Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.97.2018.4.PM
z 1 czerwca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 5 marca 2018 r. (data wpływu – 13 marca 2018 r.), uzupełnionym 10 maja 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązków podatkowych ciążących na Wnioskodawcy z tytułu zawarcia umowy pożyczki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 marca 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązków podatkowych ciążących na Wnioskodawcy z tytułu zawarcia umowy pożyczki.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 20 kwietnia 2018 r. znak: 0111-KDIB3-1.4012.177.2018.1.AB, 0111-KDIB4.4014.97.2018.2.PM wezwano Wnioskodawcę o jego uzupełnienie.

Wniosek uzupełniono 10 maja 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie ściągania długów, wsparcia windykacyjnego oraz nabywa wierzytelności na własny rachunek. Przedmiot działalności gospodarczej (PKD) Wnioskodawcy nie obejmuje żadnych form udzielania pożyczek lub kredytów. Również faktycznie Wnioskodawca nie udziela pożyczek podmiotom zewnętrznym. Wnioskodawca udzielił natomiast, w okresie ostatniego roku pożyczek na rzecz spółek bezpośrednio lub pośrednio powiązanych kapitałowo z Wnioskodawcą. Udzielenie ww. pożyczek miało miejsce wyłącznie z uwagi na fakt, iż podmioty powiązane z Wnioskodawcą potrzebowały niezbędnego finansowania swojej działalności, natomiast w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy doszło do wystąpienia (przejściowo) nadwyżki środków finansowych. Możliwe, iż w najbliższej przyszłości Wnioskodawca udzieli jeszcze pożyczek podmiotom powiązanym, w analogicznych okolicznościach (wystąpienie przejściowo wolnej nadwyżki środków u Wnioskodawcy i potrzeba dofinansowania innych spółek powiązanych z Wnioskodawcą). Jednakże będzie miało to charakter przejściowy, Wnioskodawca nie zamierza bowiem prowadzić stałej i zorganizowanej działalności w zakresie udzielania pożyczek, w tym także na rzecz podmiotów powiązanych. Wyłącznie przejściowe wystąpienie nadwyżki finansowej u Wnioskodawcy, oraz istniejące istotne potrzeby w kilku podmiotach powiązanych ekonomiczne spowodowały fakt udzielenia pożyczek. Wnioskodawca nie posiada kapitału, przeznaczonego na prowadzenie jakiejkolwiek działalności pożyczkowej. Wnioskodawca nie gromadzi takiego kapitału, ani środków celowo przeznaczonych do prowadzenia działalności pożyczkowej.

Z uzupełnienia wniosku, które wpłynęło do Organu 10 maja 2018 r., wynika ponadto, że:

• Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług;
• Pożyczki udzielane (wyłącznie) na rzecz spółek powiązanych są pożyczkami oprocentowanymi i nie mają charakteru bezzwrotnego. Tam gdzie zakończyły się umowy pożyczek, kwoty pożyczek zostały Wnioskodawcy faktycznie zwrócone. Niezbędne oprocentowanie pożyczek ma miejsce z uwagi na fakt, iż między innymi ze względu na przepisy prawa podatkowego, wolą stron nie jest dokonywanie sobie nieodpłatnych świadczeń. Celem pożyczek dla spółek powiązanych jest jednak przejściowe wsparcie tych podmiotów, a nie osiąganie profitów tak jak czynią to firmy pożyczkowe – z tego względu pożyczki udzielane są bez dodatkowych obostrzeń. Pożyczki nie są zabezpieczone. Wnioskodawca nie pobiera prowizji, ani jakichkolwiek innych opłat związanych z udzieleniem pożyczki, nie przeprowadza procedur związanych z badaniem zdolności kredytowej powiązanych spółek, ani innych procedur czy usług charakterystycznych dla zawodowej działalności pożyczkowej. Jedynym kosztem udzielenia pożyczki jest oprocentowanie, niezbędne z uwagi na instytucję pożyczki;
• Okres spłaty udzielonych pożyczek wynosi dwa lata. Faktycznie pożyczki niejednokrotnie zwracane są wcześniej, jeśli podmiot wsparty pożyczką ma taką możliwość. Wcześniejsza spłata nie wymaga zgody Wnioskodawcy. Pozwala to podmiotowi wspartemu pożyczką zmniejszyć koszt oprocentowania – korzyść z odsetek nie jest celem pożyczek udzielanych przez Wnioskodawcę na wsparcie powiązanych spółek;
• Pożyczki udzielane przez Wnioskodawcę innym spółkom (wyłącznie powiązanym) są dokonywane na podstawie umowy cywilnoprawnej – umowy pożyczki.
  
  

W związku z powyższym opisem zadano (po przeformułowaniu) m.in. następujące pytanie:

Czy w związku z udzieleniem pożyczek przez Wnioskodawcę, nie będzie on zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych wyłącznie z tytułu wynikającego z przepisu art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czy też przepis ten nie będzie miał zastosowania w opisanym stanie faktycznym? (Pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Zdaniem Wnioskodawcy (przeformułowanym w uzupełnieniu wniosku), z tytułu udzielenia pożyczki na rzecz podmiotów powiązanych, Wnioskodawca jako udzielający pożyczkę nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, a to wyłącznie na podstawie dyspozycji zawartej w przepisie art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z brzmieniem powyższego przepisu obowiązek podatkowy ciąży, przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – na biorącym pożyczkę lub przechowawcy. Ponieważ Wnioskodawca pełni rolę pożyczkodawcy, nie będzie on zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu pożyczek udzielonych spółkom powiązanym. Obowiązek ten będzie ciążył na tych spółkach – jako pożyczkobiorcach.

Jednocześnie Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż powołany wyżej przepis art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych odnosi się wyłącznie do sytuacji, w których dana czynność cywilnoprawna (umowa pożyczki) podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i nie jest zwolniona od tego podatku. W każdym innym przypadku powołany wyżej przepis nie miałby zastosowania, byłoby to bezprzedmiotowe. W ocenie Wnioskodawcy powołany wyżej przepis art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych będzie miał zastosowanie do Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie, bowiem udzielenie pożyczek przez Wnioskodawcę w opisywanym przypadku stanowiło czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przemawiają za tym okoliczności przedstawione poniżej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlega umowa pożyczki pieniędzy. Obowiązek podatkowy powstaje – w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na biorącym pożyczkę (art. 4 pkt 7 ww. ustawy), który zobligowany jest również do zapłaty podatku (art. 5 ust. 1 ww. ustawy) w terminie wskazanym w art. 10 ust. 1 ww. ustawy oraz do złożenia deklaracji organowi podatkowemu. Podstawę opodatkowania stanowi kwota lub wartość pożyczki, zaś stawka podatkowa wynosi 2% (art. 6 ust. 1 pkt 7 oraz art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z dyspozycją przepisu art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania określonej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług (...).
   
   

Wskazana norma kolizyjna realizuje obowiązującą w polskim systemie podatkowym zasadę jednokrotnego opodatkowania tego samego zdarzenia, akcentując pierwszeństwo oceny skutków podatkowych na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Stąd dla ustalenia istnienia obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych, dla czynności cywilnoprawnych opisanych w niniejszym przypadku, istotne jest ustalenie czy na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług czynności cywilnoprawne polegające na udzieleniu pożyczek przez Wnioskodawcę objęte są regulacjami tej ustawy, a jeśli tak, to czy z tytułu ich dokonania ma miejsce opodatkowanie lub zwolnienie z podatku od towarów i usług.

W ocenie Wnioskodawcy, udzielenie przezeń pożyczek na rzecz powiązanych spółek nie stanowiło czynności świadczenia usług udzielania pożyczek w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji zawarte przez Wnioskodawcę transakcje umów pożyczek, opisane w niniejszym wniosku nie podlegają zwolnieniu wyrażonemu w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów u usług, a tym samym nie są objęte wyłączeniem uregulowanym w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. A zatem udzielenie pożyczek przez Wnioskodawcę na rzecz podmiotów powiązanych, w opisywanym przypadku stanowiło czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych (pytania oznaczonego we wniosku nr 2).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie – interpretacja z 28 maja 2018 r., znak: 0111-KDIB3-1.4012.177.2018.3.AB.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Stosownie do zapisu art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

Jak wynika z powołanych przepisów – umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na pożyczkobiorcy.

Z uwagi na przedstawiony we wniosku stan faktyczny, zgodnie z którym Wnioskodawca udziela pożyczek podmiotom z nim powiązanym, należy zwrócić uwagę, że w sytuacji, gdy pożyczka udzielona jest spółce osobowej przez jej wspólnika, to wówczas do takiej pożyczki zastosowanie znajdą uregulowania zawarte w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k), art. 1 ust. 3 pkt 1 oraz art. 4 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z tymi przepisami, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy spółki. W przypadku umowy spółki za zmianę tej umowy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych uważa się przy spółce osobowej m.in. pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika. Obowiązek podatkowy przy umowie spółki cywilnej ciąży na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki – na spółce.

Przy czym wskazać trzeba, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
   
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   
   

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona (z zastrzeżeniami określonymi w lit. b) tego przepisu).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie ściągania długów, wsparcia windykacyjnego oraz nabywa wierzytelności na własny rachunek. Przedmiot działalności gospodarczej (PKD) Wnioskodawcy nie obejmuje żadnych form udzielania pożyczek lub kredytów. Również faktycznie Wnioskodawca nie udziela pożyczek podmiotom zewnętrznym. Wnioskodawca udzielił natomiast, w okresie ostatniego roku pożyczek na rzecz spółek bezpośrednio lub pośrednio powiązanych kapitałowo z Wnioskodawcą. Udzielenie ww. pożyczek miało miejsce wyłącznie z uwagi na fakt, iż podmioty powiązane z Wnioskodawcą potrzebowały niezbędnego finansowania swojej działalności, natomiast w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy doszło do wystąpienia (przejściowo) nadwyżki środków finansowych. Możliwe, iż w najbliższej przyszłości Wnioskodawca udzieli jeszcze pożyczek podmiotom powiązanym, w analogicznych okolicznościach (wystąpienie przejściowo wolnej nadwyżki środków u Wnioskodawcy i potrzeba dofinansowania innych spółek powiązanych z Wnioskodawcą).

Biorąc pod uwagę powyżej przywołane przepisy i przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że udzielenie pożyczek przez Wnioskodawcę (pożyczkodawcę) na rzecz spółek bezpośrednio lub pośrednio powiązanych kapitałowo z Wnioskodawcą (osób trzecich) nie powoduje po stronie Wnioskodawcy powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Z powołanego wyżej przepisu art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jasno bowiem wynika, iż w przypadku umowy pożyczki obowiązek podatkowy z tego tytułu ciąży na pożyczkobiorcy. Gdyby natomiast omawiane pożyczki były udzielane w warunkach klasyfikujących je według przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jako zmiany umowy spółki, to obowiązek podatkowy z tego tytułu powstanie zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czyli będzie on ciążył, przy umowie spółki cywilnej – na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki – na spółce. W rezultacie na Wnioskodawcy, jako na pożyczkodawcy – bez względu na sposób klasyfikacji na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych omawianych pożyczek – z tytułu zawarcia opisanych we wniosku umów pożyczek, nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na powyższe, Organ odstąpił od analizy przedstawionego zdarzenia w zakresie możliwości zastosowania postanowień art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż bez względu na rozstrzygnięcie w tym zakresie, po stronie Wnioskodawcy obowiązek w podatku od czynności cywilnoprawnych nie powstanie.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji będzie pokrywał się z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Końcowo Organ zaznacza, że w ramach niniejszej interpretacji ocenie nie podlegała część stanowiska Wnioskodawcy dotycząca skutków podatkowych w podatku od czynności cywilnoprawnych dla podmiotów powiązanych kapitałowo z Wnioskodawcą – pożyczkobiorców, gdyż jest to bez znaczenia dla obowiązku podatkowego Wnioskodawcy. Przedmiotowa interpretacja wywołuje skutki prawnopodatkowe – zgodnie z postanowieniami art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.