Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL2-2.4012.113.2017.2.AD
z 4 sierpnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 kwietnia 2017 r. (data wpływu 26 kwietnia 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 czerwca 2017 r. (data wpływu 3 lipca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu opodatkowania usług najmu lokalu użytkowego oraz prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu opodatkowania usług najmu lokalu użytkowego oraz prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego. Wniosek uzupełniono w dniu 3 lipca 2017 r. o doprecyzowanie przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego oraz o uiszczenie brakującej opłaty.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Sprawa dotyczy prywatnego najmu lokalu użytkowego, który jest współwłasnością rodzinną. 75% udziałów należy do Wnioskodawcy, a 15% do syna Wnioskodawcy. Zainteresowany jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Syn jest pełnoletni, prowadzi działalność gospodarczą podmiotowo zwolnioną z VAT. Umowa najmu lokalu jest zawarta przez Wnioskodawcę, na podstawie upoważnienia do władania nieruchomością. Pełnomocnictwo to upoważnia Wnioskodawcę do samodzielnego władania, w tym w imieniu syna „udziałem w nieruchomości”, a w szczególności, ale nie wyłącznie, do samodzielnego podejmowania wszelkich decyzji w zakresie władania nieruchomością, w tym z przeznaczeniem na cele budowlane, zawieranie umów najmu, dzierżawy i osobistego pobierania z tego tytułu wszelkich pożytków oraz zawierania wszelkich innych umów dotyczących dysponowania nieruchomością, pełnomocnictwo zostało udzielone na czas nieokreślony.

Wnioskodawca prowadzi dokumentację oraz resztę spraw związanych z wynajmem. Pieniądze za wynajem wpływają na rachunek bankowy Zainteresowanego. Czynności najmu faktycznie wykonuje Wnioskodawca, syn nie bierze w tym żadnego udziału. Faktury zakupowe związane z najmem dokumentują wydatki związane z najmem, np. wydatki za energię elektryczną, gaz, wodę i ścieki, wywóz śmieci, koszty remontów przedmiotu najmu (materiały i usługi). Faktury zakupowe wystawione są na Wnioskodawcę i on ponosi wydatki z tego tytułu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku z dnia 25 czerwca 2017 r.)

1. Czy dopuszczalne jest wystawienie faktur tylko przez Wnioskodawcę na całą kwotę należną za wynajem?
2. Czy dopuszczalne jest odliczenie całej kwoty VAT od faktur zakupowych dokumentujących koszty związane z wynajmem?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Dopuszczalne jest wystawienie faktur tylko przez Wnioskodawcę na całą kwotę należną za wynajem, ponieważ to Wnioskodawca dysponuje pieniędzmi za wynajem (wpływają na rachunek bankowy Wnioskodawcy) oraz Wnioskodawca wykonuje czynności wynajmu, syn nie bierze udziału w wykonywaniu wynajmu oraz nie otrzymuje z tego tytułu pieniędzy.

Ad. 2

W przypadku opodatkowania całości sprzedaży podatkiem VAT (wystawienie faktur przez czynnego podatnika VAT) dopuszczalne jest odliczenie całości podatku VAT od faktur kosztowych dotyczących kosztów związanych ze sprzedażą opodatkowaną VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z poźn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W art. 15 ust. 1 ustawy wskazano, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – na mocy art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl przepisu art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.), własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Z kolei zgodnie z art. 196 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.

Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kodeksu cywilnego). Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Natomiast z przepisu art. 206 Kodeksu cywilnego, wynika, że każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem każdy ze współwłaścicieli ma uprawnienie do bezpośredniego korzystania z rzeczy wspólnej. Może posiadać całą rzecz i korzystać z całej rzeczy. Identyczne uprawnienia przysługują pozostałym współwłaścicielom.

Jednocześnie zgodnie z art. 207 Kodeksu cywilnego, pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Jak stanowi art. 106a ustawy, przepisy Działu XI, Rozdział 1 – Faktury, stosuje się do:

1. sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów;
2. dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:
   1. państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
   2. państwa trzeciego.
   
   

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy – podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106e ust. 1 ustawy, faktura powinna zawierać:

1. datę wystawienia;
2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku;
13. sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15. kwotę należności ogółem (…).
    
    

Jak stanowi art. 106g ust. 1 ustawy, faktury wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, a drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży.

Podkreślić również należy, że zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy, podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

Z powyższych przepisów wynika, że faktura VAT jest dokumentem wystawianym przez podatnika w celu potwierdzenia wykonanych przez niego czynności. W przypadku współwłasności danego towaru (np. nieruchomości) należy uznać, że podatnikiem, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, jest każdy ze współwłaścicieli odrębnie, dysponujący określonym udziałem w nieruchomości. Należy zwrócić uwagę na literalne brzmienie cytowanego wyżej przepisu art. 106e ust. 1 pkt 3, w którym ustawodawca wskazał, że faktura winna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika (a nie podatników) i nabywcy. Ponadto faktura powinna zawierać również numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku (art. 106e ust. 1 pkt 4 ustawy). W sytuacji, gdy Wnioskodawca zarejestrowany jako czynny podatnik VAT jest współwłaścicielem lokalu użytkowego na zasadach współwłasności w części ułamkowej, wszystkie prawa i obowiązki wynikające z ustawy oraz przepisów wykonawczych do niej, powinien realizować odrębnie, a w deklaracji VAT wykazać wartość sprzedaży i podatek należny z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług związanych z tym lokalem użytkowym we właściwej części, tj. w wysokości odpowiadającej posiadanemu udziałowi.

Istotnym w przedmiotowej sprawie jest, że Wnioskodawca zawarł umowę najmu na podstawie upoważnienia do władania całą nieruchomością. W konsekwencji Zainteresowany wykonuje czynności w odniesieniu części przedmiotowego lokalu (której to części właścicielem jest syn) w oparciu o Pełnomocnictwo i dokonuje tego „w imieniu syna”.

Wskazać w tym miejscu należy, że pełnomocnictwo jest dokumentem uprawniającym do działania w czyimś imieniu, nie jest natomiast dokumentem stanowiącym tytuł prawny do lokalu. Tym samym, Wnioskodawca nie może wystawić faktur na całą kwotę należną za wynajem, gdyż w odniesieniu do udziału syna działa wyłącznie w charakterze Pełnomocnika.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że w sytuacji gdy Wnioskodawca jest współwłaścicielem lokalu użytkowego na zasadach współwłasności w części ułamkowej (75% udziału) – a w stosunku do pozostałej części, którą dysponuje jedynie na podstawie Pełnomocnictwa – nie może on wystawić faktury VAT na całą kwotę należną za wynajem tego lokalu, a jedynie w zakresie posiadanego udziału w lokalu użytkowym, tj. 75%.

Odnosząc się do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki związane z najmem lokalu użytkowego wskazać należy, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W świetle tego przepisu w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
   
   

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W tym miejscu należy zauważyć, że część lokalu użytkowego jest własnością syna Wnioskodawcy na podstawie współwłasności ułamkowej. Powoduje to, że syn jako współwłaściciel (odrębny podmiot prawa) ma względem swego udziału w lokalu użytkowym pozycję wyłącznego właściciela i może nim samodzielnie rozporządzać. Oznacza to, że Wnioskodawca – mimo posiadanego pełnomocnictwa – wykorzystuje do prowadzonej działalności jedynie swoją część lokalu użytkowego. Zatem nie można uznać, że ponoszone wydatki związane z najmem, np. wydatki za energię elektryczną, gaz, wodę i ścieki, wywóz śmieci, koszty remontów przedmiotu najmu (materiały i usługi) są związane wyłącznie z działalnością Wnioskodawcy. Związek z działalnością opodatkowaną Wnioskodawcy (najem lokalu użytkowego) występuje jedynie w części odnoszącej się do posiadanego przez Wnioskodawcę udziału.

Wskazać należy, że kwestia prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dotyczących kosztów związanych z wynajmem lokalu jest związana bezpośrednio z wcześniejszą analizą w interpretacji, zgodnie z którą, czynności opodatkowane (wynajem lokalu) prowadzi nie tylko Wnioskodawca ale również jego syn, ponieważ Wnioskodawca w stosunku do części lokalu, którego właścicielem jest syn działa jedynie jako Pełnomocnik. W konsekwencji prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje Wnioskodawcy jedynie w części odnoszącej się do posiadanego przez niego udziału w lokalu użytkowym.

Podsumowując, w sytuacji gdy Wnioskodawca jest współwłaścicielem lokalu użytkowego na zasadach współwłasności w części ułamkowej nie przysługuje mu prawo do odliczenia całej kwoty podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących zakupy związane z wynajmem. Wnioskodawcy przysługuje ww. prawo jedynie w części odnoszącej się do posiadanego przez niego udziału w lokalu użytkowym (tj. 75%).

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.