawnej
     
   • Usługi osobistego asystenta (Concierge)
     
   • Ubezpieczenia sprzętu elektronicznego i AGD/RTV.
     
     

W ramach umów reasekuracji zawieranych z Ubezpieczycielami Spółka przejmuje na siebie ryzyko związane z zapewnieniem faktycznego zaspakajania roszczeń osób ubezpieczonych, przysługujących im na podstawie umów ubezpieczenia zawartych z Ubezpieczycielami (katalog przykładowych roszczeń przedstawiono powyżej). W tym miejscu należy podkreślić, że w przypadku ubezpieczeń o charakterze assistance zaspokajanie takich roszczeń poprzez zapewnianie realizacji określonych świadczeń/usług na rzecz ubezpieczonych jest kluczowym elementem (istotą) umów ubezpieczeniowych.

Spółka przejmuje (reasekuruje) 100% ryzyka wynikającego z umów ubezpieczenia zawartych przez Klientów z ubezpieczonymi. W ramach przejmowania ryzyka związanego z zapewnieniem obsługi zgłoszeń ubezpieczeniowych, w oparciu o Umowy, Wnioskodawca zobowiązuje się do wykonania czynności niezbędnych do zrealizowania umów ubezpieczenia zawartych przez Ubezpieczycieli ze swoimi klientami, tj. do spełniania w imieniu Klientów na rzecz ubezpieczonych świadczeń należnych z tytułu umów ubezpieczenia będących przedmiotem reasekuracji.

Wynagrodzenie (tj. składka reasekuracyjna) otrzymywane przez Spółkę z tytułu przejęcia ryzyka zapewnienia realizacji świadczeń (których przykładowy katalog został przedstawiony powyżej) jest ustalone:

• kwotowo (tj. za jednego ubezpieczeniowego/jeden ubezpieczony pojazd lub inny przedmiot ubezpieczenia - najczęściej jako iloczyn umów ubezpieczenia objętych reasekuracją w danym okresie oraz stawki za okres ochrony, jaki obejmuje dana umowa ubezpieczenia) lub
  

• procentowo (jako procent składki ubezpieczeniowej pobieranej przez Ubezpieczyciela).
  
  
  

Spółka przejmuje od Ubezpieczycieli zarówno ryzyko pokrycia kosztów odszkodowań i świadczeń, jak również kosztów związanych z likwidacją szkody i zapewnieniem obsługi zgłoszeń ubezpieczeniowych.

Innymi słowy, Wnioskodawca, „ubezpiecza” (tj. reasekuruje) Ubezpieczycieli dokładnie w takim zakresie (w zakresie podejmowanych czynności), w jakim Ubezpieczyciele ubezpieczają ubezpieczonych. A zatem Spółka zobowiązuje się - za wynagrodzeniem w postaci składki reasekuracyjnej - do realizowania tych samych czynności, do realizowania których zobowiązali się Ubezpieczyciele w stosunku do swoich klientów.

Świadczenia należne z tytułu umów ubezpieczenia (tj. świadczenia, do których realizacji zobowiązali się wobec ubezpieczonych Ubezpieczyciele) wykonywane są wyłącznie na rzecz osób/podmiotów zgłaszających wniosek o spełnienie świadczenia, których uprawnienia do tych świadczeń zostały potwierdzone zgodnie z procedurą autoryzacji określoną w Umowach.

Wnioskodawca jest zobowiązany dokonać autoryzacji uprawnień do tych świadczeń tj. weryfikacji, czy osoba zgłaszająca wniosek o spełnienie świadczenia jest do niego uprawniona na podstawie umów ubezpieczenia, będących przedmiotem reasekuracji. Jest także zobowiązany do ustalania przyczyn okoliczności zdarzeń objętych umowami ubezpieczeniowymi, ustalania wysokości szkód oraz świadczeń należnych ubezpieczonym z umów ubezpieczenia. Czynności te są niezbędne do stwierdzenia czy zachodzą przesłanki do spełnienia świadczenia oraz określenia wysokości (zakresu) należnego świadczenia.

Powyżej przedstawiona autoryzacja dokonywana jest przez centrum alarmowe (działające w formie tzw. call center) prowadzone przez Wnioskodawcę, mające służyć udzielaniu osobom ubezpieczonym informacji i przyjmowania od nich zawiadomień o zdarzeniach objętych ochroną na podstawie umów ubezpieczenia oraz roszczeń (dotyczących realizacji określonych świadczeń) zgłaszanych na podstawie umów ubezpieczenia. Co do zasady, kontakt inicjowany jest przez osoby ubezpieczone, poprzez zgłoszenie wniosku o realizację świadczenia z umowy ubezpieczenia.

Po przyjęciu od osoby ubezpieczonej informacji o zdarzeniu objętym ochroną na podstawie umów ubezpieczenia (i po dokonaniu weryfikacji), spełniane są wszelkie świadczenia, które w określonych okolicznościach przysługują osobom ubezpieczonym na podstawie umów ubezpieczenia.

W przypadku, gdy z różnych względów ubezpieczony nie może się skontaktować z centrum alarmowym lub z innych powodów jest zmuszony do organizacji i opłacenia przysługującego mu świadczenia we własnym zakresie, Wnioskodawca jest zobowiązany do pokrycia poniesionych przez ubezpieczonego kosztów do wysokości przysługującej zgodnie z warunkami ubezpieczenia (wypłacone kwoty mogą pokrywać koszty faktycznie poniesione, ich część lub mogą być określone ryczałtowo).

Ponadto, w odniesieniu do części świadczonych usług Wnioskodawca zobowiązuje się do zapewnienia sporządzania raportów z miejsca zdarzenia na odpowiednich formularzach, przygotowywania dokumentacji z miejsca zdarzenia i przekazywania jej zgodnie z ustalonymi procedurami, a także przygotowywania innych raportów na żądanie Klientów.

W ramach reasekuracji Ubezpieczycieli Wnioskodawca wykonuje szereg czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem usług reasekuracyjnych (np. szacowanie ryzyka, tzw. underwriting, przygotowywanie raportów finansowych, itd.). Natomiast wszelkie czynności związane z realizacją umów ubezpieczenia (w tym także wskazane wyżej sporządzanie raportów z miejsca zdarzenia) zlecane są profesjonalnym podmiotom trzecim. Innymi słowy, funkcją pełnioną przez Wnioskodawcę w odniesieniu do świadczeń wynikających z umów ubezpieczeniowych jest zapewnianie działania centrum alarmowego i przyjmowanie oraz odpowiednie zarządzanie zgłoszeniami ubezpieczonych (w sposób przedstawiony powyżej).

W ramach wdrożonego przez Spółkę mechanizmu, korzysta ona z wsparcia Spółki Powiązanej (spółki z grupy), która pełni rolę pośrednika zawierającego umowy z podmiotami trzecimi (wyspecjalizowanymi w realizowaniu danych świadczeń/usług). W ramach powyższej współpracy Spółka Powiązana zapewnia Wnioskodawcy dostęp do systemu telefonicznego i systemu szkodowego, za pośrednictwem których pracownicy Wnioskodawcy przekazują wyspecjalizowanym podmiotom trzecim dyspozycje do realizacji danych świadczeń/usług.

Za dostęp do systemu telefonicznego i systemu szkodowego pozwalających na przekazywanie zleceń do wyspecjalizowanych podmiotów oraz za zarządzanie siecią tych wyspecjalizowanych podmiotów, Spółka Powiązana otrzymuje od Wnioskodawcy wynagrodzenie.

Świadczenia/usługi realizowane przez wyspecjalizowane podmioty trzecie są następnie refakturowane przez Spółkę Powiązaną na Wnioskodawcę. Funkcjonowanie powyższego mechanizmu (tj. wykorzystanie pośrednika) wynika z idących za nim uproszczeń natury biznesowej i administracyjnej. Spółka Powiązana świadczy bowiem wskazane usługi pośrednictwa także na rzecz innych (swoich) klientów. Przedstawiony model pozwala zatem Wnioskodawcy i Spółce Powiązanej (jako podmiotom funkcjonującym w ramach grupy) na zawarcie jednej umowy z podmiotem wyspecjalizowanym - np. placówką medyczną, a następnie na refakturowanie przez Spółkę Powiązaną danych usług na Wnioskodawcę i innych jej klientów. Powyższy model upraszcza m.in. proces rozliczeń i fakturowania w ramach współpracy z podmiotami wyspecjalizowanymi. W innym modelu (bez pośrednika) obie spółki z grupy (tj. Spółka Powiązana i Wnioskodawca) musiałyby osobno negocjować warunki współpracy z wyspecjalizowanymi podmiotami i zawierać osobne umowy, co byłoby niekorzystne z biznesowego i praktycznego punktu widzenia.

Podsumowując - faktyczna realizacja świadczeń z umowy ubezpieczenia wykonywana jest wyłącznie przez podmioty profesjonalne, zawodowo wykonujące określone usługi (np. firmy transportowe, elektryków, ślusarzy, placówki medyczne, itp.). Innymi słowy, w przypadku wystąpienia określonego zdarzenia (np. awarii pojazdu) ubezpieczony dokonuje zgłoszenia do centrum alarmowego, gdzie dokonywana jest autoryzacja uprawnień do świadczenia (w tym przykładzie świadczenia wchodzącego w zakres kategorii car assistance - np. holowania) czyli weryfikacja, czy osoba zgłaszająca wniosek o spełnienie świadczenia jest do niego uprawniona na podstawie umowy ubezpieczenia, będącej przedmiotem reasekuracji. Po dokonaniu pozytywnej weryfikacji, zgłoszenie przekazywane jest (za pośrednictwem udostępnionego przez Spółkę Powiązaną systemu telefonicznego i systemu szkodowego) do odpowiedniego wyspecjalizowanego podmiotu, który przystępuje do odholowania pojazdu.

Koszty świadczeń zgłoszonych przez ubezpieczonych (tj. koszty świadczeń należnych z tytułu umów ubezpieczenia - np. holowania pojazdu) są ponoszone przez Wnioskodawcę w całości (w odniesieniu do 100% przejętego w ramach reasekuracji ryzyka).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy usługi świadczone przez Spółkę na podstawie Umów w zakresie umów ubezpieczenia, objętych reasekuracją przez Wnioskodawcę, podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT?

Usługi wykonywane przez Wnioskodawcę w zakresie reasekurowanych umów ubezpieczenia, tj. zapewnienie wykonywania świadczeń niezbędnych do zrealizowania umów ubezpieczenia objętych reasekuracją przez Wnioskodawcę podlegają zwolnieniu z VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Przepis art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: "Dyrektywa"), zgodnie z którym zwolnieniu od tego podatku podlegają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Należy wskazać, że ustawa o VAT jak również Dyrektywa nie zawiera definicji zwolnionych transakcji ubezpieczeniowych/reasekuracyjnych. Kwestia ta była jednak przedmiotem analizy w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE (dalej: „TSUE”), który m.in. w wyroku w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu zobowiązanie się ubezpieczyciela, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, do świadczenia ubezpieczonemu usługi uzgodnionej podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki. Podobna definicja usług ubezpieczeniowych została sformułowana w orzeczeniach Scandia C-240/99, Card Protection Plan C-349/96 oraz Aspiro C-40/15.

TSUE orzekł, że wyrażenie „transakcje ubezpieczeniowe” nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (orzeczenie Card Protection Plan - paragraf 22 i Skandia - paragraf 38).

Z wyżej zaprezentowanego orzecznictwa TSUE wynika, że gdy sama usługa może zostać zakwalifikowana jako usługa ubezpieczeniowa, charakter podmiotu, który ją świadczy pozostaje bez znaczenia dla zastosowania zwolnienia dla usług ubezpieczeniowych z podatku VAT.

W wyroku z dnia 22 października 2009 r. C-242/08 w sprawie Swiss Re Germany Holding GmbH TSUE odniósł się do transakcji reasekuracji, wskazując, że z taką mamy do czynienia gdy ubezpieczyciel zawiera umowę, poprzez którą zobowiązuje się - w zamian za zapłatę składki i w granicach wyznaczonych umową - do pokrycia długów wynikających z zaciągniętych przez innego ubezpieczyciela zobowiązań w ramach umów ubezpieczenia, które ten ubezpieczyciel zawarł z ubezpieczonymi przez niego podmiotami.

Opierając się na wskazanych powyżej orzeczeniach TSUE należy uznać, że wszelkie rozważania dotyczące charakteru usługi ubezpieczeniowej znajdują także pełne zastosowanie w odniesieniu do usług reasekuracji.

W konsekwencji należy przyjąć, iż zwolnione z VAT są usługi, w ramach których jeden podmiot (ubezpieczyciel/reasekurator) w zamian za określone z góry wynagrodzenie (składkę) przyjmuje na siebie ryzyko zlikwidowania szkody powstałej w skutek zrealizowania się określonego ryzyka.

Odnosząc powyższą definicję usług ubezpieczeniowych (i reasekuracyjnych) zwolnionych z VAT do działalności Spółki nie budzi wątpliwości, iż usługi świadczone przez Spółkę mają charakter usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych. W zamian za pobieraną z góry składkę reasekuracyjną Wnioskodawca przejmuje bowiem na siebie od Ubezpieczycieli ryzyko zaistnienia określonych okoliczności (np. awarii pojazdu, konieczności leczenia ubezpieczonego, itp.) i zobowiązuje się do zapewnienia faktycznego zlikwidowania szkody.

Z ekonomicznego punktu widzenia usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Ubezpieczycieli sprowadzają się do przejęcia na siebie całości ryzyka związanego z obsługą i likwidacją szkody, w zamian za określone (i płatne z góry) wynagrodzenie. Należy jednocześnie podkreślić, że poziom wynagrodzenia Spółki (tj. wysokość składki reasekuracyjnej) jest niezależny od wartości zlikwidowanych szkód i liczby obsłużonych zgłoszeń.

W konsekwencji należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Ubezpieczycieli mają taki sam charakter, jak usługi ubezpieczeniowe świadczone przez Ubezpieczycieli na rzecz ostatecznych klientów (ubezpieczonych) - ubezpieczeni nabywają od Ubezpieczycieli usługę o takim samym charakterze i zakresie, jaką następnie Ubezpieczyciele nabywają od Wnioskodawcy. Biorąc pod uwagę powyższe, nie może być mowy o innym traktowaniu (tożsamych) świadczeń Ubezpieczycieli i Wnioskodawcy z punktu widzenia opodatkowania VAT.

W odniesieniu do powyższych rozważań należy przywołać orzeczenie TSUE z 7 grudnia 2006 w sprawie C-13/06 (Komisja przeciwko Republice Grecji), zgodnie z którym „świadczenie pomocy drogowej, do którego zobowiązuje się instytucja (...) na rzecz swoich członków, w zamian za zapłatę stałej składki rocznej w razie wystąpienia pokrytego przez nią ryzyka awarii lub wypadku, wchodzi w zakres pojęcia „transakcji ubezpieczeniowych” określonych w art. 13 część B lit. a) szóstej dyrektywy, a zatem powinno być zwolnione z podatku VAT”. W zacytowanym wyroku TSUE potwierdził zatem, że w rozumieniu Dyrektywy, dla celu określenia usług ubezpieczeniowych zwolnionych z VAT, kluczowe jest, iż całość usług świadczonych przez Spółkę ma charakter przejęcia ryzyka wystąpienia pewnych zdarzeń, natomiast wynagrodzenie płatne jest w postaci składek (np. rocznych). Taką właśnie naturę mają usługi realizowane przez Wnioskodawcę (będące przedmiotem wniosku), które wynagradzane są w oparciu o składkę reasekuracyjną - tj. czynności niezbędne do zrealizowania umów ubezpieczenia (w szczególności szeroko rozumiana likwidacja szkód, autoryzacja uprawnień ubezpieczonych do tych świadczeń, ustalanie przyczyn i okoliczności zdarzeń, itd.).

Należy także podkreślić, że wskazane powyżej czynności są niezbędne do stwierdzenia, czy zachodzą przesłanki do spełnienia świadczenia oraz określenia wysokości (lub zakresu) należnego świadczenia, a także do jego faktycznego zrealizowania. A zatem stanowią one nierozłączny element procesu realizacji ubezpieczenia/reasekuracji. Analizując usługi świadczone przez Wnioskodawcę z punktu widzenia ich nabywcy, tj. Ubezpieczycieli, ostatecznym efektem świadczenia usługi przejęcia ryzyka (reasekuracji) w tym faktycznego zaspokojenia roszczeń ubezpieczonych (zapewnienie wykonywania czynności niezbędnych do zrealizowania umów ubezpieczenia) jest bowiem przejęcie przez Wnioskodawcę od Klientów ryzyk wynikających z zawartych przez nich umów ubezpieczeniowych (reasekuracja) - zarówno w postaci pokrycia kosztów likwidacji, jak i samego procesu likwidacji. W związku z powyższym, usługi takie należy traktować, jako kompleksowe usługi ubezpieczeniowe/reasekuracyjne. Nieuzasadnione i nieracjonalne byłoby bowiem rozdzielanie poszczególnych czynności Wnioskodawcy, które są elementami umowy ubezpieczeniowej zawartej przez Ubezpieczycieli z ubezpieczonymi (a reasekurowanej przez Wnioskodawcę). Takie podejście byłoby nieuprawnione w szczególności w oparciu o powyższe rozważania, w świetle których oba świadczenia (tj. świadczenia Ubezpieczycieli i Wnioskodawcy) mają charakter usług ubezpieczeniowych (sprowadzają się bowiem do przejęcia ryzyka wystąpienia określonego zdarzenia w zamian za określoną składkę).

Co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem VAT powinno być traktowane jak odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Jeżeli zatem dwa lub więcej niż dwa świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie do celów stosowania przepisów ustawy o VAT. Ważne jest przy tym, czy świadczenia są ze sobą ściśle powiązane w taki sposób, że samodzielnie nie przynoszą wymaganej praktycznej korzyści z punktu widzenia przeciętnego konsumenta. Podstawowym kryterium pozwalającym uznać zbiór określonych czynności za usługę kompleksową (złożoną) jest określenie wzajemnych relacji pomiędzy elementami składowymi złożonej usługi w zakresie celów, które usługi te realizują. Pojedynczą usługę należy uznać za pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykonania usług zasadniczej. Podstawowym celem usługi pomocniczej tworzącej razem z usługą główną - usługę kompleksową - jest lepsze wykorzystanie przez nabywcę usługi głównej. Aby dana pomocnicza usługa mogła być uznana za element kompleksowej usługi, winna służyć bezpośrednio realizacji głównej usługi. W celu ustalenia czy dana usługa może być uznana za złożoną, konieczne jest zbadanie przebiegu konkretnej transakcji z uwzględnieniem jej wszystkich ekonomicznych aspektów.

Takie rozumienie usług kompleksowych znajduje potwierdzenie w orzecznictwie TSUE. Przykładowo, w wyroku z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV, OV Bank NV przeciwko Staatssecretaris van Financien, Trybunał stwierdził, że: „świadczenie, które stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego punktu widzenia nie powinno być sztucznie dzielone, aby nie zakłócić funkcjonowania systemu VAT (...) Pojedyncze świadczenie ma miejsce szczególnie w takich przypadkach, gdy jedna lub więcej części składowych stanowi usługę główną, natomiast jeden lub więcej elementów są usługami pomocniczymi, do których stosuje się te same zasady opodatkowania co do usługi zasadniczej. (...) Usługa jest usługą pomocniczą, jeśli nie stanowi dla klienta celu samego w sobie, ale środek lepszego wykorzystania usługi zasadniczej”. Analogiczne stanowisko zajął Trybunał w sprawie C-111/05 Aktiebolaget NN przeciwko Skatteverket, gdzie zostało podkreślone, że „Mając na uwadze (...), że transakcja złożona z jednego świadczenia w aspekcie gospodarczym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie pogarszać funkcjonalności systemu podatku VAT, należy w pierwszej kolejności poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej transakcji celem określenia, czy podatnik zapewnia klientowi kilka odrębnych świadczeń głównych, czy jedno świadczenie. (...) jedno świadczenie występuje w przypadku, gdy co najmniej dwa elementy albo co najmniej dwie czynności dokonane przez podatnika na rzecz klienta są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny”. Podobną konkluzję można odnaleźć również w wyroku C-349/96 (Card Protection Plan).

W konsekwencji, należy stwierdzić, że usługi Spółki mają charakter złożony (kompleksowy), a uzgodnione wynagrodzenie obejmuje wszystkie czynności Spółki w ramach świadczonych usług reasekuracji (ubezpieczenia).

Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdza również analiza przepisów Ustawy ubezpieczeniowej - definiuje ona bowiem pojęcie działalności reasekuracyjnej. Zgodnie z art. 4 ust. 2 Ustawy ubezpieczeniowej, działalność reasekuracyjna to wykonywanie czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka, w szczególności zawieranie i wykonywanie umów reasekuracji czynnej. Reasekuracja czynna to zatem przejmowanie w całości lub w części ryzyka zaistnienia określonych zdarzeń losowych wskazanych w umowie ubezpieczenia przez jeden zakład ubezpieczeń (reasekuratora) od innego zakładu ubezpieczeń (reasekurowanego), a więc tzw. „ubezpieczanie ubezpieczycieli”.

Wykonywanie umów reasekuracji czynnej, co do zasady, może wiązać się również z podejmowaniem przez reasekuratora określonych czynności w postaci m.in. wypłaty odszkodowania lub innego świadczenia w przypadku zaistnienia określonych zdarzeń losowych wskazanych w umowach ubezpieczenia, definiowanymi jako usługi ubezpieczeniowe (art. 4 ust. 8 pkt 2 Ustawy ubezpieczeniowej), a także innych czynności, takich jak np. ustalanie przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych i ustalanie wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia, które uznawane są za czynności ubezpieczeniowe, jeżeli są wykonywane przez zakład ubezpieczeń (art. 4 ust. 9 pkt 1 i 2 Ustawy ubezpieczeniowej). A zatem czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie Umów, definiowane są w Ustawie ubezpieczeniowej jako usługi ubezpieczeniowe.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Wnioskodawca na podstawie Umów zawartych z Klientami, przejmuje określone ryzyko, wynikające z umów ubezpieczenia. W wykonaniu tych Umów, Wnioskodawca zobowiązuje się zapewnić realizację świadczeń w przypadku zaistnienia określonych zdarzeń losowych, wskazanych w umowach ubezpieczenia. Wnioskodawca zobowiązuje się także do wykonania innych czynności ubezpieczeniowych w postaci autoryzacji zgłoszeń, ustalania przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych, przygotowania i przekazania odpowiedniej dokumentacji, ustalania wysokości szkód oraz innych świadczeń należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia).

Wnioskodawca wskazuje, że analogiczne do powyższego stanowisko zostało uznane za prawidłowe w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 5 stycznia 2018 r. (sygn. 0114-KDIP4.4012.533.2017.1.EK), w której stwierdzono, iż: „Analizując usługi Spółki z punktu widzenia ich nabywcy, tj. Ubezpieczycieli, ostatecznym efektem świadczenia usługi przejęcia ryzyka (reasekuracji) w tym faktycznego zaspokojenia roszczeń ubezpieczonych jest przejęcie przez Wnioskodawcę od Klientów ryzyk wynikających z zawartych przez nich umów ubezpieczeniowych (tzw. reasekuracja) - zarówno w postaci pokrycia kosztów likwidacji, jak i samego procesu likwidacji. Stąd usługę tą należy potraktować, jako kompleksową usługę ubezpieczeniową/reasekuracyjną. Nieracjonalnym z tego punktu widzenia byłoby zatem rozdzielanie poszczególnych czynności Wnioskodawcy, które są elementami ubezpieczeniowej/reasekuracyjnej umowy. Zatem w opisanej sytuacji Wnioskodawca jako zakład ubezpieczeń przejmuje ryzyko i decyduje o wypłacie odszkodowania, wszystkie zatem czynności zmierzające do wypłaty tego odszkodowania, opisane we wniosku, stanowią element jednej usługi ubezpieczeniowej/reasekuracyjnej. W konsekwencji, świadczenie Spółki ma charakter złożony, a uzgodnione wynagrodzenie, na które składa się składka reasekuracyjna i wynagrodzenie obsługowe obejmuje wszystkie czynności Wnioskodawcy w ramach świadczonych usług reasekuracji (ubezpieczenia).

Mając powyższe na uwadze, w opinii Spółki, wynagrodzenie, które otrzymuje Spółka od Klientów na podstawie Umów (tj. w postaci składki reasekuracyjnej) z tytułu czynności wykonywanych przez Spółkę na rzecz Klientów (stanowiących de facto czynności podejmowane w ramach działalności reasekuracyjnej/ubezpieczeniowej, a tym samym stanowiących usługi ubezpieczeniowe) powinno podlegać zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Zainteresowanych.

Zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Z powyższego wynika zatem, że interpretacja indywidualna dotyczy stosowania przepisów prawa podatkowego przez zainteresowanego, który z tym wnioskiem wystąpił. W związku z tym zaznacza się, że interpretacja indywidualna wydana dla Wnioskodawcy nie wywiera skutku prawnego dla pozostałych podmiotów wskazanych w opisie sprawy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoja aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.