Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-1.4011.98.2017.1.KW
z 7 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 maja 2017 r. (data wpływu 10 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodu z tytułu otrzymania odsetek od zadośćuczynienia oraz odszkodowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodu z tytułu otrzymania odsetek od zadośćuczynienia oraz odszkodowania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 20 maja 2005 r. w wypadku komunikacyjnym stracił życie mąż Wnioskodawczyni i ojciec jej dzieci. Wyrokiem sądu rejonowego z dnia 3 października 2008 r., utrzymanym w mocy wyrokiem sądu okręgowego z dnia 13 lutego 2009 r., został uznany za poszkodowanego, winą obarczono drugą stronę zdarzenia. Tragiczny wypadek spowodował znaczne zmiany w rodzinie Wnioskodawczyni, zarówno emocjonalne jak i finansowe. W tej sytuacji w lutym 2014 roku Wnioskodawczyni podpisała umowę z firmą „X” S.A., z pomocą której złożyła pozew do sądu o zadośćuczynienie i odszkodowanie wraz z należnymi odsetkami. Wyrokiem Sądu Okręgowego w … z dnia 26 października 2016 roku zasądzono od Towarzystwa Ubezpieczeń na rzecz Wnioskodawczyni i synów zadośćuczynienie wraz z odsetkami oraz odszkodowanie wraz z odsetkami. Dnia 16 grudnia 2016 roku Wnioskodawczyni i jej synowie otrzymali część kwot zasądzonych przez sąd wraz z odsetkami naliczonymi do dnia zapłaty. W lutym 2017 roku otrzymali od Towarzystwa Ubezpieczeń PIT-8C, w którym w części D informacji o przychodach, o których mowa w art. 20 ust. 1 Ustawy wykazano odsetki ustawowe wypłacone w grudniu 2016 roku.

Kwota odsetek wyniosła odpowiednio dla Wnioskodawczyni 3.749 zł 17 gr, natomiast dla synów po 3.703 zł 15 gr. Starszy z synów zakończył naukę i podjął pracę, młodszy nadal uczy się i jest na utrzymaniu Wnioskodawczyni.

Do końca 2015 roku Wnioskodawczyni korzystała z ulgi rozliczając się jako samotna matka oraz z ulgi prorodzinnej na dzieci. W zeznaniu za 2016 rok niestety z żadnej z tych ulg nie będzie mogła skorzystać, ponieważ syn pełnoletni, uczący się, pozostający na jej utrzymaniu poza rentą musiał wykazać przychód zgodnie z otrzymanym PIT- 8C, w którym przekroczył kwotę wolną od podatku, tj. 3.091 zł.

W celu uzyskania wymienionych wyżej przychodów Wnioskodawczyni podpisała umowę z ww. firmą specjalizującą się w uzyskiwaniu świadczeń odszkodowawczych, która pomogła jej napisać pozew do sądu, zebrać stosowne niezbędne dokumenty i co najważniejsze zapewniła pomoc prawną oraz pełnomocnika do reprezentowania w sądzie. Zgodnie z zawartą umową za świadczone usługi Wnioskodawczyni zapłaci wynagrodzenie w wysokości 30% faktycznie otrzymanej kwoty odszkodowania z odsetkami. Dnia 16 grudnia 2016 roku Wnioskodawczyni poniosła koszty tytułem honorarium za świadczone usługi. Poniosła zatem koszty w celu uzyskania tych przychodów (art. 22 ust. 1).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przychód z tytułu otrzymanych odsetek ustawowych może być pomniejszony o koszty poniesione na honorarium dla firmy „X” S.A. w wysokości przypadającej na uzyskane odsetki?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zabezpieczenia źródła przychodów. W tej konkretnej sytuacji występuje związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy uzyskaniem przychodu a poniesionym wydatkiem na honorarium dla firmy „X” S.A. Jeżeli Wnioskodawczyni nie zawarłaby umowy z firmą specjalizującą się w tej dziedzinie na pewno jako rodzina nie byliby w stanie uzyskać odszkodowania oraz odsetek. W związku z tym Wnioskodawczyni uważa, iż ma prawo do odliczenia poniesionych kosztów w proporcji (art. 22 ust. 3).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Oznacza to, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z powyższej definicji wynika, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego. O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), bądź też na skutek określonego zdarzenia (umorzenia czy potrącenia) powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Jednym ze źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – inne źródła.

Zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mieszczące się w ogólnej definicji przychodów, zawartej w art. 11 ust. 1 ww. ustawy.

Z kolei zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

W konsekwencji, otrzymane przez Wnioskodawczynię w 2016 r. na podstawie wyroku sądu zadośćuczynienie oraz odszkodowanie w zakresie należności głównej, stanowi dla Niej przychód z innych źródeł, korzystający ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast otrzymane przez Wnioskodawczynię odsetki od ww. zadośćuczynienia oraz odsetki od ww. odszkodowania stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych.

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kosztami uzyskania przychodu są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z uzyskanymi przychodami. Z oceny związku z uzyskanym przychodem powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie mógł się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu powinien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.

Koszty poniesione w celu uzyskania przychodów to te, które zostały poniesione z zamiarem uzyskania przychodu. Ten zamiar (cel) musi być, po pierwsze – obiektywnie realny, po drugie – istniejące okoliczności faktyczne muszą wskazywać na to, że dany wydatek w istocie mógł podatnikowi pozwolić na przewidywanie osiągnięcia przychodu. Natomiast koszty ponoszone w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu, to wydatki mające na celu ochronę źródła przychodu, tak by źródło to istniało w stanie niepogorszonym.

Koszty uzyskania przychodów nie są kosztami uzyskania jakichkolwiek przychodów, lecz zawsze związane są z uzyskaniem przychodu z konkretnego źródła. Koszty uzyskania przychodu z danego źródła pomniejszają przychody z tego właśnie źródła, a nie jakiekolwiek przychody. Koszty uzyskania przychodu są zatem ściśle i funkcjonalnie przyporządkowanie do danego źródła przychodów.

Zatem, kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże ciężar wskazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w celu uzyskania zadośćuczynienia wraz z odsetkami oraz odszkodowania wraz z odsetkami podpisała umowę z firmą specjalizującą się w uzyskiwaniu świadczeń odszkodowawczych, która pomogła jej napisać pozew do sądu, zebrać stosowne niezbędne dokumenty i zapewniła pomoc prawną oraz pełnomocnika do reprezentowania w sądzie. W konsekwencji stwierdzić zatem należy, że pomiędzy uzyskanym przychodem w postaci zadośćuczynienia i odszkodowania oraz odsetek od tych świadczeń a poniesionym wydatkiem z tytułu honorarium za prowadzenie sprawy przez ww. firmę wystąpił związek przyczynowy. Oznacza to, że wydatki z tego tytułu mogą być - co do zasady - zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

W myśl art. 22 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu, oraz koszty związane z przychodami z innych źródeł, a nie jest możliwe ustalenie kosztów uzyskania przypadających na poszczególne źródła, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów.

Zgodnie z art. 22 ust. 3a ww. ustawy zasadę, o której mowa w ust. 3, stosuje się również w przypadku, gdy część dochodów z tego samego źródła przychodów podlega opodatkowaniu, a część jest wolna od opodatkowania, z wyłączeniem źródeł przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2.

Wskazać należy, że z treści wniosku wynika, że koszty honorarium dla firmy specjalizującej się w uzyskiwaniu świadczeń odszkodowawczych zostały poniesione nie tylko w celu uzyskania odsetek od zadośćuczynienia oraz odszkodowania, ale przede wszystkim w celu wyegzekwowania odszkodowania oraz zadośćuczynienia. To oznacza, że w świetle powołanych przepisów do kosztów uzyskania przychodów z tytułu wypłaconych odsetek nie może zostać zaliczona cała kwota honorarium, bowiem nie tylko w celu uzyskania odsetek wydatek ten był poniesiony.

Ponadto jak wyżej wykazano, wypłacone Wnioskodawczyni w 2016 r. zadośćuczynienie oraz odszkodowanie w zakresie należności głównej korzystają ze zwolnienia z opodatkowania, co oznacza, że poniesione w celu ich uzyskania wydatki nie mogą – stosownie do treści art. 22 ust. 3a w związku z ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje natomiast zwolnienia z opodatkowania odsetek od ww. świadczeń, zatem wydatki poniesione w celu ich (odsetek) uzyskania stanowią koszty uzyskania przychodu.

W związku z powyższym, do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć jedynie część wydatków, w wysokości odpowiadającej proporcji przychodu podlegającego opodatkowaniu w ogólnej kwocie świadczeń otrzymanych przez Wnioskodawczynię na podstawie wyroku sądu. Pozostała część poniesionych przez Wnioskodawczynię kosztów jako wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu zwolnionego z opodatkowania nie może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodu.

Reasumując stwierdzić należy, że stosownie do art. 22 ust. 1 w zw. z art. 22 ust. 3 i ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawczyni może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na honorarium dla firmy specjalizującej się w uzyskiwaniu świadczeń odszkodowawczych, która pomogła jej napisać pozew do sądu, zebrać stosowne niezbędne dokumenty i zapewniła pomoc prawną oraz pełnomocnika do reprezentowania w sądzie. Jednakże zaliczeniu podlega tylko część tych wydatków, w wysokości odpowiadającej proporcji uzyskanych przez Wnioskodawczynię odsetek od zadośćuczynienia oraz odsetek od odszkodowania w ogólnej kwocie świadczeń otrzymanych na podstawie wyroku sądu.

Jednocześnie wskazać należy, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Oznacza to, że niniejsza interpretacja indywidualna skierowana jest wyłącznie do Wnioskodawczyni i nie wywołuje skutków prawnych w stosunku do Jej synów.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.