Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.148.2017.1.MK
z 28 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 czerwca 2017 r. (data wpływu 21 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie wypłaty środków z otwartego funduszu emerytalnego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 czerwca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie wypłaty środków z otwartego funduszu emerytalnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 26 listopada 20xy r. zmarł mąż Wnioskodawczyni. Zmarły był członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego (dalej: OFE). Zgodnie z dyspozycją zawartą w umowie z ww. Towarzystwem Emerytalnym Wnioskodawczyni i jej córka zostały wskazane jako osoby uprawnione do otrzymania środków zgromadzonych na rachunku funduszu na wypadek śmierci uczestnika. W lutym 20xz r. po dostarczeniu wszystkich wymaganych dokumentów, w tym również oświadczenia o trwającej do chwili śmierci męża wspólnocie majątkowej wypłacono Wnioskodawczyni i jej córce 50% środków zgromadzonych w funduszu. Wypłaconą kwotę pomniejszono o wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych i co do tego Wnioskodawczyni nie ma zastrzeżeń. Druga część zgromadzonych w OFE środków została przekazana na nowoutworzone konto Wnioskodawczyni w OFE, a następnie przekazana (początek czerwca br.) na osobisty rachunek bankowy Wnioskodawczyni. Od tej kwoty również został potrącony podatek. Wnioskodawczyni wskazuje, że nigdy nie była członkiem OFE. Od 2006 r. jest na wcześniejszej emeryturze nauczycielskiej, a od 2016 r. na emeryturze powszechnej. W związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawczyni prosiła OFE o bezpośrednią wypłatę, a nie za pośrednictwem konta założonego specjalnie na tę okoliczność.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wypłata transferowa środków z OFE na rzecz wdowy (w małżeństwie obowiązywała wspólnota majątkowa) po zmarłym współmałżonku podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych? Przy wypłacie należnych Wnioskodawczyni środków naliczono podatek.

Zdaniem Wnioskodawczyni, od połowy zgromadzonych przez jej zmarłego męża środków na koncie w OFE niesłusznie potrącono podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przywołany przepis wprowadza na grunt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zasadę powszechności opodatkowania, zgodnie z którą opodatkowaniu podlega każdy dochód za wyjątkiem dochodu zwolnionego bądź dochodu, od którego zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu zawiera art. 10 ustawy. W myśl postanowień art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła.

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – art. 11 ust. 1 ustawy.

Doprecyzowanie powyższej regulacji zawiera art. 20 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Posłużenie się przez ustawodawcę w przywołanym przepisie zwrotem w szczególności oznacza, że zawarte w nim wyliczenie ma jedynie charakter przykładowy a nie enumeratywny. Innymi słowy katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, co oznacza, że oprócz przychodów w nim wymienionych opodatkowaniu jako inne źródła mogą podlegać także inne przychody, które spełniają ogólną definicję z art. 11 ustawy i jednocześnie nie można ich przypisać do żadnego ze źródeł przychodu wymienionych w art. 12-19 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że 2017 r. w związku ze śmiercią męża Wnioskodawczyni i jej córka otrzymały, jako uprawnione, 50% środków zgromadzonych na rachunku spadkodawcy w otwartym funduszu emerytalnym. Drugą połowę ww. środków otrzymała już tylko Wnioskodawczyni jako wdowa. Od otrzymanych z ww. tytułów środków fundusz obliczył, pobrał i odprowadził podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni nie kwestionuje zasadności zapłaty podatku w związku z otrzymaniem części środków jako osoba uprawniona wskazana w umowie, którą jej maż zawarł z towarzystwem emerytalnym. Nie zgadza się jednak z zasadnością zapłaty podatku od połowy środków zgromadzonych przez jej męża w funduszu, a przysługujących jej jako wdowie.

Wobec powyższego należy wyjaśnić co następuje.

Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.) otwarte fundusze emerytalne wykonują zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Co do zasady członek funduszu nie może rozporządzać środkami zgromadzonymi na swoim rachunku, wyjątek od tej reguły nie dotyczy jednak rozrządzeń członka funduszu na wypadek śmierci – art. 107 ust. 2 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 870).

Na podstawie art. 82 ust. 1 ww. ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zawierając umowę z otwartym funduszem, osoba występująca z wnioskiem o przyjęcie do funduszu może wskazać imiennie jedną lub więcej osób fizycznych, na których rzecz ma nastąpić, po jej śmierci, wypłata środków niewykorzystanych zgodnie z art. 131.

Z kolei, zgodnie z art. 131 ust. 1 ww. ustawy, jeżeli w chwili śmierci członek otwartego funduszu pozostawał w związku małżeńskim, fundusz dokonuje wypłaty transferowej połowy środków zgromadzonych na rachunku zmarłego na rachunek małżonka zmarłego w otwartym funduszu, w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej.

Jeżeli małżonek zmarłego członka funduszu nie posiada rachunku w otwartym funduszu, stosuje się odpowiednio przepisy art. 128 (art. 131 ust. 3 ustawy).

Na podstawie art. 132 ust. 3 ustawy, otwarty fundusz dokonuje wypłaty środków należnych osobie wskazanej przez zmarłego w terminie 3 miesięcy, nie wcześniej jednak niż w terminie 1 miesiąca, od dnia przedstawienia funduszowi urzędowego dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby uprawnionej, z tym że wypłata środków przypadających małżonkowi zmarłego może być przekazana na jego żądanie na rachunek w otwartym funduszu. W tym ostatnim przypadku do wypłaty transferowej środków przypadających małżonkowi zmarłego stosuje się odpowiednio art. 128.

Zgodnie z art. 128 ust.1 ww. ustawy, jeżeli były współmałżonek uprawniony nie posiada rachunku w otwartym funduszu i, w terminie 2 miesięcy od dnia przedstawienia dowodu, o którym mowa w art. 127, nie wskaże rachunku w jakimkolwiek otwartym funduszu, otwarty fundusz, do którego należy drugi z byłych współmałżonków, niezwłocznie otworzy rachunek na nazwisko byłego współmałżonka uprawnionego i przekaże na ten rachunek, w ramach wypłaty transferowej, przypadające mu środki zgromadzone na rachunku jego byłego współmałżonka. Z chwilą otwarcia rachunku były współmałżonek uprawniony uzyskuje członkostwo w funduszu. Fundusz niezwłocznie potwierdza na piśmie warunki członkostwa uprawnionego współmałżonka.

Na podstawie art. 127 ww. ustawy, wypłata transferowa jest dokonywana przez otwarty fundusz w terminie, o którym mowa w art. 122, po przedstawieniu funduszowi dowodu, że środki zgromadzone na rachunku członka funduszu przypadły byłemu współmałżonkowi.

Zgodnie z art. 129a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, osoby, którym na podstawie art. 128 otwarty fundusz emerytalny otworzył rachunek, mają prawo do jednorazowej wypłaty wszystkich środków zgromadzonych na rachunku, w terminie 14 dni od daty złożenia wniosku, w razie złożenia wniosku wraz z decyzją przyznającą emeryturę, zaopatrzenie emerytalne, emeryturę dla rolników lub uposażenie w stanie spoczynku.

Jak wynika z przywołanych przepisów ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych precyzyjnie określa sposób postępowania funduszu w przypadku śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego. W szczególności spoczywający na funduszu obowiązek otwarcia rachunku w funduszu dla nieposiadającego takiego rachunku współmałżonka i przekazania na ten rachunek zgromadzonych przez zmarłego środków, a także sytuacje, w których możliwa jest wypłata ww. środków.

Opisany w stanie faktycznym sposób postępowania funduszu odpowiada temu wynikającemu z przepisów ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Wracając na grunt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy wskazać, że zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 6 lit. a) i 9 tej ustawy, od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a:

• od kwot wypłacanych po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub spadkobiercy w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
• od kwot jednorazowo wypłacanych przez otwarty fundusz emerytalny członkowi funduszu, któremu rachunek funduszu otwarto w związku ze śmiercią jego współmałżonka.
  
  

Jak stanowi art. 30a ust. 6 ww. ustawy, zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a, 5d i 5e.

Płatnikiem tego podatku na podstawie 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest reprezentujące otwarty fundusz emerytalne towarzystwo emerytalne. Stosownie do przywołanego przepisu płatnicy są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13-16 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5 oraz 10.

Biorąc pod uwagę wskazane we wniosku okoliczności faktyczne sprawy oraz przywołane przepisy, w szczególności art. 30a ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy wskazać, że działające w sprawie jako płatnik (art. 41 ust. 4 ustawy) towarzystwo emerytalne zasadnie obliczyło i pobrało podatek również od drugiej połowy środków zgromadzonych w funduszu przez zmarłego męża Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.