Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL4.4012.156.2017.2.JKU
z 1 sierpnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 maja 2017 r. (data wpływu 23 maja 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 lipca 2017 r. (data wpływu 14 lipca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• uznania, że Gmina w związku z realizacją inwestycji polegającej na rozbudowie kanalizacji sanitarnej nie działa w charakterze podatnika,
• prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi na inwestycję polegającą na rozbudowie kanalizacji sanitarnej

– jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że Gmina w związku z realizacją inwestycji polegającej na rozbudowie kanalizacji sanitarnej nie działa w charakterze podatnika oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi na inwestycję polegającą na rozbudowie kanalizacji sanitarnej. Wniosek został uzupełniony w dniu 14 lipca 2017 r. o doprecyzowanie opisu sprawy oraz dodatkową opłatę.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT, a jako jednostka samorządu terytorialnego jest odpowiedzialna za realizację projektów inwestycyjnych, których przedmiotem jest budowa i modernizacja infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej położonej na obszarze Gminy. Gmina złożyła wniosek o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego) dla osi priorytetowej: V. Ochrona środowiska i efektywne wykorzystywanie zasobów dla działania: 5.1. Gospodarka wodno-ściekowa dla poddziałania 5.1.2. Gospodarka wodno-ściekowa RIT na „Rozbudowę kanalizacji sanitarnej w Gminie w miejscowości (…)”. Okres realizacji projektu przewidziano na: 30 września 2016 r. do 29 marca 2019 r. Gmina wskazuje, że gospodarką wodno-ściekową na terenie zajmuje się spółka komunalna, w której Gmina posiada 100 % udziałów. Ww. podmiot jest spółką prawa handlowego z udziałem Gminy, nie jest natomiast zakładem budżetowym ani jednostką organizacyjną podległą Gminie. Wybudowana w ramach projektu infrastruktura zostanie użyczona i oddana do nieodpłatnego użytkowania spółce, zgodnie z umową użyczenia mienia komunalnego z dnia 18 marca 2007 r. oraz aneksem. Zrealizowana w ramach projektu infrastruktura wodno-kanalizacyjna będzie przez cały czas (w tym przez okres trwałości projektu) własnością Gminy. Gmina nie zamierza sprzedawać strategicznej dla siebie infrastruktury, ani też czerpać dochodów z jej obsługi, a tylko w takim przypadku mogłaby być mowa o odzyskaniu podatku VAT. Nie zachodzi zatem sytuacja, w wyniku której Gmina będzie ubiegała się o zwrot podatku VAT w ramach realizacji infrastruktury określonej we wniosku o dofinansowanie. Istniejąca już sieć kanalizacyjna została nieodpłatnie przekazania spółce do bezpłatnego używania. Dodać nadto należy, że centralizacja rozliczeń VAT w Gminie obejmuje wszystkie podległe jej jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej z dniem 1 stycznia 2017 r. Obowiązkowa centralizacja dotyczy samorządowych jednostek i zakładów budżetowych utworzonych przez Jednostkę Samorządu Terytorialnego (art. 5 Specustawy o centralizacji rozliczeń VAT w samorządach, Dz. U. z 2016 r., poz. 1454). Gmina nie posiada zakładu budżetowego. Centralizacja nie dotyczy: samorządowych instytucji kultury będących osobami prawnymi, samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, spółek komunalnych z udziałem gminy, państwowych jednostek budżetowych.

W piśmie z dnia 11 lipca 2017 r. – stanowiącym uzupełnienie wniosku – Zainteresowany wskazał, że:

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446, z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). W szczególności zadania własne, w myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

W związku z powyższym zadanie polegające na rozbudowie infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej, należy do zadań własnych Gminy, tj. art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym.

Gmina złożyła wniosek o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego) dla osi priorytetowej: V. Ochrona środowiska i efektywne wykorzystywanie zasobów dla działania: 5.1. Gospodarka wodno-ściekowa dla poddziałania 5.1.2. Gospodarka wodno-ściekowa RIT na „Rozbudowę kanalizacji sanitarnej w Gminie w miejscowości (…)”. Okres realizacji projektu przewidziano na: 30 września 2016 r. do 29 marca 2019 r.

Faktury dotyczące realizacji przedmiotowego projektu będą wystawiane na Gminę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy, w sytuacji podjęcia się przez Gminę realizacji inwestycji polegającej na rozbudowie kanalizacji sanitarnej, Gmina będzie występować jako organ władzy publicznej realizujący zadania własne wynikające z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, czy w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, wobec czego, czy Gminie przysługiwać będzie prawo odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi na ww. inwestycję?

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina, realizując inwestycję nie będzie wykonywała czynności do działalności gospodarczej i nie będzie działała w charakterze podatnika VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. W sytuacji nabywania przez gminę towarów i usług w związku z realizacją inwestycji polegającej na rozbudowie kanalizacji sanitarnej z zamiarem nieodpłatnego udostępnienia jej na rzecz spółki komunalnej (spółki prawa handlowego), nie nabędzie ich do działalności gospodarczej i tym samym nie będzie działać w charakterze podatnika VAT. Gmina uważa, że w sprawie rozbudowy kanalizacji sanitarnej nie będzie przysługiwać jej prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z uwagi na fakt, że nabywając towary i usługi nie będzie działać jako podatnik podatku od towaru i usług. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje bowiem, co do zasady, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Gmina po wykonaniu rozbudowy kanalizacji sanitarnej przekaże ją nieodpłatnie spółce komunalnej. Gmina jest organem władzy publicznej w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. W wyroku z 11 października 2011 r., sygn. akt I FSK 965/11, Naczelny Sąd Administracyjny definicję podatnika podatku od towarów i usług ustawodawca zamieścił w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie zaś do ust. 2 analizowanego przepisu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym). W ramach realizacji tego zadania własnego Gmina sukcesywnie rozbudowuje sieć kanalizacyjną oraz wodociągową i inną infrastrukturę sanitarną na terenie Gminy. Zadania z zakresu uzdatniania i dostarczania wody, usuwania oraz oczyszczania ścieków komunalnych Gmina realizuje poprzez spółkę prawa handlowego. Wybudowana w ramach projektu infrastruktura zostanie użyczona i oddana do nieodpłatnego użytkowania Spółka z o.o. z siedzibą, zgodnie z umową użyczenia mienia komunalnego z dnia 18 marca 2007 r. oraz aneksem. Spółka z o.o. jest spółką prawa handlowego z udziałem gminy, nie jest natomiast zakładem budżetowym ani jednostką organizacyjną podległą gminie. O tym czy i w jakich warunkach gmina jest podatnikiem VAT rozstrzyga art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Zgodnie z treścią tego przepisu nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane. z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W wyroku z 11 października 2011 r., sygn. akt I FSK 965/11, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał: „gmina – budując drogę publiczną (gminną), nie występuje w charakterze podatnika VAT, a poniesione w związku z tą budową wydatki nie są związane z wykonywaniem przez gminę czynności opodatkowanych. Tym samym nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od kwoty podatku należnego. Takiego związku przyczynowo-skutkowego, nawet o charakterze pośrednim, nie można upatrywać w tym, że celem budowanej drogi jest zapewnienie dojazdu do działek, które gmina sprzedała prywatnym inwestorom, na których to działkach będzie prowadzona działalność gospodarcza i że wybudowanie drogi miało wpływ na cenę działek”. W wyroku TSUE z 2 czerwca 2005 r. w sprawie C-378/02 Waterschap Zeeuws Vlaanderen przeciwko Staatssecretaris van Financien Trybunał stwierdził, że „podmiot prawa publicznego, który nabywa dobro inwestycyjne jako władza publiczna, w rozumieniu art. 4 ust. 5 akapit pierwszy szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, a zatem nie działają w charakterze podatnika i który następnie sprzedaje to dobro działając w charakterze podatnika, nie korzysta w zakresie tej sprzedaży z prawa do dokonania korekty na podstawie art. 20 tej dyrektywy na potrzeby odliczenia naliczonego podatku VAT zapłaconego przy nabyciu tego dobra”. Dodał dalej ponadto, że „(...) art. 17 szóstej dyrektywy określa moment powstania prawa do odliczenia i stanowi, iż jedynie charakter, w jakim podmiot działał w chwili nabycia dobra determinuje istnienie prawa do odliczenia, Trybunał stwierdził, że natomiast art. 20 dyrektywy zatytułowany „Korekta odliczeń” nie zawiera żadnego postanowienia odnoszącego się do powstania prawa do odliczenia. Trybunał orzekł, że ów przepis ogranicza się do ustanowienia mechanizmu umożliwiającego obliczenie korekt odliczenia początkowego, a zatem nie przyznaje prawa do odliczenia ani nie zmienia podatku zapłaconego przez podatnika w związku z transakcjami nieopodatkowanymi w podatek podlegający odliczeniu w rozumieniu art. 17 (zob. ww. wyrok w sprawie Lennartz, pkt 11 i 12). Należy owo rozumowanie zastosować do podmiotu prawa publicznego, który w chwili nabycia dobra inwestycyjnego działa jako władza publiczna. W istocie podmiot ten, skoro nie działał w charakterze podatnika, podobnie jak osoba prywatna dokonująca czynności do celów prywatnych, nie ma prawa do odliczenia podatku VAT, który zapłacił od tego dobra. Okoliczność, że następnie podmiot ten działał jako podatnik, nie może na podstawie art. 20 szóstej dyrektywy skutkować tym, że będzie można odliczyć podatek VAT zapłacony przez ten podmiot z tytułu transakcji dokonanych jako władza publiczna i z tego względu nieopodatkowanych”. Stanowisko wyrażone w sprawie C-378/02 zaakceptował Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 19 lutego 2015 r., sygn. akt I FSK 285/14 i I FSK 286/14 (publ.: http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Ponadto w wyrokach tych stwierdzono, że stanowisko podobne ze sprawą C-378/02, TSUE zawarł w wyroku z 10 września 2014 r. w sprawie C-92/13 Gemeente’s-Hertogenbosch przeciwko Staatssecretaris van Financien, stwierdzając, że „wykorzystanie budynku na potrzeby działalności Gminy może prowadzić do powstania prawa do odliczenia podatku zapłaconego z tytułu przewidzianego w tym przepisie przeznaczenia wyłącznie w części odpowiadającej wykorzystaniu go do celów transakcji podlegających opodatkowaniu, zgodnie z art. 17 ust. 5 tej dyrektywy”. Powyższe ma zastosowanie do treści art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 listopada 2014 r. sygn. akt I FSK 1669/13 wskazał: „Nie można podzielić zarzutów skargi kasacyjnej, by brak możliwości odliczenia przez Gminę podatku naliczonego stanowił jej dyskryminację, prowadząc do jej nierównego traktowania oraz zakłócenia zasady konkurencyjności. Należy zauważyć, że zasada równego traktowania będąca ogólną zasadą prawa unijnego wymaga, aby sytuacje porównywalne nie były traktowane w różny sposób, chyba że takie zróżnicowanie jest obiektywnie uzasadnione (por. m.in. wyrok TSUE w sprawie Marthe Klensch i inni, 201/85 i 202/85, EU:C:1986:439, pkt 9). Wyrazem zasady równego traktowania w dziedzinie VAT jest zasada neutralności podatkowej (wyrok TS w sprawie L.u.P., C-106/05, EU:C:2006:380, pkt 48; Marks and Spencer plc, C-309/06, EU:C:2008:211, pkt 49). Niemniej, podczas gdy naruszenie zasady neutralności podatkowej może być rozważane jedynie pomiędzy konkurencyjnymi przedsiębiorcami, naruszenie zasady ogólnej równego traktowania może następować w dziedzinie podatków poprzez inne rodzaje dyskryminacji, dotyczące przedsiębiorców, którzy niekoniecznie są konkurentami, lecz znajdują się jednak w porównywalnej sytuacji pod innymi względami. Trudno zaś uznać, że w takiej porównywalnej sytuacji znajduje się gmina, która w odniesieniu do budowy drogi publicznej nie jest uczestnikiem obrotu gospodarczego lecz jej działania mają charakter władczy. Inaczej mówiąc brak możliwości odliczenia podatku naliczonego jest spowodowany przede wszystkim tym, że gmina budując drogę publiczną nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług albowiem działa w tym zakresie w charakterze organu władzy publicznej. Nie może być w związku z tym mowy o jej nierównym traktowaniu albowiem działania te mają charakter władczy (leżą w sferze imperium). Tym samym jako, że nie ma mowy w rzeczonym zakresie o potencjalnej możliwości konkurowania z podmiotami gospodarczymi trudno jest rozpatrywać w tym względzie podnoszony przez autora skargi kasacyjnej aspekt zakłócenia konkurencji”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, towary stanowią rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług (ewentualnie nieodpłatne zrównane z odpłatnym świadczeniem), jednak aby takie czynności podlegały opodatkowaniu muszą być one wykonywane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z cyt. wyżej art. 15 ust. 6 ustawy wynika, że wyłączenie przewidziane w tym przepisie dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy, oraz odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa, do realizacji których zostały one powołane.

W świetle powołanych unormowań, za podatnika podatku VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Ponieważ rozpatrywana sprawa dotyczy zadań publicznych realizowanych przez Gminę należy odwołać się do ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446, z późn. zm.). Stosownie do art. 2 ust. 1 ww. ustawy, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym).

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Jako jednostka samorządu terytorialnego jest odpowiedzialna za realizację projektów inwestycyjnych, których przedmiotem jest budowa i modernizacja infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej położonej na obszarze Gminy. Gmina złożyła wniosek o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na „Rozbudowę kanalizacji sanitarnej w Gminie w miejscowości (…)”. Okres realizacji projektu przewidziano na: 30 września 2016 r. do 29 marca 2019 r. Gmina wskazuje, że gospodarką wodno-ściekową na terenie zajmuje się spółka komunalna: Spółka z o.o., w której Gmina posiada 100% udziałów. Ww. podmiot jest spółką prawa handlowego z udziałem Gminy, nie jest natomiast zakładem budżetowym ani jednostką organizacyjną podległą Gminie. Wybudowana w ramach projektu infrastruktura zostanie użyczona i oddana do nieodpłatnego użytkowania Spółce, zgodnie z umową użyczenia mienia komunalnego z dnia 18 marca 2007 r. oraz aneksem nr 2 z dnia 15 czerwca 2010 r. Zrealizowana w ramach projektu infrastruktura wodno-kanalizacyjna będzie przez cały czas (w tym przez okres trwałości projektu) własnością Gminy. Gmina nie zamierza sprzedawać strategicznej dla siebie infrastruktury, ani też czerpać dochodów z jej obsługi, a tylko w takim przypadku mogłaby być mowa o odzyskaniu podatku VAT. Nie zachodzi zatem sytuacja, w wyniku której Gmina będzie ubiegała się o zwrot podatku VAT w ramach realizacji infrastruktury określonej we wniosku o dofinansowanie. Istniejąca już sieć kanalizacyjna została nieodpłatnie przekazania spółce do bezpłatnego używania. Dodać nadto należy, że centralizacja rozliczeń VAT w Gminie obejmuje wszystkie podległe jej jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej z dniem 1 stycznia 2017 r. Obowiązkowa centralizacja dotyczy samorządowych jednostek i zakładów budżetowych utworzonych przez Jednostkę Samorządu Terytorialnego. Gmina nie posiada zakładu budżetowego. Centralizacja nie dotyczy: samorządowych instytucji kultury będących osobami prawnymi, samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, spółek komunalnych z udziałem gminy, państwowych jednostek budżetowych. Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). W szczególności zadania własne, w myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. W związku z powyższym zadanie polegające na rozbudowie infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej, należy do zadań własnych Gminy, tj. art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym. Faktury dotyczące realizacji przedmiotowego projektu będą wystawiane na Gminę.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą w pierwszej kolejności ustalenia, czy w sytuacji podjęcia się przez Gminę realizacji inwestycji polegającej na rozbudowie kanalizacji sanitarnej Gmina będzie występować jako organ władzy publicznej realizujący zadania własne wynikające z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, czy w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Ponadto opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają jedynie te czynności wskazane w art. 5 ustawy, które wykonywane są przez podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej.

Mając zatem na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że oddanie do nieodpłatnego użytkowania przez Gminę spółce infrastruktury będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Powyższe wynika z faktu, że w odniesieniu do tej czynności Gmina nie będzie występowała jako podatnik podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a efekty planowanej inwestycji, które zostaną przekazane w nieodpłatne używanie spółce, nie będą wykorzystywane do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Realizacja przedmiotowego projektu polegającego na rozbudowie infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej należy do zadań własnych Gminy, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym.

Ponadto Wnioskodawca powziął wątpliwość dotyczącą tego, czy Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na przedmiotową infrastrukturę.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
   
   

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Zatem w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby mógł skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak wynika z powyższego, podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze m.in. w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Ponadto, w oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, nie będą spełnione. W odniesieniu do czynności nieodpłatnego użyczenia przez Gminę na rzecz spółki rozbudowanej infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej Wnioskodawca nie będzie występował jako podatnik podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a efekty planowanej inwestycji, które zostaną przekazane w nieodpłatne używanie Spółce, nie będą wykorzystywane do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem Gmina nie będzie działać w charakterze podatnika podatku VAT, a towary i usługi zakupione w celu realizacji inwestycji nie będą związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT wykonywanymi przez Gminę.

W konsekwencji mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją inwestycji pn.: „Rozbudowa kanalizacji sanitarnej w Gminie w miejscowości (…)”.

Podsumowując, w sytuacji podjęcia się przez Gminę realizacji inwestycji polegającej na rozbudowie kanalizacji sanitarnej Gmina będzie występować jako organ władzy publicznej realizujący zadania własne wynikające z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, zatem Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi na inwestycję pn.: „Rozbudowa kanalizacji sanitarnej w Gminie w miejscowości (…)”.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.