Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.88.2017.2.BB
z 11 września 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 05 lipca 2017 r. (data wpływu – 05 lipca 2017 r.), uzupełnionym 28 sierpnia 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia udziału w nieruchomości w drodze zasiedzenia – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 05 lipca 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia udziału w nieruchomości w drodze zasiedzenia. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym w piśmie z 18 sierpnia 2017 r., znak: 0111-KDIB4.4015.88.2017.1.BB, wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 28 sierpnia 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W Sądzie Rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania Wnioskodawczyni toczy się obecnie postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia udziału wynoszącego 32% w nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego o pow. 2,56 ha. Zgodnie z wnioskiem zasiedzenie nastąpiło w dniu 02 października 2008 r. Sprawa sądowa jest w toku.

Opisywana nieruchomość była użytkowana najpierw przez rodziców Wnioskodawczyni, którzy z niej korzystali od lat 70-tych. Rodzice zmarli kolejno w roku 1991 (ojciec) i 1999 (matka). Wnioskodawczyni jest ich następczynią prawną, dział spadku nastąpił 03 lutego 2009 roku.

W odpowiedzi na wezwanie Wnioskodawczyni wskazała, że udział w opisywanej we wniosku nieruchomości w momencie określenia daty zasiedzenia wszedł w skład prowadzonego już przez Wnioskodawczynię gospodarstwa rolnego o powierzchni 12 ha – czyli powiększył prowadzone gospodarstwo.

Ponadto na gruntach tych znajdują się budynki mieszkalne oraz gospodarcze, które od 2008 roku po dzień dzisiejszy są gruntownie remontowane. Jednak należy nadmienić, że ich sytuacja prawna nie jest jasna, gdyż budynki te, mimo współwłasności, zgodnie z aktami notarialnymi poprzedników prawnych zostały zakupione niezależnie od gruntów – jednak nie zostały dla nich założone odrębne księgi wieczyste.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy obowiązek podatkowy następuje z dniem zasiedzenia czy uprawomocnienia się wyroku?
2. Jeśli tak, to kto jest płatnikiem podatku – Wnioskodawczyni jako następca prawny czy jej zmarli rodzice. Jeśli oni to czy Wnioskodawczyni musi składać deklarację podatkową?
3. Jeśli nie, to czy Wnioskodawczyni może skorzystać ze zwolnienia z podatku na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni należy przyjąć, że obowiązek podatkowy powstał z dniem nabycia przez nią nieruchomości, czyli z dniem zasiedzenia i z tym dniem powstaje obowiązek podatkowy. Tym samym Wnioskodawczyni przysługuje zwolnienie z płatności podatku na podstawie przepisów obowiązujących w 2008 roku, które nie wymagają od podatnika posiadania gospodarstwa rolnego nie mniejszego niż 11 ha i nie większego niż 300 ha.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na wstępie Organ pragnie zaznaczyć, że ponieważ opisane we wniosku nabycie, nastąpi – jak zostało wskazane we wniosku – w dacie 02 października 2008 r., w niniejszej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r., Nr 142, poz. 1514, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze zasiedzenia – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Stosownie do regulacji zawartych w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania. W tym przypadku nie stosuje się przepisu dotyczącego kwoty wolnej od opodatkowania na podstawie zaliczenia nabywcy do odpowiedniej grupy podatkowej, bowiem art. 9 ust. 1, który stanowi o tejże kwocie wolnej nie ma – na mocy powołanego art. 15 ust. 2 ww. ustawy – w tym przypadku zastosowania.

Zgodnie z art. 17a ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „zasiedzenie”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459, ze zm.).

Stosownie do treści art. 172 Kodeksu cywilnego, posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

W myśl art. 176 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza (art. 176 § 2 Kodeksu cywilnego).

Zasiedzenie jest tzw. instytucją dawności, służącą korygowaniu rzeczywistego stanu posiadania ze stanem prawnym. Prowadzi ono do nabycia przez posiadacza własności na skutek długotrwałego posiadania przez niego rzeczy, czemu towarzyszy utrata własności przez dotychczasowego właściciela, który w przeszłości utracił posiadanie rzeczy. Poprzez zasiedzenie można nabyć własność rzeczy ruchomych i nieruchomych, udziału we współwłasności, prawa użytkowania wieczystego, służebność gruntową.

Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. Na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego; jest więc ono pierwotnym sposobem nabycia prawa podmiotowego. Skutkiem zasiedzenia jest zatem pierwotne nabycie własności przez posiadacza, który może wystąpić do sądu z wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia. Samo nabycie własności następuje z mocy samego prawa, a orzeczenie stwierdzające nabycie własności przez zasiedzenie ma jedynie charakter deklaratywny.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, iż w Sądzie Rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania Wnioskodawczyni toczy się obecnie postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia udziału wynoszącego 32% w nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego o pow. 2,56 ha . Zgodnie z wnioskiem zasiedzenie nastąpiło w dniu 02 października 2008 r. Sprawa sądowa jest w toku.

Opisywana nieruchomość była użytkowana najpierw przez rodziców Wnioskodawczyni, którzy z niej korzystali od lat 70-tych. Rodzice zmarli kolejno w roku 1991 (ojciec) i 1999 (matka). Wnioskodawczyni jest ich następczynią prawną, dział spadku nastąpił 03 lutego 2009 roku. Udział w opisywanej we wniosku nieruchomości w momencie określenia daty zasiedzenia wszedł w skład prowadzonego już gospodarstwa rolnego o powierzchni 12 ha prowadzonego przez Wnioskodawczynię – czyli powiększył prowadzone gospodarstwo. Na gruntach będących przedmiotem zasiedzenia znajdują się budynki mieszkalne oraz gospodarcze. Wnioskodawczyni we własnym stanowisku wskazała, że w jej ocenie obowiązek podatkowy powstał z dniem nabycia przez nią nieruchomości, czyli z dniem zasiedzenia.

Z takim stanowiskiem Wnioskodawczyni nie można się zgodzić. Jak wynika z cytowanego wcześniej art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze zasiedzenia – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie.

Z powyższego przepisu wprost wynika, że obowiązek podatkowy nie powstaje w dacie nabycia w drodze zasiedzenia, lecz z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego to zasiedzenie. Jeżeli zatem Sąd wyda orzeczenie o nabyciu przez Wnioskodawczynię udziału w nieruchomości w drodze zasiedzenia – to z chwilą uprawomocnienia się tego orzeczenia powstanie dla Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy z tytułu zasiedzenia.

Odnośnie możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania w przypadku nabycia gospodarstwa rolnego (jego części) wskazać należy, że jeżeli istotnie w opisanym zdarzeniu nabycie w drodze zasiedzenia nastąpi z dniem 02 października 2008 roku to znajdą zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym na dzień nabycia udziału w nieruchomości (tj. na dzień 02 października 2008 r.).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym w 2008 r., zwalnia się od podatku nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem:

1. budynków mieszkalnych,
2. budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym,
3. urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców,

pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia „gospodarstwa rolnego”, odsyłając w tej kwestii do przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2006 r., Nr 136, poz. 969, ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ww. ustawy, za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Szczegółowe określenie, jakie rodzaje gruntów wchodzą w skład gospodarstwa rolnego – co decyduje o zakresie zwolnienia od podatku od spadków i darowizn takich gruntów – zawarte jest w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków z dnia 29 marca 2001 r. (Dz.U. Nr 38, poz. 454, ze zm.) oraz w załączniku nr 6 do tego rozporządzenia.

Z przywołanych przepisów wynika, że zwolnieniem określonym w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn może być objęte nabycie takich gruntów, które w chwili nabycia stanowią gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Zwolnienie nie obejmuje budynków mieszkalnych, budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym oraz urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców.

W opisie zdarzenia Wnioskodawczyni wskazała, że udział w opisywanej we wniosku nieruchomości w momencie określenia daty zasiedzenia wszedł w skład prowadzonego już przez Wnioskodawczynię gospodarstwa rolnego o powierzchni 12 ha, czyli powiększył prowadzone gospodarstwo. Na gruntach tych znajdują się budynki mieszkalne oraz gospodarcze.

Wnioskodawczyni uważa, że przysługuje jej zwolnienie z podatku na podstawie przepisów obowiązujących w 2008 roku. Oceniając stanowisko Wnioskodawczyni w tej części wskazać należy, co zostało już wyżej podkreślone, że jeżeli istotnie Sąd stwierdzi zasiedzenie na rok 2008 to również przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym wówczas będą miały zastosowanie. Nie można się jednak zgodzić w całości z twierdzeniem Wnioskodawczyni, iż przysługuje jej zwolnienie. Z treści wniosku wynika, iż na gruncie wchodzącym w skład gospodarstwa rolnego znajdują się budynki. Jeżeli zatem Wnioskodawczyni nabędzie w drodze zasiedzenia udział w tych budynkach to w tej części nie będzie miało zastosowanie zwolnienie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wskazany przepis wyraźnie traktuje o wyłączeniu ze zwolnienia budynków mieszkalnych i innych zabudowań wymienionych w lit. b)-c).

Z kolei udział w gruncie nabyty w drodze zasiedzenia może korzystać ze zwolnienia pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Końcowo wskazać należy, iż Organ interpretacyjny nie jest uprawniony by rozstrzygać, czy dana nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne bądź jego część. Definicja gospodarstwa rolnego zawarta jest w przepisach, do interpretacji których Organ nie jest uprawniony. Wydając niniejszą interpretację Organ oparł się jedynie na opisie zdarzenia przyszłego przedstawionym w treści wniosku i wskazaniach Wnioskodawczyni, iż opisany udział w nieruchomości wejdzie w skład gospodarstwa rolnego.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.