Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.166.2018.2.TR
z 12 czerwca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 25 marca 2018 r. (data wpływu 30 marca 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 czerwca 2018 r. (data wpływu 8 czerwca 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 marca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 22 maja 2018 r. nr 0112-KDIL3-2.4011.166.2018.1.TR Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d § 1 Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 22 maja 2018 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 28 maja 2018 r.), zaś w dniu 8 czerwca 2018 r. (data nadania 4 czerwca 2018 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Interpretacji indywidualna dotyczy możliwości dodatkowego zwrotu z tytułu ulgi na dzieci, tj. możliwości zwrotu podatku na dwójkę dzieci.

Sąd orzekł rozwód w sierpniu 2016 r. i ex-małżonek wyprowadził się do innego miasta. Wnioskodawczyni została z dziećmi i wychowuje je samotnie, co skutkuje ponoszeniem z jej strony zdecydowanie większych kosztów na utrzymanie dzieci.

Były mąż ogranicza się w zasadzie jedynie do przekazywania elementów na dzieci, nie partycypując w innych kosztach na ich rzecz.

W związku ze zmianą miejsca zamieszkania przez ex-małżonka, nie wykonuje on postanowień sądu, co do spotkań z dziećmi. Spotyka się z nimi jedynie dwa razy w miesiącu (dwa weekendy), mimo że wg postanowień sądu powinien zajmować się nimi również w każdy wtorek i w każdy czwartek. Tym samym, nie ponosi kosztów utrzymania dzieci w te dni, co było argumentem z jego strony, aby obniżyć alimenty (Wnioskodawczyni otrzymuje 1 250 zł miesięcznie, na dwójkę dzieci).

Istnieje bardzo duża dysproporcja w zarobkach Zainteresowanej i ex-małżonka. Ex-małżonek pracuje i zarabia średnio 6 000 zł netto miesięcznie (wliczając dodatki). Wnioskodawczyni jest zatrudniona w szkole podstawowej jako nauczycielka. Jej dochody średnie są w wysokości 3 000 zł netto miesięcznie (wraz z dodatkami).

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowana podała, co następuje.

Przedmiotowy wniosek dotyczy roku podatkowego 2017 oraz jeżeli jest to możliwe, wydania decyzji na kolejne lata.

Dzieci są małoletnie (daty urodzenia: syn – 3 lutego 2003 r., córka – 17 stycznia 2008 r.) i otrzymują tylko alimenty od ojca. Dzieci uczęszczają do szkoły odpowiednio: gimnazjum i podstawowej, i nie maja żadnych dochodów.

Zainteresowana nie była i nie jest w nowym związku małżeńskim. Jest matką samotnie wychowującą dzieci.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w związku z opisanym stanem faktycznym dotyczącym utrzymania dzieci, Wnioskodawczyni ma prawo do corocznego odpisu od podatku dochodowego ulgi prorodzinnej na dwójkę dzieci, będąc stanu wolnego po rozwodzie?
2. Czy Wnioskodawczyni ma takie samo prawo do odpisu, jak ojciec dzieci, który dokonuje 1/2 odpisu z podatku dochodowego?
3. Kto w tym zakresie jest właściwym organem do rozstrzygnięcia tej kwestii?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, to ona powinna mieć przyznaną ulgę podatkową na dwójkę dzieci w całości, ponieważ dzieci mieszkają z nią, ona opiekuje się dziećmi i ponosi w związku z tym koszty ich utrzymania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2. dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
   
   

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ww. ustawy wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

• bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,

‒ w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a (art. 27f ust. 2a ww. ustawy).

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 27f ust. 4 analizowanej ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682, z późn. zm.) – przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 k.r.o.).

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, że o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Należy dodać, że zgodnie z zacytowanymi przepisami ulga prorodzinna, przy spełnieniu określonych wymogów, przysługuje również podatnikowi utrzymującemu pełnoletnie dziecko/dzieci w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego.

Obowiązek alimentacyjny względem dzieci pełnoletnich, o których mowa w art. 27 ust. 6 i art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika wprost z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - art. 128 i następne. Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Istotą tak określonego obowiązku jest to, że jedna strona ma prawo żądać dostarczenia tak wskazanych środków, a druga osoba ma obowiązek je dostarczyć.

Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury itp.

Ze stanu faktycznego opisanego we wniosku i jego uzupełnieniu wynika, że w przedmiotowym okresie Wnioskodawczyni była osobą rozwiedzioną i samotnie wychowywała dwoje małoletnich dzieci. Ojciec dzieci – a zarazem były mąż Wnioskodawczyni – nie mieszkał z Zainteresowaną i dziećmi, wyprowadził się z domu. Były mąż ogranicza się w zasadzie jedynie do przekazywania elementów na dzieci, nie partycypując w innych kosztach na ich rzecz. W związku ze zmianą miejsca zamieszkania, nie wykonuje on postanowień sądu, co do spotkań z dziećmi. Spotyka się z nimi jedynie dwa razy w miesiącu (dwa weekendy), mimo że wg postanowień sądu powinien zajmować się nimi również w każdy wtorek i w każdy czwartek.

Wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawa do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

Odnosząc się natomiast do możliwości dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej po uzyskaniu przez dzieci pełnoletniości, tj. od momentu, gdy nie będą pozostawały już pod władzą rodzicielską, należy stwierdzić, że jeżeli ojciec będzie uiszczał na nie alimenty, będzie wykonywał wobec nich w ograniczonym stopniu, obowiązek alimentacyjny.

W sytuacji gdy w stosunku do danego dziecka ulga przysługuje obojgu rodzicom zastosowanie znajdzie przywołany art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zdanie drugie), zgodnie z którym ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Jak już podkreślono – istotne jest, aby odliczona przez oboje rodziców kwota nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. W związku z tym możliwe jest skorzystanie z odliczenia od podatku przez jednego z rodziców lub w dowolnej proporcji przez oboje rodziców przy czym konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie. W sytuacji natomiast braku takiego porozumienia odliczenie przysługuje w częściach równych.

Biorąc zatem pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku, a w szczególności, że Wnioskodawczyni pełni całkowitą opiekę nad dziećmi, natomiast ojciec dzieci sporadycznie widuje się z nimi, nie wykazuje zainteresowania ich edukacją i zdrowiem, jedynie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego wobec dzieci, nie sposób uznać, że zachodzą wystarczające przesłanki dla uznania, że ojciec dzieci wykonuje władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów, na gruncie opisanego stanu faktycznego należy zatem uznać, że skoro w stosunku do małoletnich dzieci tylko Wnioskodawczyni wykonywała przedmiotowym okresie władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica, to Zainteresowanej przysługuje wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej, wnikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaznaczyć należy, że odliczenie ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości – przy niezmienionych okolicznościach sprawy oraz stanie prawnym – będzie przysługiwało Wnioskodawczyni do momentu uzyskania przez dzieci pełnoletniości.

Końcowo wyjaśnić należy, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawione we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe będzie się różniło od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. W rezultacie w wydanej interpretacji upoważniony organ nie rozstrzyga, który z rodziców i w jakim zakresie wykonuje władzę rodzicielską. Poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność, czy rodzic małoletnich dzieci faktycznie wykonywał w stosunku do dzieci władzę rodzicielską i ewentualnie w jakim okresie, nie mieści się w obszarze właściwości rzeczowej organu interpretacyjnego i jest możliwe wyłącznie w toku postępowań weryfikacyjnych (np. postepowania podatkowego) prowadzonych przez właściwy rzeczowo organ podatkowy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.