Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT1-2.4012.579.2017.2.KT
z 29 listopada 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 sierpnia 2017 r. (data wpływu 1 września 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 października (data wpływu 8 listopada 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czynności nieodpłatnego wycofania z majątku Wnioskodawczyni do majątków prywatnych wspólników jako niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 września 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czynności nieodpłatnego wycofania z majątku Wnioskodawczyni do majątków prywatnych wspólników jako niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT oraz zwolnienia z opodatkowania nieodpłatnego przekazania udziałów.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 października 2017 r. poprzez przedłożenie pełnomocnictwa, wskazanie adresu elektronicznego do doręczeń, doprecyzowanie opisu sprawy, przeformułowanie pytania oznaczonego we wniosku jako nr 1 i własnego stanowiska do ww. pytania oraz uiszczenie brakującej opłaty.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku).

Wnioskodawczyni jest spółką cywilną, w ramach której, jej wspólnicy prowadzą działalność gospodarczą pod firmą … Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe …. spółka cywilna (zwanej dalej spółką – Zbywcą). Wnioskodawczyni ma miejsce siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a jej wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, mające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlegające na jej terenie nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Spółka – Zbywca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a przedmiotem jej przeważającej działalności jest sprzedaż hurtowa zboża, nieprzetworzonego tytoniu, nasion i pasz dla zwierząt, sklasyfikowana według Polskiej Klasyfikacji Działalności pod nr 46.21.Z. Przedmiotem jej pozostałej działalności jest sprzedaż hurtowa niewyspecjalizowana (46.90.Z), sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych (47.11.Z), sprzedaż detaliczna kwiatów, roślin, nasion, nawozów, żywych zwierząt domowych, karmy dla zwierząt domowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach (47.76.Z), sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych prowadzona na straganach i targowiskach (47.81.Z), sprzedaż detaliczna pozostałych wyrobów prowadzona na straganach i targowiskach (47.89.Z), pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona poza siecią sklepową, straganami i targowiskami (47.99.Z) oraz transport drogowy towarów (49.41.Z).

Obecnie wspólnicy Wnioskodawczyni planują restrukturyzację prowadzonej przez siebie działalności w ramach spółki – Zbywcy, poprzez zakończenie prowadzenia w ramach tej spółki działalności polegającej na sprzedaży hurtowej zboża, tytoniu, nasion i pasz dla zwierząt i podjęcie się prowadzenia w ramach tej spółki nowej działalności, polegającej na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami. Wspomniana restrukturyzacja nastąpi poprzez przeniesienie własności zespołu składników majątkowych Wnioskodawczyni, stanowiących zorganizowaną część prowadzonego przez nią przedsiębiorstwa, które przybierze formę wniesienia wkładu niepieniężnego (aportu) do będącej osobą prawną spółki kapitałowej – spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (zwanej dalej spółką – Nabywcą). Na wspomniany aport składają się następujące składniki:

1. prawa własności maszyn, urządzeń i innych ruchomości służących do prowadzenia działalności handlowej spółki, w tym wyposażenia biura, w szczególności mieszalniki nasion, maszyny do ważenia i pakowania mieszanek traw i innych nasion, wózka widłowego spalinowego i wózków paletowych, komputerów i innego sprzętu ujętego w wykazie środków trwałych,
2. prawa własności dwóch samochodów ciężarowych marki Mercedes-Benz model …., rok produkcji 2012, nr rej. …. i marki Volkswagen model …. rok produkcji 2014, nr rej ….. oraz jednego samochodu osobowego marki Dacia model DUSTER, rok produkcji 2015, nr rej. …..,
3. prawa ochronne ze znaków towarowych, udzielone przez Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej: ….. nr rejestracji …., D… nr rejestracji ….., H… nr rejestracji …., W… nr rejestracji …., A… nr rejestracji …., E…. nr rejestracji …., A…. nr rejestracji …., B… nr rejestracji …., S… nr rejestracji …., „….” nr rejestracji …., A…nr rejestracji …., a ponadto prawo ze zgłoszenia znaku towarowego „…..” ……,
4. prawa do domeny internetowej …..eu, …...eu, …..com.pl, …..com.pl, …...pl, …..com.pl, …...nazwa.pl,
5. autorskie prawa majątkowe do strony internetowej prowadzonej pod adresem …..eu oraz znaku graficznego (logo), którym oznaczane jest przedsiębiorstwo spółki,
6. prawa i obowiązki wynikające z umów zawartych z dostawcami i odbiorcami spółki, w tym wskazanymi na liście największych kontrahentów,
7. wierzytelności i zobowiązania pieniężne, wynikających z prowadzonej działalności handlowej, w szczególności wierzytelności wobec odbiorców towarów handlowych oraz należności wobec ich dostawców,
8. zapasy magazynowe w postaci nasion traw, mieszanek traw, innych nasion, opakowań innych materiałów pomocniczych,
9. środki zgromadzone na rachunku bankowym, prowadzonym przez Bank …… S.A.,
10. dokumenty związane z opisanym zespołem składników majątkowych, w szczególności dane dostawców i odbiorców oraz dokumenty umów.
    
    

W wyniku wniesienia wskazanego powyżej wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki – Nabywcy, Wnioskodawczyni nabędzie określoną ilość udziałów w kapitale zakładowym spółki – Nabywcy przez co uzyska status wspólnika spółki – Nabywcy. Następnie Wnioskodawczyni i jej wspólnicy podejmą uchwałę o wycofaniu ww. udziałów z majątku spółki – Zbywcy do ich majątków prywatnych, po czym, w celu wykonania ww. uchwały, zawarta zostanie umowa nienazwana, której przedmiotem będzie nieodpłatne przeniesienie z majątku Wnioskodawczyni jako Zbywcy do majątków prywatnych jej wspólników ww. udziałów w spółce – Nabywcy. Zawarcie powyższej umowy uzasadnione jest koniecznością zachowania formy wymaganej przez przepisy prawa, czyli formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Umowa ta nie będzie stanowiła umowy sprzedaży udziałów, bądź też umowy darowizny między Wnioskodawczynią a jej wspólnikami, a będzie jedynie czynnością konieczną dla wykonania uprzedniej uchwały – czynności wewnątrzkorporacyjnej w ramach spółki – Zbywcy. Opisana powyżej czynność będzie więc transferem ze stanowiącego odrębny od majątków prywatnych wspólników, majątku Wnioskodawczyni do majątków prywatnych jej wspólników. Pomimo tego będzie to jednak w dalszym ciągu przesunięcie aktywów w ramach majątków tego samego kręgu osób, gdyż spółka – Zbywca jako spółka cywilna nie stanowi odrębnego od swoich wspólników podmiotu prawnego, a jest jedynie prawną formą ich współpracy. Wspólnicy spółki – Zbywcy nabędą w ten sposób udziały w spółce – Nabywcy proporcjonalnie do swoich wkładów wniesionych do spółki – Zbywcy. W związku z powyższą czynnością, wspólnicy nie będą zobowiązani do jakichkolwiek świadczeń na rzecz spółki – Zbywcy lub siebie nawzajem.

Wnioskodawczyni wskazuje ponadto, że nie prowadzi działalności maklerskiej ani brokerskiej, tym samym opisane nieodpłatne przekazanie udziałów przez Zainteresowaną nie nastąpi w wyniku prowadzenia takiej działalności. Wnioskodawczyni pragnie dodać, że jedyną działalność jaką będzie prowadzić po wniesieniu aportu do nowoutworzonej Spółki będzie zarządzanie i wynajem nieruchomości, wobec tego posiadanie przez nią udziałów nie będzie bezpośrednim, stałym ani koniecznym rozszerzeniem jej działalności gospodarczej. W wyniku planowanego przekształcenia Wnioskodawczyni nie będzie wykonywać dla nowopowstałej Spółki żadnych czynności, ani też świadczyć żadnych usług, oprócz świadczenia usługi najmu nieruchomości (powierzchni biurowej oraz magazynowej). Tym samym, nie są to usługi związane z udziałami. Zgodnie z powyższym Wnioskodawczyni od chwili powstania nowej Spółki będzie świadczyć na jej rzecz usługi polegające na wynajmie nieruchomości, nie wyklucza również, że w przyszłości w ogóle zaprzestanie świadczenia takich usług, bądź będzie świadczyć inne usługi, jednakże na chwilę obecną będzie świadczyć jedynie usługi najmu nieruchomości wspomnianych powyżej. W związku z przekształceniem Wnioskodawczyni nie będzie świadczyć usługi przechowania udziałów ani zarządzania nimi. Posiadane przez Wnioskodawczynię prawa i udziału nie będą odzwierciedlać sytuacji, o których mowa w art. 43 ust. 16 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, z uwagi na to, że bycie udziałowcem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie jest równoznaczne z posiadaniem tytułu prawnego do majątku tej spółki, bowiem majątek spółki jest odrębnym bytem od wspólników tej spółki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (uwzględniając uzupełnienie wniosku).

1. Czy wskazane w opisie zdarzenia przyszłego nieodpłatne wycofanie z majątku Wnioskodawczyni (spółki cywilnej) do majątków prywatnych jej wspólników, nabytych udziałów w nowopowstałej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie będzie stanowiło dostawy towarów bądź świadczenia usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a tym samym nie będzie stanowiło przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 2 pkt 1, art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług?
2. W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy będzie podlegało zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o podatku od towarów i usług (udziały)?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni (uwzględniając uzupełnienie wniosku):

Ad. 1

Wskazane w opisie zdarzenia przyszłego nieodpłatne wycofanie z jej majątku do majątków prywatnych jej wspólników, nabytych przez nią w zamian za wniesienie wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki – Nabywcy (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) udziałów w spółce – Nabywcy, jako czynność niebędąca ani świadczeniem usługi ani dostawą towarów, a jedynie czynnością konieczną dla wykonania uprzedniej uchwały wspólników spółki cywilnej, nie będzie stanowiło przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług, a tym samym będzie neutralne podatkowo dla Wnioskodawczyni.

Zgodnie z regulacją Kodeksu cywilnego (art. 860 i n. KC) przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Wniesione przez wspólników wkłady do spółki zostają tym samym objęte współwłasnością łączną wspólników, co w szczególności należy poczytywać, że w ramach spółki wszystkim wspólnikom przysługuje prawo do całości majątku spółki. Dodatkowo wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku oraz w czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników.

Z powyższego wynika więc, że spółka cywilna nie jest odrębnym od swoich wspólników podmiotem prawnym, lecz raczej wielostronnym stosunkiem zobowiązaniowym łączącym wspólników, a zawiązany w jej wyniku wspólny majątek wspólników choć jest majątkiem odrębnym od niewchodzących w jego skład majątków prywatnych poszczególnych wspólników, to nadal jest majątkiem tych wspólników.

Biorąc pod uwagę art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Wobec tego należy wykluczyć, że wycofanie udziałów do majątków prywatnych wspólników będzie stanowiło dostawę towarów w rozumieniu Ustawy VAT. W analizowanej sytuacji, w ocenie Wnioskodawczyni nie znajduje także zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy, który w pewnych sytuacjach obejmuje zakresem opodatkowania nieodpłatne świadczenie usług. Zgodnie z definicją ustawową, przez świadczenie usług rozumiane jest każde odpłatne świadczenie na rzecz drugiego podmiotu, które nie jest dostawą towarów. Pojęcie świadczenia usług oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów. Innymi słowy, w każdym przypadku, gdy określonemu zespołowi czynności nie będzie można przypisać charakteru dostawy towarów, właściwym będzie jego zakwalifikowanie, jako świadczenie usług. Takie komplementarne ujęcie obrotu, zgodnie z zasadą o unikaniu braku opodatkowania, ma zapewnić normatywną możliwość poboru podatku z tytułu wykonywania czynności przez podatników. Należy podkreślić, że powyższa definicja nie oznacza jednakże, że opodatkowanie, jako świadczenie usług będą wszelkie czynności podejmowane przez jednostkę działającą w charakterze podatnika. Możliwość opodatkowania aktywności podatnika jako świadczenia usług uzależniona jest od wystąpienia czynności świadczenia. ,,Świadczyć” zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego oznacza wykonać coś na czyjąś rzecz, termin „świadczenie” z kolei należy rozumieć jak obowiązek wykonania czegoś. Powyższe nie oznacza możliwości zakwalifikowania do kategorii usług tylko przypadków, gdy podatnik podejmuje określone działania. Definicja usługi obejmuje bowiem także zaniechania, za świadczenie usług należy uznać także powstrzymanie się od dokonania czynności lub tolerowanie czynności lub sytuacji.

W niniejszym stanie faktycznym, w wyniku nabycia przez Spółkę Nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa, Wnioskodawczyni obejmie w niej udziały, które następnie zostaną wycofane do majątków osobistych wspólników, w wyniku czego dojdzie do zniesienia współwłasności łącznej tych udziałów i pomiędzy wspólnikami powstanie współwłasność w częściach ułamkowych. Tym samym dojdzie jedynie do zmiany rodzaju współwłasności, bez zmiany współwłaścicieli, a więc jedynie do zmiany sposobu władania udziałami w ramach mas majątkowych tych samych osób. Wobec tego nie dojdzie do jakiegokolwiek przesunięcia majątkowego pomiędzy odrębnymi od siebie podmiotami. Wobec tego nie będzie też można zidentyfikować dwóch odrębnych od siebie uczestników czynności świadczenia usług – jej usługodawcy i beneficjenta.

Reasumując wycofanie udziałów, o których mowa w opisie zdarzenia przyszłego, nie będzie stanowić również świadczenia usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, z uwagi na to, że aby mówić o świadczeniu usług konieczne jest zaistnienie bezpośredniego odbiorcy usługi, beneficjenta świadczenia – innymi słowy podmiotu, który odnosi bezpośrednie korzyści związane z uzyskiwaniem konkretnego świadczenia od innej jednostki. Spółka cywilna nie jest natomiast odrębnym podmiotem od wspólników, wobec tego nie można stwierdzić, że ktokolwiek w opisanym zdarzeniu przyszłym będzie beneficjentem jakiegoś świadczenia, pochodzącego od innego podmiotu. Przesunięcie udziałów będzie miało miejsce w ramach mas majątkowych tych samych osób. Dlatego też, jeżeli czynność dokonana przez jednostkę nie przyniesie korzyści o charakterze majątkowym konkretnemu, odrębnemu od niej podmiotowi, to nie może być mowy o świadczeniu usług.

W związku z powyższym można stwierdzić, iż dla uznania, że w konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze świadczeniem usług konieczne jest zaistnienie bezpośredniego odbiorcy usługi, beneficjenta świadczenia – innymi słowy podmiotu, który odnosi bezpośrednie korzyści związane z uzyskiwaniem świadczenia od innej jednostki, w tym przypadku spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem od wspólników, wobec tego nie można stwierdzić, że ktokolwiek w tym stanie faktycznym będzie beneficjentem. Przesunięcie udziałów będzie miało miejsce w tej samej masie majątkowej. Dlatego też, jeżeli czynność dokonana przez jednostkę nie przyniesie korzyści o charakterze majątkowym konkretnemu podmiotowi, nie może być mowy o świadczeniu usług. Dlatego tez nakładałaby obowiązek opodatkowania VAT w związku z zaistnieniem opisanego powyżej zdarzenia przyszłego.

Ad. 2

Jednakże w przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie wskazane w pkt 1, należy mieć na uwadze art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:

1. spółkach,
2. innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną – z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi.
   
   

Należy również podkreślić, iż na gruncie prawa wspólnotowego, powyższe kwestie regulują przepisy art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 ze zm.). Jak bowiem wynika z zapisu art. 135 ust. 1 Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają, między innymi, transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2. W świetle zatem przepisów Dyrektywy 2006/112/WE (art. 135 ust. 1 lit. f), transakcje (z wyłączeniem przechowywania i zarządzania), których przedmiotem są udziały (w tym także sprzedaż, pośrednictwo w sprzedaży) powinny podlegać zwolnieniu z VAT. Stanowisko to zostało także potwierdzone w orzecznictwie ETS, np. w wyroku z 29 października 2009 w sprawie C-29/08. ETS stwierdził, że do zakresu stosowania szóstej dyrektywy należą usługi związane z udziałami/akcjami chociaż zwolnione są z podatku VAT na podstawie art. 13 część B lit. d) pkt 5 tej dyrektywy, w szczególności transakcje dotyczące akcji, udziałów w spółkach lub stowarzyszeniach, obligacji i innych papierów wartościowych polegające na uzyskiwaniu stałego dochodu z działalność przekraczającej ramy samego nabywania i sprzedaży papierów wartościowych. A zatem na gruncie prawa unijnego sprzedaż udziałów jest zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT. Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy VAT, nie jest uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi. Sam zakres usług jest bardzo szeroki, jedynym bowiem kryterium przedmiotowego zwolnienia jest świadczenie usług, których przedmiotem są udziały lub instrumenty finansowe (a także usług pośrednictwa w tym zakresie). W efekcie wszystkie usługi, dotyczące obrotu udziałami jak i instrumentami finansowymi oraz pośrednictwa w tym zakresie, korzystają odpowiednio ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a i dodatkowo pkt 41 ustawy VAT. Jeżeli chodzi o zwolnienie zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy VAT to jasno z niniejszego przepisu wynika, iż zwolnieniu podlega obrót (sprzedaż jak i pośrednictwo w sprzedaży) udziałami w spółkach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…) – art. 7 ust. 1 ustawy.

Przez pojęcie „dostawy towarów”, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Interpretując zawarty w ww. artykule zwrot „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy podkreślić, że jest to czynność, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Uznaje się przy tym, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”. Istotny jest przede wszystkim aspekt ekonomiczny, a nie prawny transakcji, w ramach której podatnik przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania towarami jak właściciel. Akcent sformułowanej definicji położony został głównie na podkreślenie przeniesienia ekonomicznego władztwa nad rzeczą w taki sposób, aby nabywca mógł nią dysponować podobnie jak właściciel.

Zgodnie z art. 5a ustawy towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów i usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów. Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne przekazanie towarów i nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

-jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Jednakże samo stwierdzenie, że podmiot dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu nie jest wystarczającą przesłanką, aby daną czynność opodatkować podatkiem od towarów i usług. Istotnym jest, aby podmiot działał w charakterze podatnika, a więc osoby prowadzącej działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem „podatnika” te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Dlatego też, nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem, za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, m.in. w sprawach C-142/99, C-102/00, C-77/01

i C-16/00. Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem.

Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania papierów wartościowych wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Dotyczy to sytuacji, gdy:

• posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada;
  

• sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej;
  

• posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.
  
  

Udział w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, że w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samego nabycia/sprzedaży akcji czy udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 14 listopada 2000 r. w sprawie C-142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Floridienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych.

Również w orzeczeniu z 12 lipca 2001 r. w sprawie C-102/00 Welthgrove BV (także spółka holdingowa) przeciwko Staatssecretaris van Financien TSUE wyraźnie wskazał, że samo zaangażowanie spółki holdingowej w zarządzanie jej spółkami zależnymi, lecz bez dokonywania transakcji podlegających VAT w rozumieniu art. 2 VI Dyrektywy, nie może być traktowane jak działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 (2) tej Dyrektywy. Wobec tego, działalnością gospodarczą będzie tylko takie zarządzanie spółkami zależnymi, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 VI Dyrektywy.

W orzeczeniu TSUE z dnia 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Trybunał podtrzymał stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych.

Natomiast w wyroku z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że „zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej”.

W związku z powyższym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika. Trybunał powtórzył tu wyrażone wcześniej w orzeczeniu z dnia 20 czerwca 1996 r. C-155/94 stanowisko, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie (także orzeczenie TSUE z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-442/01).

Interpretując wskazany w tym orzecznictwie wyjątek od omawianej zasady, sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką – WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2010 r., sygn. akt ….., stwierdził, że taka możliwość ograniczona jest do sytuacji szczególnych, w których udział w zarządzaniu pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki.

Jak wskazano powyżej udziały (akcje) co do zasady, nie stanowią towaru, a ich przekazanie – świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy, niemniej jednak obrót udziałami rozumiany jako sprzedaż praw i obowiązków - może być uznany za usługę w rozumieniu ustawy. Jednakże, aby obrót ten podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonywany przez podatnika (w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy) w ramach jego profesjonalnej aktywności.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawczyni, objętych zakresem wniosku w pierwszej kolejności należy wyjaśnić, iż z analizy wniosku wynika, że Zainteresowana nie prowadzi działalności maklerskiej ani brokerskiej, a opisane nieodpłatne przekazanie udziałów przez Zainteresowaną nie nastąpi w wyniku prowadzenia działalności maklerskiej ani brokerskiej. Posiadane przez Zainteresowaną udziały nie będą bezpośrednim, stałym ani koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Zainteresowanej. Ponadto z okoliczności sprawy nie wynika, że Wnioskodawczyni będzie uczestniczyła w zarządzaniu nowopowstałą spółką.

Mając zatem na uwadze powołane powyżej okoliczności sprawy oraz powołane przepisy, należy uznać, że planowana przez Wnioskodawczynię transakcja nieodpłatnego wycofania z majątku Zainteresowanej do majątków prywatnych jej wspólników, nabytych udziałów w nowopowstałej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie będzie traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, tym samym czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Wobec powyższego oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie pytania oznaczonego we wniosku jako nr 1 należało uznać za nieprawidłowe. Jakkolwiek Zainteresowana wywiodła prawidłowy skutek prawny w postaci uznania czynności nieodpłatnego wycofania z majątku Wnioskodawczyni do majątków prywatnych wspólników jako niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, to jednakże wynika on z innych argumentów niż wskazał tut. Organ.

Odnośnie pytania nr 2 wniosku ORD-IN należy wskazać, że ze względu na fakt, iż tut. Organ w wydanym rozstrzygnięciu w zakresie pytania nr 1 wniosku ORD-IN ocenił, że czynności nieodpłatnego wycofania z majątku Wnioskodawczyni do majątków prywatnych wspólników nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT, to odpowiedź na to pytanie nr 2 wniosku ORD-IN stała się bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy oraz własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 – rozpatrzone.

Jednocześnie podkreślić należy, iż tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Wnioskodawczynię. Tut. Organ informuje, iż nie jest właściwy do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby weryfikację opisanego zdarzenia przyszłego.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ….., w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.