Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-3.4011.207.2017.1.JM
z 17 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 maja 2017 r. (data wpływu 1 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 czerwca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni mieszka w Stanach Zjednoczonych od ponad 20 lat. Od 2002 r. posiada amerykańskie obywatelstwo. Wnioskodawczyni jest amerykańskim rezydentem podatkowym. W Stanach Zjednoczonych Wnioskodawczyni przepracowała ponad 20 lat, aktualnie pobiera amerykańską emeryturę. W Polsce Wnioskodawczyni przebywa przez około 4-5 miesięcy, natomiast w Stanach przez pozostałą część roku.

Wnioskodawczyni otrzymała w Stanach Zjednoczonych pewną sumę pieniędzy tytułem odszkodowania. Pieniądze pochodzą z rozliczenia sprawy sądowej Wnioskodawczyni związanej ze sprzątaniem terenu World Trade Center po ataku z 11 września 2001 r. Rozliczenie to stanowi odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu, jakiego Wnioskodawczyni doznała w wyniku narażenia na wdychanie toksycznego pyłu (azbestu) w trakcie sprzątania.

W okresie, w którym Wnioskodawczyni otrzymała odszkodowanie jej miejscem zamieszkania przez większą część roku były Stany Zjednoczone. Zgodnie z prawem Stanów Zjednoczonych, środki uzyskane w ramach odszkodowania są zwolnione z opodatkowania, ponieważ stanowią odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

1. Czy w związku z faktem, że Wnioskodawczyni mieszka w Stanach Zjednoczonych przez większą część roku i w Stanach pozostaje ośrodek jej interesów życiowych, dochód uzyskany na terytorium USA z tytułu odszkodowania nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w Polsce?
2. Czy przy uznaniu, że dochód uzyskany na terytorium USA przez Wnioskodawczynię z tytułu odszkodowania podlega opodatkowaniu w Polsce, można zastosować zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni,

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawczyni, w związku z faktem, że Wnioskodawczyni przez większość roku mieszka w Stanach Zjednoczonych i tam też pozostaje ośrodek jej interesów życiowych, dochód uzyskany na terytorium USA z tytułu odszkodowania, nie będzie podlegał w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej jako ustawa o PIT (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032, z późn. zm.) - osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a. ww. ustawy – za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
   
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
   
   

Natomiast stosownie do art. 3 ust. 2a ustawy o PIT – osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Według art. 3 ust. 2b powyższej ustawy – za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności m.in. dochody (przychody) z:

• pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
  

• działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
  

• działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  

• położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości lub w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości.
  
  
  

W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie decydujące znaczenie ma ustalenie miejsca zamieszkania Wnioskodawczyni.

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o PIT, wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem „lub”, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie – podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych).

Przez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczna, polityczna, kulturalna, obywatelska, przynależność do organizacji/klubów, uprawiane hobby itp. Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, itd.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a ustawy o PIT, warunek ten stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów życiowych.

Co szczególnie istotne, przepisy art. 3 ust. 1, 1 a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ustawy o PIT).

Ocena, czy podatnik podlega w Polsce ograniczonemu czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie z uwzględnieniem postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

W przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie umowa zawarta między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U z 1976 r. Nr 31, poz. 178) - dalej jako „Umowa”.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 7 lit. b) Umowy, określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski” oznacza jakąkolwiek osobę (oprócz spółki lub innej jednostki organizacyjnej, traktowanej zgodnie z polskim prawem jako spółka) mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski dla celów jej opodatkowania, lecz w przypadku udziałowca spółki prawa cywilnego lub zarządcy majątku tylko w takim zakresie, w jakim dochód uzyskany przez taką osobę z tego tytułu podlega podatkowi polskiemu jako dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce.

Ponadto, art. 3 ust. 1 pkt 8 lit. b) Umowy wskazuje, że określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Stanów Zjednoczonych” oznacza jakąkolwiek osobę (oprócz spółki lub innej jednostki organizacyjnej, traktowanej zgodnie z prawem Stanów Zjednoczonych jako spółka) mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Stanów Zjednoczonych dla celów jej opodatkowania, lecz w przypadku udziałowca spółki prawa cywilnego lub zarządcy majątku tylko w takim zakresie, w jakim dochód uzyskany przez taką osobę z tego tytułu podlega podatkowi Stanów Zjednoczonych jako dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Stanach Zjednoczonych.

Zgodnie z art. 4 Umowy, jeżeli w znaczeniu artykułu 3, ustępu 1, punktów 7 i 8 Umowy osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obydwu Umawiających się Państwach, to:

1. będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym ona stale zamieszkuje. Jeżeli ona stale zamieszkuje w obydwu Umawiających się Państwach lub nie zamieszkuje w żadnym z Umawiających się Państw, to będzie uważana za mającą miejsce zamieszkania na terytorium tego Umawiającego się Państwa, z którym jej związki osobiste i majątkowe są ściślejsze (ośrodek powiązań osobistych),
2. jeżeli nie można ustalić, w którym z Umawiających się Państw znajduje się ośrodek jej powiązań osobistych, to będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania na terytorium tego Umawiającego się Państwa, w którym ona zazwyczaj przebywa,
3. jeżeli ona zazwyczaj przebywa w obydwu Umawiających się Państwach lub nie przebywa w żadnym z Umawiających się Państw, to będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania na terytorium tego Umawiającego się Państwa, którego jest obywatelem.
   
   

Ustalenie miejsca zamieszkania Wnioskodawczyni dla celów podatkowych, skutkować będzie decyzją w zakresie ciążącego na niej obowiązku podatkowego.

Wnioskodawczyni przebywa na terytorium USA od ponad 20 lat. Tam Wnioskodawczyni pracowała, a aktualnie pobiera emeryturę. Od 2002 r. czyli od 15 lat Wnioskodawczyni posiada amerykańskie obywatelstwo. Ponadto, Wnioskodawczyni uczestniczy w tamtejszym życiu publicznym i towarzyskim, co powoduje że w USA znajduje się ośrodek interesów życiowych Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni spełnia wszystkie warunki pozwalające uznać ją za osobę mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w USA, ze względu na fakt posiadania w tym kraju centrum interesów osobistych i gospodarczych.

Oznacza to, że dochody Wnioskodawczyni uzyskane w USA – pochodzące z odszkodowania uzyskanego za uszczerbek na zdrowiu, jakiego Wnioskodawczyni doznała w wyniku narażenia na wdychanie toksycznego pyłu (azbestu) w trakcie sprzątania terenu World Trade Center, nie będą podlegały opodatkowaniu ani wykazaniu w zeznaniach podatkowych w Polsce.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawczyni, nawet przy uznaniu, że dochód uzyskany na terytorium USA przez Wnioskodawczynię z tytułu odszkodowania podlega opodatkowaniu w Polsce, dochód ten będzie korzystał ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako ustawa o PIT).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o PIT, osoby fizyczne jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a, 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art 4a ww. ustawy).

Stosownie do art. 5 ust. 1 umowy z dnia 8 października 1974 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu – dalej jako Umowa (Dz. U. z 1976, Nr 31, poz. 178) osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie może być opodatkowana przez drugie Umawiające się Państwo z tytułu dochodu pochodzącego ze źródeł z tego drugiego Umawiającego się Państwa i tylko z tytułu takiego dochodu, zgodnie ze wszystkimi ograniczeniami zawartymi w Umowie.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 Umowy, jej postanowienia nie będą w żaden sposób stwarzały ograniczenia wobec wyłączeń, zwolnień, zmniejszeń, zaliczeń lub innych przywilejów, przyznanych obecnie lub w przyszłości przez: a) prawo jednego z Umawiających się Państw przy określeniu podatków pobieranych przez to Umawiające się Państwo lub b) przez każdą inną umowę zawartą pomiędzy Umawiającymi się Państwami.

Na podstawie art. 20 ust. 1 Umowy, zgodnie z postanowieniami prawa polskiego i z zachowaniem przewidzianych w nim ograniczeń (z uwzględnieniem dokonywanych zmian bez naruszenia podstawowych zasad) Polska zezwoli osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce na zaliczanie na poczet należnych w Polsce podatków odpowiednich kwot podatków, zapłaconych w Stanach Zjednoczonych.

Biorąc pod uwagę powołane wyżej postanowienia umowy odszkodowanie otrzymane ze Stanów Zjednoczonych przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce może podlegać opodatkowaniu zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Polsce. Jednocześnie, w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w Polsce znajduje zastosowanie metoda unikania podwójnego opodatkowania określona w art. 20 ust. 1 Umowy, tzw. metoda odliczenia proporcjonalnego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Zakres zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy PIT, obejmuje zatem tylko te odszkodowania lub zadośćuczynienia, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, które nie zostały otrzymane z związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub nie dotyczyły korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono czyli tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą stanowiącą poniesienie straty.

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o PIT będzie natomiast niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Wnioskodawczyni otrzymała odszkodowanie z rozliczenia sprawy sądowej związanej ze sprzątaniem terenu World Trade Center po ataku z 11 września 2001 r. Rozliczenie to stanowi odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu, jakiego Wnioskodawczyni doznała w wyniku narażenia na wdychanie toksycznego pyłu (azbestu) w trakcie sprzątania.

Zatem, w sytuacji gdy otrzymane przez Wnioskodawczynię odszkodowanie nie było otrzymane w związku z działalnością gospodarczą, a także nie dotyczyło utraconych korzyści, uznać należy że odszkodowanie to będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe w zakresie pytania Nr 1.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania Nr 1.

W konsekwencji potwierdzenia stanowiska Wnioskodawcy w zakresie ww. pytania Nr 1, wniosek w części dotyczącej pytania Nr 2 jest bezprzedmiotowy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.