Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-3.4012.175.2017.1.KC
z 10 sierpnia 2017 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 26 maja 2017 r. (data wpływu 29 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania planowanej transakcji dostawy za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT (w wyniku braku uznania przedmiotu tej transakcji za przedsiębiorstwo oraz zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa) oraz prawa do obniżenia podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony z tytułu tej transakcji – jest prawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 29 maja 2017 r. wpłynął wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania planowanej transakcji dostawy za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT (w wyniku braku uznania przedmiotu tej transakcji za przedsiębiorstwo oraz zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa) oraz prawa do obniżenia podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony z tytułu tej transakcji.


We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.


Zainteresowany prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży hurtowej i detalicznej, artykułów elektrycznych: kabli, przewodów, rozdzielni, osprzętu, opraw, źródeł światła, LED, oświetlenia specjalistycznego itp.


W ramach wewnętrznej struktury organizacyjnej Zainteresowanego można wydzielić działy sprzedaży, realizujące sprzedaż różnymi kanałami tj.:

  • 10 punktów sprzedaży stacjonarnej (łączne zatrudnienie około 70 osób),
  • dział odpowiedzialny za sprzedaż prowadzoną za pośrednictwem strony internetowej (łączne zatrudnienie około 6 osób);
  • dział Przetargów (łączne zatrudnienie około 3 osób), odpowiedzialny m.in. za wyszukiwanie i przygotowywanie ofert przetargowych;
  • dział zaopatrzeniowy (łączne zatrudnienie około 13 osób), odpowiedzialny za negocjowanie warunków handlowych oraz zamawianie towarów do sprzedaży;
  • wewnętrzny dział księgowy (łączne zatrudnienie około 6 osób);
  • magazyn.

Wyodrębnienie, o którym mowa powyżej ma charakter faktyczny; działy te nie są wydzielone w sposób formalny. Nie jest prowadzona również dla poszczególnych działów osobna księgowość, nie jest sporządzany dla każdego z działów osobny bilans, ale istnieje potencjalna możliwość przypisania do poszczególnych działów przychodów i kosztów związanych z działalnością prowadzoną przez poszczególne działy.


Zainteresowany prowadzi politykę prywatności w związku z ustawą o ochronie danych osobowych. Posiada regulamin pracy i wynagradzania. Wydawane są również zarządzenia wewnętrzne dotyczące organizacji pracy.


U Zainteresowanego ustalona jest hierarchia organizacyjna. Każdym „działem” kieruje kierownik, który odpowiada bezpośrednio przed wspólnikami Zainteresowanego. Strategiczne decyzje w każdym przypadku podejmowane są przez wspólników Zainteresowanego.


Na majątek przedsiębiorstwa Zainteresowanego składają się w szczególności:

  1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo - logo, będące zarejestrowanym znakiem towarowym;
  2. prawo własności kilku zabudowanych nieruchomości,
  3. rzeczy ruchome zaewidencjonowane w księgach Zainteresowanego jako wyposażenie oraz środki trwałe; zaliczyć do nich należy meble biurowe, komputery stacjonarne i przenośne, lodówki, ekspresy, zmywarki, serwery komputerowe, drukarki, kasy fiskalne, środki transportu, wagi, przewijarki do kabli, wózki widłowe itp.;
  4. rzeczy ruchome zaewidencjonowane w księgach Zainteresowanego jako zapasy, tj. towary przeznaczone do sprzedaży;
  1. umowy:
    • umowa najmu lokalu użytkowego,
    • umowa najmu wyodrębnionej funkcjonalnie części powierzchni użytkowej;
    • umowa dzierżawy nieruchomości biurowo-magazynowej;
    • umowa najmu powierzchni użytkowej nieruchomości;
    • umowa najmu budynku wraz z placem
    • umowy dostaw zawarte w trybie ustawy o zamówieniach publicznych w postępowaniu przetargowym;
    • umowy handlowe z dostawcami;
    • umowy handlowe z odbiorcami;
    • umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych;
    • umowa o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych;
    • umowa w sprawie przyjmowania i zagospodarowania odpadów zużytego sprzętu elektronicznego i elektrycznego oraz baterii;
    • umowy sprzedaży energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji;
    • umowy o ochronę mienia;
    • umowa o udostępnienie, skonfigurowanie, zainstalowanie i wdrożenie systemu informatycznego;
    • umowa o świadczenie usług serwisowych i nadzoru nad oprogramowaniem;
    • umowy o objęciu profilaktyczną opieką zdrowotną;
    • umowa o obsługę w zakresie przepisów BHP;
    • umowa o obsługę prawną i reprezentację;
    • umowa wynajmu powierzchni parkingowej;
    • umowa o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków;
    • umowy najmu miejsc pod reklamę;
    • umowa o uczestnictwo w systemie platnosci.pl;
    • umowy powierzenia przetwarzania danych osobowych;
    • umowa o zamontowanie w pojazdach urządzeń GPS oraz Zarządzanie Flotą PRO;
    • umowa o świadczenie usług zarządzania wierzytelnościami;
    • umowy na sprzedaż paliwa;
    • umowa na dostawę wody źródlanej w dystrybutorach;
    • umowy o świadczenie usług przewozu oraz doręczania przesyłek w obrocie krajowym;
    • umowa sprzedaży ciepła;
    • umowy o uiszczanie opłaty z dołu za przesyłki pocztowe;
    • umowa na usługę ochronną w formie monitorowania elektronicznego systemu sygnalizacji włamania;
    • umowa na zajęcie pasa drogowego; umieszczenie urządzenia w drodze wewnętrznej;
    • kompleksowa umowa dostarczania paliwa gazowego;
    • umowa o świadczenie usługi dostępu do Internetu DSL
  1. wierzytelności z tytułu dostaw i umów;
  2. zobowiązania długoterminowe i krótkoterminowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą;
  3. tajemnice przedsiębiorstwa;
  4. baza klientów;
  5. księgi i inne dokumenty związane z prowadzonym przedsiębiorstwem;
  6. umowy o pracę z pracownikami;

Obecnie wspólnicy Zainteresowanego podjęli decyzję o koncentracji działalności związanej ze sprzedażą hurtową i detaliczną produktów elektrycznych i prowadzeniu działalności przy wykorzystaniu zasobów, doświadczenia, towarów, technologii, majątku, kadry pracowniczej itp. należących do innych podmiotów - uczestników koncentracji, którzy w ramach spółek jawnych (dalej: Spółki jawne) bądź w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (dalej: Przedsiębiorca) prowadzą działalność gospodarczą o analogicznym profilu do działalności Zainteresowanego. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta wydał decyzję, w której wyraził zgodę na dokonanie koncentracji.

W celu dokonania koncentracji zostały nabyte udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Wnioskodawcy, której aktualnie wspólnikami są wspólnicy Spółek jawnych, Zainteresowanego, Przedsiębiorca i inne osoby, i która docelowo ma przejąć prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie szeroko pojętej działalności handlowej na rynku obrotu artykułami elektrycznymi i energoelektrycznymi w zakresie w jakim prowadziły ją Spółki jawne (w tym Zainteresowany) i Przedsiębiorca.

Wnioskodawca na ten moment prowadzi już działalność w zakresie sprzedaży hurtowej i detalicznej produktów elektrycznych we własnych punktach sprzedaży, w oparciu o własny majątek i własnych pracowników (w tym również prowadzi sprzedaż produktów elektrycznych do i ze Spółek jawnych/Przedsiębiorcy). Zostały również pozawierane m.in. umowy na świadczenie usług telekomunikacyjnych, ochronę obiektów i mienia, dostawę energii, współpracy na sprzedaż i dostawę towarów, współpracy ze zleceniobiorcą prowadzącym działalność gospodarczą na pozyskiwanie klientów i sprzedaż towarów, leasingu operacyjnego. Jednakże skala tej działalności w porównaniu z planowaną, jaka ma zostać osiągnięta w wyniku koncentracji, jest niewielka.

W następnym etapie koncentracji Spółki jawne, w tym Zainteresowany oraz Przedsiębiorca sprzedadzą cały swój zapas towarów Wnioskodawcy. Sprzedaż ta będzie następować sukcesywnie w ramach poszczególnych oddziałów i punktów sprzedaży Spółek jawnych (w tym punktów sprzedaży Zainteresowanego) oraz Przedsiębiorcy. Po sprzedaży całego zapasu towarów działalność w zakresie sprzedaży produktów elektrycznych w Spółkach jawnych/Przedsiębiorcy nie będzie już dalej prowadzona i działalność w Spółkach jawnych/Przedsiębiorcy będzie wygaszana (z pewnymi wyjątkami, niedotyczącymi Zainteresowanego).

Następnie, po zakupie towaru przez Wnioskodawcę od poszczególnych Spółek jawnych/Przedsiębiorcy, w celu zorganizowania sieci sprzedaży u Wnioskodawcy, Wnioskodawca:

  • zawrze ze Spółkami jawnymi (w tym z Zainteresowanym) oraz Przedsiębiorcą umowy najmu nieruchomości/lokali, w których dotychczas Spółki jawne i Przedsiębiorca prowadzili działalność -jeżeli nieruchomości te stanowią własność Spółek jawnych i Przedsiębiorcy; jeżeli Spółki jawne/Przedsiębiorca wynajmują od innych podmiotów nieruchomości/lokale, w których jest prowadzona ww. działalność, to wówczas nieruchomości te/lokale zostaną podnajęte przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę Spółce, albo też dojdzie do takiej zmiany umowy najmu, aby to Spółka weszła w prawa i obowiązki dotychczasowego najemcy (cesji umów) bez przejmowania zobowiązań wymagalnych wynikających z tych umów;
  • wynajmie lub wydzierżawi od Spółek jawnych/Przedsiębiorcy środki trwałe i wyposażenie wykorzystywane przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę do prowadzenia działalności w zakresie sprzedaży hurtowej produktów elektrycznych;
  • zainstaluje na dzierżawionych/wynajmowanych od Spółek jawnych/Przedsiębiorcy komputerach oprogramowanie, z którego korzysta na postawie umowy licencyjnej;
  • zakupi od Spółek jawnych/Przedsiębiorcy środki transportu; w przypadku, w którym dany środek transportu będzie stanowił przedmiot umowy leasingu, Spółka jawna/Przedsiębiorca będzie wynajmowała Wnioskodawcy dany środek transportu;
  • oznakuje wynajmowane punkty sprzedaży własnym logiem, usuwając loga Spółek jawnych oraz Przedsiębiorcy; jedynym wyjątkiem będą dotychczasowe siedziby Spółek jawnych oraz Przedsiębiorcy
  • na tych budynkach będą znajdowały się zarówno logo Wnioskodawcy oraz Spółek jawnych/Przedsiębiorcy, tym niemniej Wnioskodawca nie będzie wykorzystywał loga Spółek jawnych/Przedsiębiorcy w prowadzonej działalności gospodarczej;
  • sprzedaż towarów, a także obsługa sieci sprzedaży w przejętych punktach sprzedaży, będzie prowadzona przez pracowników zatrudnionych w Spółkach jawnych/Przedsiębiorcy, którzy będą wykonywali poszczególne czynności na rzecz Wnioskodawcy (na podstawie zawartej między Spółką a Spółką jawną/Przedsiębiorcą umowy o świadczenie usług) albo też pracownicy ci rozwiążą stosunek pracy z dotychczasowymi pracodawcami i zostaną zatrudnieni u Wnioskodawcy; niewykluczone, że z częścią pracowników umowy o pracę zostaną rozwiązane, bez zatrudniania u Wnioskodawcy (nie można tego na tym etapie przesądzić); nie dojdzie do przeniesienia regulaminów pracy i wynagradzania, Wnioskodawca będzie posiadał własny regulamin pracy oraz wynagradzania; zmieni się również sposób podejmowania decyzji i polityka zarządzania;
  • jeżeli chodzi o poszczególne umowy (inne niż z pracownikami), to:
    • umowy te albo zostaną rozwiązane przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę lub wygasną i nie zostaną przedłużone przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę - jeżeli z uwagi na przeniesienie działalności do Wnioskodawcy umowy te nie będą Spółkom jawnym/Przedsiębiorcy potrzebne;
    • albo zostaną rozwiązane za porozumieniem stron przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę i zostaną zawarte nowe umowy z tymi samymi kontrahentami przez Wnioskodawcę,
    • albo Spółki jawne/Przedsiębiorca należności wynikające z tych umów (abonament telefoniczny, opłaty za media, opłaty za ochronę mienia) będą, na podstawie porozumień/umów zawartych pomiędzy Spółkami jawnymi/Przedsiębiorcą i Wnioskodawcą, refakturowały na Wnioskodawcę, z tym zastrzeżeniem, że Wnioskodawca nie będzie odpowiadał za płatność tych należności wobec kontrahentów Spółek jawnych/Przedsiębiorcy, a jedynie wobec Spółek jawnych/Przedsiębiorcy;
    • niewykluczone, że dojdzie również do cesji praw i obowiązków na Wnioskodawcę wynikających z poszczególnych umów, jednakże Wnioskodawca nie przejmie żadnych wymagalnych na moment cesji zobowiązań Spółek jawnych/Przedsiębiorcy wobec kontrahentów; Docelowo (w późniejszym czasie od zakupu samych zapasów towarów i rozpoczęcia prowadzenia własnej działalności w dotychczasowych punktach sprzedaży/oddziałach Spółek jawnych i Przedsiębiorcy) Wnioskodawca kupi od Spółek jawnych/Przedsiębiorcy środki trwałe oraz wyposażenie, związane z funkcjonowaniem danego oddziału/punktu sprzedaży, z wyłączeniem nieruchomości.

Ostateczna lista składników majątkowych sprzedawanych przez poszczególne Spółki jawne/Przedsiębiorcę Wnioskodawcy oraz umów przejmowanych przez Wnioskodawcę może być pomiędzy stronami doprecyzowywana w ramach uzgodnień.


Należy wskazać, że Wnioskodawca na żadnym etapie procesu koncentracji nie przejmie od Spółek jawnych/Przedsiębiorcy: praw do korzystania ze znaków towarowych Spółek jawnych/Przedsiębiorcy, jakichkolwiek zobowiązań, w tym zobowiązań z tytułu gwarancji i kar umownych, kredytów oraz umów najmu, wierzytelności związanych z prowadzoną przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę działalnością, ksiąg rachunkowych Spółek jawnych/Przedsiębiorcy, środków pieniężnych Spółek jawnych/Przedsiębiorcy, praw i obowiązków wynikających z umów rachunków bankowych posiadanych przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę. Nie dojdzie również do nabycia przez Wnioskodawcę nieruchomości stanowiących własność Spółek jawnych i Przedsiębiorcy.

Wnioskodawca wypracuje i wprowadzi we wszystkich podległych mu punktach/działach własne procedury działania/polityki np. procedury korzystania z samochodów służbowych do celów służbowych, telefonów komórkowych itp. Możliwe, że procedury te będą zbliżone do procedur obowiązujących w Spółkach jawnych/Przedsiębiorcy.

Od momentu sprzedaży towaru Wnioskodawcy przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę, to wyłącznie Wnioskodawca będzie nabywał towar od dotychczasowych dostawców/kontrahentów Spółek jawnych/Przedsiębiorcy. Należy zwrócić również uwagę, że pomiędzy Spółkami jawnymi/Przedsiębiorcą, Wnioskodawcą oraz dotychczasowymi dostawcami/kontrahentami Spółek jawnych/Przedsiębiorcą zostały zawarte umowy poręczenia, w których Spółki jawne/Przedsiębiorca występują jako poręczyciele transakcji pomiędzy Wnioskodawcą a dostawcami/kontrahentami. Spółki jawne/Przedsiębiorca, jako poręczyciele, zobowiązali się do zapłaty na rzecz dostawców/kontrahentów wierzytelności należnych od Wnioskodawcy, w przypadku braku uregulowania tych wierzytelności przez Wnioskodawcę.

W przypadku Zainteresowanego cały proces przenoszenia działalności związanej ze sprzedażą artykułów elektrycznych i energoelektrycznych do Wnioskodawcy będzie wyglądał następująco:

  • z poszczególnych punktów sprzedaży zostanie sprzedany cały towar Zainteresowanego do Wnioskodawcy;
  • następnie Zainteresowany wynajmie Wnioskodawcy stanowiące jego własność nieruchomości, w których prowadzi działalność w zakresie sprzedaży hurtowej i detalicznej artykułów elektrycznych. Jeżeli chodzi o nieruchomości, które Zainteresowany wynajmuje na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, to albo te nieruchomości podnajmie Wnioskodawcy, albo umowę te zostaną rozwiązane przez Zainteresowanego i Wnioskodawca zawrze nowe umowy, albo nastąpi cesja praw i obowiązków wynikających z tych umów na rzecz Wnioskodawcy, bez przenoszenia na Wnioskodawcę wymagalnych zobowiązań z tytułu tych umów;
  • Zainteresowany wynajmie/wydzierżawi Wnioskodawcy środki trwałe oraz wyposażenie, które docelowo zostanie sprzedane Wnioskodawcy (za wyjątkiem nieruchomości, których Wnioskodawca nie nabędzie);
  • Wnioskodawca zainstaluje na wynajętych/wydzierżawionych komputerach od Zainteresowanego oprogramowanie, z którego korzysta na postawie umowy licencyjnej;
  • Wnioskodawca kupi od Zainteresowanego środki transportu związane z prowadzoną działalnością gospodarczą;
  • Wnioskodawca oznakuje budynki które wynajmuje od Zainteresowanego lub które wynajmuje od innych podmiotów własnym logiem, usuwając logo, stanowiące znak towarowy Zainteresowanego na tych budynkach, z wyjątkiem budynku stanowiącego siedzibę Zainteresowanego - na tym budynku logo Zainteresowanego pozostanie, ale Wnioskodawca nie będzie korzystał z tego loga;
  • pracownicy Zainteresowanego świadczący pracę w poszczególnych działach Zainteresowanego, będą wykonywać czynności w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy albo pracownicy Ci rozwiążą stosunek pracy z Zainteresowanym i zostaną zatrudnieni u Wnioskodawcy - kwestia ta nie została jeszcze przesądzona; nie dotyczy to wszystkich pracowników - z częścią pracowników umowy o pracę zostaną rozwiązane, bez zatrudniania u Wnioskodawcy;
  • jeżeli chodzi o poszczególne umowy, poza opisanymi powyżej, to w przypadku większości umów należności z nich wynikające (abonament telefoniczny, opłaty za media, opłaty za ochronę mienia) Zainteresowany będzie, na podstawie porozumienia zawartego z Wnioskodawcą, refakturował na Wnioskodawcę, z tym zastrzeżeniem, że Wnioskodawca nie będzie odpowiadał za płatność tych należności wobec kontrahentów Zainteresowanego, a jedynie wobec Zainteresowanego. W przypadku innych umów, które będą niezbędne do prowadzenia działalności przez Wnioskodawcę,

Wnioskodawca zawrze nowe umowy z dotychczasowymi kontrahentami Zainteresowanego lub dojdzie do cesji praw i obowiązków na Wnioskodawcę wynikających z poszczególnych umów, jednakże Wnioskodawca nie przejmie żadnych wymagalnych na moment cesji zobowiązań Zainteresowanego w stosunku do kontrahentów; część umów zostanie rozwiązana przez Zainteresowanego lub wygasną i nie zostaną przedłużone przez Zainteresowanego - jeżeli z uwagi na przeniesienie działalności do Wnioskodawcy umowy te nie będą Zainteresowanemu potrzebne;

  • jeżeli chodzi o umowy, które zostały zawarte przez Zainteresowanego w trybie ustawy o zamówieniach publicznych, to z uwagi na ich charakter, Zainteresowany będzie wykonywał te umowy przez czas określony w tych umowach, bez przenoszenia praw i obowiązków wynikających z tych umów na Wnioskodawcę;
  • Zainteresowany nie przeniesie na Wnioskodawcę części umów zawartych z kontrahentami, praw do korzystania ze znaku towarowego Zainteresowanego, jakichkolwiek zobowiązań, w tym zobowiązań z tytułu gwarancji i kar umownych, oraz umów najmu, wierzytelności związanych z prowadzoną przez Zainteresowanego działalnością, ksiąg rachunkowych Zainteresowanego, środków pieniężnych Zainteresowanego, praw i obowiązków wynikających z umów rachunków bankowych posiadanych przez Zainteresowanego. Nie dojdzie również do nabycia przez Wnioskodawcę nieruchomości stanowiących własność Zainteresowanego;
  • Wnioskodawca oraz Zainteresowany przez pewien okres czasu będą wspólnie, w ramach konsorcjum, startować w przetargach na wykonywanie zamówień w trybie ustawy o zamówieniach publicznych, ponieważ Wnioskodawca, z uwagi na krótki okres prowadzenia działalności w zakresie sprzedaży produktów elektrycznych, na ten moment nie jest w stanie spełnić wszystkich warunków, pozwalających mu na udział w przetargach jako samodzielny podmiot.

Wnioskodawca i Zainteresowany są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:


Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy i Zainteresowanego, zgodnie z którym przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego transakcje, które będą miały miejsce pomiędzy Wnioskodawcą a Zainteresowanym, mające za przedmiot część majątku Zainteresowanego, których celem jest przejęcie przez Wnioskodawcę działalności hurtowej i detalicznej na rynku obrotu artykułami elektrycznymi i energoelektrycznymi, prowadzonej obecnie przez Zainteresowanego, w tym transakcje sprzedaży zapasu towarów oraz środków transportu i innych środków trwałych, z wyłączeniem nieruchomości, nie będą podlegały na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT wyłączeniu spod zastosowania przepisów ustawy o VAT, a w konsekwencji transakcje te będą podlegały opodatkowaniu VAT zgodnie z zasadami wynikającymi z ustawy o VAT, z zastosowaniem zasad opodatkowania właściwych dla poszczególnych składników majątkowych będących przedmiotem poszczególnych transakcji i Wnioskodawca będzie mógł obniżyć podatek należny o podatek naliczony przy tych transakcjach?


Zdaniem Zainteresowanych;


Zdaniem Wnioskodawcy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy i Zainteresowanego, zgodnie z którym przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego transakcje, które będą miały miejsce pomiędzy Wnioskodawcą a Zainteresowanym, mające za przedmiot część majątku Zainteresowanego, których celem jest przejęcie przez Wnioskodawcę działalności hurtowej i detalicznej na rynku obrotu artykułami elektrycznymi i energoelektrycznymi, prowadzonej obecnie przez Zainteresowanego, w tym transakcje sprzedaży zapasu towarów oraz środków transportu i innych środków trwałych, z wyłączeniem nieruchomości, nie będą podlegały na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT wyłączeniu spod zastosowania przepisów ustawy o VAT, a w konsekwencji transakcje te będą podlegały opodatkowaniu VAT zgodnie z zasadami wynikającymi z ustawy o VAT, z zastosowaniem zasad opodatkowania właściwych dla poszczególnych składników majątkowych będących przedmiotem poszczególnych transakcji i Wnioskodawca będzie mógł obniżyć podatek należny o podatek naliczony przy tych transakcjach.


Zgodnie z art. 55(1) Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.


Obejmuje ono w szczególności:

  1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
  2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
  3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
  4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
  5. koncesje, licencje i zezwolenia;
  6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
  7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
  8. tajemnice przedsiębiorstwa;
  9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 27e VATU, ustawodawca zdefiniował „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową. Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, a tym samym aby transakcja zbycia takiego zespołu była wyłączona spod opodatkowania podatkiem od towarów i usług na mocy art. 6 VATU, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).


Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

  1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
  2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
  3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
  4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, iż definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 cyt. ustawy, zgodnie z którym, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. A zatem o zorganizowanej części przedsiębiorstwa można mówić tylko wówczas, gdy określona w ten sposób część przedsiębiorstwa może w całości stanowić przedmiot zbycia (przekazania).

Jednocześnie, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, możliwość zakwalifikowania transakcji zbycia danego zespołu składników majątkowych i niemajątkowych jako transakcji zbycia Przedsiębiorstwa lub ZCP, istnieje bez względu na to, czy zespół ten został przeniesiony na nabywcę na podstawie jednej czynności prawnej, czy został podzielony (przeprowadzony na raty) i do przeniesienia doszło na podstawie kilku czynności. Ocena szeregu transakcji przeprowadzonych pomiędzy dwoma podmiotami, pod kątem ustalenia, czy doszło do transakcji zbycia Przedsiębiorstwa, czy ZCP, powinna być całościowa, przy zastosowaniu kryteriów, o których była mowa powyżej. Z tych też powodów, dla ustalenia, czy ogół składników majątkowych i niemajątkowych, stanowiących przedmiot transakcji pomiędzy Zainteresowanym a Wnioskodawcą, stanowi Przedsiębiorstwo lub ZCP, bez znaczenia jest, że transakcje te będą przeprowadzane etapami.


Tym niemniej, zdaniem Wnioskodawcy opisany w zdarzeniu przyszłym szereg transakcji, mających za przedmiot część majątku Zainteresowanego, nie może zostać zakwalifikowany jako zbycie przedsiębiorstwa ani zorganizowanej część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e VATU.


Należy wskazać, że transakcje te nie będą obejmowały następujących składników majątkowych i niemajątkowych:

  • prawa własności nieruchomości Zainteresowanego;
  • wierzytelności Zainteresowanego, bez względu na tytuł prawny tych wierzytelności;
  • środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych Zainteresowanego;
  • praw i obowiązków wynikających z umowy o rachunek bankowy;
  • jakichkolwiek zobowiązań związanych z prowadzoną przez Zainteresowanego działalnością gospodarczą, w tym zobowiązań z tytułu gwarancji i kar umownych; to na Zainteresowanym ciążyć będzie wyłączna odpowiedzialność za te zobowiązania; w przypadku cesji praw i obowiązków wynikających z umów zawartych przez Zainteresowanego, z cesji wyłączone będą zobowiązania wymagalne na dzień przeniesienia, wynikające z tych umów;
  • ksiąg rachunkowe Zainteresowanego;
  • mogą nie obejmować części umów o pracę z pracownikami; nie dojdzie do przeniesienia regulaminów pracy i wynagradzania, Wnioskodawcę będzie posiadał własny regulamin pracy oraz wynagradzania;
  • praw do znaku towarowego Zainteresowanego;

Nie dojdzie również do przeniesienia praw i obowiązków ze wszystkich umów łączących Zainteresowanego z podmiotami trzecimi. Cześć tych umów, z uwagi na to, że Wnioskodawca będzie już związany umowami o podobnym charakterze, zostanie rozwiązana przez Zainteresowanego i nie zostaną zawarte nowe umowy przez Wnioskodawcę z tymi samymi kontrahentami co u Zainteresowanego.

Również nie dojdzie do przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umów zawartych przez Zainteresowanego w trybie ustawy o zamówieniach publicznych; Zainteresowany będzie wykonywał te umowy do czasu, aż umowy te nie wygasną wskutek upływu czasu, na jaki zostały one zawarte. Wnioskodawca nie będzie stosował również wszystkich rozwiązań stosowanych u Zainteresowanego. Wnioskodawca wypracuje i wprowadzi we wszystkich podległych mu punktach/działach własne procedury działania/polityki np. procedury korzystania z samochodów służbowych do celów służbowych, telefonów komórkowych itp.

Zdaniem Wnioskodawcy opisane powyżej wyłączenia, w transakcjach pomiędzy Wnioskodawcą a Zainteresowanym, a w szczególności wyłączenie zobowiązań, powodują, że nie będziemy mieli w analizowanym przypadku do czynienia z przeniesieniem przedsiębiorstwa, czy też zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wyłączone z transakcji składniki materialne i niematerialne nie pozwalają przyjąć, że przenoszona część majątku Zainteresowanego będzie miała zdolność do niezależnego działania gospodarczego, jako samodzielny podmiot gospodarczy. Wyłączenia te są tak daleko idące, że bez dodatkowych działań, podjętych już po przeniesieniu działalności związanej ze sprzedażą produktów elektrycznych do Wnioskodawcy, polegających m.in. na zawarciu nowych umów, wprowadzeniu własnych procedur itp. działalność prowadzona dotychczas przez Zainteresowanego nie mogłaby być w całości kontynuowana.

Powyższe stanowisko potwierdzają interpretacje, wydawane na gruncie zbliżonych stanów faktycznych. Można tu powołać:

  • interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 30 lipca 2010 r. (nr ILPP1/443-461/10-4/HW), według której: „(...) Z opisu sprawy wynika, że z przedmiotu sprzedaży zostały wyłączone: zobowiązania związane z działalnością realizowaną dotychczas przez Sprzedającego. Wyłączenie tych składników z transakcji powoduje, iż będący przedmiotem sprzedaży zespół składników majątkowych nie posiada potencjalnej zdolności do niezależnego działania gospodarczego, jako samodzielnego podmiotu gospodarczego. Wobec powyższego należy stwierdzić, że przepis art. 6 pkt 1 ustawy, nie będzie miał zastosowania w sprawie będącej przedmiotem wniosku. Przepis ten bowiem jak wyżej wskazano, odnosi się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Natomiast, fakt wydzielenia z przedmiotu sprzedaży wierzytelności, umowy licencyjnej, zobowiązań stanowi istotny element opisanego we wniosku stanu faktycznego niepozwalający uznać, iż przedmiotem transakcji było przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 k.c. lub zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, lecz składniki majątku przedsiębiorstwa, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych, tj. według właściwych stawek podatkowych lub z zastosowaniem zwolnienia, o ile takie będzie wynikało z przepisów.”
  • interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 marca 2011 r. (nr IPPP1-443-1295/10-2/BS), zgodnie z którą: „(...) Wyłączenie więc z przedmiotu aportu istotnych elementów zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w tym zobowiązań, powoduje, że czynność tę należy uznać za zbycie sumy składników majątkowych i niemajątkowych, a nie zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy. W sytuacji wnioskodawcy wykluczenie zobowiązań ze zbywanego majątku, łamie zasadę przeniesienia agregatu składników należącego do ednego podmiotu na inny podmiot.”
  • interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 maja 2010 r. (nr IPPB5/423-124/10-4/MB), zgodnie z którą: „(...) Należy stwierdzić, iż wyłączenie z masy majątkowej będącej częścią przedsiębiorstwa Wnioskodawcy - zobowiązań powoduje pozbawienie wydzielonego kompleksu majątkowego cechy zorganizowanej części przedsiębiorstwa. (...) Zdaniem organu konsekwencją finansowego wyodrębnienia majątku mającego stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest konieczne przypisanie do tego majątku również wszelkich zobowiązań związanych ze składnikami tego majątku. Zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest zatem możliwe tylko w przypadku, gdy na nabywcę zostaną przeniesione wszystkie zobowiązania wcześniej jej przypisane. W sytuacji wnioskodawcy wykluczenie części zobowiązań ze zbywanego majątku, łamie zasadę przeniesienia agregatu składników należącego do jednego podmiotu na inny podmiot.”
  • interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 lipca 2015 r. IPPP1/4512-416/15-2/MPe

Z uwagi na powyższe wnoszę o uznanie stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe w pełnym zakresie.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.


Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221) zwanej dalej „ustawą o VAT” opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).


Przez towary, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy o VAT rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.


Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).


Na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.


Przepisy ustawy o VAT oraz przepisy wykonawcze do niej nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posiłkować się definicją zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.). Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

  • oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),
  • własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
  • prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,
  • wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
  • koncesje, licencje i zezwolenia,
  • patenty i inne prawa własności przemysłowej,
  • majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
  • tajemnice przedsiębiorstwa,
  • księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przedsiębiorstwo w rozumieniu powyższego przepisu powinno więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące sobą przedsiębiorstwo w powyżej przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Ponadto, przepis art. 551 Kodeksu cywilnego wskazuje, że przedsiębiorstwo jest „zespołem składników”. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.

Ponadto ustawodawca na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT wyłączył z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa wynika z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT przez którą rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Dla uznania zbywanego majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa podstawowym wymogiem jest to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.


Na gruncie ustawy o VAT mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

  • istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
  • zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
  • składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
  • zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest dowolnym zbiorem składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, ale wyodrębnionym organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespołem tych składników, zdolnym do samodzielnej realizacji określonych zadań gospodarczych. Przy czym, organizacyjne i finansowe wyodrębnienie musi istnieć w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Nie jest wystarczające, aby zbywane składniki majątkowe utworzyły przedsiębiorstwo u nabywcy. Zbywane składniki majątkowe muszą stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa u zbywcy. Zatem zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

W świetle powyższych rozważań należy stwierdzić, że na gruncie ustawy o VAT okolicznością determinującą możliwość wyłączenia na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT stosowania przepisów ustawy o VAT określonego zespołu składników niematerialnych i materialnych jest takie ich zorganizowanie, żeby wspomniany zespół mógł służyć do prowadzenia działalności gospodarczej. Zespół składników materialnych i niematerialnych obejmować powinien elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem przepisy ustawy o VAT nie miały zastosowania do zbywanego mienia musi ono - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w jego skład muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.


Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Zainteresowany prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży hurtowej i detalicznej, artykułów elektrycznych: kabli, przewodów, rozdzielni, osprzętu, opraw, źródeł światła, LED, oświetlenia specjalistycznego itp.


Obecnie wspólnicy Zainteresowanego podjęli decyzję o koncentracji działalności związanej ze sprzedażą hurtową i detaliczną produktów elektrycznych i prowadzeniu działalności przy wykorzystaniu zasobów, doświadczenia, towarów, technologii, majątku, kadry pracowniczej itp. należących do innych podmiotów - uczestników koncentracji, którzy w ramach spółek jawnych (dalej: Spółki jawne) bądź w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (dalej: Przedsiębiorca) prowadzą działalność gospodarczą o analogicznym profilu do działalności Zainteresowanego.


Początkowo, Spółki jawne, w tym Zainteresowany oraz Przedsiębiorca sprzedadzą cały swój zapas towarów Wnioskodawcy. Sprzedaż ta będzie następować sukcesywnie w ramach poszczególnych oddziałów i punktów sprzedaży Spółek jawnych (w tym punktów sprzedaży Zainteresowanego) oraz Przedsiębiorcy. Po sprzedaży całego zapasu towarów działalność w zakresie sprzedaży produktów elektrycznych w Spółkach jawnych/Przedsiębiorcy nie będzie już dalej prowadzona i działalność w Spółkach jawnych/Przedsiębiorcy będzie wygaszana (z pewnymi wyjątkami, niedotyczącymi Zainteresowanego). Następnie, po zakupie towaru przez Wnioskodawcę od poszczególnych Spółek jawnych/Przedsiębiorcy, w celu zorganizowania sieci sprzedaży, Wnioskodawca:

  • zawrze ze Spółkami jawnymi (w tym z Zainteresowanym) oraz Przedsiębiorcą umowy najmu nieruchomości/lokali, w których dotychczas Spółki jawne i Przedsiębiorca prowadzili działalność - jeżeli nieruchomości te stanowią własność Spółek jawnych i Przedsiębiorcy; jeżeli Spółki jawne/Przedsiębiorca wynajmują od innych podmiotów nieruchomości/lokale, w których jest prowadzona ww. działalność, to wówczas nieruchomości te/lokale zostaną podnajęte przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę Spółce, albo też dojdzie do takiej zmiany umowy najmu, aby to Spółka weszła w prawa i obowiązki dotychczasowego najemcy (cesji umów) bez przejmowania zobowiązań wymagalnych wynikających z tych umów;
  • wynajmie lub wydzierżawi od Spółek jawnych/Przedsiębiorcy środki trwałe i wyposażenie wykorzystywane przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę do prowadzenia działalności w zakresie sprzedaży hurtowej produktów elektrycznych;
  • zainstaluje na dzierżawionych/wynajmowanych od Spółek jawnych/Przedsiębiorcy komputerach oprogramowanie, z którego korzysta na postawie umowy licencyjnej;
  • zakupi od Spółek jawnych/Przedsiębiorcy środki transportu; w przypadku, w którym dany środek transportu będzie stanowił przedmiot umowy leasingu, Spółka jawna/Przedsiębiorca będzie wynajmowała Wnioskodawcy dany środek transportu;
  • oznakuje wynajmowane punkty sprzedaży własnym logiem, usuwając loga Spółek jawnych oraz Przedsiębiorcy; jedynym wyjątkiem będą dotychczasowe siedziby Spółek jawnych oraz Przedsiębiorcy;
  • na tych budynkach będą znajdowały się zarówno logo Wnioskodawcy oraz Spółek jawnych/Przedsiębiorcy, tym niemniej Wnioskodawca nie będzie wykorzystywał loga Spółek jawnych/Przedsiębiorcy w prowadzonej działalności gospodarczej;
  • sprzedaż towarów, a także obsługa sieci sprzedaży w przejętych punktach sprzedaży, będzie prowadzona przez pracowników zatrudnionych w Spółkach jawnych/Przedsiębiorcy, którzy będą wykonywali poszczególne czynności na rzecz Wnioskodawcy (na podstawie zawartej między Spółką a Spółką jawną/Przedsiębiorcą umowy o świadczenie usług) albo też pracownicy ci rozwiążą stosunek pracy z dotychczasowymi pracodawcami i zostaną zatrudnieni u Wnioskodawcy; niewykluczone, że z częścią pracowników umowy o pracę zostaną rozwiązane, bez zatrudniania u Wnioskodawcy (nie można tego na tym etapie przesądzić); nie dojdzie do przeniesienia regulaminów pracy i wynagradzania, Wnioskodawca będzie posiadał własny regulamin pracy oraz wynagradzania; zmieni się również sposób podejmowania decyzji i polityka zarządzania;

jeżeli chodzi o poszczególne umowy (inne niż z pracownikami), to:

  • umowy te albo zostaną rozwiązane przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę lub wygasną i nie zostaną przedłużone przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę - jeżeli z uwagi na przeniesienie działalności do Wnioskodawcy umowy te nie będą Spółkom jawnym/Przedsiębiorcy potrzebne;
  • albo zostaną rozwiązane za porozumieniem stron przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę i zostaną zawarte nowe umowy z tymi samymi kontrahentami przez Wnioskodawcę,
  • albo Spółki jawne/Przedsiębiorca należności wynikające z tych umów (abonament telefoniczny, opłaty za media, opłaty za ochronę mienia) będą, na podstawie porozumień/umów zawartych pomiędzy Spółkami jawnymi/Przedsiębiorcą i Wnioskodawcą, refakturowały na Wnioskodawcę, z tym zastrzeżeniem, że Wnioskodawca nie będzie odpowiadał za płatność tych należności wobec kontrahentów Spółek jawnych/Przedsiębiorcy, a jedynie wobec Spółek jawnych/Przedsiębiorcy;
  • niewykluczone, że dojdzie również do cesji praw i obowiązków na Wnioskodawcę wynikających z poszczególnych umów, jednakże Wnioskodawca nie przejmie żadnych wymagalnych na moment cesji zobowiązań Spółek jawnych/Przedsiębiorcy wobec kontrahentów; Docelowo (w późniejszym czasie od zakupu samych zapasów towarów i rozpoczęcia prowadzenia własnej działalności w dotychczasowych punktach sprzedaży/oddziałach Spółek jawnych i Przedsiębiorcy) Wnioskodawca kupi od Spółek jawnych/Przedsiębiorcy środki trwałe oraz wyposażenie, związane z funkcjonowaniem danego oddziału/punktu sprzedaży, z wyłączeniem nieruchomości.

Ostateczna lista składników majątkowych sprzedawanych przez poszczególne Spółki jawne/Przedsiębiorcę Wnioskodawcy oraz umów przejmowanych przez Wnioskodawcę może być pomiędzy stronami doprecyzowywana w ramach uzgodnień.


Należy wskazać, że Wnioskodawca na żadnym etapie procesu koncentracji nie przejmie od Spółek jawnych/Przedsiębiorcy: praw do korzystania ze znaków towarowych Spółek jawnych/Przedsiębiorcy, jakichkolwiek zobowiązań, w tym zobowiązań z tytułu gwarancji i kar umownych, kredytów oraz umów najmu, wierzytelności związanych z prowadzoną przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę działalnością, ksiąg rachunkowych Spółek jawnych/Przedsiębiorcy, środków pieniężnych Spółek jawnych/Przedsiębiorcy, praw i obowiązków wynikających z umów rachunków bankowych posiadanych przez Spółki jawne/Przedsiębiorcę. Nie dojdzie również do nabycia przez Wnioskodawcę nieruchomości stanowiących własność Spółek jawnych i Przedsiębiorcy.

Wnioskodawca wypracuje i wprowadzi we wszystkich podległych mu punktach/działach własne procedury działania/polityki np. procedury korzystania z samochodów służbowych do celów służbowych, telefonów komórkowych itp. Możliwe, że procedury te będą zbliżone do procedur obowiązujących w Spółkach jawnych/Przedsiębiorcy.


W przypadku Zainteresowanego cały proces przenoszenia działalności związanej ze sprzedażą artykułów elektrycznych i energoelektrycznych do Wnioskodawcy będzie wyglądał następująco:

  • z poszczególnych punktów sprzedaży zostanie sprzedany cały towar Zainteresowanego do Wnioskodawcy;
  • następnie Zainteresowany wynajmie Wnioskodawcy stanowiące jego własność nieruchomości, w których prowadzi działalność w zakresie sprzedaży hurtowej i detalicznej artykułów elektrycznych. Jeżeli chodzi o nieruchomości, które Zainteresowany wynajmuje na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, to albo te nieruchomości podnajmie Wnioskodawcy, albo umowę te zostaną rozwiązane przez Zainteresowanego i Wnioskodawca zawrze nowe umowy, albo nastąpi cesja praw i obowiązków wynikających z tych umów na rzecz Wnioskodawcy, bez przenoszenia na Wnioskodawcę wymagalnych zobowiązań z tytułu tych umów;
  • Zainteresowany wynajmie/wydzierżawi Wnioskodawcy środki trwałe oraz wyposażenie, które docelowo zostanie sprzedane Wnioskodawcy (za wyjątkiem nieruchomości, których Wnioskodawca nie nabędzie);
  • Wnioskodawca zainstaluje na wynajętych/wydzierżawionych komputerach od Zainteresowanego oprogramowanie, z którego korzysta na postawie umowy licencyjnej;
  • Wnioskodawca kupi od Zainteresowanego środki transportu związane z prowadzoną działalnością gospodarczą;
  • Wnioskodawca oznakuje budynki które wynajmuje od Zainteresowanego lub które wynajmuje od innych podmiotów własnym logiem, usuwając logo, stanowiące znak towarowy Zainteresowanego na tych budynkach, z wyjątkiem budynku stanowiącego siedzibę Zainteresowanego - na tym budynku logo Zainteresowanego pozostanie, ale Wnioskodawca nie będzie korzystał z tego loga;
  • pracownicy Zainteresowanego świadczący pracę w poszczególnych działach Zainteresowanego, będą wykonywać czynności w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy albo pracownicy Ci rozwiążą stosunek pracy z Zainteresowanym i zostaną zatrudnieni u Wnioskodawcy - kwestia ta nie została jeszcze przesądzona; nie dotyczy to wszystkich pracowników - z częścią pracowników umowy o pracę zostaną rozwiązane, bez zatrudniania u Wnioskodawcy;
  • jeżeli chodzi o poszczególne umowy, poza opisanymi powyżej, to w przypadku większości umów należności z nich wynikające (abonament telefoniczny, opłaty za media, opłaty za ochronę mienia) Zainteresowany będzie, na podstawie porozumienia zawartego z Wnioskodawcą, refakturował na Wnioskodawcę, z tym zastrzeżeniem, że Wnioskodawca nie będzie odpowiadał za płatność tych należności wobec kontrahentów Zainteresowanego, a jedynie wobec Zainteresowanego. W przypadku innych umów, które będą niezbędne do prowadzenia działalności przez Wnioskodawcę,

Wnioskodawca zawrze nowe umowy z dotychczasowymi kontrahentami Zainteresowanego lub dojdzie do cesji praw i obowiązków na Wnioskodawcę wynikających z poszczególnych umów, jednakże Wnioskodawca nie przejmie żadnych wymagalnych na moment cesji zobowiązań Zainteresowanego w stosunku do kontrahentów; część umów zostanie rozwiązana przez Zainteresowanego lub wygasną i nie zostaną przedłużone przez Zainteresowanego - jeżeli z uwagi na przeniesienie działalności do Wnioskodawcy umowy te nie będą Zainteresowanemu potrzebne;

  • jeżeli chodzi o umowy, które zostały zawarte przez Zainteresowanego w trybie ustawy o zamówieniach publicznych, to z uwagi na ich charakter, Zainteresowany będzie wykonywał te umowy przez czas określony w tych umowach, bez przenoszenia praw i obowiązków wynikających z tych umów na Wnioskodawcę;
  • Zainteresowany nie przeniesie na Wnioskodawcę części umów zawartych z kontrahentami, praw do korzystania ze znaku towarowego Zainteresowanego, jakichkolwiek zobowiązań, w tym zobowiązań z tytułu gwarancji i kar umownych, oraz umów najmu, wierzytelności związanych z prowadzoną przez Zainteresowanego działalnością, ksiąg rachunkowych Zainteresowanego, środków pieniężnych Zainteresowanego, praw i obowiązków wynikających z umów rachunków bankowych posiadanych przez Zainteresowanego. Nie dojdzie również do nabycia przez Wnioskodawcę nieruchomości stanowiących własność Zainteresowanego;
  • Wnioskodawca oraz Zainteresowany przez pewien okres czasu będą wspólnie, w ramach konsorcjum, startować w przetargach na wykonywanie zamówień w trybie ustawy o zamówieniach publicznych, ponieważ Wnioskodawca, z uwagi na krótki okres prowadzenia działalności w zakresie sprzedaży produktów elektrycznych, na ten moment nie jest w stanie spełnić wszystkich warunków, pozwalających mu na udział w przetargach jako samodzielny podmiot.

W świetle przywołanych przepisów i przedstawionych okoliczności sprawy należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że przedmiotowa transakcja dostawy składników majątkowych i niemajątkowych nie będzie zbyciem przedsiębiorstwa, ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Nie dojdzie więc do zastosowania wyłączenia spod przedmiotowego zakresu opodatkowania podatkiem VAT przewidzianego w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Jak wynika z opisu sprawy planowana transakcja nie obejmuje istotnych składników majątkowych służących do prowadzenia działalności gospodarczej, o których mowa w art. 551 Kodeksu Cywilnego. W analizowanej sytuacji nie można więc uznać, że przedmiot transakcji będzie stanowił przedsiębiorstwo Zainteresowanego. Transakcji nie będzie towarzyszył transfer składników, wchodzących w skład normatywnej definicji przedsiębiorstwa i determinujących funkcjonowanie przedsiębiorstwa Zainteresowanego. W szczególności, jak wskazał Wnioskodawca w ramach transakcji Zainteresowany nie przeniesie na Wnioskodawcę m.in.: praw do korzystania ze znaków towarowych, jakichkolwiek zobowiązań, w tym zobowiązań z tytułu gwarancji i kar umownych, kredytów oraz umów najmu, wierzytelności związanych z prowadzoną działalnością, ksiąg rachunkowych, środków pieniężnych, praw i obowiązków wynikających z umów rachunków bankowych. Nie dojdzie również do nabycia przez Wnioskodawcę nieruchomości stanowiących własność Zainteresowanego.

Zatem opisanego przedmiotu transakcji nie można uznać za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, ponieważ nie stanowi on zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych, o którym mowa w tym przepisie pozwalającego na samodzielne realizowanie celów gospodarczych, bez angażowania innych, własnych zasobów Wnioskodawcy.

Opisany przedmiot transakcji nie będzie również stanowił zorganizowanej części przedsiębiorstwa ze względu na niespełnienie przesłanek zawartych w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT. Wnioskodawca wskazał, że w przedmiotowa transakcja nie będzie obejmować jakichkolwiek zobowiązań związanych z prowadzoną przez Zainteresowanego działalnością gospodarczą, w tym zobowiązań z tytułu gwarancji i kar umownych, to na Zainteresowanym będzie ciążyć wyłączna odpowiedzialność za te zobowiązania. Z cesji praw i obowiązków wynikających z umów zawartych przez Zainteresowanego wyłączone będą zobowiązania wymagalne na dzień przeniesienia, wynikające z przeniesienia tych umów. Nie zostaną również przeniesione składniki majątkowe i niemajątkowe związane z działami prefabrykacji oraz wykonawstwa. Wnioskodawca wskazał, że wyłączone z transakcji składniki materialne i niematerialne nie pozwalają przyjąć, że przenoszona część majątku Zainteresowanego będzie miała zdolność do niezależnego działania gospodarczego, jako samodzielny podmiot gospodarczy. Wnioskodawca wskazał, że bez dodatkowych działań, podjętych po przeniesieniu działalności związanej ze sprzedażą produktów elektrycznych do Wnioskodawcy (polegających m.in. na zawarciu nowych umów, wprowadzeniu własnych procedur) działalność prowadzona dotychczas przez Zainteresowanego nie mogłaby być w całości kontynuowana. Zatem, przenoszone na Wnioskodawcę składniki nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, gdyż same w sobie nie posiadają potencjalnej zdolności do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy. Wnioskodawca nie będzie mógł tylko i wyłącznie w oparciu o te składniki prowadzić działalności gospodarczej.

Zatem, pozostawienie poza zakresem transakcji przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego elementów działalności gospodarczej Zainteresowanego pozbawia przedmiot transakcji zdolności do samodzielnej realizacji zadań gospodarczej. Dopiero w gestii Wnioskodawcy będzie leżało takie ich zorganizowanie i dodanie nowych składników, aby mogły być wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej.

W konsekwencji, skoro przedmiot planowanej transakcji nie będzie stanowił ani przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa jego dostawa nie będzie podlegała wyłączeniu z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Tym samym, transakcja dostawy składników majątkowych i niemajątkowych będzie stanowiła czynność objętą przedmiotowym zakresem opodatkowania określoną w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, podlegającą opodatkowaniu według właściwej stawki podatku VAT.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221), zwanej dalej „ustawą o VAT”, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.


W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.


Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak wynika z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.


W świetle art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.


Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.


Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.


Aby zatem podatnik mógł obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z dokonanych zakupów, zakupy te muszą być związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych, przy czym związek ten powinien mieć charakter bezsporny.


Mając na uwadze zaprezentowany opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że jeżeli zakupione składniki majątkowe i niemajątkowe będą służyły celom wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT należy stwierdzić, że Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dotyczących zakupu ww. składników majątkowych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że składniki majątkowe i niemajątkowe będące przedmiotem dostawy na rzecz Wnioskodawcy będą służyły czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT, bowiem Wnioskodawca będzie wykorzystywał ww. składniki majątkowe i niemajątkowe do prowadzenia własnej działalności gospodarczej opodatkowanej. Ponadto, Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Tym samym, Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w całości należało uznać za prawidłowe.


Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj