Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.263.2018.2.AKR
z 4 lipca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2018 r. (data wpływu 8 maja 2018 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 maja 2018 r. wpłynął do Organu podatkowego wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 29 grudnia 2000 r. Wnioskodawczyni oraz Jej mąż nabyli od Gminy Miasta na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego, lokal mieszkalny, położony na parterze budynku, składający się z dwóch pokoi, kuchni, łazienki i przedpokoju, o powierzchni użytkowej 39,32 m² (zwany dalej „Lokalem”), z którym to związany jest udział wynoszący 14/1000 części w nieruchomości wspólnej, a to w użytkowaniu wieczystym działki nr 41/9, obr. 2, o powierzchni 08 a 32 m², objętej księgą wieczystą oraz w częściach wspólnych budynku, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali lub dotychczasowego właściciela, za cenę w kwocie 7 999 zł (słownie: siedem tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych 00/100).

Dla przedmiotowego Lokalu założono księgę wieczystą, w której jako właściciele figurują Wnioskodawczyni oraz Jej mąż, w udziale 1/1, na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

W dniu 14 czerwca 2011 r. Wnioskodawczyni oraz Jej mąż (zwanymi dalej „Pożyczkobiorcami”) zawarli umowę pożyczki w formie pisemnej (zwanej dalej „Umową”) z Panem ... (zwanym dalej „Pożyczkodawcą”), na mocy której Pożyczkodawca udzielił im pożyczki w kwocie 220 000 zł (słownie: dwieście dwadzieścia tysięcy złotych), pod warunkiem podpisania, w formie aktu notarialnego, umowy przewłaszczenia nieruchomości, ww. Lokalu mieszkalnego, na mocy której Pożyczkobiorcy przeniosą jego własność na rzecz Pożyczkodawcy – na zabezpieczenie całej kwoty pożyczki wraz z należnymi odsetkami. W ramach przedmiotowej Umowy Pożyczkodawca zobowiązał się do niezbywania Lokalu przed upływem 90 dni od daty podpisania Umowy oraz upoważnił jednocześnie Pożyczkobiorców do korzystania z Lokalu w tym okresie, pod warunkiem, że w akcie notarialnym obejmującym umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie poddadzą się oni egzekucji, co do wydania Lokalu po upływie tego okresu. Pożyczkodawca zobowiązał się również do niezwłocznego zwrotnego przeniesienia własności Lokalu na rzecz Pożyczkobiorców w przypadku, gdy w 90-dniowym terminie Pożyczkodawca otrzyma zwrot całej kwoty pożyczki wraz ze wszystkimi należnymi odsetkami. Pożyczkobiorcy zobowiązali się solidarnie do zwrotu Pożyczkodawcy całej kwoty pożyczki w terminie 60 dni od daty przekazania przez Pożyczkodawcę kwoty pożyczki. Pożyczkobiorcy otrzymali kwotę pożyczki w dniu 14 czerwca 2011 r.

Stosownie do postanowień ww. Umowy Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zawarli z Pożyczkodawcą w dniu 14 czerwca 2011 r., w formie aktu notarialnego, umowę przeniesienia własności nieruchomości w celu zabezpieczenia oraz umowę zobowiązującą do przeniesienia własności, na mocy której, w celu zabezpieczenia terminowej spłaty przez Pożyczkobiorców całej pożyczki w kwocie 220 000 zł, udzielonej na mocy Umowy, Wnioskodawczyni oraz Jej mąż przenieśli na Pożyczkodawcę własność Lokalu wraz z prawami z nim związanymi, a Pożyczkodawca wyraził zgodę na powyższe przeniesienie. Ponadto Wnioskodawczyni oraz Jej mąż w przypadku, gdyby nie zwrócili na rzecz Pożyczkodawcy pożyczki w terminie 60 dni licząc od dnia podpisania Umowy, zobowiązali się wydać w posiadanie Lokal na rzecz Pożyczkodawcy w terminie do dnia 19 sierpnia 2011 r., a do terminowego wykonania przyjętego na siebie zobowiązania Pożyczkobiorcy poddali się wprost z aktu notarialnego rygorowi egzekucji na podstawie art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c. Strony postanowiły również, że w przypadku zwrotu przez Pożyczkobiorców na rzecz Pożyczkodawcy pożyczki, w terminie do 60 dni licząc od dnia podpisania Umowy, Wnioskodawczyni oraz Jej mąż nie będą zobowiązani do wydania Lokalu na rzecz Pożyczkodawcy. Pożyczkodawca zobowiązał się w terminie do 90 dni licząc od dnia podpisania Umowy do niedokonywania jakichkolwiek rozporządzeń prawem do przedmiotowego Lokalu na rzecz osób trzecich, nieobciążania praw do Lokalu jakimkolwiek ograniczonym prawem rzeczowym, niezawierania z osobą trzecią umowy przedwstępnej, jak i innej umowy zobowiązującej do przeniesienia praw do Lokalu, niezawierania z osobami trzecimi jakichkolwiek umów, porozumień oraz nieskładania oświadczeń na rzecz osób trzecich, skutkujących ograniczeniem w korzystaniu z Lokalu w jakikolwiek sposób. Strony wskazanej powyżej umowy postanowiły również, że w przypadku zwrotu przez Wnioskodawczynię oraz Jej męża na rzecz Pożyczkodawcy pożyczki, o której mowa powyżej, w terminie do 60 dni licząc od dnia podpisania Umowy, Pożyczkodawca zobowiązuje się przenieść na rzecz Wnioskodawczyni oraz Jej męża własność Lokalu wraz z prawami z nim związanymi, a Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zobowiązali się na to przeniesienie wyrazić zgodę. Strony postanowiły również, że zwrotne przeniesienie własności nastąpi nie później niż do dnia 12 września 2011 r.

W trakcie obowiązywania umowy pożyczki z dnia 14 czerwca 2011 r. oraz umowy przeniesienia własności nieruchomości w celu zabezpieczenia oraz umowy zobowiązującej do przeniesienia własności z dnia 14 czerwca 2011 r., Strony przedmiotowych stosunków wielokrotnie zmieniały datę ostatecznego terminu zwrotu pożyczki i wykonania zwrotnego przeniesienia własności Lokalu.

Ostatecznie na mocy umowy przeniesienia własności, zawartej w formie aktu notarialnego, z dnia 11 kwietnia 2013 r., w celu wykonania zobowiązania wynikającego z umowy zobowiązującej do przeniesienia własności Pożyczkodawca przeniósł na rzecz Pożyczkobiorców - Wnioskodawczynię oraz Jej męża własność Lokalu wraz z prawami z nim związanymi, a Pożyczkobiorcy wyrazili zgodę na to przeniesienie. W przedmiotowej umowie Pożyczkodawca oświadczył również, że Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zwrócili na jego rzecz całą pożyczkę w kwocie 220 000 zł, udzieloną na podstawie umowy pożyczki z dnia 14 czerwca 2011 r.

W dniu 28 września 2017 r. Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zawarli w formie aktu notarialnego umowę sprzedaży, na mocy której sprzedali Lokal wraz z prawami z nim związanymi, za cenę w kwocie 180 000 zł (słownie: sto osiemdziesiąt tysięcy złotych).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wobec sprzedaży ww. lokalu mieszkalnego, objętego księgą wieczystą, na podstawie umowy sprzedaży, zawartej w formie aktu notarialnego z dnia 28 września 2017 r., termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 80, poz. 350, z późn. zm.), liczony będzie od dnia pierwotnego nabycia wyżej wymienionego lokalu na podstawie umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego, zawartej w formie aktu notarialnego z dnia 29 grudnia 2000 r., czy też od dnia zawarcia umowy przeniesienia własności, zawartej w formie aktu notarialnego z dnia 11 kwietnia 2013 r., a w związku z powyższym czy odpłatne zbycie nieruchomości, dokonane w dniu 28 września 2017 r., mając na uwadze umowę przeniesienia własności nieruchomości w celu zabezpieczenia z dnia 14 czerwca 2011 r. oraz umowę zwrotnego przeniesienia własności z dnia 11 kwietnia 2013 r., będzie stanowiło źródło przychodów w 2017 r. w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym czy sprzedaż nieruchomości będzie opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, przewłaszczenie na zabezpieczenie jest umową nienazwaną, a możliwość jej zawarcia wynika z ogólnej zasady wyrażonej w art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), zwanej dalej „k.c.”. Jest ona zawierana na podstawie przepisów art. 155, art. 156 oraz art. 353¹ k.c. Przewłaszczenie na zabezpieczenie polega na zabezpieczeniu wierzytelności przez przeniesienie na wierzyciela własności oznaczonej rzeczy z równoczesnym zobowiązaniem wierzyciela do korzystania z rzeczy w sposób określony w umowie i do powrotnego przeniesienia własności rzeczy na dłużnika po zaspokojeniu zabezpieczonej wierzytelności. Nie budzi wątpliwości, że przedmiotem takiej umowy mogą być także nieruchomości. Z uwagi na to, że nabycie własności nieruchomości przez wierzyciela następuje bezwarunkowo i bezterminowo, zobowiązanie wierzyciela do zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości na dłużnika po zaistnieniu określonych przesłanek ma charakter obligacyjny. Własność przechodzi od razu na Pożyczkodawcę z tym, że mocą umowy jest on zobowiązany powrotnie przenieść własność na Pożyczkobiorców, poprzez złożenie stosownego oświadczenia woli, gdy Ci wykonają swoje zobowiązanie z tejże umowy w terminie - co zostało uczynione przez Wnioskodawczynię i Jej męża (stosownie do zmian ostatecznego terminu zwrotu pożyczki). W opisanym stanie faktycznym własność Lokalu przewłaszczonego została ostatecznie przeniesiona na Pożyczkodawcę, mocą jednak umowy obligacyjnej Pożyczkodawca został ograniczony w rozporządzaniu tym Lokalem, w zakresie określonym w umowie, do upływu terminu wskazanego w tejże umowie (a także stosownie do zmian ostatecznych terminów zwrotu pożyczki przez strony) oraz zobowiązany do powrotnego przeniesienia własności Lokalu na Pożyczkobiorców, po wykonaniu przez nich zobowiązań określonych w umowie. Zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie miało na celu jedynie zabezpieczenie przysługującej wierzytelności, a nie chęć nabycia przez wierzyciela własności przewłaszczonego przedmiotu. W myśl art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, art. 10 ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu - do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy. Zdaniem Wnioskodawczyni, w niniejszym stanie faktycznym nie doszło do ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy, o czym świadczy fakt zawarcia, po spłacie pożyczki, zwrotnego przeniesienia własności Lokalu.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawczyni, w świetle zaistniałego w sprawie stanu faktycznego, zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, a następnie zwrotne przeniesienie własności Lokalu (po wykonaniu zobowiązania z tytułu umowy pożyczki) nie rodzi skutków podatkowych w postaci powstania przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy transakcji umowy sprzedaży Lokalu z dnia 28 września 2017 r. Tym samym powrotne nabycie własności Lokalu przez Pożyczkobiorców, którzy spełnili ciążący na nich obowiązek spłaty pożyczki, nie stanowi nabycia w rozumieniu wskazanego powyżej przepisu. Zdaniem Wnioskodawczyni, termin pięcioletni, określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć mając na uwadze nabycie własności Lokalu z dnia 29 grudnia 2000 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Wobec powyższego, odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, jeżeli zbycie to ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia.

Stosownie natomiast do treści art. 10 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu – do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 29 grudnia 2000 r. Wnioskodawczyni oraz Jej mąż nabyli na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego, lokal mieszkalny wraz z prawami z nim związanymi. Dla przedmiotowego lokalu założono księgę wieczystą, w którym jako właściciele figurują Wnioskodawczyni oraz Jej mąż, w udziale 1/1, na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. W dniu 14 czerwca 2011 r. Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zawarli umowę pożyczki w formie pisemnej, na mocy której Pożyczkodawca udzielił im pożyczki w kwocie 220 000 zł, pod warunkiem podpisania, w formie aktu notarialnego, umowy przewłaszczenia nieruchomości, tj. ww. lokalu mieszkalnego, na mocy której Pożyczkobiorcy przeniosą jego własność na rzecz Pożyczkodawcy – na zabezpieczenie całej kwoty pożyczki wraz z należnymi odsetkami. W ramach przedmiotowej umowy Pożyczkodawca zobowiązał się do niezbywania ww. lokalu przed upływem 90 dni od daty podpisania ww. umowy pożyczki oraz upoważnił jednocześnie Pożyczkobiorców do korzystania z ww. lokalu w tym okresie, pod warunkiem, że w akcie notarialnym obejmującym umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie poddadzą się oni egzekucji, co do wydania ww. lokalu po upływie tego okresu. Pożyczkodawca zobowiązał się również do niezwłocznego zwrotnego przeniesienia własności ww. lokalu na rzecz Pożyczkobiorców w przypadku, gdy w 90-dniowym terminie Pożyczkodawca otrzyma zwrot całej kwoty pożyczki wraz ze wszystkimi należnymi odsetkami. Pożyczkobiorcy zobowiązali się solidarnie do zwrotu Pożyczkodawcy całej kwoty pożyczki w terminie 60 dni od daty przekazania przez Pożyczkodawcę kwoty pożyczki. Pożyczkobiorcy otrzymali kwotę pożyczki w dniu 14 czerwca 2011 r. Stosownie do postanowień ww. umowy pożyczki Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zawarli z Pożyczkodawcą w dniu 14 czerwca 2011 r., w formie aktu notarialnego, umowę przeniesienia własności nieruchomości w celu zabezpieczenia oraz umowę zobowiązującą do przeniesienia własności, na mocy której, w celu zabezpieczenia terminowej spłaty przez Pożyczkobiorców całej pożyczki w kwocie 220 000 zł, udzielonej na mocy ww. umowy pożyczki, Wnioskodawczyni oraz Jej mąż przenieśli na Pożyczkodawcę własność ww. lokalu mieszkalnego wraz z prawami z nim związanymi, a Pożyczkodawca wyraził zgodę na powyższe przeniesienie. Ponadto Wnioskodawczyni oraz Jej mąż w przypadku, gdyby nie zwrócili na rzecz Pożyczkodawcy pożyczki w terminie 60 dni licząc od dnia podpisania ww. umowy pożyczki, zobowiązali się wydać w posiadanie ww. lokal na rzecz Pożyczkodawcy w terminie do dnia 19 sierpnia 2011 r., a do terminowego wykonania przyjętego na siebie zobowiązania Pożyczkobiorcy poddali się wprost z aktu notarialnego rygorowi egzekucji na podstawie art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c. Strony postanowiły również, że w przypadku zwrotu przez Pożyczkobiorców na rzecz Pożyczkodawcy pożyczki, w terminie do 60 dni licząc od dnia podpisania ww. umowy, Wnioskodawczyni oraz Jej mąż nie będą zobowiązani do wydania ww. lokalu na rzecz Pożyczkodawcy. Pożyczkodawca zobowiązał się w terminie do 90 dni licząc od dnia podpisania ww. umowy do niedokonywania jakichkolwiek rozporządzeń prawem do przedmiotowego lokalu na rzecz osób trzecich, nieobciążania praw do lokalu jakimkolwiek ograniczonym prawem rzeczowym, niezawierania z osobą trzecią umowy przedwstępnej, jak i innej umowy zobowiązującej do przeniesienia praw do lokalu, niezawierania z osobami trzecimi jakichkolwiek umów, porozumień oraz nieskładania oświadczeń na rzecz osób trzecich, skutkujących ograniczeniem w korzystaniu z lokalu w jakikolwiek sposób. Strony wskazanej powyżej umowy postanowiły również, że w przypadku zwrotu przez Wnioskodawczynię oraz Jej męża na rzecz Pożyczkodawcy pożyczki, o której mowa powyżej, w terminie do 60 dni licząc od dnia podpisania umowy, Pożyczkodawca zobowiązuje się przenieść na rzecz Wnioskodawczyni oraz Jej męża własność lokalu wraz z prawami z nim związanymi, a Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zobowiązali się na to przeniesienie wyrazić zgodę. Strony postanowiły również, że zwrotne przeniesienie własności nastąpi nie później niż do dnia 12 września 2011 r. W trakcie obowiązywania umowy pożyczki z dnia 14 czerwca 2011 r. oraz umowy przeniesienia własności nieruchomości w celu zabezpieczenia oraz umowy zobowiązującej do przeniesienia własności z dnia 14 czerwca 2011 r., Strony przedmiotowych stosunków wielokrotnie zmieniały datę ostatecznego terminu zwrotu pożyczki i wykonania zwrotnego przeniesienia własności lokalu. Ostatecznie na mocy umowy przeniesienia własności, zawartej w formie aktu notarialnego, z dnia 11 kwietnia 2013 r., w celu wykonania zobowiązania wynikającego z umowy zobowiązującej do przeniesienia własności Pożyczkodawca przeniósł na rzecz Pożyczkobiorców – Wnioskodawczynię oraz Jej męża własność ww. lokalu wraz z prawami z nim związanymi, a Pożyczkobiorcy wyrazili zgodę na to przeniesienie. W przedmiotowej umowie Pożyczkodawca oświadczył również, że Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zwrócili na jego rzecz całą pożyczkę w kwocie 220 000 zł, udzieloną na podstawie umowy pożyczki z dnia 14 czerwca 2011 r. W dniu 28 września 2017 r. Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zawarli w formie aktu notarialnego umowę sprzedaży, na mocy której sprzedali ww. lokal wraz z prawami z nim związanymi.

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682, z późn. zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Dopiero z chwilą ustania małżeństwa wspólność ta ulega przekształceniu. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek (art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Następnie małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego.

Stosownie do art. 50 § 1 zd. 1 ww. Kodeksu, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie należy do umów nienazwanych i jest zawierana na podstawie przepisów art. 155, art. 156 oraz art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.).

Przewłaszczenie na zabezpieczenie polega na zabezpieczeniu wierzytelności przez przeniesienie na wierzyciela własności oznaczonej rzeczy z równoczesnym zobowiązaniem wierzyciela do korzystania z rzeczy w sposób określony w umowie i do powrotnego przeniesienia własności rzeczy na dłużnika po zaspokojeniu zabezpieczonej wierzytelności. Nie budzi wątpliwości, że przedmiotem umowy przewłaszczenia mogą być także nieruchomości.

W tej kwestii, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 maja 2000 r., sygn. akt III CKN 246/00 stwierdził, że „umowa przeniesienia własności nieruchomości na zabezpieczenie spłaty kredytu, w której kredytodawca zobowiązał się do przeniesienia z powrotem na kredytobiorcę własności nieruchomości niezwłocznie po spłacie kredytu, nie jest umową przeniesienia własności zawartą pod warunkiem (art. 157 § 1 Kodeksu cywilnego)”. Warunek pojawia się natomiast przy oświadczeniu w umowie przewłaszczenia odnośnie zwrotnego przeniesienia na dłużnika własności nieruchomości. Przeniesienie to odbywa się właśnie pod warunkiem, którym jest spełnienie świadczenia kredytowego przez dłużnika.

W orzecznictwie utrwalony jest również pogląd, że przy przewłaszczeniu nieruchomości na zabezpieczenie wierzyciel uzyskuje jej własność bezwarunkowo, stając się powiernikiem dłużnika co do jego nieruchomości. Umowa przewłaszczenia zawiera bowiem w sobie, jeżeli chodzi o oświadczenie dłużnika, podwójny skutek zobowiązująco-rozporządzający, zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego. Stanowi ona również podstawę zmiany wpisu w księdze wieczystej. Powiernik ma również możność zbycia nieruchomości. Natomiast stosunkiem prawnym, w oparciu o który dokonujący przewłaszczenia, zachowa posiadanie nieruchomości, podobnie jak w sytuacji rzeczy ruchomych oznaczonych indywidualnie i rodzajowo, jest stosunek użyczenia. Czas trwania użyczenia będzie w tym wypadku oznaczony – pokrywać się będzie z czasem trwania stosunku prawnego, stanowiącego przyczynę przeniesienia własności nieruchomości.

Z zacytowanego wyżej art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przewłaszczenie w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu, stanowi źródło przychodów, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 ww. ustawy w sytuacji, gdy następuje ostateczne przeniesienie własności przedmiotu umowy, a więc gdy podmiot zobowiązany do zwrotu zaciągniętej pożyczki nie wykona ciążącego na nim obowiązku.

Powyższe uregulowanie oznacza, że zawarcie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia nieruchomości, nie wywołuje skutków podatkowych na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie może być uznane za nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Moment nabycia nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie zaciągniętej pożyczki został przesunięty do czasu ostatecznego przeniesienia przedmiotu umowy przewłaszczenia. Powyższa okoliczność ziści się dopiero, gdy pożyczkobiorca nie dokona spłaty zaciągniętej pożyczki.

Należy zauważyć, że Wnioskodawczyni oraz Jej mąż dokonali spłaty zaciągniętej pożyczki, co w konsekwencji uprawnia do przyjęcia, że na gruncie opisanego stanu faktycznego nie ziści się przesłanka, o której mowa w cytowanym wyżej art. 10 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. nie będzie miało miejsca ostateczne przeniesienie własności nieruchomości na pożyczkodawcę. W praktyce oznacza to, że czynność zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości z pożyczkodawcy na Wnioskodawczynię oraz Jej męża nie stanowi dla Wnioskodawczyni oraz Jej męża nowego nabycia nieruchomości.

Z uwagi na powyższe okres pięciu lat, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć od końca roku, w którym zostało nabyte pierwotnie prawo własności nieruchomości. W przedstawionym stanie faktycznym pierwotne nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość miało miejsce w 2000 r. Wobec tego pięcioletni termin upłynął z końcem 2005 r.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz opisany stan faktyczny stwierdzić należy, że nienastępujące w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatne zbycie w 2017 r. udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość nabytego przez Wnioskodawczynię w 2000 r. nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ze względu na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawczyni należało zatem uznać za prawidłowe.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Wnioskodawczyni, nie wywołuje skutków prawnych dla współwłaściciela nieruchomości (męża Wnioskodawczyni).

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekle prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.