Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.321.2017.1.JKU
z 17 listopada 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 4 października 2017 r. (data wpływu – 10 października 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy zamiany nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 października 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy zamiany nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości położonej w B., utworzonej z działki nr 164/1, o powierzchni 0,3000 ha, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą. Właścicielka działek sąsiednich – Wanda S., córka Władysława i Zofii, zamieszkała w B., jest właścicielką nieruchomości położonej w B., składającej się z działek nr: 165/2, 163/2 oraz 165/1, o łącznej powierzchni 0,8200 ha, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą. Kształt oraz konfiguracja opisanych wyżej działek (długie i wąskie bez możliwości wydzielenia drogi dojazdowej do dalszej części), uniemożliwia racjonalne ich zagospodarowanie, w tym w szczególności w sposób przewidziany i dopuszczony w obowiązującym dla tego terenu miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W celu umożliwienia racjonalnego zagospodarowania przedmiotowych nieruchomości właściciele zdecydowali się na dokonanie scalenia i podziału działek gruntu składających się na poszczególne nieruchomości i wzajemną zamianę poszczególnych ich części, a następnie zniesienie współwłasności nowopowstałych działek w taki sposób, aby każdy z właścicieli z nowo wydzielonych działek gruntu, mógł utworzyć nieruchomości w pełni funkcjonalne i możliwe do racjonalnego zagospodarowania zgodnie z ich potrzebami oraz kryteriami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W związku z tym, stosownie do art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami, Wnioskodawca oraz właścicielka nieruchomości sąsiedniej zawarli w formie aktu notarialnego oświadczenie (przedwstępną umowę zamiany, przedwstępną umowę zniesienia współwłasności i przedwstępną umowę ustanowienia służebności) zobowiązujące do zawarcia umów, mocą których wzajemnie przeniosą prawa do części ich nieruchomości, a następnie do zniesienia współwłasności działek które to powstaną po dokonaniu scalenia i podziału geodezyjnego działek wchodzących w skład opisanych wyżej nieruchomości. W dniu 4 października 2017 roku w siedzibie Kancelarii Notarialnej w L., przed notariuszem stawili się Wnioskodawca oraz Pani Wanda S. i oświadczyli, że stosownie do treści art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami zobowiązują się do zawarcia umowy, mocą której wzajemnie przeniosą prawa do części ich nieruchomości, a to w związku ze złożonymi przez nich w trybie powołanego przepisu wnioskami o połączenie nieruchomości i ich ponowny podział. Powyższa umowa została zawarta w oparciu o wstępny projekt podziału działek nr 163/2, 164/1, 165/1 i 165/2 położonych w obrębie B., w trybie przepisów art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami, wraz z wykazem zmian, opracowany przez uprawnionego geodetę, zgodnie z którym w wyniku połączenia i podziału działki nr 163/2 o powierzchni 0,2732 ha, 165/1 o powierzchni 0,2907 ha, 165/2 o powierzchni 0,2478 ha oraz 164/1 o powierzchni 0,3000 ha utworzą działki nr 776 o powierzchni 0,8117 ha oraz 777 o powierzchni 0,3000 ha. W związku z tym Wnioskodawca oraz Wanda S. złożyli zgodny wniosek o scalenie i podział przedmiotowych nieruchomości na podstawie art. 93, 96, 97, 98b oraz 99 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Strony zamierzają zawrzeć przewidzianą w art. 98b ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami umowę zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, a następnie umowę zniesienia współwłasności bez spłat i dopłat, z ustanowieniem służebności do nowo powstałej działki. Wnioskodawca będzie stroną umowy zamiany nieruchomości dokonanej w trybie art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy umowa zamiany części nieruchomości (wzajemnego przeniesienia praw do części nieruchomości) dokonana w trybie art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zamiana nieruchomości dokonywana w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ zgodnie z tym przepisem nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami.

Jak wskazał Wnioskodawca, zgodnie z art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami właściciele oraz użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Art. 98b ust. 3 stanowi, że podziału nieruchomości, o których mowa w ust. 1, dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. Dlatego do wniosku o podział należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany części nieruchomości. Opisana we wniosku umowa zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami nie stanowi typowej umowy zamiany przewidzianej w Kodeksie cywilnym, jest natomiast czynnością narzuconą w art. 98b ust. 3 przedmiotowej ustawy, warunkującą dokonanie połączenia i ponownego podziału nieruchomości.

Brak zawarcia przewidzianej w art. 98b ust. 3 ustawy umowy zamiany powoduje brak możliwości dokonania połączenia i ponownego podziału nieruchomości przewidzianego w art. 98b przytoczonej ustawy. Przedmiotowa umowa podlega przepisom o gospodarce nieruchomościami i nie może zostać dokonana bez ich uwzględnienia.

Przepis art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłącza spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych te czynności, które są dokonywane w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami. Do takich spraw należy zaliczyć także czynności niezbędne w celu poprawienia możliwości racjonalnego zagospodarowania nieruchomości.

Jak wskazał Wnioskodawca, planowana umowa zamiany części nieruchomości objętych podziałem będzie zawarta w trybie i w związku z treścią art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Strony umowy nie mają wyłącznego wpływu na jej treść, gdyż istotne jej elementy zostały określone w postanowieniu poprzedzającym wydanie decyzji administracyjnej zatwierdzającej podział nieruchomości, wydanym na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Oznacza to, że umowa zamiany podlega przepisom ustawy o gospodarce nieruchomościami i nie może zostać dokonana bez uwzględnienia treści decyzji administracyjnej wydanej w trybie art. 98b tej ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa zamiany dokonana w opisanym trybie posiada charakterystyczne cechy scalenia, a jedynie ustawa o gospodarce nieruchomościami narzuca realizację w formie aktu notarialnego umowy zamiany, która powoduje skutki prawne przeniesienia własności. Zawarcie takiej umowy podlega przepisom ustawy o gospodarce nieruchomościami i może mieć miejsce tylko w świetle obowiązujących przepisów tej ustawy. W związku z powyższym umowa zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami, opisana w przedmiotowym wniosku, nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 2 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie zamiany ciąży na stronach czynności.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie zamiany:

1. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na taki lokal lub prawo do lokalu – różnica wartości rynkowych zamienianych lokali lub praw do lokali,
2. w pozostałych przypadkach – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek.
   
   

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą m.in. od umowy zamiany przy przeniesieniu własności nieruchomości – 2%.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że zamiana nieruchomości podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na stronach czynności.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych.

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2016 r., poz. 2147, ze zm.) określa zasady scalania i podziału nieruchomości (art. 1 ust. 1 pkt 3).

W myśl art. 98b ust. 1 ww. ustawy, właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Do wniosku należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany, o której mowa w ust. 3.

Zgodnie z treścią art. 98b ust. 2 ustawy, w sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 93, art. 94, art. 96, art. 97 ust. 1-2, art. 98, art. 98a oraz art. 99.

Stosownie do art. 98b ust. 3 cyt. ustawy, podziału nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. W razie nierównej wartości zamienianych części nieruchomości stosuje się art. 15.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości o powierzchni 0,3000 ha. Właścicielka działek sąsiednich – Wanda S. jest właścicielką nieruchomości o łącznej powierzchni 0,8200 ha. Kształt oraz konfiguracja opisanych wyżej działek (długie i wąskie bez możliwości wydzielenia drogi dojazdowej do dalszej części), uniemożliwia racjonalne ich zagospodarowanie, w tym w szczególności w sposób przewidziany i dopuszczony w obowiązującym dla tego terenu miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W celu umożliwienia racjonalnego zagospodarowania przedmiotowych nieruchomości właściciele zdecydowali się na dokonanie scalenia i podziału działek gruntu składających się na poszczególne nieruchomości i wzajemną zamianę poszczególnych ich części, a następnie zniesienie współwłasności nowopowstałych działek w taki sposób, aby każdy z właścicieli z nowo wydzielonych działek gruntu, mógł utworzyć nieruchomości w pełni funkcjonalne i możliwe do racjonalnego zagospodarowania zgodnie z ich potrzebami oraz kryteriami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W związku z tym, stosownie do art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami, Wnioskodawca oraz właścicielka nieruchomości sąsiedniej zawarli w formie aktu notarialnego oświadczenie (przedwstępną umowę zamiany, przedwstępną umowę zniesienia współwłasności i przedwstępną umowę ustanowienia służebności) zobowiązujące do zawarcia umów, mocą których wzajemnie przeniosą prawa do części ich nieruchomości, a następnie do zniesienia współwłasności działek które to powstaną po dokonaniu scalenia i podziału geodezyjnego działek wchodzących w skład opisanych wyżej nieruchomości. W związku z tym Wnioskodawca oraz Wanda S. złożyli zgodny wniosek o scalenie i podział przedmiotowych nieruchomości na podstawie art. 93, 96, 97, 98b oraz 99 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Strony zamierzają zawrzeć przewidzianą w art. 98b ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami umowę zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, a następnie umowę zniesienia współwłasności bez spłat i dopłat, z ustanowieniem służebności do nowo powstałej działki. Wnioskodawca będzie stroną umowy zamiany nieruchomości dokonanej w trybie art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Skoro zatem czynność zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości (wzajemnego przeniesienia praw do części nieruchomości, które wejdą w skład nowo wydzielonych działek), zostanie dokonana na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami to w przedmiotowej sprawie będzie mieć zastosowanie art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a w konsekwencji przedmiotowa czynność zamiany nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Końcowo Organ zaznacza, iż funkcja ochronna płynąca z przedmiotowej interpretacji, wynikająca z przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej, zgodnie z uprawnieniami Organu interpretacyjnego nadanymi przez art. 14b § 1 tejże ustawy ma zastosowanie wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.