2017.11.07 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4015.55.2017.1.MZ
z 7 listopada 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 października 2017 r. (data wpływu 18 października 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów darowizn - jest:

w części dotyczącej momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu darowizny środków pieniężnych - nieprawidłowe,
w pozostałej części - prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 października 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów darowizn.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Brat Wnioskodawczyni pozostaje w związku małżeńskim. Z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstała z mocy ustawy wspólność ustawowa majątkowa małżeńska. Małżonkowie, ani przed zawarciem małżeństwa ani w trakcie jego trwania, nie zawierali umów rozszerzających ani ograniczających wspólność ustawową majątkową małżeńską. Wnioskodawczyni jest stanu wolnego.

Brat Wnioskodawczyni planuje przekazać w drodze umów darowizn, których stronami będą brat Wnioskodawczyni (darczyńca) oraz Wnioskodawczyni (obdarowana):

Środki pieniężne, na podstawie pisemnej umowy darowizny, po uprzednim pozyskaniu zgody swojej małżonki na dokonanie darowizny na rzecz Wnioskodawczyni, przy czym zgoda małżonki, z ostrożności procesowej, zostanie udzielona w formie aktu notarialnego. Środki pieniężne mające być przedmiotem darowizny stanowią składnik majątku wspólnego. Zostaną one przekazane przelewem bankowym, z rachunku bankowego prowadzonego dla obydwojga małżonków, na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.
Zabudowaną nieruchomość nabytą (grunt) podczas trwania związku małżeńskiego do majątku wspólnego małżonków. Na nieruchomości gruntowej, podczas trwania związku małżeńskiego, został wzniesiony budynek. Darowizna nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni zostanie zawarta w formie aktu notarialnego i w tej samej formie (aktu notarialnego) zostanie wydana zgoda małżonki na dokonanie darowizny na rzecz Wnioskodawczyni przez jej brata.
Nieruchomość nabytą przez brata Wnioskodawczyni w drodze darowizny od matki, przy czym, umowa darowizny od matki, zawarta w trakcie trwania związku małżeńskiego obdarowanego, nie zawierała żadnych postanowień odnoszących się do małżonki obdarowanego (brata Wnioskodawczyni). Umowa darowizny tej nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni zostanie zawarta w formie aktu notarialnego.

W odniesieniu do darowizny opisanej w punkcie 1 stanu przyszłego Wnioskodawczyni złoży zeznanie SD-Z2 przed upływem 6 miesięcy od daty wpływu środków pieniężnych będących przedmiotem darowizny na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy po otrzymaniu, z zachowaniem form opisanych w punkcie 1 stanu przyszłego, przez Wnioskodawczynię darowizny środków pieniężnych od brata pozostającego w związku małżeńskim z obowiązującą wspólnotą majątkową oraz po zgłoszeniu zeznania SD-Z2 do Naczelnika Urzędu Skarbowego w ciągu 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego, Wnioskodawczyni będzie zwolniona z obowiązku zapłaty podatku od całości otrzymanej darowizny pieniężnej?
Czy po otrzymaniu przez Wnioskodawczynię, z zachowaniem form opisanych w punkcie 2 stanu przyszłego, darowizny od brata pozostającego w związku małżeńskim z obowiązującą wspólnotą majątkową nieruchomości opisanej w punkcie 2 stanu przyszłego, Wnioskodawczyni, jako obdarowana, będzie zwolniona z obowiązku uiszczenia podatku od spadków i darowizn od całości przedmiotu darowizny, bez konieczności dopełnienia żadnych dodatkowych czynności?
Czy po otrzymaniu przez Wnioskodawczynię, z zachowaniem form opisanych w punkcie 3 stanu przyszłego, darowizny od brata pozostającego w związku małżeńskim z obowiązującą wspólnotą majątkową nieruchomości opisanej w punkcie 3 stanu przyszłego, Wnioskodawczyni, jako obdarowana, będzie zwolniona z obowiązku uiszczenia podatku od spadków i darowizn od całości przedmiotu darowizny, bez konieczności dopełnienia żadnych dodatkowych czynności?

Zdaniem Wnioskodawcy, wszystkie opisane we wniosku darowizny korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Bez znaczenia pozostaje przy tym fakt dokonania dwóch, z trzech opisanych we wniosku darowizn, przez brata Wnioskodawczyni z majątku objętego małżeńską wspólnotą majątkową.

Uzasadnienie

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r., poz. 205), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy przy nabyciu w drodze darowizny obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego w tym zakresie odwołać się należy do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380). Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Z kolei, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo -kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz. U., poz. 2060). Należy zaznaczyć, że przepisy ww. rozporządzenia nie przewidują dołączania do zgłoszenia SD-Z2 załączników. Zatem osoba składająca zgłoszenie na formularzu SD-Z2 nie jest zobligowana do załączania jakichkolwiek dokumentów.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że brat zamierza przekazać Wnioskodawczyni z majątku wspólnego darowiznę pieniężną wyższą niż kwota wolna od podatku oraz nieruchomości, stanowiące składnik majątku objętego małżeńską wspólnotą majątkową oraz nieruchomości, stanowiące składnik majątku osobistego darczyńcy.

Ustawodawca tworząc instytucję prawną zgody drugiego małżonka na dokonanie pewnych czynności miał na celu ochronę dobra rodziny przed decyzjami jednego z małżonków, które mogłyby wywrzeć negatywne skutki w ekonomicznej sferze funkcjonowania całego gospodarstwa domowego. Jest to regulacja stanowiąca wyjątek od zasady, iż każdy z małżonków ma prawo samodzielnie zarządzać majątkiem, wyrażonej w art. 36 § 2 ustawy z 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej K.r.o.).

Przed wprowadzeniem nowelizacji K.r.o. z 17 czerwca 2004 r., ustawodawca rozróżniał zakres czynności zwykłego zarządu oraz czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu. Jednak w praktyce interpretacja przepisów oraz podział wykonywanych czynności rodziły znaczne trudności. Wielokrotnie tematyką tą zajmował się również Sąd Najwyższy, próbując kategoryzować poszczególne czynności oraz tworząc bogate orzecznictwo w tym zakresie. Potrzeba zapewnienia pewności obrotu prawnego sprawiła, iż odstąpiono od posługiwania się otwartym katalogiem czynności, na rzecz ich enumeratywnego wymienienia. Obecnie ustawodawca określił konkretne czynności, które wymagają zgody drugiego małżonka. Nieistotna jest zatem kwalifikacja danej czynności jako przekraczającej czynności zwykłego zarządu, gdyż art. 37 § 1 K.r.o., stanowi iż zgody drugiego małżonka wymagają:

czynności prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, oddanie nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków;
czynności prawne prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal;
czynności prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego i przedsiębiorstwa,
darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.

Ad. 1

Darowizna opisana w punkcie 1 stanu przyszłego zostanie przekazana z majątku wspólnego brata i jego żony, na podstawie pisemnej umowy darowizny zawartej wyłącznie pomiędzy Wnioskodawczynią i jej bratem, na co żona brata wyrazi zgodę. Stronami umowy darowizny będą wyłącznie Wnioskodawczyni i jej brat. Żona brata Wnioskodawczyni akceptuje darowiznę i podpisze w formie aktu notarialnego oświadczenie wyrażenia zgody na przekazanie Wnioskodawczyni przez jej brata darowizny, a w oświadczeniu zapisze, że kwota, która jest przedmiotem darowizny mieści się w limitach, które zostały przyjęte w małżeństwie brata Wnioskodawczyni i jego żony, do indywidualnego dysponowania współmałżonków.

Darowizna pieniężna od brata zostanie przelana z rachunku wspólnego brata Wnioskodawczyni i jego żony na indywidualny rachunek bankowy Wnioskodawczyni. Przelew będzie nosić tytuł „Darowizna pieniężna”.

Po otrzymaniu kwoty darowizny, lecz przed upływem 6 miesięcy od daty spełnienia przyrzeczonego świadczenia, Wnioskodawczyni złoży zeznanie SD-Z2 do Naczelnika Urzędu Skarbowego. Data spełnienia przyrzeczonego świadczenia (przedmiotu darowizny) jest datą otrzymania przez obdarowanego przelewu bankowego na rachunek bankowy obdarowanego.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny w przypadku zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy powstaje z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Wnioskodawca wskazał, że spełnienie świadczenia nastąpi w momencie otrzymania przez niego przelewu na rachunek bankowy. Należy wskazać więc, że dniem powstania obowiązku podatkowego będzie dzień otrzymania przez Wnioskodawcę przelewu.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że darowizna środków pieniężnych brata na rzecz siostry (Wnioskodawczyni), tj. osoby wymienionej w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, będzie w całości korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w powołanych wyżej przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawczyni nie będzie zatem zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn, jeżeli w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego dokona zgłoszenia właściwemu Naczelnikowi Urzędu Skarbowego na formularzu SD-Z2.

Dla powyższego stanowiska pozostaje bez wpływu fakt, że darowana kwota środków pieniężnych będzie pochodzić z majątku wspólnego brata Wnioskodawczyni i jego żony. Okoliczność ta wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego, gdyż stosownie do art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082), zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. W art. 37 § 4 ww. Kodeksu ustawodawca postanowił, że jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Jednakże, co wynika z § 2 omawianego przepisu ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Z zacytowanych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że zgoda małżonka niezbędna jest dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są środki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Ad. 2

Darowizna opisana w punkcie 2 stanu przyszłego zostanie przekazana z majątku wspólnego brata i jego żony, na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego wyłącznie pomiędzy Wnioskodawczynią i jej bratem, na co żona brata wyrazi zgodę również w formie aktu notarialnego. Stronami umowy darowizny będą wyłącznie Wnioskodawczyni i jej brat. Żona brata Wnioskodawczyni akceptuje darowiznę i podpisze w formie aktu notarialnego oświadczenie wyrażenia zgody na przekazanie Wnioskodawczyni przez jej brata darowizny, a w oświadczeniu zapisze, że kwota, która wartość nieruchomości będącej przedmiotem darowizny mieści się w limitach, które zostały przyjęte w małżeństwie brata Wnioskodawczyni i jego żony, do indywidualnego dysponowania współmałżonków.

Obowiązek podatkowy, w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a zatem powstanie on w dacie zawarcia umowy darowizny. Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że darowizna nieruchomości od brata na rzecz siostry (Wnioskodawczyni), tj. osoby wymienionej w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, będzie w całości korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn bez konieczności dokonania zgłoszenia na formularzu SD-Z2. Wnioskodawczyni nie będzie zatem zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn bez konieczności dopełnienia żadnych dodatkowych formalności.

Dla powyższego stanowiska pozostaje bez wpływu fakt, że darowana nieruchomość będzie pochodzić z majątku wspólnego brata Wnioskodawczyni i jego żony. Okoliczność ta wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego, gdyż stosownie do art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082), zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. W art. 37 § 4 ww. Kodeksu ustawodawca postanowił, że jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Jednakże, co wynika z § 2 omawianego przepisu ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Z zacytowanych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że zgoda małżonka niezbędna jest dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są środki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Ad. 3

Darowizna opisana w punkcie 3 stanu przyszłego zostanie przekazana z majątku osobistego brata Wnioskodawczyni. Zgodnie bowiem z art. 33 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082), „przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił” stanowią składnik majątku osobistego. Aby przedmiot darowizny wszedł do wspólności majątkowej małżeńskiej oświadczenie darczyńcy w umowie darowizny musi wyraźnie stanowić, że jego wolą jest przysporzenie na rzecz osoby obdarowanej oraz jej małżonka - co w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym nie miało miejsca. W myśl art. 51[1] kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. „Każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem”, a co za tym idzie do zawarcia umowy darowizny składnika majątku osobistego jednego z małżonków nie jest wymagana zgoda drugiego małżonka.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się w części dotyczącej momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu darowizny środków pieniężnych za nieprawidłowe, w pozostałej części za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2017 r., poz. 833 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Należy wskazać, że spełnienie przyrzeczonego świadczenia następuje wtedy, gdy darowizna jest wykonana, a zatem kiedy nastąpi wydanie obdarowanemu przedmiotu darowizny. W przypadku darowizny środków pieniężnych wydanie oznacza obciążenie rachunku darczyńcy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Wskazać jednakże należy, że zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Wskazane powyżej zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2060).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2 art. 4a ustawy o podatku od spadów i darowizn, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że brat Wnioskodawczyni, pozostaje w związku małżeńskim. Z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstała z mocy ustawy wspólność ustawowa majątkowa małżeńska. Małżonkowie, ani przed zawarciem małżeństwa ani w trakcie jego trwania, nie zawierali umów rozszerzających ani ograniczających wspólność ustawową majątkową małżeńską. Wnioskodawczyni jest stanu wolnego. Brat Wnioskodawczyni planuje przekazać w drodze umów darowizn, których stronami będą brat Wnioskodawczyni (darczyńca) oraz Wnioskodawczyni (obdarowana):

Środki pieniężne, na podstawie pisemnej umowy darowizny, po uprzednim pozyskaniu zgody swojej małżonki na dokonanie darowizny na rzecz Wnioskodawczyni, przy czym zgoda małżonki, z ostrożności procesowej, zostanie udzielona w formie aktu notarialnego. Środki pieniężne mające być przedmiotem darowizny stanowią składnik majątku wspólnego. Zostaną one przekazane przelewem bankowym, z rachunku bankowego prowadzonego dla obydwojga małżonków, na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.
Zabudowaną nieruchomość nabytą (grunt) podczas trwania związku małżeńskiego do majątku wspólnego małżonków. Na nieruchomości gruntowej, podczas trwania związku małżeńskiego, został wzniesiony budynek. Darowizna nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni zostanie zawarta w formie aktu notarialnego i w tej samej formie (aktu notarialnego) zostanie wydana zgoda małżonki na dokonanie darowizny na rzecz Wnioskodawczyni przez jej brata.
Nieruchomość nabytą przez brata Wnioskodawczyni w drodze darowizny od matki, przy czym, umowa darowizny od matki, zawarta w trakcie trwania związku małżeńskiego obdarowanego, nie zawierała żadnych postanowień odnoszących się do małżonki obdarowanego (brata Wnioskodawczyni). Umowa darowizny tej nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni zostanie zawarta w formie aktu notarialnego. W odniesieniu do darowizny opisanej w punkcie 1 stanu przyszłego Wnioskodawczyni złoży zeznanie SD-Z2 przed upływem 6 miesięcy od daty wpływu środków pieniężnych będących przedmiotem darowizny na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że darowizny dokonane przez brata na rzecz Wnioskodawczyni (siostry) będą korzystały w całości ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, po spełnieniu warunków zawartych w tym przepisie.

Należy nadmienić, że dla zastosowania zwolnienia pozostaje bez wpływu fakt, że darowana kwota środków pieniężnych, czy też nieruchomość będą pochodzić z majątku wspólnego brata Wnioskodawczyni i jego żony. Okoliczność ta wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego, gdyż stosownie do art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682), zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. W art. 37 § 4 ww. Kodeksu ustawodawca postanowił, że jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Jednakże, co wynika z § 2 omawianego przepisu, ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Z zacytowanych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że zgoda małżonka niezbędna jest dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są środki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umową darowizny.

Wskazać należy, że zdaniem Wnioskodawczyni dniem powstania obowiązku podatkowego (odnośnie darowizny środków pieniężnych) będzie dzień otrzymania przez Wnioskodawczynię przelewu. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń. Spełnienie przyrzeczonego świadczenia następuje wtedy, gdy darowizna jest wykonana, a zatem kiedy nastąpi wydanie obdarowanemu przedmiotu darowizny. W przypadku darowizny środków pieniężnych wydanie oznacza obciążenie rachunku darczyńcy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać w części za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin