Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.348.2017.1.IT
z 20 października 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 21 lipca 2017 r. (data wpływu 21 lipca 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT cesji przysługujących Wnioskodawcy Roszczeń reprywatyzacyjnych –jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 lipca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT cesji przysługujących Wnioskodawcy Roszczeń reprywatyzacyjnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest polską spółką prawa handlowego. Wnioskodawca podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów), bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Wnioskodawca nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, nie prowadzi także żadnej działalności gospodarczej, w tym w szczególności działalności obejmującej obrót wierzytelnościami.

Wnioskodawcy przysługują roszczenia reprywatyzacyjne (dalej: „Roszczenia reprywatyzacyjne”) dotyczące nieruchomości, których był właścicielem na dzień 1 września 1939 r., a których własność została odjęta Wnioskodawcy na podstawie niżej wymienionych aktów prawnych oraz wydanych na ich podstawie decyzji i orzeczeń, tj. m.in.:

1. Dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy;
2. Ustawy z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej;
3. Rozporządzenia wykonawczego Ministra Odbudowy z dnia 7 kwietnia 1946 r. o obejmowaniu gruntów w posiadanie przez gminę m. st. Warszawy;
4. Ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości;
5. Ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości,
6. oraz wszelkich innych aktów prawnych odejmujących Wnioskodawcy prawo własności wszelkich nieruchomości położonych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w granicach z dnia 31 sierpnia 1939 r.
   
   

Wnioskodawca umową cesji dokonaną za wynagrodzeniem, zawartą z inną polską spółką prawa handlowego (dalej: „Umowa” oraz „Nabywca”), zbył wszelkie przysługujące mu w chwili zawierania umowy oraz powstałe w przyszłości - Roszczenia reprywatyzacyjne, w tym wierzytelności, roszczenia, ekspektatywy roszczeń wobec osób fizycznych i prawnych (oraz ich następców prawnych), jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, wszelkich innych podmiotów, przysługujące lub mogące przysługiwać Wnioskodawcy z tytułu posiadanego w dniu 1 września 1939 r. mienia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym cesja przysługujących Wnioskodawcy Roszczeń reprywatyzacyjnych na podstawie Umowy stanowiła transakcję podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym, cesja przysługujących Wnioskodawcy Roszczeń reprywatyzacyjnych na podstawie Umowy nie była objęta podatkiem od towarów i usług.

Uzasadnienie Stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 Ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje natomiast wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei na mocy art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Definicja towaru została ujęta przez ustawodawcę w art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT, zgodnie z którym przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z powyższej regulacji wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, winien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 459 ze zm., dalej: „KC”)

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 oraz § 2 KC, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania, a wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa. Przeniesienie wierzytelności natomiast następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności (zgodnie z brzmieniem art. 510 § 1).

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do dalszego rozporządzania wierzytelnością.

Zatem uznać należy, że wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wobec tego wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

W odniesieniu do przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz powołanych wyżej przepisów prawa należy stwierdzić, że czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego pojęcie towaru na potrzeby podatku od towarów i usług.

Zbycie własnych wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, zdefiniowanej w art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, gdyż jest to przejaw wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu. Podobnie nie będzie mieściło się w przedmiocie opodatkowania zbycie roszczeń z tytułu wypłaty odszkodowania od ubezpieczyciela, czy też z tytułu zapłaty wynagrodzenia za sprzedany towar.

Zatem, zbycie wierzytelności własnych nie stanowi czynności, o których mowa w art. 7 i art. 8 Ustawy o VAT. Jednocześnie uznać należy, iż zbycie Roszczeń reprywatyzacyjnych przez Wnioskodawcę, niewypełniające znamion zbycia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, powoduje, że Wnioskodawca nie działa w związku z tą transakcją w charakterze podatnika VAT.

Tym samym, dokonywana przez Wnioskodawcę - niebędącego podatnikiem VAT w związku z tym zdarzeniem - czynność zbycia Roszczeń reprywatyzacyjnych będących w istocie wierzytelnościami własnymi, niestanowiąca ani dostawy towarów ani świadczenia usług, pozostanie poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i nie będzie powodować u Wnioskodawcy z tego tytułu obowiązku podatkowego w podatku VAT.

Stanowisko prezentowane przez wnioskodawcę znajduje potwierdzenie także m.in. w:

• Interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 kwietnia 2016 r., sygn. IBPP2/4512-80/16/BW,
  
• Interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 maja 2015 r., sygn. IPPP2/4512-144/15-2/BH.
  
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie, które nie jest dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu, mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, nie prowadzi także żadnej działalności gospodarczej, w tym w szczególności działalności obejmującej obrót wierzytelnościami. Wnioskodawcy przysługują roszczenia reprywatyzacyjne dotyczące nieruchomości, których był właścicielem na dzień 1 września 1939 r., a których własność została odjęta Wnioskodawcy na podstawie aktów prawnych oraz wydanych na ich podstawie decyzji i orzeczeń. Wnioskodawca umową cesji dokonaną za wynagrodzeniem, zawartą z inną polską spółką prawa handlowego, zbył wszelkie przysługujące mu w chwili zawierania umowy oraz powstałe w przyszłości - Roszczenia reprywatyzacyjne, w tym wierzytelności, roszczenia, ekspektatywy roszczeń wobec osób fizycznych i prawnych (oraz ich następców prawnych), jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, wszelkich innych podmiotów, przysługujące lub mogące przysługiwać Wnioskodawcy z tytułu posiadanego w dniu 1 września 1939 r. mienia.

W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwość co do kwestii opodatkowania transakcji cesji przysługujących mu Roszczeń reprywatyzacyjnych.

Wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017, poz. 459, z późn. zm.).

Podstawą do dokonania cesji wierzytelności jest art. 509 ustawy Kodeks cywilny. Stosownie do treści art. 509 § 1 kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki – art. 509 § 2 kodeksu cywilnego.

Z kolei art. 510 § 1 kodeksu cywilnego stanowi, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Nadmienić należy, że istotą przelewu wierzytelności jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw.

Celem i skutkiem ww. przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku ww. czynności przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem). W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej (przez pierwszego wierzyciela) nie można zakładać, że czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Czynność zbycia wierzytelności pozostaje poza zakresem opodatkowania jeżeli cesja (przelew) dotyczyła w rzeczywistości wierzytelności własnych Wnioskodawcy i była przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Jak wynika z przedstawionego opisu sprawy, Wnioskodawca zbył wszelkie przysługujące mu w chwili zawierania umowy oraz powstałe w przyszłości - Roszczenia reprywatyzacyjne, w tym wierzytelności, roszczenia, ekspektatywy roszczeń powstałe w wyniku utraty własności posiadanych nieruchomości, która to własność została odjęta na podstawie aktów prawnych oraz wydanych na ich podstawie decyzji i orzeczeń. Tym samym skoro Wnioskodawca był na dzień 1 września 1939 r. właścicielem nieruchomości, które zostały mu odjęte, to zbycie przysługujących mu roszczeń reprywatyzacyjnych dotyczących tych nieruchomości jest czynnością zbycia wierzytelności własnych i stanowi przedmiot prawnie skutecznej umowy.

Zatem, mając na uwadze wskazane powyżej przepisy oraz przedstawiony opis stanu faktycznego stwierdzić należy, że czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru.

Zbycie wierzytelności własnych nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi). W konsekwencji, transakcja, której przedmiotem jest zbycie wierzytelności własnych pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, sprzedaż wierzytelności własnych (Roszczeń reprywatyzacyjnych) przez Spółkę nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy. Zatem czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.