Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-2.4011.155.2017.1.RS
z 13 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 9 maja 2017 r. (data wpływu 16 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie preferencyjnego rozliczenia dochodów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie preferencyjnego rozliczenia dochodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest matką trójki dzieci: M. (ur. 2003 r.), L. (ur. 2013 r.) i P. (ur. 2015 r.).

Z ojcem M. Wnioskodawczyni rozwiodła się w listopadzie 2009 r. Związała się następnie z ojcem L. i P., ale nie jest to związek sformalizowany i nie mają wspólnych planów na przyszłość, nie prowadzą wspólnych inwestycji. Ojciec L. i P., jak również wszystkie dzieci zamieszkują z Wnioskodawczynią w Jej domu. Ojciec L. i P. nie angażuje się jednak w wychowanie czy utrzymanie M., która zresztą sobie tego nie życzy.

W ocenie Wnioskodawczyni, wspólnie z ojcem L. i P. wychowuje L. i P., ale nie wychowuje wspólnie M. Ojciec M. nie zamieszkuje wraz z nimi. Zgodnie z wyrokiem rozwodowym, wykonywanie władzy rodzicielskiej nad M. powierzone zostało obojgu rodzicom, ale miejsce pobytu dziecka Sąd ustalił przy matce, przyznając ojcu dziecka prawo współdecydowania o istotnych sprawach dziecka dotyczących miejsca pobytu, wyboru szkoły i spędzania wolnego czasu. Wykonywanie władzy rodzicielskiej następuje zgodnie z wyrokiem – dziecko mieszka z Wnioskodawczynią, gdzie jest zameldowane. Podejmuje decyzje w sprawach córki M., ale istotne sprawy uzgadnia z jej ojcem. Ojciec M. reguluje na jej rzecz alimenty zgodnie z wyrokiem (900 zł), a w pozostałym zakresie Wnioskodawczyni ponosi koszty utrzymania córki, które ocenia na poziomie 2.000-2.500 zł miesięcznie. Córka Wnioskodawczyni uczęszcza do prywatnej szkoły, na kółka zainteresowań, przyzwyczajona jest do dostatniego trybu życia.

Na Wnioskodawczyni spoczywa comiesięczny obowiązek regulowania czesnego za szkołę, zakupu odzieży, leków, wyprawki szkolnej i pokrywania kosztów wycieczek szkolnych, wyjść do kina, teatru, opery, na urodziny do przyjaciół, itp. Nie prowadzi w tym zakresie spisu kosztów, nie raportuje ojcu dziecka wydatków. Raczej oczywistym jest, że alimenty nie pokrywają nawet połowy potrzeb dziecka i ojciec dziecka nie dopomina się dokumentowania wydatków.

M. zgodnie z wyrokiem rozwodowym, miejsce zamieszkania ma przy Wnioskodawczyni, a u ojca przebywać ma w każdy wtorek od godz. 17:00 do 19:30, w każdy czwartek od godz. 18:30 do godz. 19:00 w piątek, spędzać z ojcem drugi i czwarty weekend każdego miesiąca od godz. 19:00 w piątek do godz. 19:30 w niedzielę. Dziecko ma też spędzać z ojcem 3 tygodnie wakacji letnich i drugi tydzień ferii zimowych. Podziałowi podlega też czas dziecka w Święta Bożego Narodzenia i Wielkanocne. Kontakty ojca z M. odbywają się co do zasady zgodnie z wyrokiem, ale czasem uzgadniają pewne zamiany dni czy godzin opieki spowodowane bądź potrzebami dziecka bądź obowiązkami zawodowymi rodziców lub też wyjazdami na wakacje. W przypadku choroby dziecka, nie jedzie do ojca, ale czas choroby spędza u Wnioskodawczyni w domu. Wnioskodawczyni brała też wówczas opiekę nad chorym dzieckiem, uczęszcza co do zasady z dzieckiem do lekarzy, psychologów, odwozi do szpitala, itp. Tylko Wnioskodawczyni przez osiem lat edukacji szkolnej dziecka chodziła do szkoły na zebrania i pomagała w czynnościach szkoły (gdy podczas ciąży z młodszą córką, Wnioskodawczyni nie mogła chodzić przez wiele miesięcy, nikt nie chodził na zebrania do szkoły, ponieważ ojciec M. nie chciał brać w nich udziału; otrzymywała wówczas raporty od rodziców innych dzieci). Wnioskodawczyni stara się uzgadniać najważniejsze sprawy wychowawcze z ojcem M., ale trafia to na poważne trudności z uwagi na jego negatywne nastawienie do osoby Wnioskodawczyni.

Reasumując, ciężar utrzymania dziecka i jego wychowania spoczywa zgodnie z wyrokiem na Wnioskodawczyni i tak jest w rzeczywistości.

Córka M. posiada własne dochody z tytułu występów w operze. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej, osiąga dochody ze stosunku służbowego (pracuje jako sędzia).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w określonym we wniosku stanie faktycznym Wnioskodawczyni posiada status osoby samotnie wychowującej dziecko, w odniesieniu do córki M. i czy w związku z tym ma prawo skorzystać z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego wspólnie z córką M.?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w stosunku do córki M. jest osobą samotnie wychowującą dziecko. Z wyroku rozwodowego wynikają pewne obowiązki dla ojca dziecka i są one wykonywane, ale ciężar utrzymania i wychowania córki spoczywa na Wnioskodawczyni. Jest co prawda w drugim związku, ale nie wpływa to na Jej status rodzica samotnie wychowującego córkę, ponieważ ojciec pozostałych dzieci nie jest zaangażowany w utrzymanie i proces wychowawczy M.

W ocenie Wnioskodawczyni, wyrok rozwodowy ustalając miejsce pobytu dziecka u matki, ograniczając prawo ojca do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka, ograniczając koszty wychowania i utrzymania córki po stronie ojca do obowiązku zapłaty określonej kwoty alimentów bez względu na rzeczywisty poziom tych kosztów, ograniczając jego obowiązek zapewnienia dziecku opieki tylko do określonych godzin i dni – przerzucił obowiązek i ciężar wychowania i utrzymania dziecka na Wnioskodawczynię. Z uwagi na powyższe troska o byt dziecka i o jego wychowanie spoczywa na Wnioskodawczyni, co w szczególny sposób może odczuć podczas choroby dziecka czy wakacji, kiedy to przeorganizowuje swoje życie zawodowe (bierze opiekę nad chorym dzieckiem), by zapewnić córce opiekę.

Wnioskodawczyni otrzymuje od ojca dziecka stałą kwotę alimentów i to Ją obciąża problem, gdy potrzeby dziecka są w danym okresie wyższe (np. organizacja uroczystości, wyprawka szkolna, itp.). O tym, że ciężar wychowania dziecka spoczywa na Wnioskodawczyni przesądza to, że przez cały okres (8 lat) edukacji szkolnej tylko Ona uczestniczyła w zebraniach klasowych ojciec nie chodził na zebrania nawet wtedy, gdy nie mogła z powodu choroby na nie iść i go o to prosiła).

Fakt, że ojciec dziecka realizuje swoje obowiązki określone wyrokiem, nie zmienia faktu, że Wnioskodawczyni jest osobą samotnie wychowującą dziecko, ponieważ to Ona ma obowiązek zorganizować córce miejsce zamieszkania, zapewnić edukację, wyżywienie, odzież, rozrywki, leki i opiekę medyczną. W razie też ewentualnych problemów, to Wnioskodawczyni będzie w głównej mierze odpowiadać za ewentualne zaniedbania wychowawcze, albowiem obowiązek wychowania dziecka zgodnie z wyrokiem obciąża głównie Wnioskodawczynię.

Dochody córki z tytułu śpiewu w operze (ok. 2.000 rocznie) nie mają wpływu na możliwość preferencyjnego opodatkowania się wspólnie z dzieckiem.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie ma prawa rozliczyć się wspólnie z pozostałymi dziećmi, natomiast posiada prawo rozliczenia się z córką M.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2016 r., od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej;

• podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Na podstawie art. 6 ust. 9 ww. ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ustawy stanowi, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia.

W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Podkreślić należy, iż – zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa – wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Ponadto podkreślenia wymaga fakt, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko.

Z istoty pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób.

Używając określeń „rodzic albo opiekun prawny” ustawodawca przesądził bowiem, że możliwość preferencyjnego rozliczenia dochodów rodzica w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko przysługuje tylko temu rodzicowi, który faktycznie wychowuje dziecko.

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy małżonkowie (rodzice) są rozwiedzeni i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec dziecka wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie alimentacyjnym, czyli płacąc comiesięcznie alimenty oraz w zakresie realizacji kontaktów z małoletnim dzieckiem. Jednakże wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że – w przedstawionym stanie faktycznym - Wnioskodawczynię można uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko, ponieważ to Ona w sposób stały wykonuje obowiązki rodzicielskie. Wprawdzie ustalone przez sąd kontakty ojca z dzieckiem są co do zasady realizowane, Wnioskodawczyni ustala z nim także istotne sprawy dotyczące córki, jednak to Wnioskodawczyni zamieszkuje z małoletnim dzieckiem, które znajduje się pod Jej codzienną opieką, troszczy się nie tylko o jego byt materialny ale i rozwój fizyczny i psychiczny.

W konsekwencji, Wnioskodawczyni jako osoba rozwiedziona, która samotnie wychowuje dziecko - przy spełnieniu pozostałych warunków wynikających z zacytowanych powyżej przepisów - może rozliczyć się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Fakt pozostawania w nieformalnym związku z ojcem dwójki pozostałych dzieci, z którym wspólnie je wychowuje, pozostaje bez wpływu na uprawnienie do preferencyjnego rozliczenia.

Końcowo podkreślić należy, że stosownie do art. 6 ust. 4 i ust. 10 ustawy, wniosek o zastosowanie preferencyjnego sposobu opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci należy złożyć w rocznym zeznaniu podatkowym w określonym, nieprzywracalnym terminie, tj. do 30 kwietnia roku następującego po danym roku podatkowym. Z tych względów, w sytuacji gdy z takiego rozliczenia za rok ubiegły Wnioskodawczyni nie skorzystała – pomimo prawa do złożenia korekty zeznania podatkowego na podstawie art. 81 ustawy Ordynacja podatkowa – Wnioskodawczyni nie może w niej jednak wystąpić z wnioskiem o opodatkowanie dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci za 2016 r., gdyż upłynął termin określony w art. 6 ust. 10 ustawy, tj. 30 kwietnia 2017 r.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.