Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT3.4011.110.2017.1.DR
z 30 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 marca 2017 r. (data wpływu 10 maja 2017 r.) uzupełnionym pismem z dnia 30 maja 2017 r. (data wpływu 1 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów:

• w części dotyczącej wydatków związanych z zakupem samochodów o wartości przewyższającej 15 000 zł, zapłaconych gotówką – jest nieprawidłowe,
• w pozostałej części – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 30 maja 2017 r. (data wpływu 1 czerwca 2017 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi przedsiębiorstwo zajmujące się handlem samochodami sprowadzanymi z zagranicy - z krajów Unii Europejskiej. Kupuje on samochody od firm zagranicznych, które na tą okoliczność każdorazowo wystawiają faktury VAT lub faktury VAT - marża. Firmy te nie są rezydentami podatkowymi w Polsce. Czasami zdarza się, że w jednym dniu Wnioskodawca kupuje dwa samochody od jednej firmy. Do końca 2016 r. firmy te żądały wyłącznie płatności gotówkowych. Wnioskodawca zaznacza, że nie ma stałych umów z dostawcami. Transakcje są zawierane okazjonalnie pod zamówienia klientów.

W piśmie z dnia 30 maja 2017 r. (data wpływu 1 czerwca 2017 r.), stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca dodał, że na opisane zakupy samochodów nie podpisuje żadnych umów, a każdy samochód udokumentowany jest oddzielną fakturą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w związku z opisanymi powyżej transakcjami, płatność gotówkowa za nabycie samochodu o wartości powyżej 15 000 złotych wyklucza możliwość zaliczenia tego typu wydatku do kosztów uzyskania przychodu?
2. Czy taką możliwość wyklucza również zapłata za fakturę powyżej 15 000 złotych przy użyciu karty płatniczej?
3. Czy dla celów ustalenia granicznej wartości 15 000 złotych, w przypadku zakupu większej ilości samochodów w jednym dniu od tego samego dostawcy na podstawie kilku faktur (wystawianych oddzielnie na każdy samochód), kwoty te sumujemy, czy też traktujemy każdą fakturę jak oddzielną transakcję?
4. Jakim kursem walut przeliczać wartości euro na złotówki w celu ustalenia powyższego limitu dla poszczególnych transakcji?

Zdaniem Wnioskodawcy – w zakresie pytanie pierwszego – zgodnie z art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej wskazuje na limit kwotowy, powyżej którego płatności winny być dokonywane za pośrednictwem banku. Limit ten jest określony w wysokości 15 000 złotych. W powyższych przepisach brak jest wskazania sposobu przeliczania waluty na złotówki w przypadku płatności kosztów wyrażonych w walutach obcych i dokonywanych za granicę. Jednoznaczne wskazanie przez ustawodawcę limitu złotówkowego oznacza, według Wnioskodawcy, że w przypadku transakcji zakupu samochodów zza granicy, limit ten nie obowiązuje i płatność gotówkowa nie wyklucza możliwości zaliczenia tego typu wydatku w koszty działalności gospodarczej firmy Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy – w zakresie pytania drugiego – płatność przy użyciu karty płatniczej jest dokonywana za pośrednictwem jego rachunku płatniczego, w związku z tym wskazywany w ww. przepisie limit oraz ograniczenie w zaliczaniu tego typu transakcji w koszty uzyskania przychodu nie dotyczą takiej sytuacji.

Zdaniem Wnioskodawcy – w zakresie pytania trzeciego – każda faktura zakupowa pojedynczego samochodu to oddzielna transakcja, w związku z tym dla celów ustalenia limitu płatności gotówkowych transakcji tych nie sumuje się nawet wówczas, kiedy zakup jest dokonywany od jednego dostawcy i w jednym dniu.

Zdaniem Wnioskodawcy – w zakresie pytania czwartego – dla ustalenia limitu stosuje się przepisy dotyczące przeliczania kosztów uzyskania przychodów wyrażonych w walutach obcych, czyli w opisywanym przypadku kurs średni NBP z dnia poprzedzającego poniesienie kosztu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w części dotyczącej wydatków związanych z zakupem samochodów o wartości przewyższającej 15 000 zł, zapłaconych gotówką – jest nieprawidłowe, natomiast w pozostałej części – jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 22p ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.) podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Natomiast w myśl art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku, gdy:

1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Z powyższego wynika, że obowiązujący od 1 stycznia 2017 r. przepis art. 22p ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku ze znowelizowaną treścią art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wskazuje, że podatnicy nie będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków przekraczających kwotę 15 000 zł, w stosunku do których płatność następować będzie z pominięciem rachunku płatniczego. Ustawodawca w uzasadnieniu do nowelizacji jednoznacznie wskazał, że proponuje się wprowadzenie do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zmian, które mają na celu ograniczenie zjawiska dokonywania płatności z pominięciem rachunku płatniczego.

Zestawienie tych dwóch przepisów prowadzi do wniosku, że w przypadku każdej transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł istnieje obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, przy czym naruszenie tego obowiązku, a więc dokonanie płatności w całości lub w części z pominięciem takiego rachunku oznacza brak możliwości zaliczenia kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca tej transakcji została dokonana z pominięciem rachunku płatniczego. Przepisy nie wyłączają zatem z kosztów jedynie nadwyżki płatności ponad wartość 15 000 zł, lecz każdą płatność (bez względu na jej wartość – kwotę) dokonaną z pominięciem rachunku płatniczego, jeżeli jest dokonywana w ramach transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł.

Ponieważ adresatem normy prawnej jest przedsiębiorca dokonujący i przyjmujący płatności związane z działalnością gospodarczą, w pierwszej kolejności należałoby sięgnąć do definicji działalności gospodarczej i przedsiębiorcy zawartych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Jak wynika z art. 5 pkt 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej użyte w ustawie określenie przedsiębiorca zagraniczny – oznacza osobę zagraniczną wykonującą działalność gospodarczą za granicą oraz obywatela polskiego wykonującego działalność gospodarczą za granicą.

W związku z tym, że obowiązek dokonywania lub przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego dotyczy transakcji, których stroną jest „inny przedsiębiorca” należy uznać, że w zakresie tego pojęcia mieszczą się również przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą za granicą.

Wprawdzie ustawa nie nakłada obowiązków na przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą poza terytorium Polski, nie oznacza to jednak, że pojęcie przedsiębiorcy w rozumieniu omawianej ustawy ogranicza się wyłącznie do przedsiębiorców wykonujących działalność w Polsce.

Wobec tego zasadnym jest, aby dokonywanie płatności przez przedsiębiorcę wykonującego działalność gospodarczą na terytorium Polski z przedsiębiorcą zagranicznym odbywało się z uwzględnieniem przepisu art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

W odniesieniu do kwestii regulacji zobowiązań przy pomocy kart płatniczych trudno uznać, że ta forma płatności nie spełnia przesłanki zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Zgodnie z art. 2 pkt 15a ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1572 ze zm.) karta płatnicza to karta uprawniająca do wypłaty gotówki lub umożliwiająca złożenie zlecenia płatniczego za pośrednictwem akceptanta lub agenta rozliczeniowego, akceptowaną przez akceptanta w celu otrzymania przez niego należnych mu środków, w tym kartę płatniczą w rozumieniu art. 2 pkt 15 rozporządzenia (UE) 2015/751.

W myśl art. 2 pkt 36 ww. ustawy zlecenie płatnicze to oświadczenie płatnika lub odbiorcy skierowane do jego dostawcy zawierające polecenie wykonania transakcji płatniczej.

Transakcją płatniczą, stosownie do art. 2 pkt 29 ww. ustawy, jest zainicjowana przez płatnika lub odbiorcę wpłata, transfer lub wypłata środków pieniężnych.

Analiza powyższych przepisów pozwala stwierdzić, że w przypadku płatności, które odbywają się za pomocą instrumentów płatniczych, związanych z rachunkami płatniczymi, takimi jak m.in. karty płatnicze, będzie spełniony wymóg dokonania ich za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Pojęcie „transakcja” nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego ani cywilnego. Przepisy podatkowe, określające konsekwencje nieprzestrzegania normy wyrażonej w art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej na gruncie ustawy podatkowej odwołują się wprost do nomenklatury stosowanej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, także w zakresie rozumienia pojęcia „transakcja”.

Przez transakcję należy rozumieć zatem taką czynność prawną (umowę) zawieraną w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, w wykonaniu której dokonywana jest co najmniej jedna płatność. Wskazany przepis nie określa, co może stanowić przedmiot transakcji (umowy), natomiast można przyjąć, że może nim być w szczególności nabycie towaru lub usługi. O przyporządkowaniu płatności do poszczególnych umów (transakcji) decyduje ich cel gospodarczy i zgodny zamiar stron, a nie treść dowodów (dokumentów) księgowych. Trzeba przy tym podkreślić, że art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie wprowadza czasowego ograniczenia okresu sumowania wielu płatności, składających się na pojedynczą transakcję. Może się zatem okazać, że jedna transakcja obejmuje transfery pieniężne dokonane w ciągu kilku lat (np. w przypadku zawarcia umowy realizowanej etapami, takiej jak umowa wdrożeniowa, czy umowa o roboty budowlane).

W konsekwencji, jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami. Przymiot jednorazowości nie odnosi się do liczby płatności, lecz odzwierciedla wymóg powiązania poszczególnych świadczeń w ramach jednego stosunku umownego.

Wskazać jednak należy, że w obrocie gospodarczym występują różnego rodzaju umowy, określane częstokroć mianem umów ramowych, które określają warunki udzielania i realizacji zamówień, w tym również ich termin, lecz nie kreują zobowiązania do spełnienia świadczeń o określonej wartości (nie określają minimalnych obrotów). W przypadku takich umów jednorazowa wartość transakcji odnosi się do wartości poszczególnych zamówień.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi przedsiębiorstwo zajmujące się handlem samochodami sprowadzanymi z krajów Unii Europejskiej. Kupuje on samochody od firm zagranicznych, które każdorazowo wystawiają faktury VAT lub faktury VAT - marża. Firmy te nie są rezydentami podatkowymi w Polsce. Czasami zdarza się, że w jednym dniu Wnioskodawca kupuje dwa samochody od jednej firmy. Do końca 2016 r. firmy te żądały wyłącznie płatności gotówkowych. Wnioskodawca zaznacza, że nie ma stałych umów z dostawcami. Transakcje są zawierane okazjonalnie pod zamówienia klientów. Na opisane zakupy samochodów nie podpisuje żadnych umów, a każdy samochód udokumentowany jest oddzielną fakturą.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że Wnioskodawca dokonując zakupu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej towarów (samochodów) o wartości przewyższającej 15 000 zł w formie gotówkowej, z pominięciem rachunku płatniczego, stosownie do postanowień przepisu art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kwoty wydatkowanej na ich nabycie.

Odnosząc się do kwestii zapłaty przy użyciu karty płatniczej stwierdzić należy, że w przypadku płatności, które odbywają w tej formie będzie spełniony wymóg dokonania ich za pośrednictwem rachunku płatniczego.

W przypadku zakupów większej ilości samochodów w jednym dniu od tego samego dostawcy, udokumentowanych oddzielnymi fakturami (w ramach odrębnych transakcji, umów) stwierdzić należy, że jednorazowa wartość transakcji będzie odnosiła się do wartości poszczególnych samochodów. Jeżeli zatem każda z faktur dokumentujących pojedynczą transakcję nie przekroczy wartości 15 000 zł, wówczas nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odrębne transakcje nie podlegają w takim przypadku sumowaniu. W konsekwencji, gdy wartość poszczególnych samochodów nie będzie przekraczała kwoty 15 000 zł, to Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość takiej transakcji dokonywanej bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

W celu ustalenia wartości transakcji (zakupu samochodu) dokonanej w euro należy posłużyć się kursem średnim euro ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji, co jednoznacznie wynika z przepisu art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zgodnie z którym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Podsumowując, stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej wydatków związanych z zakupem samochodów o wartości przewyższającej 15 000 zł w formie gotówkowej zza granicy – zgodnie z którym limit ten nie obowiązuje i płatność gotówkowa nie wyklucza możliwości zaliczenia tego typu wydatku w koszty uzyskania przychodu – należy uznać za nieprawidłowe.

W pozostałym zakresie stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jeżeli opis przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego nie będzie zgodny ze stanem rzeczywistym wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-563 Olsztyn w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.