Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.206.2017.1.KK
z 1 września 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 27 lipca 2017 r. (data wpływu 31 lipca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 lipca 2017 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 27 lutego 2017 r. Wnioskodawczyni, wdowa po zmarłym …, sprzedała objęte księgą wieczystą nr …, niezabudowane działki gruntu: nr 41/18 o powierzchni 0,0675 ha, nr 41/19 o powierzchni 0,0671 ha, nr 41/22 o powierzchni 0,0685 ha, nr 41/23 o powierzchni 0,0682 ha, o łącznym obszarze 0,2713 ha, za łączną kwotę 370 000 zł (akt notarialny Repertorium nr ….). Sprzedaż ww. nieruchomości nie odbywała się w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni nabyła udział w ww. nieruchomości w następujący sposób. Będąc w związku małżeńskim, nie posiadając dzieci, w dniu 6 maja 2002 r. zawarła umowę małżeńską nr 1499/02, w której Wnioskodawczyni oraz mąż oświadczyli, że rozszerzają wspólność ustawową małżeńską na majątek nabyty w czasie trwania związku małżeńskiego przez któregokolwiek z nich z tytułu darowizny. Do takiego majątku nabytego już przez …. należała zabudowana nieruchomość położona …. przy ulicy …., pod numerem 137, w dzielnicy …., o obszarze 1 ha 12 arów 15 metrów kwadratowych, dla której Sąd Rejonowy dla …. XVI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr KW ….. Na podstawie ww. umowy małżeńskiej, dokonano wpisu w KW nr …. Wnioskodawczyni wraz z mężem, na prawach wspólności ustawowej, jako współwłaścicieli nieruchomości objętej tą księgą wieczystą. Po śmierci …., która miała miejsce w dniu 25 stycznia 2016 r., na podstawie testamentu zawartego w formie aktu notarialnego Repertorium A nr …., sporządzonego w dniu 6 maja 2002 r., w którym to …. do całego spadku powołuje Wnioskodawczynię, spadek po zmarłym nabyła wprost żona w dniu 10 marca 2016 r. (akt poświadczenia dziedziczenia nr ….). Nabycie przez Wnioskodawczynię spadku po zmarłym mężu było zwolnione z podatku od spadków i darowizn, co wynika z zaświadczenia wydanego w dniu 30 marca 2016 r. z upoważnienia Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego …..

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy dochód uzyskany przez Wnioskodawczynię ze sprzedaży niezabudowanego gruntu o powierzchni 0,2713 ha, stanowiącego działki nr: 41/18, 41/19, 41/22, 41/23, podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w związku z tym, że przedmiotowe działki stały się Jej własnością po zawarciu rozszerzonej umowy małżeńskiej, od chwili zawarcia wyżej wymienionej umowy do momentu sprzedaży minęło 14 lat. Zatem, sprzedaż nastąpiła po upływie 5 lat od momentu nabycia i Wnioskodawczyni nie musi płacić podatku dochodowego od przychodu ze sprzedaży działek w części odziedziczonych po mężu. Wnioskodawczyni nabyła prawo do własności ww. działek gruntu w chwili zawarcia umowy małżeńskiej i nie może nabyć go powtórnie po śmierci męża.

Wnioskodawczyni wskazuje, że potwierdzeniem słuszności Jej stanowiska jest orzecznictwo. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt …., stwierdził, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu, jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków. Naczelny Sąd Administracyjny nie kwestionował tego, że na skutek śmierci jednego z małżonków dochodzi do dziedziczenia, stwierdził jednak, że nie powoduje to ponownego nabycia, a tylko przekształcenie prawa już nabytego.

Wnioskodawczyni podnosi, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 maja 2015 r., sygn. akt II FSK 2342/14, stwierdził m.in., że „skoro z uwagi na wspólność majątkową nie można wyodrębnić udziałów, które skarżący oraz odrębnie jego żona posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można przyjąć, że pięcioletni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f, biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku”. Powyższy pogląd NSA został w pełni podzielony przez WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 7 września 2015 r., wydanym w wyniku skargi na interpretację Ministra Finansów.

Wnioskodawczyni stwierdza, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 8 grudnia 2011 r., sygn. akt II FSK 1101/10, wskazywał, że uproszczeniem jest przyjęcie, że małżonek - spadkobierca dwukrotnie nabywa nieruchomość, pierwszy raz w chwili zakupu nieruchomości wraz z małżonkiem, z którym łączyła go wspólność majątkowa i drugi raz w wyniku dziedziczenia po śmierci tego współmałżonka.

Wnioskodawczyni wskazuje, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1177/13, stwierdził: „skoro z uwagi na wspólność majątkową nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia mieszkania w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin uprawniający do niepłacenia podatku od sprzedaży tej nieruchomości, biegnie od daty nabycia tej nieruchomości w drodze spadku”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 27 lutego 2017 r. Wnioskodawczyni sprzedała objęte księgą wieczystą nr …. niezabudowane działki gruntu: nr 41/18 o powierzchni 0,0675 ha, nr 41/19 o powierzchni 0,0671 ha, nr 41/22 o powierzchni 0,0685 ha, nr 41/23 o powierzchni 0,0682 ha, o łącznym obszarze 0,2713 ha, za kwotę 370 000 zł. Wnioskodawczyni, będąc w związku małżeńskim, nie posiadając dzieci, w dniu 6 maja 2002 r. zawarła umowę małżeńską, w której Wnioskodawczyni wraz z mężem oświadczyli, że rozszerzają wspólność ustawową małżeńską na majątek nabyty w czasie trwania związku małżeńskiego przez któregokolwiek z nich z tytułu darowizny. Do takiego majątku nabytego przez męża Wnioskodawczyni należała zabudowana nieruchomość o obszarze 1 ha 12 arów 15 metrów kwadratowych. Na podstawie ww. umowy małżeńskiej, dokonano wpisu w KW nr … małżonków, na prawach wspólności ustawowej, jako współwłaścicieli nieruchomości objętej tą księgą wieczystą. Po śmierci męża, która miała miejsce w dniu 25 stycznia 2016 r., na podstawie testamentu, Wnioskodawczyni nabyła całość spadku.

W związku z przedstawionym opisem wyjaśnić należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw. Zatem poprzez „nabycie” należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według Kodeksu cywilnego nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem, aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Zdaniem Sądu, przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć, każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Jak wskazano powyżej, moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określany jest zgodnie z normami prawa cywilnego. Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.) umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Przy czym, umowa zobowiązująca do przeniesienia prawa własności nieruchomości powinna być dla jej ważności zawarta w formie aktu notarialnego, zgodnie z art. 158 ww. Kodeksu.

Stosownie do art. 922 Kodeksu cywilnego, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o nabyciu spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W celu ustalenia momentu nabycia własności nieruchomości należy odnieść się również do przepisów regulujących stosunki majątkowe małżeńskie.

Wyjaśnić należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682).

Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością - art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Stosownie do art. 50 § 1 zd. 1 ww. Kodeksu, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z powyższego wynika zatem, że wspólność małżeńska jest szczególnym rodzajem współwłasności - tzw. „współwłasność łączna”. Jest to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej i obejmuje cały zbiór praw majątkowych, takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności. Współwłasność łączna, w tym wypadku wspólność majątkowa, różni się od ułamkowej tym, że nie można w niej określić ilości udziałów każdego współwłaściciela.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że skoro wspólność małżeńska jest szczególnym rodzajem współwłasności – jest to wspólność bezudziałowa, w trakcie trwania której nie jest możliwe wyodrębnienie przypadającego każdemu z małżonków udziału w nieruchomości lub prawie majątkowym podczas pierwotnego, wspólnego jej nabycia, to tym samym każdy z małżonków, a zatem również Wnioskodawczyni, nabyła w całości własność nieruchomości już w 2002 r. w drodze zawarcia umowy rozszerzającej małżeńską wspólność majątkową, w wyniku której prawo własności nieruchomości zostało nabyte do majątku wspólnego małżonków. W konsekwencji, od tej daty należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w uchwale NSA z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której Sąd wskazał, że: „Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a - c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków”.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że odpłatne zbycie przez Wnioskodawczynię nieruchomości (czterech działek) nabytych w 2002 r. do majątku wspólnego małżonków, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na fakt, że od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tych nieruchomości przez Wnioskodawczynię upłynął pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, sprzedaż tych nieruchomości nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ….., w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.