Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-2.4012.508.2018.1.AZ
z 28 września 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku, który wpłynął do Organu 30 lipca 2018 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania Miasta za podatnika z tytułu dostawy na rzecz Miasta nieruchomości w zamian za odszkodowanie, a w konsekwencji braku obowiązku ujmowania w rejestrze sprzedaży faktury dokumentującej taką dostawę i rozliczania tej dostawy w deklaracji VAT– jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 lipca 2018 r. do Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania Miasta za podatnika z tytułu dostawy na rzecz Miasta nieruchomości w zamian za odszkodowanie, a w konsekwencji braku obowiązku ujmowania w rejestrze sprzedaży faktury dokumentującej taką dostawę i rozliczania tej dostawy w deklaracji VAT.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca –miasto na prawach powiatu jest czynnym podatnikiem VAT. Prezydent Miasta, działając w imieniu Skarbu Państwa, dokonuje czynności gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami (art. 11 ust. 1 art. 23 ust. 1 ugn). Podatnikiem podatku VAT jest w takim przypadku powiat – miasto na prawach powiatu. Jednak – zgodnie z art. 23 ust. 1e ugn w postępowaniu administracyjnym i sądowo administracyjnym, w których jedną ze stron lub uczestników postępowania jest Skarb Państwa, a drugą stroną lub uczestnikiem postępowania jest powiat albo miasto na prawach powiatu, Skarb Państwa reprezentuje wojewoda. Prezydent Miasta ustala i wypłaca na rzecz Skarbu Państwa odszkodowania za przejęcie przez Wnioskodawcę prawa własności nieruchomości w związku z realizacją inwestycji drogowych. W związku z brzmieniem powołanego art. 23 ust. 1e ugn należy stwierdzić, że zadanie z zakresu administracji rządowej polegające na wykonywaniu uprawnień właścicielskich Skarbu Państwa, tj. udziale w postępowaniu administracyjnym dotyczącym ustalenia odszkodowania za nieruchomość państwową realizuje w takim wypadku wojewoda. Wnioskodawca zatem (ani jego organ wykonawczy) nie wykonuje w tym przypadku zadań z zakresu administracji rządowej ani zadań zleconych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku dostawy na rzecz Wnioskodawcy prawa własności nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, podatnikiem VAT będzie Wnioskodawca, w szczególności czy Wnioskodawca ujmie w swoim rejestrze sprzedaży fakturę dokumentującą taką dostawę i dokona rozliczenia podatku VAT od tej dostawy w swojej deklaracji VAT-7?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z brzmieniem art. 23 ust. 1e ugn, skoro wojewoda realizuje zadanie z zakresu administracji rządowej polegające na wykonywaniu uprawnień właścicielskich Skarbu Państwa (tj. polegające na udziale w postępowaniu administracyjnym dotyczącym ustalenia odszkodowania za nieruchomość państwową), Wnioskodawca nie będzie w takim przypadku podatnikiem VAT, nie ujmie w swoim rejestrze sprzedaży faktury dokumentującej takiej dostawy i nie dokona rozliczenia podatku VAT od tej dostawy w swojej deklaracji VAT-7.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z definicją zawartą w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa, prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Powołany wyżej przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, obowiązujący od 1 maja 2004 r., określa szczególny przypadek dostawy towarów, który ma na celu wskazanie, że dostawą towarów jest nawet tak nietypowa sytuacja, jak władcze działanie organu lub samego przepisu prawa, w którym towar (także wbrew woli) zmienia właściciela za odszkodowaniem. Zgodnie bowiem z ww. przepisem, przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa, prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

Zatem, jeśli przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel następuje za odszkodowaniem, to wówczas stanowi ono odpłatną dostawę towarów i ze względu na przedmiot, czynność taka jest objęta opodatkowaniem. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Prezydent Miasta, działając w imieniu Skarbu Państwa, dokonuje czynności gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Prezydent Miasta ustala i wypłaca na rzecz Skarbu Państwa odszkodowania za przejęcie przez Wnioskodawcę (Miasto na prawach powiatu) prawa własności nieruchomości w związku z realizacją inwestycji drogowych.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest czy w przypadku dostawy na rzecz Wnioskodawcy prawa własności nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, podatnikiem VAT będzie Wnioskodawca, w szczególności czy Wnioskodawca ujmie w swoim rejestrze sprzedaży fakturę dokumentującą taką dostawę i dokona rozliczenia podatku VAT od tej dostawy w swojej deklaracji VAT-7.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2018 r. poz. 121 z późn. zm), z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

Jednocześnie, w świetle art. 11a ustawy o gospodarce nieruchomościami, przepis art. 11 ust. 1 stosuje się do czynności prawnych lub czynności procesowych podejmowanych na rzecz lub w interesie Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.

Jak wynika z art. 4 pkt 9b¹ ustawy o gospodarce nieruchomościami, ilekroć w ustawie jest mowa o staroście, należy przez to rozumieć również prezydenta miasta na prawach powiatu.

Zgodnie z art. 21 ustawy o gospodarce nieruchomościami, do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa należą nieruchomości, które stanowią przedmiot własności Skarbu Państwa i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa.

Na gruncie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami (która reguluje w zasadzie relacje o charakterze publicznoprawnym) ściśle określono prerogatywy starosty (w tym prezydenta miasta na prawach powiatu) wobec majątku Skarbu Państwa.

Z art. 23 ust. 1 tej ustawy wynika, że zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują, z zastrzeżeniem ust. 1e, art. 43 ust. 2 i 4, art. 51, art. 57 ust. 1, art. 58-60, starostowie, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, a w szczególności:

1. ewidencjonują nieruchomości zgodnie z katastrem nieruchomości;
   
2. zapewniają wycenę tych nieruchomości;
   
3. sporządzają plany realizacji polityki gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa oraz przedkładają je wojewodzie – celem akceptacji – co najmniej na dwa miesiące przed zakończeniem okresu obowiązywania poprzedniego planu;
   
4. zabezpieczają nieruchomości przed uszkodzeniem lub zniszczeniem;
   
5. wykonują czynności związane z naliczaniem należności za nieruchomości udostępniane z zasobu oraz prowadzą windykację tych należności;
   
6. współpracują z innymi organami, które na mocy odrębnych przepisów gospodarują nieruchomościami Skarbu Państwa, a także z właściwymi jednostkami samorządu terytorialnego;
   
7. zbywają oraz nabywają, za zgodą wojewody, nieruchomości wchodzące w skład zasobu, z zastrzeżeniem art. 17;
   7a) wydzierżawiają, wynajmują i użyczają nieruchomości wchodzące w skład zasobu, przy czym umowa zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub czas nieoznaczony wymaga zgody wojewody; zgoda wojewody jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość;
   
8. podejmują czynności w postępowaniu sądowym, w szczególności w sprawach dotyczących własności lub innych praw rzeczowych na nieruchomości, o zapłatę należności za korzystanie z nieruchomości, o roszczenia ze stosunku najmu, dzierżawy lub użyczenia, o stwierdzenie nabycia spadku, o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie;
   
9. składają wnioski o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości Skarbu Państwa oraz o wpis w księdze wieczystej.
   
   

Do gminnego zasobu nieruchomości należą nieruchomości, które stanowią przedmiot własności gminy i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego gminy (art. 24 ust.1). W myśl art. 25 ust. 1 ww. ustawy, gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1474) nieruchomość przejęta pod inwestycję drogową staje się z mocy prawa własnością powiatu z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Za utratę własności nieruchomości należy się odszkodowanie ustalane i wypłacane według zasad i trybu określonego w art. 12 ust. 5 ww. ustawy, zgodnie z którym do ustalenia wysokości i wypłacania odszkodowania, o którym mowa w art. 4a tej ustawy, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18. Przepisy rozdziału 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami przewidują, że ustalania odszkodowania za grunty wydzielone pod drogi powiatowe albo pod poszerzenie tych dróg dokonuje w postępowaniu administracyjnym właściwy organ administracji publicznej, tj. starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej (art. 129 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami.).

Wymienione przepisy zawierają domniemanie kompetencji starosty w zakresie reprezentacji Skarbu Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami. Jest więc generalną zasadą reprezentowanie Skarbu Państwa w tych sprawach przez starostę (prezydenta miasta na prawach powiatu), a wyjątki od tej zasady mogą wynikać jedynie z przepisu ustawy. To, że starosta reprezentuje Skarb Państwa, nie oznacza, iż można go uznać za organ państwowej jednostki organizacyjnej. Jednakże starosta (prezydent miasta na prawach powiatu), reprezentując Skarb Państwa w sprawach dotyczących gospodarowania nieruchomościami, powinien być traktowany jako statio fisci Skarbu Państwa.

Podkreślenia wymaga fakt, że w świetle art. 33 ustawy Kodeks cywilny, osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. W myśl art. 34 ww. Kodeksu, Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nienależącego do innych państwowych osób prawnych.

W kontekście powołanych przepisów należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie Gmina posiada status podatnika VAT. Gmina jest miastem na prawach powiatu, zaś jej organ wykonawczy tj. prezydent pełni jednocześnie funkcje przypisane staroście. Zadania Gminy określone są zaś w obu ustawach tj. zarówno w ustawie o samorządzie gminnym jak i powiatowym, z uwagi na fakt, iż jest miastem na prawach powiatu.

W tym miejscu należy wskazać, że myśl art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 r. poz. 994, z późn. zm.), organami gminy są:

1. rada gminy,
2. wójt (burmistrz, prezydent miasta).
   
   

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2018 r., poz. 995 z późn. zm.) powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W myśl art. 92 ust. 1 o samorządzie powiatowym funkcje organów powiatu w miastach na prawach powiatu sprawuje:

1. rada miasta;
2. prezydent miasta.
   
   

Miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w tej ustawie (art. 92 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym). Ustrój i działanie organów miasta na prawach powiatu, w tym nazwę, skład, liczebność oraz ich powoływanie i odwoływanie, a także zasady sprawowania nadzoru określa ustawa o samorządzie gminnym (art. 92 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym).

Z uwagi na powyższe wskazać należy, że organ jednostki samorządu terytorialnego (prezydent miasta) działa jako organ tej jednostki, a zatem wszelkie podejmowane przez niego działania są w istocie działaniami podejmowanymi przez jednostkę samorządu terytorialnego. Jednocześnie Prezydent, przekazując nieruchomości, o których mowa we wniosku, na rzecz Gminy działa jako reprezentant Skarbu Państwa.

Z powyższych regulacji wynika, że prezydent – jako reprezentant Skarbu Państwa – może podejmować wobec majątku Skarbu Państwa tylko ściśle sprecyzowane działania. Czynności te mają przede wszystkim charakter publicznoprawny, a przy tym administracyjny. Jeżeli nawet prezydent zmierza do zbycia (nabycia), czy też wydzierżawienia, wynajęcia, albo użyczenia określonych nieruchomości, to czynności te – co do zasady – wymagają zgody właściwego wojewody. Tym samym nie są to autonomiczne decyzje prezydenta, które mogłyby przesądzać o jego uprawnieniach zbliżonych do właścicielskich.

W tym miejscu wskazać należy, że podatnikiem podatku od towarów i usług nie może być prezydent, przede wszystkim z tego względu, że nie jest on podmiotem samodzielnie prowadzącym działalność gospodarczą. Prezydent nie działa bowiem na własny rachunek i na własną odpowiedzialność, chociażby z tego powodu, że nie jest – ze względu na brak wyodrębnienia – jednostką organizacyjną.

Mając na uwadze ww. przepisy prawa należy stwierdzić, że w przypadku wykonywania czynności z zakresu zadań zleconych nałożonych na starostę (prezydenta miasta na prawach powiatu) ustawą o gospodarce nieruchomościami w stosunku do nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa, wynikających z zawartych umów cywilnoprawnych, to miasto na prawach powiatu posiada status podatnika podatku od towarów i usług.

Wynika to bowiem z faktu, że Skarb Państwa – jako osoba prawna niemająca własnych organów – opisane działania zleca jako zadanie z zakresu administracji rządowej prezydentowi miasta. Taka procedura ustanowiona została w powołanym art. 11 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przez dosłowne wskazanie podmiotu reprezentującego Skarb Państwa przy realizacji zadań w zakresie gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa.

Wobec powyższego w sytuacji opisanej we wniosku, w przypadku dostawy na rzecz Wnioskodawcy (Miasta na prawach powiatu) prawa własności nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa – Skarb Państwa reprezentowany jest przez Prezydenta Miasta na prawach powiatu, a nie jak sugeruje Wnioskodawca przez wojewodę.

Wskazany przez Wnioskodawcę przepis art. 23 ust. 1e, w myśl którego w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, w których jedną ze stron lub uczestników postępowania jest Skarb Państwa, a drugą stroną lub uczestnikiem postępowania jest powiat albo miasto na prawach powiatu, Skarb Państwa reprezentuje wojewoda, dotyczy czynności procesowych podejmowanych przez organy administracji publicznej i inne podmioty postępowania w celu rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej w formie decyzji administracyjnej, jak i czynności podjętych w celu weryfikacji decyzji administracyjnych.

Postępowanie administracyjne dąży do wyjaśnienia powstałego problemu i na mocy kompetencyjności próbuje je rozwiązać. Postępowanie administracyjne reguluje ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2017 poz. 1257 z późn. zm.). Zgodnie z tym kodeksem postępowanie administracyjne normuje postępowanie przed organami publicznymi i rozstrzyga spory administracyjne na drodze decyzyjnej. Art. 2 kodeksu mówi też, że: „Kodeks postępowania administracyjnego normuje ponadto postępowanie w sprawie skarg i wniosków przed organami państwowymi, organami jednostek samorządu terytorialnego oraz przed organami organizacji społecznych.”

Postępowanie sądowe jest ogółem i zbiorem postępowań, których dokonują niezależne i niezawisłe sądy, zgodnie z kompetencjami jakie im przysługują w ramach wymiaru sprawiedliwości. Postępowanie sądowe reguluje ustawa ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) Zarówno postępowanie sądowe, jak i administracyjne są w teorii prawa istotnym elementem regulującym działalność prawa oraz instytucji administracji publicznej.

Zatem powołany przez Wnioskodawcę przepis art. 23 ust. 1e ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie oznacza, że stroną w opisanej transakcji jest Wojewoda, lecz znaczy, że m.in. w przypadku wystąpienia sporu pomiędzy Miastem na prawach powiatu, a Skarbem Państwa, Skarb Państwa będzie reprezentował wojewoda, a nie Prezydent Miasta.

Jednocześnie, przechodząc na grunt rozpatrywanej sprawy, należy podkreślić, że Skarb Państwa reprezentowany przez starostę (prezydenta miasta na prawach powiatu) w związku z gospodarowaniem własnością Skarbu Państwa, nie wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, bowiem obowiązki wynikające z czynności cywilnoprawnej spoczywają na podmiocie ustawowo zobowiązanym do realizacji tego zadania – gospodarowania nieruchomościami – tj. na prezydencie miasta na prawach powiatu. Uwzględniając jednakże zapisy ustawy o samorządzie gminnym i samorządzie powiatowym oraz ustawy o podatku od towarów i usług należy wskazać, że rolę podatnika w związku z gospodarowaniem nieruchomościami będącymi własnością Skarbu Państwa pełni w rozpatrywanej sprawie Miasto (gmina).

W sprawie będącej przedmiotem wniosku mamy zatem do czynienia z sytuacją, kiedy podmiotem będącym właścicielem nieruchomości, która staje się przedmiotem dostawy, i podmiotem przejmującym tą nieruchomość, jest ten sam podatnik podatku od towarów i usług. Jednakże należy podkreślić, że dokonując dostawy nieruchomości należącej do zasobów Skarbu Państwa Wnioskodawca reprezentuje Skarb Państwa. A zatem własność nieruchomości zostanie przeniesiona na tego samego podatnika, ale co istotne na inny podmiot. Podkreślić tu należy, że – jak wskazano w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 25 listopada 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 850/10 „warunkiem dostawy towaru jako czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie jest przeniesienie własności rzeczy na innego podatnika podatku od towarów i usług, tylko na inny podmiot (wtedy w ogóle można mówić o przeniesieniu prawa)”.

W niniejszej sprawie natomiast prawo własności nieruchomości zostanie przeniesione ze Skarbu Państwa na Gminę Miasto. Zmieni się zatem właściciel przedmiotowych nieruchomości.

Organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, a organem reprezentującym jednostki samorządy terytorialnego są ich organy wykonawcze. Prezydent miasta na prawach powiatu sprawuje funkcje starosty, a sprawując tą funkcję reprezentuje Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami położonymi na terenie gminy. Jednocześnie w oparciu o ten sam przepis reprezentuje Gminę w sprawach gospodarowania nieruchomościami należącymi do Gminy – jako jej organ wykonawczy.

Z przywołanego ww. przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług. We wskazanych okolicznościach uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny wskazać należy, iż przekazanie nieruchomości w zamian za odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości jest odpłatną dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, a w konsekwencji czynnością podlegającą opodatkowaniu uregulowaną w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W przedmiotowej sytuacji, opodatkowaniu podlega przeniesienie własności nieruchomości na rzecz Gminy w zamian za odszkodowanie (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy). Odszkodowanie to pełni funkcję wynagrodzenia z tytułu dostawy towaru, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości gruntowej w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania. W przedmiotowej sprawie prawo własności zostało przeniesione ze Skarbu Państwa na inny podmiot, tj. Gminę.

Z powyższego wynika, że Prezydent Miasta w przedmiotowej sprawie działa w dwojakiej roli. Z jednej strony reprezentuje Skarb Państwa dokonując dostawy nieruchomości należącej do Skarbu Państwa na rzecz Miasta, z drugiej działa jako organ jednostki samorządu terytorialnego przejmując nieruchomości od Skarbu Państwa.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku mamy zatem do czynienia z sytuacją, kiedy podmiotem będącym właścicielem nieruchomości, które przechodzą na własność Gminy w związku z realizacją inwestycji drogowej, i podmiotem zbywającym nieruchomości, jest ten sam podatnik podatku od towarów i usług. Jednakże należy podkreślić, że nabywając nieruchomości z zasobów Skarbu Państwa, Wnioskodawca występuje jako organ jednostki samorządu terytorialnego.

W konsekwencji w przypadku dostawy na rzecz Wnioskodawcy (Miasta na prawach powiatu) prawa własności nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, podatnikiem VAT będzie Wnioskodawca tj. Miasto na prawach powiatu.

Odnośnie obowiązku wystawienia faktury dokumentującej opisaną dostawę na rzecz Gminy, należy wskazać, że jak już wyjaśniono powyżej, prezydent miasta gospodarujący nieruchomościami Skarbu Państwa nie może być podatnikiem, gdyż nie jest on podmiotem samodzielnie prowadzącym działalność gospodarczą. Nigdy bowiem nie działa on na własny rachunek i na własną odpowiedzialność, gdyż nie jest wyodrębnioną jednostką organizacyjną. Dlatego też wnioskodawca działa w podwójnej roli w odniesieniu do transakcji takich jak opisana we wniosku, tj. roli podmiotu rozliczającego podatek od towarów i usług we własnym imieniu i na własną rzecz przy rozporządzeniu własną nieruchomością, a z drugiej strony podmiotu rozliczającego podatek we własnym imieniu, ale na rzecz Skarbu Państwa, jako drugiej strony tej transakcji. Ta wyjątkowa i szczególna sytuacja uwarunkowana jest właśnie poprzez fakt, iż ustawodawca zdecydował się zorganizować obrót nieruchomościami Skarbu Państwa w sposób szczególny, powierzając zadania w tym zakresie staroście, który – jak wyżej wskazano – sam nie posiada statusu podatnika podatku VAT, ale jest organem jednostki samorządu terytorialnego, która status ten posiada.

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Stosownie do treści art. 106e pkt 3 ustawy, faktura powinna zawierać m.in. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy.

W zaistniałej sytuacji transakcja powinna zostać udokumentowana fakturą VAT. Z uwagi na fakt, że w rozpatrywanej sprawie Miasto (Gmina) pełni rolę podatnika w związku z gospodarowaniem nieruchomościami będącymi własnością Skarbu Państwa powinna wystawić fakturę dokumentującą dostawę nieruchomości na jej rzecz w imieniu Skarbu Państwa z tytułu nieruchomości zbywanych przez Skarb Państwa. W ww. fakturze sprzedaży jako dostawcę i nabywcę Wnioskodawca powinien wskazać swoje dane.

Dlatego też Miasto na prawach powiatu jest obowiązane do wykazywania w swoich rejestrach oraz w swojej deklaracji – odpowiednio – kwot podatku naliczonego, obrotu oraz podatku należnego z tytułu gospodarowaniem nieruchomościami będącymi własnością Skarbu Państwa przez Starostę.

Podsumowując, stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…), w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.