Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-3.4011.127.2018.1.AD
z 12 lipca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 kwietnia 2018 r. (data wpływu 6 kwietnia 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 maja 2018 r. (data wpływu 9 maja 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazane przez Wnioskodawczynię.

UZASADNIENIE

W dniu 6 kwietnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 7 maja 2018 r. (data wpływu 9 maja 2018 r.).

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 19 maja 2014 r. Wnioskodawczyni sprzedała lokal mieszkalny, który odziedziczyła po śmierci rodziców: mamie zmarłej w dniu 31 lipca 2013 r. i ojcu, który zmarł w dniu 13 października 2013 r.

Wnioskodawczyni lokal sprzedała za cenę 119.000 zł.

Wnioskodawczyni podaje, że sprzedając mieszkanie wiedziała już, że całą kwotę pieniędzy przeznaczy na nowy dom, który zamierzała wraz z mężem wybudować.

W 2013 r. przeprowadziła się by razem z przyszłym mężem zaplanować wspólne życie.

W dniu 29 października 2013 r. narzeczony Wnioskodawczyni kupił działkę za kwotę 5.000 zł.

Wnioskodawczyni wraz z narzeczonym zamierzali za parę miesięcy wziąć ślub, więc nie przywiązywali uwagi kto widnieje na akcie notarialnym. Nie podpisywali żadnej intercyzy przedmałżeńskiej ani małżeńskiej, w związku z czym byli przekonani, że wszystko po ślubie będzie ich wspólne.

Wnioskodawczyni wraz z narzeczonym pobrali się w dniu 17 stycznia 2014 r., ponieważ chcieli zalegalizować związek przed rozpoczęciem budowy.

Sprzedając mieszkanie Wnioskodawczyni uzyskała informację od notariusza, że skoro decyduje się na budowę domu, musi w ciągu dwóch lat przekazać pieniądze na materiały budowlane i w razie kontroli okazać się fakturami. Taką samą informację Wnioskodawczyni uzyskała w urzędzie skarbowym składając PIT-39. Tak też wraz z mężem zrobili.

Pozwolenie na budowę Wnioskodawczyni wraz z mężem uzyskała w dniu 24 lutego 2014 r. Na pozwoleniu widnieją oboje. Nikt nie miał pytań dotyczących działki. Wnioskodawczyni była już z mężem.

Na wiosnę 2014 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem rozpoczęli budowę.

Z uwagi na wydatkowanie posiadanych środków Wnioskodawczyni wraz z mężem zdecydowali się na kredyt hipoteczny. Umowa kredytu hipotecznego na kwotę 100.000 zł została podpisana miedzy Wnioskodawczynią, mężem a bankiem w dniu 16 lipca 2014 r.

Wnioskodawczyni podaje, że zdecydowali się wraz z mężem na spisanie testamentu, w którym mąż oświadczył, że do całości spadku powołuje ją (akt notarialny spisany w dniu 17 sierpnia 2015 r.).

W ocenie Wnioskodawczyni i jej męża wszystkie działania przeprowadzali zgodnie z prawem. Posiadali działkę, pozwolenie na budowę, kredyt i faktury na materiały budowlane na kwotę 140.000 zł.

Wnioskodawczyni po wezwaniu telefonicznym z urzędu skarbowego przedstawiła w urzędzie wszystkie wymagane dokumenty wraz z dokumentem potwierdzającym zakup działki.

Po przedstawieniu dokumentów Wnioskodawczyni uzyskała informację, że dom nie należy do niej, ponieważ działka zakupiona przez męża przed ślubem stanowi jego majątek osobisty i wszystkie faktury są nieważne. Ma zapłacić podatek i naliczone odsetki po uprzedniej korekcie zeznania.

Wnioskodawczyni podaje, że ciężko jest jej pogodzić się z taką decyzją, ponieważ nie miała pojęcia, że w ciągu tych dwóch lat rozliczeniowych - jak uważa urząd skarbowy - musi zostać właścicielem działki. Gdyby o tym wiedziała zrobiłaby to od razu. Wie, że jej niewiedza nie usprawiedliwia jej, ale też nie robi winnej. Uczciwie wydała pieniądze na budowę domu i nie może pogodzić się z decyzją urzędu skarbowego.

Z tego powodu wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej z przekonaniem na zrozumienie i pozytywne rozpatrzenie jej sprawy, tj. anulowanie podatku i odsetek.

Wnioskodawczyni po wizycie w urzędzie skarbowym udała się wraz z mężem do notariusza, aby spisać umowę darowizny, w której mąż oświadcza, że daruje ze swego majątku osobistego do majątku wspólnego zabudowaną działkę (akt notarialny spisany w dniu 21 marca 2018 r.).

Uzupełniając wniosek Wnioskodawczyni podaje, że do dnia dzisiejszego nie złożyła korekty zeznania PIT-39 ani nie uiściła podatku wraz z odsetkami, ponieważ jak wcześniej ujęła we wniosku wszystkie pieniądze ze sprzedaży mieszkania przeznaczyła na cele mieszkaniowe.

W kontekście przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawczyni sformułowała następujące pytanie.

Czy w mojej sytuacji, gdzie mąż był właścicielem działki, na której wybudowany został dom dla małżeństwa z dwójką dzieci dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, a wydatki na ten cel poniesione zostały w okresie dwóch lat od sprzedaży nieruchomości – przepisy pozwalają mi na skorzystanie z ulgi mieszkaniowej, mimo że współwłaścicielem działki zostałam po owych dwóch latach?

Zdaniem Wnioskodawczyni, z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wynika, aby w chwili ponoszenia wydatków podatnik miał być formalnie właścicielem budowanego domu, czyli właścicielem lub współwłaścicielem działki, na której dom jest budowany.

Wnioskodawczyni podaje, że przeznaczyła pieniądze ze sprzedaży nieruchomości na własne cele mieszkaniowe. Zrobiła to w okresie dwóch lat od sprzedaży mieszkania, tak jak informowali ją pracownicy urzędu skarbowego i notariusz.

W jej ocenie fakt, że rozszerzenie wspólności majątkowej nastąpiło po tym terminie nie pozbawia jej prawa do zwolnienia z podatku.

Jako małżonkowie zainwestowali w budowę wspólnego domu. Ich celem było zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazane przez Wnioskodawczynię.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych;

Cele mieszkaniowe, których sfinansowanie dochodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uprawnia do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania, wymienione zostały w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego - położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Z kolei zgodnie z przepisem art. 21 ust. 26 ww. ustawy przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

Przenosząc zatem powyższe uregulowania na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest fakt wydatkowania (począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie) środków z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na wskazane w ustawie „własne” cele mieszkaniowe podatnika.

W treści wniosku Wnioskodawczyni podaje, że w dniu 19 maja 2014 r. zbyła lokal mieszkalny nabyty w drodze spadku do jej majątku odrębnego. Środki z opłatnego zbycia lokalu mieszkalnego przeznaczyła na budowę domu położonego na działce, którą przed zawarciem związku małżeńskiego nabył obecny jej mąż do jego majątku odrębnego. W dniu 21 marca 2018 r. mąż Wnioskodawczyni na podstawie umowy darowizny przekazał zabudowaną działkę do majątku wspólnego.

Wątpliwości Wnioskodawczyni budzi kwestia, czy przeznaczając środki z opłatnego zbycia lokalu mieszkalnego na budowę domu położonego na gruncie, do którego tytuł prawny uzyskała po upływie dwóch lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło odpłatne zbycie lokalu mieszkalnego będą korzystać ze zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku dochodowego.

Jak już wskazano powyżej, zgodnie z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe uważa się wydatki poniesione na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego.

Z istoty rozwiązania zawartego w tych przepisach wynika, że aby kwota uzyskana z odpłatnego zbycia mogła korzystać z omawianego zwolnienia, podatnik powinien przeznaczyć ją m.in. na budowę własnego budynku mieszkalnego, a więc budynku, do którego podatnikowi przysługuje tytuł własności czy też współwłasności.

Stosownie do art. 48 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) budynki i inne urządzenia trwale związane z gruntem stanowią, co do zasady, części składowe gruntu i na mocy art. 47 § 1 Kodeksu cywilnego nie mogą być odrębnym przedmiotem własności.

Grunty stanowiące odrębny przedmiot własności są więc z natury swej nieruchomościami, budynki natomiast trwale z gruntem związane są częścią składową nieruchomości zgodnie z zasadą superficies solo cedit, w myśl której własność nieruchomości gruntowej rozciąga się na budynki, które stały się częścią składową nieruchomości. Budynek trwale związany z gruntem, jako część składowa gruntu, nie może być przedmiotem odrębnej własności. Odrębnym przedmiotem własności budynek będzie wówczas, gdy wzniesiono go na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym.

Tak więc biorąc pod uwagę konstrukcję ww. przepisu stwierdzić należy, że budynek trwale związany z nieruchomością gruntową stanowi jej część składową co oznacza, że właścicielem zarówno gruntu, jak i budynku wzniesionego na tym gruncie, jest zawsze właściciel nieruchomości gruntowej, na której budynek ten został wybudowany.

Jak wskazano wcześniej, należy zwrócić uwagę, że art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera przymiotnik „własny”. Przy interpretacji tych przepisów przymiotnika „własny” nie można pominąć. „Własny” zaś to taki, który stanowi własność lub współwłasność podatnika. Racjonalny ustawodawca w art. 21 ust. 26 ww. ustawy wskazał, że przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o którym mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

Zatem dla przyznania zwolnienia nie jest wystarczające poniesienie nakładów na budowę jakiegokolwiek budynku (lokalu mieszkalnego). Zakres zwolnienia ograniczony został więc do budynków (lokali), do których podatnik posiada odpowiedni tytuł prawny, pozwalający na uznanie budynku (lokalu) mieszkalnego za własność podatnika, który poniósł nakłady na jego budowę, nadbudowę, rozbudowę lub remont.

Rozstrzygając zatem kwestię odnoszącą się do daty nabycia przez Wnioskodawczynię ww. działki należy odwołać się również do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682 z późn. zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Jak stanowi art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa (art. 47 § 1 ww. Kodeksu). Jest to zatem umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta reguluje stosunki majątkowe małżonków przez czas trwania ich związku małżeńskiego.

Ponadto, w doktrynie prawa rodzinnego podkreśla się, że w przypadku majątku osobistego małżonek pozostaje w stosunku do niego podmiotem wyłącznie uprawnionym, co oznacza, że jego uprawnienia do dysponowania przedmiotami wchodzącymi w skład majątku osobistego nie podlegają co do zasady żadnym ograniczeniom, w tym wynikającym z przepisów prawa rodzinnego, takimi jak konieczność uzyskania zgody współmałżonka co do możliwości rozporządzania konkretnym składnikiem majątku osobistego. Możliwe jest więc swobodne dokonywanie pomiędzy małżonkami czynności rozporządzających prowadzących do przeniesienia określonego przedmiotu majątkowego z majątku osobistego do majątku wspólnego.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1110/14, wyraził stanowisko, że małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską uregulowana została w art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, są stricte umowami majątkowymi małżeńskimi, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny (wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 7 sierpnia 2015 r.). Tak więc skoro z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy wyzbyła się prawa do tej rzeczy.

Tożsamej oceny dokonano w szeregu innych wyroków NSA (przykładowo: wyrok NSA z dnia 22 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 456/15, wyrok NSA z dnia 13 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1110/14, wyrok NSA z dnia 7 kwietnia 2016 r., sygn. akt 11 FSK 313/14 oraz wyrok NSA z dnia 9 kwietnia 2002 r., sygn. akt III SA 2717/00.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe należy uznać, że niezależnie od daty zawarcia umowy rozszerzającej wspólność majątkową małżeńską, czy – jak w przedmiotowej sprawie – umowy darowizny do majątku wspólnego (niezależnie od okoliczności, iż została ona zawarta po upływie dwóch lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości, z którego środki przeznaczono na cele mieszkaniowe) Wnioskodawczyni spełnia ustawowe warunki z art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji może zakwalifikować środki przeznaczone na budowę budynku mieszkalnego jako wydatki na własne cele mieszkaniowe. Mimo bowiem, że w faktycznym momencie wydatkowania kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości spadkowych nie była współwłaścicielem gruntu, na którym został wybudowany dom, to w wyniku zawarcia umowy darowizny stała się jego współwłaścicielem, a za datę tego nabycia uznaje się datę nabycia nieruchomości przez jej małżonka, który następnie nieruchomość włączył do majątku wspólnego. Prowadzi to do wniosku, że na skutek dokonania przez męża darowizny do wspólności majątkowej małżeńskiej, Wnioskodawczym stała się współwłaścicielem nieruchomości już od daty nabycia gruntu przez małżonka, a tym samym na moment wydatkowania pieniędzy na budowę budynku mieszkalnego wydatkowała je już na własny cel mieszkaniowy, tj. na budowę budynku, który należał do jej wspólności majątkowej małżeńskiej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Augusta Kośnego 70, 45-372 Opole, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.