Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-3.4011.134.2017.2.AK
z 7 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 kwietnia 2017 r. (data wpływu 28 kwietnia 2017 r.) uzupełnione pismem z dnia 19 czerwca 2017 r. (data nadania 20 czerwca 2017 r., data wpływu 22 czerwca 2017 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP3-3.4011.134.2017.1.AK z dnia 8 czerwca 2017 r. (data nadania 9 czerwca 2017 r., data doręczenia 14 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu przez spółdzielnię wkładu mieszkaniowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu przez spółdzielnię wkładu mieszkaniowego.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 8 czerwca 2017 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.134.2017.1.AK (data nadania 9 czerwca 2017 r., data doręczenia 14 czerwca 2017 r.), wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

Pismem z dnia 19 czerwca 2017 r. (data nadania 20 czerwca 2017 r., data wpływu 22 czerwca 2017 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Tata Wnioskodawcy, zapisał się do spółdzielni mieszkaniowej w 1963 r. W 1982 r. nie doczekawszy lokalu mieszkalnego zmarł. Lokal mieszkalny otrzymała mama Wnioskodawcy. Za zgodą spółdzielni mieszkaniowej zamieniła się z Wnioskodawcą zostając w innym lokalu mieszkalnym. Wnioskodawca przeprowadził się do mieszkania, którego dotyczył przydział. Na dzień zamiany w 1988 r. wkład mieszkaniowy ojca Wnioskodawcy i Wnioskodawcy wynosił 136.800,00 zł. Po rozwodzie w 1988 r. i zasądzeniu alimentów na córkę Karolinę była żona nie pracowała, sytuacja finansowa Wnioskodawcy i jego byłej żony z miesiąca na miesiąc się pogarszała. Była żona miała córkę, którą Wnioskodawca traktował jak własną. Wnioskodawca ocalił dziecko przed pójściem do domu dziecka. W kwietniu 2011 r. była żona dostała lokal mieszkalny. Wnioskodawca został sam, ale już z częściowym zadłużeniem. Płacąc bieżące alimenty, doszły Wnioskodawcy alimenty z trzech lat, kiedy po rozwodzie Wnioskodawca z byłą żona mieszkali razem. Wnioskodawca pracował i utrzymywał sam gospodarstwo. Potrzeby dwójki dorastających dzieci wciąż rosły i zadłużenia czynszu też. Suma nadpłaconych alimentów, o które upomniała się była żona to ponad 4.000,00 zł (nie można płacić dwa razy za to samo) jeżeli Wnioskodawca sam przez trzy lata po rozwodzie pracował utrzymując dom, dzieci i niepracującą byłą żonę. Wnioskodawca zarabiał wówczas ok. 1.300,00 zł. Stan zdrowia Wnioskodawcy psychiczny i fizyczny nie pozwalał na dodatkową pracę. Wnioskodawcy zostawało na życie ok. 500 zł. Próby spotkań z Prezesem Spółdzielni w celu zawarcia porozumienia co do zadłużenia Wnioskodawcy nie dały rezultatu. Prezes nie miał wolnego terminu na spotkanie lub nie miał czasu. Może po prostu nie interesował go tak naprawdę lokator.

W 2014 r. spółdzielnia mieszkaniowa przez eksmisję sądową odzyskała lokal mieszkalny (dokładnie 19 września 2014 r. Protokół zdawczo odbiorczy).

Wnioskodawca stał się człowiekiem psychicznie wykończonym, bezdomnym, lecz nadal pracującym. Myśl, że Wnioskodawca ma córkę, której musi pomóc dawał mu tak zwanego „kopa”, żeby się podnieść, ogarnąć i dalej pracować. Były dni, kiedy Wnioskodawca chciał ze sobą skończyć. Wnioskodawca wylądował na bruku.

Na początku 2016 r. Wnioskodawca dowiedział się, że spółdzielnia w drodze przetargu sprzedała lokal mieszkalny. Uzyskana wartość z przetargu to 185.000,00 zł. Po potrąceniu należności dla spółdzielni w kwocie 38.649,34 zł, pozostałą kwotę 146.350,86 zł w dniu 23 maja 2016 r. Wnioskodawca otrzymał na konto. W tym momencie Wnioskodawca pomyślał, że jeszcze nie jest skończony. Że jest dla niego nadzieją na trochę lepsze jutro.

W dniu 22 czerwca 2016 r. Wnioskodawca kupił lokal mieszkalny za cenę 95.000,00 zł do całkowitego remontu. Urządził się od początku, gdyż nic nie miał.

Od stycznia 2013 r. komornik zabierał Wnioskodawcy ponad 800,00 zł (alimenty bieżące 300,00 zł i 500,00 zł alimenty pobierane nieprawnie). Sprawy w sądzie z korzyścią dla Wnioskodawcy trwały ponad półtora roku, ale nadpłaconych ponad 4.000,00 zł nikt Wnioskodawcy nie zwrócił, a mógłby wtedy wyrównać zadłużenie. Mając tylko ok. 500,00 zł Wnioskodawca nie był w stanie, to starczało tylko na opłatę gazu, prądu i karty miejskiej na dojazdy do pracy i życie.

W dniu 22 czerwca 2016 r. Wnioskodawca kupił lokal mieszkalny za 95.000,00 zł do całkowitego remontu. Koszt materiałów na remont to ponad 3.000,00 zł, około 2.508,85 zł koszty związane z notariuszem i aktem notarialnym.

W uzupełnieniu Wnioskodawca doprecyzował, że przysługiwało mu spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. Prawo do lokalu Wnioskodawca nabył w całości w drodze zamiany. Wnioskodawca otrzymał od spółdzielni PIT-8C.

W związku z powyższym opisem w uzupełnieniu zadano następujące pytania.

1. Jakie są skutki podatkowe zwrotu przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu mieszkaniowego?
2. Czy opodatkowaniu podlega kwota wykazana w informacji PIT-8C wystawionej przez spółdzielnię?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot wkładu mieszkaniowego nie podlega opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłem przychodów są „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii można zaliczyć również przychody inne, niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy. Z treści powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w 1963 r. tata Wnioskodawcy zapisał się do spółdzielni mieszkaniowej. W 1982 r. nie doczekawszy lokalu mieszkalnego zmarł. Lokal mieszkalny otrzymała mama Wnioskodawcy. Wnioskodawca, w 1988 r. za zgodą spółdzielni mieszkaniowej, zamienił się z matką: matka Wnioskodawcy została w lokalu mieszkalnym, Wnioskodawca przeprowadził się do mieszkania, gdzie był przydział od spółdzielni. Prawo do lokalu Wnioskodawca nabył w całości w drodze zamiany. Wnioskodawcy rosły zadłużenia w czynszu. W 2014 r. spółdzielnia mieszkaniowa przez eksmisję sądową odzyskała lokal mieszkalny. Na początku 2016 r. Wnioskodawca dowiedział się, że spółdzielnia w drodze przetargu sprzedała lokal mieszkalny. Uzyskana wartość z przetargu to 185.000 zł. Po potrąceniu należności dla spółdzielni w kwocie 38.649,34 zł, pozostałą kwotę 146.350,86 zł w dniu 23 maja 2016 r. Wnioskodawca otrzymał na konto. Wnioskodawca otrzymał od spółdzielni PIT-8C z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego.

Zgodnie z art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.) – przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Natomiast przepis art. 604 Kodeksu cywilnego stanowi, że do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży, tj. art. 155 § 1 Kodeksu, zgodnie z którym umowa zamiany rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę.

Kwestię nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz warunków zwrotu wniesionego wkładu reguluje ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1222, z późn. zm.).

Stosownie do art. 4 ust. 1 ww. ustawy, członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy, członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów budowy lokali przez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych. Od chwili postawienia im lokali do dyspozycji uiszczają oni opłaty określone w ust. 1 albo 2.

W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni dotyczące w szczególności wnoszenia, ustalania i waloryzacji wkładu mieszkaniowego i budowlanego określają postanowienia statutu (art. 8 pkt 3 ww. ustawy).

Zgodnie zaś z treścią art. 4 ust. 11 cyt. ustawy osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

Mając na względzie powyższe, wkład mieszkaniowy (budowlany) stanowi formę, w jakiej członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu kosztów budowy budynku (lokalu). Wydatki na wkłady mieszkaniowe do spółdzielni wpłacane są natomiast w celu uzyskania spółdzielczego prawa do lokalu lub odrębnej własności lokalu.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 ww. ustawy, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w Rozdziale 2 tej ustawy.

Zgodnie z art. 11 ust. 21 ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 22).

W myśl art. 11 ust. 24 ww. ustawy warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 21, jest opróżnienie lokalu.

Nadmienić należy, że według brzmienia art. 11 ust. 21, ww. ustawy, obowiązującego do 30 lipca 2007 r. spółdzielnia zwracała osobie uprawnionej wniesiony wkład mieszkaniowy lub jego część, zwaloryzowany według wartości rynkowej lokalu. Aktualnie wypłaca wartość rynkową lokalu.

Zwrot wkładów wniesionych do spółdzielni stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu należy powołać treść art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Zwrócić należy uwagę, że precyzując zakres ustanowionego przepisem art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnienia, ustawodawca wskazał wyraźnie, że obejmuje ono uzyskane ze wskazanego wyżej tytułu przychody, jedynie do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni. Użyty w art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy zwrot: „do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów” określa bowiem zakres opisanego zwolnienia przedmiotowego. Przepis ten wskazuje wprost, że zwolnieniu podlega nie cała kwota przychodu uzyskanego przez uprawnionego w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, tj. uzyskana przez niego kwota odpowiadająca „wartości rynkowej tego lokalu” (art. 11 ust. 21 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych), ale jedynie ta jego część, która odpowiada kwocie faktycznie wniesionego wkładu.

Stwierdzić zatem należy, że zwolnieniem na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy objęta jest tylko ta część wypłaconej uprawnionemu wartości rynkowej lokalu, która odpowiada wysokości faktycznie wniesionego udziału lub wkładu do spółdzielni w rozumieniu art. 10 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Wkład ten powiększony jest o wartość poniesionych przez członka spółdzielni wpłat na poczet spłaty kredytu zaciągniętego przez spółdzielnię na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu.

Ponadto podkreślenia wymaga, że zarówno w orzecznictwie sądowo-administracyjnym jak i w stanowisku organów podatkowych dominuje pogląd o preferowaniu wykładni językowej przepisów prawa podatkowego, który w szczególności akcentowany jest gdy interpretowane są przepisy dotyczące ulg i zwolnień. Zwolnienia podatkowe (ulgi, preferencje) stanowią bowiem wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Dlatego przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych, tak jak wskazano powyżej, należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić zatem należy, że nadwyżka pomiędzy kwotą przysługującą Wnioskodawcy jako osobie uprawnionej w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, a wniesionym do spółdzielni wkładem mieszkaniowym stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Kwotę przychodu wskazaną w informacji PIT-8C, otrzymanej od Spółdzielni, Wnioskodawca był obowiązany wykazać i opodatkować łącznie z innymi dochodami według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu rocznym, składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.