INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 25.08.2011 r. (data wpływu 02.09.2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25.10.2011 r. (data wpływu 31.10.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia dla działalności związanej z otrzymywaniem przychodów z tytułu lokowania własnych środków pieniężnych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 02.09.2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia dla działalności związanej z otrzymywaniem przychodów z tytułu lokowania własnych środków pieniężnych.

Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 25.10.2011 r. (data wpływu 31.10.2011 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Bank S.A. (dalej: „X” lub „Bank” lub „Spółka”) jest bankiem, oferującym pełne spektrum usług bankowych dla klientów detalicznych i podmiotów gospodarczych. W ramach prowadzonej działalności Bank realizuje określone dochody związane z posiadaniem i utrzymywaniem określonego majątku, m.in. środków pieniężnych utrzymywanych na rachunkach prowadzonych przez inne podmioty oraz akcji wyemitowanych przez inne podmioty, w szczególności Bank otrzymuje następujące środki.

1. Odsetki z tytułu rezerwy obowiązkowej oraz depozytu utrzymywanych przez Bank na rachunku w Narodowym Banku Polskim (dalej: „NBP”). Bank centralny, prowadząc politykę pieniężną państwa, nakłada na banki, w tym Spółkę, obowiązek utrzymywania rezerwy obowiązkowej na rachunkach w NBP. Rezerwę stanowi wyrażona w złotych określona cześć środków pieniężnych zgromadzonych przez Bank w ramach prowadzonej działalności. Wysokość stopy rezerwy obowiązkowej ustala Rada Polityki Pieniężnej. Dodatkowo, w ramach realizacji polityki pieniężnej (regulacja płynności oraz przeciwdziałanie spadkom krótkookresowych stóp na rynku międzybankowym), NBP oferuje bankom możliwość składania jednodniowego depozytu.
2. Odsetki z tytułu środków pieniężnych utrzymywanych na rachunkach nostro. Prowadząc działalność bankową Bank posiada rachunki depozytowe (tzw. rachunki nostro) prowadzone w innych bankach, na których utrzymywane są środki pieniężne Banku. Z punktu widzenia Banku rachunek nostro stanowi element jego aktywów.
3. Dywidendy z tytułu posiadania akcji wyemitowanych przez inne podmioty. W ramach prowadzonej działalności Bank nabywa m.in. akcje innych przedsiębiorstw. Z punktu widzenia Banku nabywane akcje stanowią element majątku i zaliczane są do aktywów Banku. W szczególności, akcje nie są nabywane w celu wykonywania przez Bank funkcji zarządczych względem firm emitujących akcje.
4. Przychody odsetkowe z operacji na dłużnych papierach wartościowych utrzymywanych do terminu zapadalności. W ramach prowadzonej działalności Bank lokuje wolne środki w dłużne papiery wartościowe, czyli papiery reprezentujące wierzytelności pieniężne na oznaczone sumy, płatne we wskazanych terminach (terminach ich zapadalności). Z punktu widzenia Banku nabywane papiery dłużne stanowią element majątku i zaliczane są do aktywów Banku.
5. Przychody odsetkowe z tytułu depozytów międzybankowych. W ramach prowadzonej działalności Bank, lokuje wolne środki pieniężne na rachunkach depozytowych w innych podmiotach finansowych. Zakładane depozyty stanowią z perspektywy Banku, element jego majątku i są zaliczane do aktywów Banku.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisana działalność Banku związana z otrzymywaniem przychodów z tytułu lokowania własnych środków podlega zwolnieniu z VAT...

Zdaniem Banku, opisana działalność Banku związana z otrzymywaniem przychodów z tytułu lokowania własnych środków podlega zwolnieniu z VAT.

W ocenie Spółki, opisane wyżej czynności spełniają przesłanki uznania ich za odpłatne świadczenie usług. Dla uznania, że dana czynność mieści się w zakresie opodatkowania VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków: (i) wykonanie za wynagrodzeniem dostawy towarów lub świadczenia usług oraz (ii) działanie w odniesieniu do danej transakcji w charakterze podatnika VAT. Stanowisko takie wynika z wykładni art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Podobne przepisy zawarte zostały w Dyrektywie Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa VAT), która w art. 2 ust. 1 lit. a oraz c wskazuje, że opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług przez podatnika działającego w takim charakterze. W ocenie Banku, w odniesieniu do opisanych w niniejszym wniosku transakcji, wszystkie wskazane wyżej przesłanki są spełnione. Nie ulega, bowiem wątpliwości, że Bank - poprzez lokowanie własnego kapitału w opisane w niniejszym wniosku instrumenty - uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie (np. w postaci odsetek). Z tego też powodu, dokonywane przez Bank transakcje spełniają definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, za podlegające opodatkowaniu VAT świadczenie usług należy uznać każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów.

Zdaniem Spółki, nie powinno również budzić wątpliwości, że w odniesieniu do opisanych transakcji, Bank działa w charakterze podatnika VAT. Działalność bankowa polega m.in. na lokowaniu własnych środków w instrumenty finansowe, które przyniosą Bankowi określone zyski (np. w postaci odsetek). Uzyskane w ten sposób środki przeznaczane są następnie na działalność Banku (np. w zakresie udzielania pożyczek, kredytów, itp.). W konsekwencji, w ocenie Banku, opisana w niniejszym wniosku działalność stanowi fragment podstawowej działalności Spółki i dlatego należy uznać, że działa ona w charakterze podatnika VAT w odniesieniu do tych transakcji. Zdaniem X, fakt, iż niektóre lokaty wynikają z obowiązków nałożonych przepisami prawa bankowego (np. w zakresie rezerwy obowiązkowej utrzymywanej w NBP) w żaden sposób nie wpływa na sposób traktowania omawianego świadczenia dla celów VAT. Spółka - otrzymując od NBP odsetki od ulokowanego kapitału otrzymuje wynagrodzenie za ulokowanie swojego kapitału, a jednocześnie działalność ta mieści się w zakresie działalności Banku.

Jednocześnie, zgodnie z przepisami ustawy o VAT, zwolnieniu z VAT podlegają m.in. następujące usługi:

• usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT);

• usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę ( art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT);

• usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług (art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT);

• usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie ( art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT).
  
  

Zdaniem Spółki, opisane w niniejszym wniosku czynności mieszczą się w zakresie wskazanych wyżej przepisów ustawy o VAT, regulujących zakres zwolnienia dla usług finansowych.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Spółki, opisane w niniejszym wniosku czynności mieszczą się w zakresie opodatkowania VAT i jako usługi finansowe podlegają zwolnieniu z VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne mniemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na celu lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W przedstawionym we wniosku opisie stanu faktycznego Wnioskodawca wskazał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej realizuje przychody, m.in. związane z posiadaniem i utrzymywaniem określonego majątku, w szczególności z tytułu:

1. Odsetki z tytułu rezerwy obowiązkowej oraz depozytu utrzymywanych przez Bank na rachunku w Narodowym Banku Polskim.
2. Odsetki z tytułu środków pieniężnych utrzymywanych na rachunkach nostro.
3. Dywidendy z tytułu posiadania akcji wyemitowanych przez inne podmioty.
4. Przychody odsetkowe z tytułu depozytów międzybankowych.
5. Przychody odsetkowe z operacji na dłużnych papierach wartościowych, zaliczanych do aktywów (majątku) Banku
6. Przychody odsetkowe z tytułu depozytów międzybankowych.
   
   

W zakresie odsetek z tytułu rezerwy obowiązkowej oraz depozytu utrzymywanych na rachunku w NBP (o których mowa wyżej w pkt 1) Wnioskodawca wskazał, że Bank centralny, prowadząc politykę pieniężną państwa, nakłada na banki, w tym Wnioskodawcę, obowiązek utrzymywania rezerwy obowiązkowej na rachunkach w NBP. Rezerwę stanowi, wyrażona w złotych, określona część środków pieniężnych zgromadzonych przez Bank w ramach prowadzonej działalności. Wysokość stopy rezerwy obowiązkowej jest ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej. Dodatkowo, w ramach realizacji polityki pieniężnej, a mianowicie regulacji płynności oraz przeciwdziałania spadkom krótkookresowych stóp na rynku międzybankowym, NBP oferuje bankom możliwość składania jednodniowego depozytu.

Odnośnie odsetek z tytułu środków pieniężnych utrzymywanych na rachunkach nostro (pkt 2 powyżej) Wnioskodawca wskazał, że prowadząc działalność bankową Bank posiada rachunki depozytowe (tzw. rachunki nostro) prowadzone w innych bankach, na których utrzymywane są środki pieniężne Banku. Z punktu widzenia Banku rachunek nostro stanowi element jego aktywów.

Natomiast odnośnie dywidendy z tytułu posiadania akcji wyemitowanych przez inne podmioty (pkt 3 powyżej) Bank wskazał, że w ramach prowadzonej działalności może nabywać również m.in. akcje innych przedsiębiorstw. Z punktu widzenia Banku nabywane akcje stanowią element majątku i zaliczane są do aktywów Banku. W szczególności akcje nie są nabywane w celu wykonywania przez Bank funkcji zarządczych względem firm emitujących akcje.

Z kolei odnośnie przychodów odsetkowych z operacji na dłużnych papierach wartościowych (pkt 4 powyżej) Bank wskazał, że lokuje wolne środki w dłużne papiery wartościowe, czyli papiery reprezentujące wierzytelności pieniężne na oznaczone sumy, płatne we wskazanych terminach. Z punktu widzenia Banku nabywane papiery dłużne stanowią element majątku Banku i są zaliczane do jego aktywów.

Odnośnie przychodów odsetkowych z tytułu depozytów międzybankowych (pkt 5 powyżej) Wnioskodawca wyjaśnił, że w ramach prowadzonej działalności, Bank lokuje wolne środki pieniężne na rachunkach depozytowych w innych podmiotach finansowych. Zakładane depozyty stanowią z perspektywy Banku, element jego majątku i są zaliczane do aktywów Banku.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia zastosowania zwolnienia z VAT w związku z otrzymywaniem przychodów z tytułu lokowania własnych środków.

Biorąc pod uwagę powyższe, w pierwszej kolejności ustalić należy, czy działalność związana z otrzymywaniem przychodów z tytułu lokowania własnych środków stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług

Przepis art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Zatem „świadczenie usług” oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów. Przez świadczenie trzeba rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się też jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Świadczenie zakłada istnienie podmiotu będącego jego odbiorcą (konsumentem usługi). Musi to być podmiot inny niż wykonujący usługę.

Uwzględniając powołane wyżej przepisy art. 5 i art. 8 cyt. ustawy, wskazać należy, że usługa, to transakcja gospodarcza, w której stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym. By uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi zatem istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Na podstawie powyższych przepisów oraz przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, iż wymienione w opisie sprawy czynności, tj. odsetki z tytułu rezerwy obowiązkowej oraz depozytu utrzymywanych przez Bank na rachunku w NBP, odsetki z tytułu środków pieniężnych utrzymywanych na rachunkach nostro, dywidendy z tytułu posiadania akcji wyemitowanych przez inne podmioty, przychody odsetkowe z tytułu depozytów międzybankowych, przychody odsetkowe z operacji na dłużnych papierach wartościowych, przychody odsetkowe z tytułu depozytów międzybankowych, nie stanowią usługi w rozumieniu cyt. art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie podejmuje żadnych czynności, które można uznać za świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Nie istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść, zatem w niniejszym przypadku nie występuje wzajemne świadczenie o charakterze ekwiwalentnym.

Odsetki i dywidendy, otrzymywane przez Bank stanowią przychody Wnioskodawcy związane z utrzymywaniem majątku i jego lokatą i nie stanowią po stronie Banku wynagrodzenia za świadczenie usług. W konsekwencji działalność Banku związana z otrzymywaniem przychodów z tytułu lokowania własnych środków pieniężnych nie wypełnia dyspozycji art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ustawy i nie jest objęta zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem rozważania na temat zastosowania ewentualnego zwolnienia z opodatkowania przedmiotowych czynności należy uznać za bezzasadne.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.