2017.11.29 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-1.4010.206.2017.1.EN
z 29 listopada 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 24 sierpnia 2017 r. (data wpływu do Organu 31 sierpnia 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie możliwości oraz momentu zaliczenia do pośrednich kosztów uzyskania przychodu dyskonta zastosowanego przy sprzedaży transz Wierzytelności do SPV – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 sierpnia 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie możliwości oraz momentu zaliczenia do pośrednich kosztów uzyskania przychodu dyskonta zastosowanego przy sprzedaży transz Wierzytelności do SPV.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - S.A. (dalej: „Spółka”) jest spółką prowadzącą działalność finansową, w szczególności, w zakresie zawierania umów leasingowych. Celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną (dalej: „Sekurytyzacja”) w odniesieniu do wierzytelności wynikających z umów leasingu zawartych przez Spółkę (jako finansującego) z korzystającymi (dalej: „Leasingobiorcy”) i stanowiących roszczenia w stosunku do Leasingobiorców przede wszystkim o zapłatę rat leasingowych oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych umów leasingu (dalej łącznie: „Wierzytelności”).

Wierzytelności mogą wynikać zarówno z umów leasingu operacyjnego, jak i finansowego (dalej łącznie: „Umowy Leasingu”). Przedmiotowe Umowy Leasingu dotyczyć będą, w szczególności, środków transportu. Przedmiotem tych umów mogą być także inne maszyny i urządzenia. Zgodnie z Umowami Leasingu, z których wynikać będą Wierzytelności, część odsetkowa rat leasingowych może być wyliczana według stałej lub zmiennej stopy procentowej. W skład Wierzytelności nie wchodzi podatek od towarów i usług (dalej: „VAT”), który naliczany jest przez Spółkę na ratach leasingowych i innych należnościach z tytułu Umów Leasingu. Wierzytelności, które będą objęte Sekurytyzacją będą wierzytelnościami niewymagalnymi. Nie będą to wierzytelności stanowiące tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date) poprzedzającą przeprowadzenie Sekurytyzacji Wierzytelności (tj. ich zbycie do spółki celowej), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę do spółki celowej utworzonej w Irlandii (dalej: „SPV”). SPV nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. SPV nie jest również zarejestrowana dla celów polskiego podatku VAT. SPV nie jest powiązana kapitałowo lub organizacyjnie ze Spółką, a przedmiotem działalności SPV będzie wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz uzyskanie finansowania (w szczególności, poprzez emisję papierów wartościowych, o której mowa poniżej), a także wykonywanie czynności z tym związanych.

Planowana Sekurytyzacja nie będzie obejmować wyłącznie zbycia Wierzytelności przez Spółkę do SPV, ale do jej przeprowadzenia konieczne będą także inne kluczowe operacje. Na planowaną przez Spółkę Sekurytyzację składać się więc będą m.in. następujące podstawowe elementy transakcyjne:

Na podstawie umowy sprzedaży Wierzytelności zawartej pomiędzy Spółką i SPV w ramach Sekurytyzacji, Spółka, jako tzw. inicjator Sekurytyzacji, dokona odpłatnego przelewu Wierzytelności na SPV. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy. Oznacza to, że, zgodnie z założeniami planowanej Sekurytyzacji, w każdym miesiącu określona transza Wierzytelności będzie sprzedawana przez Spółkę do SPV przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów). Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu zawarcia umowy sprzedaży Wierzytelności między Spółką i SPV, a kolejne transze będą przelewane w późniejszych okresach. Strony ustalą okres, w którym w ramach transakcji Sekurytyzacji sprzedawane będą Wierzytelności (tzw. okres rewolwingowy).
W zamian za nabyte Wierzytelności SPV zapłaci Spółce cenę uwzględniającą dyskonto. Cena za Wierzytelności będzie niższa od łącznej kwoty zbywanych Wierzytelności, obejmującej ich część kapitałową oraz odsetkową według stanu na dzień sprzedaży Wierzytelności. Różnica między sumą Wierzytelności obejmujących raty kapitałowe i odsetkowe, a ceną sprzedaży stanowić będzie dyskonto uzyskiwane przez SPV na nabyciu Wierzytelności. Wartość ta będzie wynagrodzeniem należnym SPV od Spółki w zamian za przystąpienie do transakcji Sekurytyzacji. Wyżej określony sposób ustalania ceny za Wierzytelności oraz wskazany sposób określania wynagrodzenia (dyskonta) należnego SPV z tytułu udziału w Sekurytyzacji stosowany będzie przy sprzedaży każdej transzy Wierzytelności w trakcie trwania okresu rewolwingowego.
Opisane powyżej dyskonto realizowane na sprzedaży Wierzytelności do SPV będzie wynikać ze sprzedaży Wierzytelności za cenę niższą od sumy Wierzytelności obejmujących raty kapitałowe i odsetkowe i będzie stanowić różnicę między taką sumą Wierzytelności a ceną za nie. Jednakże, przedmiotowa transakcja dla celów rachunkowych będzie rozpoznana odmiennie od ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez SPV. Powyższe wynika z faktu, że sprzedawane wierzytelności nie spełniają kryteriów do zaprzestania ujmowania przez Spółkę zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości nr 39 (na skutek czego będą dalej ujmowane w księgach Spółki). W następstwie powyższego, otrzymane od SPV środki zostaną ujęte jako zobowiązanie wobec SPV (odpowiadające pożyczce). Wartość pożyczki nie będzie odpowiadała wartości ceny sprzedaży, lecz jedynie wartości otrzymanego wynagrodzenia na datę graniczną (tj. bez części odroczonej). Pożyczka wyceniana będzie w księgach rachunkowych według tzw. skorygowanej ceny nabycia (zamortyzowanego kosztu). Skorygowana cena nabycia pożyczki będzie uwzględniała koszty odsetkowe oraz te koszty ponoszone przez SPV z tytułu emisji obligacji, które będą się kwalifikowały do ujęcia w kalkulacji efektywnej stopy procentowej a skutki wyceny będą ujmowane jako koszt finansowy w rachunku wyników Spółki. Dodatkowo, Spółka będzie ujmowała w księgach rachunkowych „na bieżąco” zgodnie z zasadą memoriału koszty odpowiadające kwotom ponoszonym przez SPV na obsługę bieżącej działalności (głównie z tytułu wynagrodzenia zewnętrznych podmiotów świadczących usługi na rzecz SPV takie jak obsługa administracyjna, księgowa, itp.). Podsumowując, koszty SPV związane z obsługą obligacji oraz bieżącą działalnością SPV będą w całości ujmowane przez Spółkę w jej księgach rachunkowych jako koszty pozyskanego finansowania. W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, a także ze względu na to, że wartość pożyczki ujętej w księgach rachunkowych nie będzie odpowiadała wartości ceny sprzedaży, kwota opisanego wyżej dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych Spółki (celem nabycia Wierzytelności od Spółki, SPV wyemituje obligacje, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki. SPV może również zgromadzić potrzebne środki finansowe poprzez zaciągnięcie kredytów lub pożyczek.)
Po zbyciu Wierzytelności do SPV Spółka będzie pełniła funkcję tzw. serwisera w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami. Usługi te będą pełnione przez Spółkę w oparciu o umowę o obsługę nabytych Wierzytelności. Na podstawie tej umowy Spółka będzie zobowiązana do świadczenia na rzecz SPV usług administrowania Wierzytelnościami, w tym, w szczególności monitorowania należności od Leasingobiorców, przyjmowania płatności rat leasingowych, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, itp. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że Spółka będzie uzyskiwała spłaty Wierzytelności od Leasingobiorców. Następnie, Spółka będzie przekazywała kwoty ściągniętych (spłaconych przez Leasingobiorców) Wierzytelności do SPV, jako prawowitego właściciela Wierzytelności, a więc również kwot uzyskanych z ich ściągnięcia. W zamian za świadczone usługi serwisowe Spółka otrzymywać będzie od SPV określone umową wynagrodzenie.
Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w planowanej Sekurytyzacji powołany zostanie podmiot zobowiązany do niezwłocznego zidentyfikowania tzw. serwisera zastępczego (back-up servicer) w sytuacji, gdyby Spółka nie mogła pełnić swojej funkcji w tym zakresie (w szczególności, na skutek ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Spółka nie wykonywała obowiązków na podstawie umowy o świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami). Celem powołania takiego zastępczego podmiotu jest zapewnienie ciągłości w ściąganiu Wierzytelności od Leasingobiorców i przekazywania tych należności do SPV. Jest to element kluczowy z uwagi na fakt, iż sekurytyzowane Wierzytelności stanowić będą jedyne zabezpieczenie finansowania uzyskanego przez SPV na zakup Wierzytelności. W konsekwencji też, kwoty ściągniętych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez SPV.
Jak wyżej wskazano, kwoty ściągniętych Wierzytelności przekazanych do SPV będą przeznaczane przez SPV na zwrot finansowania zaciągniętego celem zakupu Wierzytelności. Z uzyskanych środków finansowych SPV pokryje ponadto koszty odsetkowe z tytułu zaciągniętego finansowania oraz inne koszty.
Celem zachęcenia inwestorów do nabycia obligacji emitowanych przez SPV, dla obligacji może zostać uzyskany odpowiedni rating od renomowanych agencji ratingowych. Obligacje mogą być również notowane na irlandzkiej lub innej giełdzie papierów wartościowych, co umożliwi swobodny obrót tymi papierami wartościowymi.
Przelew Wierzytelności do SPV nie będzie połączony z przeniesieniem na SPV własności przedmiotów leasingu objętych Umowami Leasingu. W konsekwencji, pomimo przeniesienia Wierzytelności na SPV, to Spółka w dalszym ciągu pozostawać będzie stroną Umów Leasingu. Spółka wystawiać też będzie faktury na leasingobiorców na poszczególne raty leasingowe wchodzące w skład Wierzytelności przelanych na SPV. Dla ochrony SPV przed ewentualnym ryzykiem upadłości Spółki, w ramach opisanej transakcji sekurytyzacyjnej może być ustanowione odpowiednie zabezpieczenie na rzecz SPV przykładowo w formie warunkowego przewłaszczenia przedmiotów leasingu na rzecz SPV lub zastawu rejestrowego. Zabezpieczenie takie nie będzie wpływać na zmianę stron Umowy Leasingu, w których finansującym (leasingodawcą) w dalszym ciągu pozostanie Spółka.
Biorąc pod uwagę skomplikowanie planowanej transakcji sekurytyzacyjnej oraz bardzo wiele elementów, które będą się na nie składały, oprócz Spółki (jako inicjatora sekurytyzacji i serwisera) oraz SPV (jako podmiotu emisyjnego), w transakcję tę będą zaangażowane również inne podmioty, w szczególności podmioty aranżujące transakcję, ewentualne agencje raitingowe przyznające odpowiedni raiting obligacjom, zewnętrzne podmioty doradcze tworzące i administrujące SPV (która będzie podmiotem niezależnym od Spółki), itd.
Możliwe jest, iż w przyszłości Spółka i SPV podejmą decyzję o zakończeniu transakcji sekurytyzacyjnej poprzez odkup przez Spółkę części wierzytelności pozostałych jeszcze do spłacenia. W szczególności, sytuacja taka może wystąpić po spłaceniu całości lub części finansowania zaciągniętego przez SPV na nabycie Wierzytelności. Spółka może również odkupywać, w trybie i według kryteriów, które strony uzgodnią umownie, Wierzytelności z Umów Leasingu, które przestały być realizowane przez Leasingobiorców (tzn. Leasingobiorcy przestali regularnie spłacać raty leasingowe z tych umów) lub też Wierzytelności, które przestaną spełniać inne kryteria określone przez strony w umowie zbycia Wierzytelności. Prawo odkupu będzie realizowane w ścisłym związku z usługą Sekurytyzacji. Zgodnie bowiem z założeniami transakcji Sekurytyzacji, wierzytelnościami sekurytyzowanymi powinny być wyłącznie wierzytelności terminowo spłacane przez Leasingobiorców, ponieważ wierzytelności te stanowić będą zabezpieczenie obligacji emitowanych przez SPV. W rezultacie, zgodnie z praktyką rynkową w przypadku pojawienia się opóźnień w spłatach poszczególnych Wierzytelności, będą one mogły zostać wyłączone z transakcji, poprzez ich zwrotne przeniesieni do Spółki na mocy określonego w umowie prawa odkupu.
Opisane przepływy pieniężne SPV zostaną ustalone w taki sposób, by wszelkie nadwyżki finansowe SPV były przekazywane do Spółki.

Jak wynika z powyższego szczegółowego opisu planowanej transakcji Sekurytyzacji, będzie to skomplikowana operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są nieodzowne dla skutecznego jej przeprowadzenia. Nie będzie to zatem transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przelew Wierzytelności do SPV.

Wręcz przeciwnie, równie istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez SPV poprzez emisję obligacji z możliwym odpowiednim raitingiem dla główniej transzy finansowania (tzw. senioralnego), zagwarantowanie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności pozwalających na terminowe ściąganie ich kwot od Leasingobiorców i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych SPV wobec podmiotów finansujących. Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie zbycie przez Spółkę Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do SPV celem windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółkę środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez SPV w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności. Właśnie z tych względów sekurytyzowane Wierzytelności muszą być wierzytelnościami „zdrowymi”, nienoszącymi cech nieściągalności lub zagrożenia nieściągalnością. Wierzytelności te muszą pozwolić SPV na emisję w oparciu o nie „zdrowych” papierów wartościowych w formie obligacji, które zostaną nabyte przez inwestorów.

W odniesieniu do opisanego w niniejszym wniosku zagadnienia dotyczącego zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów dyskonta zastosowanego przy kalkulacji ceny sprzedaży Wierzytelności, Spółka pragnie wskazać, iż, co do zasady, uznanie takiego dyskonta za koszt uzyskania przychodów zostało już potwierdzone w wydanej dla Spółki interpretacji indywidualnej z 28 kwietnia 2017 r., Znak: 2461-IBPB-1-3.4510.72.2017.1.SK. W interpretacji tej stwierdzono również, iż datę rozpoznania kosztu dla celów podatkowych określa ujęcie (zaksięgowanie) kosztu w księgach rachunkowych. Zważywszy na wyżej opisany sposób ujęcia transakcji dla celów rachunkowych, który będzie się różnił w sposób zasadniczy od ujęcia podatkowego, celem niniejszego wniosku jest doprecyzowanie momentu i sposobu zaliczenia przedmiotowego dyskonta do kosztów uzyskania przychodów Spółki, zważywszy na uzupełniony opis zdarzenia przyszłego w zakresie księgowego ujęcia planowanej transakcji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy dyskonto zastosowane przy kalkulacji ceny sprzedaży do SPV Wierzytelności wynikających z Umów Leasingu (operacyjnego i finansowego) będzie potrącalne, jako pośredni koszt uzyskania przychodów Spółki, jednorazowo w dacie jego poniesienia?
Czy za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w postaci dyskonta zastosowanego przy kalkulacji ceny sprzedaży do SPV Wierzytelności wynikających z Umów Leasingu (operacyjnego i finansowego) należy uznać dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV?

(pytania oznaczone we wniosku nr 1-2)

Ad.1

Zdaniem Wnioskodawcy, dyskonto zastosowane przy kalkulacji ceny sprzedaży do SPV Wierzytelności wynikających z Umów Leasingu (operacyjnego i finansowego) będzie potrącalne, jako pośredni koszt uzyskania przychodów Spółki, jednorazowo w dacie jego poniesienia.

Zgodnie z art. 17k ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888 ze zm., dalej: „Ustawa o CIT”):

Jeżeli finansujący przeniósł na rzecz osoby trzeciej wierzytelności z tytułu opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1, a nie została przeniesiona na osobę trzecią własność przedmiotu umowy leasingu:
1. do przychodów finansującego nie zalicza się kwot wypłaconych przez osobę trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności;
2. kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1, opłaty ponoszone przez korzystającego na rzecz osoby trzeciej stanowią przychód finansującego w dniu wymagalności zapłaty.

Jak wynika z powołanego art. 17k ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT, w przypadku przeniesienia na rzecz osoby trzeciej wierzytelności leasingowych, kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.

Zdaniem Wnioskodawcy, dyskonto ustalone w transakcji w sposób przedstawiony w opisie zdarzenia przyszłego, będzie stanowić koszt uzyskania przychodów po stronie Spółki. Koszt ten wystąpi w odniesieniu do sprzedaży wszystkich Wierzytelności, czyli zarówno tych, które wynikają z Umów Leasingu operacyjnego, jak i finansowego. Konkluzja taka wynika z literalnej wykładni art. 17 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT. Zostało to również jednoznacznie potwierdzone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 czerwca 2009 r., sygn. akt II FSK 247/08, w którym stwierdzono, między innymi, iż: w związku z powyższym, w przypadku cesji wierzytelności wynikających z leasingu finansowego, tak samo jak w przypadku leasingu operacyjnego do przychodów finansującego nie zalicza się kwot wypłaconych przez osobę trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności, zaś kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.

Spółka stoi na stanowisku, iż przedmiotowe dyskonto będzie mogło zostać zaliczone przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo w dacie jego poniesienia. Koszty te powinny bowiem zostać uznane za koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami; nie da się ich bowiem przypisać do określonych przychodów osiąganych przez Spółkę.

Stosownie do art. 15 ust. 4d Ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Zasadność powyższego stanowiska znajduje potwierdzenie, między innymi, w interpretacji Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 21 kwietnia 2006 r., nr 1471/DPD2/423-12/06/AB/1, zgodnie z którą koszt z tytułu zapłaconej prowizji faktoringowej związanej z cesją wierzytelności leasingowych powinien być rozpoznany w momencie jego poniesienia.

Potwierdzeniem tej konkluzji jest również powołany wyrok NSA z 24 czerwca 2009 r. sygn. akt II FSK 247/08, w którym stwierdzono w odniesieniu do art. 17 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT, iż: Przepis ten stanowi, że kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. momentem decydującym o możliwości zaliczenia powyższych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest moment poniesienia wydatku. Na datę uznania kosztów z tytułu dyskonta lub wynagrodzenia za koszty uzyskania przychodów nie ma wpływu harmonogram spłaty przez korzystającego poszczególnych opłat leasingowych (por. M. Snopczyński, Zmiany w opodatkowaniu leasingu w podatku dochodowym i w podatku od towarów i usług, Monitor podatkowy, 2001, nr 11, str. 11).

Poprawność stanowiska Spółki przedstawionego powyżej została również potwierdzona w powołanej w opisie zdarzenia przyszłego interpretacji indywidualnej wydanej dla Spółki 28 kwietnia 2017 r. (Znak: 2461-IBPB-1-3.4510.72.2017.1.SK), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jednoznacznie wskazał (str. 8): Wobec powyższego, prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że dyskonto zastosowane przy kalkulacji ceny sprzedaży do SPV Wierzytelności wynikających z Umów Leasingu (operacyjnego i finansowego) będzie kosztem podatkowym, o których mowa w art. 15 ust. 1 updop. Z uwagi na fakt, że związek przedmiotowego dyskonta z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami nie będzie bezpośredni, należy go uznać za pośredni koszt uzyskania przychodów, który podlega potrąceniu, zgodnie z art. 15 ust. 4d i ust. 4e updop.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w postaci dyskonta zastosowanego przy kalkulacji ceny sprzedaży do SPV Wierzytelności wynikających z Umów Leasingu (operacyjnego i finansowego) należy uznać dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV Zgodnie z art. 15 ust. 4e Ustawy o CIT, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Na gruncie zacytowanego wyżej przepisu Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w powołanej wyżej interpretacji wydanej dla Spółki 28 kwietnia 2017 r., Znak: 2461-IBPB-1- 3.4510.72.2017.1.SK stwierdził, iż moment uznania wydatku za koszt podatkowy jest w obecnym stanie prawnym uzależniony od uznania go za taki koszt w ujęciu bilansowym. W interpretacji tej stwierdzono również, iż ujęcie (zaksięgowanie) kosztu w księgach rachunkowych określa więc datę powstania kosztu podatkowego.

Z uwagi na stanowisko przedstawione w ww. interpretacji Spółka dokonała analizy sposobu ujęcia planowanej transakcji sekurytyzacyjnej dla celów rachunkowych. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego zawartym w niniejszym wniosku, w odróżnieniu od prawnego i podatkowego ujęcia planowanej transakcji, zgodnie z którym będzie ona stanowiła sprzedaż Wierzytelności do SPV, skutkującą wystąpieniem dyskonta (tj. różnicy między wartością Wierzytelności a ceną sprzedaży), ujęcie tej transakcji dla celów rachunkowych będzie całkowicie odmienne. Dla celów rachunkowych Sekurytyzacja nie będzie bowiem rozpoznana jako sprzedaż Wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez SPV. Powyższe wynika z faktu, że sprzedawane wierzytelności nie spełniają kryteriów do zaprzestania ujmowania przez Spółkę zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości nr 39 (na skutek czego będą dalej ujmowane w księgach Spółki). W następstwie powyższego, otrzymane od SPV środki zostaną ujęte jako zobowiązanie wobec SPV (w rodzaju pożyczki). Wartość pożyczki nie będzie odpowiadała wartości ceny sprzedaży, lecz jedynie wartości otrzymanego wynagrodzenia na datę graniczną (tj. bez części odroczonej). Pożyczka wyceniana będzie według skorygowanej ceny nabycia (zamortyzowanego kosztu). Skorygowana cena nabycia pożyczki będzie uwzględniała koszty odsetkowe oraz te koszty ponoszone przez SPV z tytułu emisji obligacji, które będą się kwalifikowały do ujęcia w kalkulacji efektywnej stopy procentowej a skutki wyceny będą ujmowane jako koszt finansowy w rachunku wyników Spółki. Dodatkowo, Spółka będzie ujmowała w księgach rachunkowych na bieżąco zgodnie z zasadą memoriału koszty odpowiadające kwotom ponoszonym przez SPV na obsługę bieżącej działalności (głównie z tytułu wynagrodzenia zewnętrznych podmiotów świadczących usługi na rzecz SPV takie jak obsługa administracyjna, księgowa, itp.). Podsumowując, koszty SPV związane z obsługą obligacji oraz bieżącą działalnością SPV będą w księgach rachunkowych w całości traktowane przez Spółkę jako koszty pozyskanego finansowania. W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych niż to wynika z podejścia prawnego i podatkowego, a także ze względu na to, że wartość pożyczki ujętej w księgach rachunkowych nie będzie odpowiadała wartości ceny sprzedaży, kwota opisanego wyżej dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych Spółki. Powyższa istotna nowa okoliczność, nieznana Spółce na moment składania pierwszego wniosku o interpretację, zrodziła konieczność wystąpienia z niniejszym wnioskiem celem doprecyzowania momentu zaliczenia w koszty podatkowe omawianego dyskonta. W konsekwencji bowiem istotnej rozbieżności pomiędzy podatkową kwalifikacją transakcji a jej kwalifikacją rachunkową, sposób rozpoznania kosztu podatkowego w postaci dyskonta, jaki został wskazany w ww. interpretacji wydanej Spółce, jest niemożliwy do zrealizowania. Jak bowiem wyżej wskazano, kwota dyskonta nie zostanie rozpoznana, jako koszt rachunkowy po stronie Spółki, gdyż transakcja będzie wykazana w księgach, jako pożyczka udzielona Spółce przez SPV.

Zważywszy zatem na fakt, iż art. 17k ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT wskazuje jednoznacznie, iż kosztem uzyskania przychodu finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie, wobec braku możliwości rozpoznania tego kosztu podatkowego w dacie uznania go za taki dla celów rachunkowych lub, ogólniej, ujęcia dyskonta w księgach rachunkowych, w ocenie Spółki, jedyną możliwością jest zaliczenie przedmiotowego dyskonta do kosztów uzyskania przychodów w momencie sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV.

W przepisach Ustawy o CIT brak jest bezpośredniej regulacji w zakresie sytuacji analogicznej do tej, jaka zaistnieje w przypadku rozliczenia przez Spółkę przedmiotowej transakcji, tzn. Ustawa o CIT jednoznacznie potwierdza, iż dany wydatek jest kosztem podatkowym, lecz nakazuje jego rozliczenie w dacie ujęcia kosztu w księgach rachunkowych, co nigdy nie nastąpi (ze względu na różnice w ujęciu podatkowym i rachunkowym). Dlatego też, w przypadku omawianego dyskonta, sytuacja ta powinna zostać rozwiązana w ten sposób, iż za dzień poniesienia przez Spółkę kosztu w postaci dyskonta, rozumie się dzień sprzedaży każdej z transz Wierzytelności do SPV.

Ze względu na powyższe okoliczności, w żadnym wypadku nie byłoby uzasadnione stanowisko, iż koszt podatkowy w postaci dyskonta może zostać rozpoznany w momencie rozpoznania tego kosztu, jako kosztu rachunkowego. Stanowisko takie prowadziłoby bowiem do konkluzji, że omawiane dyskonto nigdy nie będzie stanowiło kosztu podatkowego ze względu na wyżej wskazaną okoliczność, iż dyskonto to nie będzie rozpoznane jako koszt rachunkowy.

Podkreślenia wymaga, iż zgodnie z zasadą autonomii prawa podatkowego, jest ono niezależne od innych działów prawa, w tym również od prawa bilansowego. Dlatego też, prawo bilansowe nie może decydować o tym, co jest kosztem podatkowym, a do takiej sytuacji doszłoby w przypadku, gdyby dyskonto mogło być rozpoznane przez Spółkę jedynie w przypadku uznania go za koszt rachunkowy, co nie jest możliwe.

Należy podkreślić, iż ze względu na odrębność prawa podatkowego i prawa bilansowego, określone operacje często są ujmowane inaczej dla celów podatkowych i rachunkowych. Tytułem przykładu podać można różnice w ujmowaniu umów leasingu, różnice w ujmowaniu i amortyzacji środków trwałych, czy też w odliczaniu kosztów odsetkowych. Dlatego też, fakt, iż planowana Sekurytyzacja zostanie odmiennie ujęta dla celów podatkowych oraz rachunkowych nie jest niczym nadzwyczajnym. Różnica taka nie może jednak wpływać efektywnie na możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych zastosowanego w transakcji dyskonta, gdyż uznanie dyskonta za koszt podatkowy w sposób jednoznaczny zostało potwierdzone w art. 17k ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT. Na niezależność prawa podatkowego i bilansowego wielokrotnie zwracały uwagę także sądy administracyjne. Przykładowo, w wyroku z 24 sierpnia 2016 r., sygn. akt I SA/Łd 550/16 WSA w Łodzi stwierdził: Podkreślić należy fakt, że prawo podatkowe i prawo bilansowe są względem siebie autonomiczne, dlatego też zapisy dokonywane w księgach rachunkowych, których zadaniem jest rejestrowanie zdarzeń gospodarczych i odpowiadających im operacji gospodarczych, nie mogą modyfikować unormowań zawartych w materialnym prawie podatkowym. Prawo rachunkowe określa przede wszystkim o prawidłowym sposobie prowadzenia ksiąg, nie rozstrzyga natomiast o prawnej kwalifikacji określonych wydatków jako kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów podatkowych. Wyraźne rozdzielenie prawa bilansowego od prawa podatkowego widoczne jest w orzecznictwie sądowym (wyrok NSA z 17 czerwca 1991 r., sygn. akt III SA 245/91).

W wyroku z 26 listopada 2014 r., sygn. akt II FSK 2596/12 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał natomiast: W art. 15 ust. 4e PDOPrU nie ma odesłania do zasad ustalania dnia poniesienia kosztu w rozumieniu rachunkowości, ale do momentu wykonania ściśle określonej czynności związanej z prowadzeniem ksiąg rachunkowych. Zgodnie z art. 20 ust. 1 u.r. do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym. Potwierdza to wcześniej wyrażony pogląd, że czynność zaksięgowania, czyli wpisania do ksiąg, oznacza wprowadzenie do ksiąg rachunkowych w postaci zapisu zdarzenia związanego z poniesieniem kosztu uzyskania przychodu.

Mając na uwadze stosowaną technikę legislacyjną w zakresie odesłań do u.r., ustawodawca podatkowy, gdyby chciał przyjąć rozwiązanie polegające na tożsamości momentu poniesienia kosztu podatkowego i kosztu w rozumieniu rachunkowości, powinien sformułować przepis art. 15 ust. 4e PDOPrU następująco: za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się dzień poniesienia kosztu obciążającego wynik finansowy w rozumieniu przepisów o rachunkowości, czyli przepisów u.r., przepisów wykonawczych do niej lub MSR.

Brak odesłania w treści art. 15 ust. 4e PDOPrU do przepisów o rachunkowości wskazuje na brak intencji ustawodawcy do uregulowania kwestii momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu poprzez odniesienie do zasad stosowanych w tym zakresie w rachunkowości.

Na poparcie stanowiska Spółki w przedmiotowym zakresie warto również powołać wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 182/14, który również dotyczy odmiennego ujęcia danej operacji gospodarczej dla celów podatkowych i rachunkowych. W wyroku tym NSA stwierdził: Zdaniem Sądu 1 instancji oraz organu interpretującego użyty w tym przepisie zwrot "dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych" oznacza, że dniem poniesienia kosztu jest dzień uwzględnienia tego kosztu w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości. Naczelny Sąd Administracyjny poglądu tego nie podziela. Przede wszystkim przypomnieć należy, że wprawdzie podatnicy mają, zgodnie z art. 9 ust. 1 PDOPrU obowiązek prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a prowadzone na podstawie ustawy o rachunkowości księgi rachunkowe są zarazem księgami podatkowymi w rozumieniu art. 193 § 1 OrdPU, to jednak według jednolitych i utrwalonych poglądów orzecznictwa, o uznaniu danego przysporzenia, czy wydatku (zobowiązania do jego poniesienia) za przychód, dochód czy koszt podatkowy decydują wyłącznie przepisy prawa podatkowego. Przepisy o rachunkowości mają zatem znaczenie dla powstania czy wysokości zobowiązania podatkowego tylko w takim zakresie, jaki wynika jednoznacznie z przepisów ustaw podatkowych. Powyższe oznacza, że w ustawach podatkowych musi istnieć bezpośrednie odwołanie do konkretnych przepisów ustawy o rachunkowości, przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie lub Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, czy Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, aby mogły one zostać uznane za kreujące prawa i obowiązki podatkowe (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z 19 marca 2010 r., II FSK 1731/08, z 2 grudnia 2014 r., IIFSK 255/13. /.../

Co się tyczy analizowanego art. 15 ust. 4e PDOPrU takie odesłanie, pośrednio dotyczy tylko ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, będących pojęciami stricte bilansowymi. W przeciwieństwie do użytego w tymże przepisie zwrotu "dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku)". W tym fragmencie nie ma odesłania do zasad ustalania dnia poniesienia kosztu w rozumieniu prawa bilansowego, ale do momentu wykonania ściśle określonej czynności związanej z prowadzeniem ksiąg rachunkowych. /.../

W uzupełnieniu powyższego należy przytoczyć i zaaprobować podnoszony przez Spółkę argument, wywodzony z niekwestionowanego twierdzenia, że koszt z tytułu prowizji dla pośredników nigdy nie jest rozpoznawany w wyniku rachunkowym (nie jest księgowany na koncie kosztowym), gdyż w wyniku księgowym Spółka rozpoznaje jedynie memoriałowy przychód netto będący różnicą wyceny przychodów z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek oraz kosztów związanych z tymi kredytami i pożyczkami (w tym wydatków z tytułu prowizji zapłaconych pośrednikom). W konsekwencji przyjmując stanowisko organów, i Sądu 1 instancji, który to stanowisko zaakceptował, Spółka nie byłaby nigdy uprawniona do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu prowizji dla pośredników, bo nigdy nie powstałby moment poniesienia kosztu. Jednocześnie zaś, nie ma wątpliwości, że wydatek ten stanowi koszt uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy podatkowej.

Mając na uwadze powyższą analizę oraz powołane przykłady z orzecznictwa sądów administracyjnych, Spółka wnosi o potwierdzenie, iż za dzień poniesienia kosztu w postaci dyskonta zrealizowanego na sprzedaży Wierzytelności do SPV powinien być uznany dzień sprzedaży każdej z transz Wierzytelności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Końcowo odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądów administracyjnych wskazać należy, że są rozstrzygnięciami w konkretnych sprawach, osadzonymi w określonym stanie faktycznym. W związku z powyższym, nie negując takiego orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Jednocześnie nadmienia się, że w zakresie pytań nr 3 i 4 zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin