2017.09.13 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-1.4012.335.2017.1.AM
z 13 września 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 12 lipca 2017 r. (data wpływu 19 lipca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

uznania, że otrzymane odszkodowanie nie stanowi zapłaty za czynność podlegająca opodatkowaniu i nie powinno być udokumentowane fakturą – jest nieprawidłowe,

prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej transakcję i wystawionej na rzecz C. – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 lipca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

uznania, że otrzymane odszkodowanie nie stanowi zapłaty za czynność podlegająca opodatkowaniu i nie powinno być udokumentowane fakturą,

prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej transakcję i wystawionej na rzecz C.

Przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Spółka C. Sp. z o.o. („C.”) prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie inwestycji na rynku nieruchomości.
C. jest w trakcie budowy we współpracy z będącą jednym z udziałowców C. spółką M. Sp. z o.o. („M.”), jak również w określonej części - w trakcie przygotowania do budowy - na nieruchomościach stanowiących działki gruntu oznaczonych numerami ewidencyjnymi: 1/7, 1/12, 1/16, 3/6, 3/7, 3/8, 3/9, 4/15, 22/1, 22/4, dla których Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi odpowiednio księgi wieczyste - Centrum Handlowego „S...” (docelowo, centrum to ma zostać połączone z obiektem centrum handlowego K..., prowadzonego przez K.... sp. z o.o., spółkę powiązaną z C.), wraz z towarzyszącą infrastrukturą (w tym układu komunikacyjnego), które dalej zwane jest „Inwestycją”. Inwestycja jest prowadzona na gruntach będących własnością lub w użytkowaniu wieczystym C. podczas gdy M. świadczy na rzecz C. usługi związane z realizacją procesu inwestycyjnego.
Zrealizowanie Inwestycji umożliwi C. dokonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, w szczególności odpłatne świadczenie usług polegających na wynajmowaniu wybranym podmiotom powierzchni zlokalizowanej na terenie Inwestycji (przynajmniej przez pewien czas po otwarciu Centrum Handlowego „S...” i przed jego sprzedażą przez C.).
W celu realizacji Inwestycji oraz w celu optymalizacji układu komunikacyjnego dotyczącego Inwestycji i na skutek odrębnych uregulowań wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów, M., jako ówczesny właściciel (użytkownik wieczysty) części gruntów objętych Inwestycją zawarła w dniu 3 października 2011 r. umowę z Gminą Miejską - Zarządem Infrastruktury Komunalnej i Transportu („Umowa ZIKIT”) mającą na celu usprawnienie obsługi komunikacyjnej terenów położonych przy ul. D. oraz alei G..., w tym Inwestycji, a także zapewnienia możliwości połączenia Inwestycji z drogą publiczną, oraz określenia zasad współpracy i partycypacji w kosztach opisanej w tej umowie inwestycji drogowej („Inwestycja drogowa”). Następnie doszło do przeniesienia (odpłatnego zbycia) rozpoczętej Inwestycji przez M. na rzecz C. i obecnie Inwestycja jest prowadzone przez C.. Zgodnie z zapisami zawartymi w Umowie ZIKIT, realizacja Inwestycji Drogowej będzie przebiegała w oparciu o szczegółowe postanowienia zawarte w decyzji, wydanej przez Prezydenta Miasta w dniu 2 listopada 2016 roku o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 roku, poz. 687 z późn. zm.) („Decyzja ZRID”). Decyzja ZRID stała się ostateczna z dniem 8 grudnia 2016 roku.
W wyniku wydania Decyzji ZRID nastąpił podział szeregu działek gruntu, w szczególności nastąpił podział działki gruntu o numerze ewidencyjnym 22/2, objętego księgą wieczystą, w wyniku którego powstała min. działka gruntu nr 22/4 o powierzchni 0,1039 ha (podział działek i ujawnienie nowego stanu faktycznego w księgach jeszcze nie nastąpiło).
Pan Zbigniew J. pozostawał użytkownikiem wieczystym wraz z małżonką Anną J., na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, stanowiącej własność Skarbu Państwa nieruchomości - działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym 23/2, dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW o powierzchni 0, 9977, której podział nastąpił na mocy Decyzji ZRID na (podział działek i ujawnienie nowego stanu faktycznego w księgach jeszcze nie nastąpiło): (i) działkę gruntu oznaczoną numerem ewidencyjnym 23/6 o pow. 0,8885 ha, której użytkownikiem wieczystym Pan Zbigniew J. pozostaje nadal oraz (ii) działkę gruntu oznaczoną numerem ewidencyjnym 23/5 o pow. 0,1092 ha, nabytą z mocy prawa przez Gminę Miejską na podstawie art. 12 ust. 4 Ustawy wskutek wydania Decyzji ZRID.
Pan Zbigniew J. pozostawał również właścicielem wraz z małżonką Anną J., na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, nieruchomości stanowiącej działkę gruntu oznaczoną numerem ewidencyjnym 16/4, o powierzchni 0,0024, dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą, nabytą z mocy prawa przez Gminę Miejską na podstawie art. 12 ust. 4 Ustawy wskutek wydania Decyzji ZRID. Działki gruntu nr 23/5 oraz nr 16/4 opisane powyżej zwane będą dalej łącznie „Nieruchomościami Wywłaszczanymi”. Nieruchomości powstałe po podziale w wyniku Decyzji ZRID (niebędące Nieruchomościami Wywłaszczonymi) wchodzą w skład przedsiębiorstwa prowadzonego przez Pana Zbigniewa J., który jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.
Wywłaszczenie części nieruchomości Pana Zbigniewa J. i udostępnienie jej C. miało na celu umożliwienie prowadzenia prac budowlanych związanych z realizowaną Inwestycją.

W związku z powyższym Pan Zbigniew J. wraz z małżonką i C. zawarli w dniu 4 marca 2015 r. porozumienie określające zasady dobrosąsiedzkich stosunków i relacji oraz wzajemnej współpracy, „Porozumienie” - Na mocy wskazanego Porozumienia C. zobowiązała się do zapłaty na rzecz Pana Zbigniewa J. dodatkowego odszkodowania pozostającego w ścisłym i bezpośrednim związku z realizowaną Inwestycją „Odszkodowanie”, z tytułu skutków Decyzji ZRID wobec działalności gospodarczej Pana Zbigniewa J. Odszkodowanie za wywłaszczenie otrzymane od Gminy Miejskiej w związku z Decyzją ZRID nie będzie rekompensowało bowiem wszelkich poniesionych w związku z Inwestycją strat Pana Zbigniewa J., w szczególności nie będzie obejmowało straty związanej z koniecznością wyburzenia budynków, znajdujących się na Nieruchomościach Wywłaszczonych oraz innych następstw realizacji Inwestycji dotyczących prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w tym także ją ograniczających, skutkujących m.in. utratą przychodów z Wywłaszczanych Nieruchomości bądź znacznym ich spadkiem (włącznie z koniecznością jej częściowej likwidacji na Nieruchomościach Wywłaszczanych m.in. poprzez konieczność rozwiązania umów najmu dotyczących powierzchni wyburzanych obiektów zlokalizowanych na Wywłaszczanych Nieruchomościach, a także na skutek jej przeniesienia do innej lokalizacji).

Zapłata Odszkodowania umożliwiła w szczególności C. budowanie Centrum Handlowego „S...” zgodnie z zaplanowanym harmonogramem prac.
Zgodnie z Porozumieniem, wskazana w nim kwota Odszkodowania wyczerpywać miała wszelkie roszczenia Państwa J. w stosunku do C. z tytułu wszelkich skutków, w tym szkód związanych z Decyzją ZRID, wobec działalności gospodarczej prowadzonej aktualnie na pozostałych nieruchomościach Państwa J., czy to wynikających z samej Decyzji ZRID, czy też prac budowlanych prowadzonych na jej podstawie w związku z Inwestycją.
Dodatkowo, Państwo J. oświadczyli w Porozumieniu, że nie mają żadnych roszczeń dotyczących Inwestycji, zrzekają się ewentualnych przyszłych roszczeń z tego tytułu, jak też zobowiązują się nie podnosić przedmiotowych roszczeń w przyszłości, w tym dotyczących możliwości korzystania lub sposobu władania ich nieruchomością w związku z Inwestycją, z wyjątkiem ewentualnych roszczeń Państwa J. wynikających bezpośrednio z wyrządzonych Państwu J.om szkód na skutek faktycznego wykonywania prac budowlanych dotyczących Inwestycji, przy czym Państwo J. zaakceptowali ograniczenia związane z normalnym i prawidłowym tokiem prac budowlanych i zobowiązali się z tego tytułu nie podnosić roszczeń wobec C. ani wobec osób trzecich. Państwo J. zobowiązali się w Porozumieniu m.in. do nieskładania jakichkolwiek odwołań, wniosków, innych oświadczeń i/lub niedokonywania innych czynności, które uniemożliwiłyby lub utrudniłyby C. albo przyszłemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu Inwestycji podejmowanie czynności związanych z Inwestycją. Państwo J. podjęli się także innych zobowiązań mających na celu przede wszystkim umożliwienie C. zrealizowanie Inwestycji zgodnie z zaplanowanym harmonogramem prac i których niewykonanie skutkować będzie obowiązkiem zapłaty przez Państwa J. na rzecz C. przewidzianych w Porozumieniu kar umownych (z tym, że C. nie ma prawa żądać zapłaty kar umownych, jeśli będzie w zwłoce co do zapłaty na rzecz Pana Zbigniewa J. kwoty Odszkodowania).

Odszkodowanie nie stanowi jednak zapłaty za podjęcie się powyższych zobowiązań. Co więcej, z perspektywy C. i Państwa J. ewentualna wartość ekonomiczna tych zobowiązań jest niematerialna w stosunku do wartości szkód poniesionych przez Pana Zbigniewa J. z uwagi na ograniczenie prowadzonej działalności gospodarczej i wartości Odszkodowania.
W dniu 12 kwietnia 2017 r. doszło do zawarcia umowy przejęcia długu pomiędzy C. i M., na mocy której zobowiązanie z Porozumienia odnoszące się do wypłaty Odszkodowania przejęła M.. Przejęcie długu przez M. było podyktowane wyłącznie kwestiami związanymi z zarządzaniem płynnością finansową w C. i M. Rozliczenia związane z przejęciem długu, w tym zwrot kwoty odpowiadającej Odszkodowaniu przez C. na rzecz M., są przedmiotem odrębnych ustaleń pomiędzy C. i M.
Wskazane Odszkodowanie zostało zapłacone Panu Zbigniewowi J. jako przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą przez M. w dniu 14 kwietnia 2017 roku. Pan Zbigniew J. nie udokumentował otrzymania Odszkodowania fakturą VAT.
C. jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.
Małżonka Pana Zbigniewa J. Anna J. nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT, a w ich małżeństwie obowiązuje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej i w momencie dostawy Nieruchomości Wywłaszczonych w wyniku wydania Decyzji ZRID jak też wypłaty Odszkodowania Państwo J. pozostawali we wspólności majątkowej małżeńskiej.
Z uwagi na charakter niniejszego wniosku, składanego jako wniosek wspólny w rozumieniu art. 14r Ordynacji podatkowej, C. oraz Pan Zbigniew J. podkreślają, że stanowisko przedstawione w niniejszym wniosku, w szczególności opisane jako „stanowisko Wnioskodawcy” lub „zdaniem Wnioskodawcy” stanowi wspólne stanowisko C. oraz Pana Zbigniewa J.
Poniżej w celu dochowania wymogu przedstawienia stanu faktycznego w sposób jak najbardziej wyczerpujący Wnioskodawca przytacza wprost część postanowień z Porozumienia dotyczącego Odszkodowania:

POROZUMIENIE

zwane dalej „Porozumieniem”, zawarte dnia 4 marca 2015 roku, pomiędzy:

spółką pod firmą C. Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, wpisaną do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, posiadającą numer NIP, numer REGON, kapitał zakładowy w wysokości 50.000 złotych, reprezentowaną przez uprawnionego do jej samodzielnej reprezentacji Macieja K. - Prezesa Zarządu, jak oświadcza, używającego imienia Maciej,

zwaną dalej „S.”,

oraz

Panią Anna J., córka Antoniego i Heleny, jak oświadcza używająca imienia Anna i Panem Zbigniewem J., syn Franciszka i Zofii, jak oświadcza używający imienia Zbigniew (prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą: T... „T.”, zwanymi dalej łącznie „PARTNEREM”, zwani dalej „Stronami” lub osobno „Stroną”, o treści następującej.

Preambuła

Zważywszy, że:

S. jest w trakcie budowy (we współpracy ze spółką M. Sp. z o.o., wpisaną do rejestru przedsiębiorców, zwaną dalej „M.”) - na nieruchomości składającej się z działek gruntu oznaczonych numerami ewidencyjnymi 1/8, 3/6, 3/7, 4/5, 22/1, 22/2, dla których Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi odpowiednio księgi wieczyste - Centrum Handlowego „S...” z towarzyszącą infrastrukturą (w tym układem komunikacyjnym), zwanego dalej „CH S...”, które dalej zwane jest także „Inwestycją”.
Działki gruntu, na których jest prowadzona Inwestycja, zwane dalej „Nieruchomością S...”, stanowią własność lub są w użytkowaniu wieczystym S.
W celu realizacji Inwestycji, dla potrzeb optymalizacji układu komunikacyjnego dotyczącego Inwestycji i na skutek odrębnych uregulowań wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów, M. zawarł w dniu 3 października 2011 r. umowę z Gminą Miejską - Zarządem Infrastruktury Komunalnej i Transportu („Umowa ZIKIT”) mającą na celu usprawnienie obsługi komunikacyjnej terenów położonych przy ul. D. oraz alei G..., w tym Inwestycji oraz w celu zapewnienia możliwości jej połączenia z drogą publiczną, a także w celu określenia zasad współpracy i partycypacji w kosztach dotyczących realizacji opisanej w Umowie ZIKIT inwestycji drogowej polegającej na budowie w zakresie i zgodnie z uzgodnieniami pomiędzy M. oraz Zarządem Infrastruktury Komunalnej i Transportu, połączenia ulicy D. z aleją G... poprzez przedłużenie ulicy B... m. in. polegające na: budowie wiaduktu nad aleją G... wraz z najazdem od strony zachodniej, budowie drogi na odcinku od ulicy B... do ulicy D. z wjazdem do parkingu Inwestycji oraz budowie skrzyżowania nowo‑projektowanej drogi z ul. B. i ul. D.
Umowa ZIKIT przewiduje m. in. realizację opisanej wyżej inwestycji drogowej na podstawie właściwej decyzji, o której mowa w art. 11 f) ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, zwanej dalej „Decyzją ZRID”.
PARTNER jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości sąsiadujących z terenem Nieruchomości S... tj. jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości stanowiącej działkę gruntu oznaczoną numerem ewidencyjnym 23/2, dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą oraz jest właścicielem nieruchomości stanowiącej działkę gruntu oznaczoną numerem ewidencyjnym 16/4, dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą;
działki gruntu opisane wyżej w pkt 5 zwane będą dalej łącznie „Nieruchomością PARTNERA”;
wydanie Decyzji ZRID skutkować będzie utratą przez PARTNERA tytułu do części Nieruchomości PARTNERA (oznaczonej orientacyjnie kolorem zielonym na Załączniku nr 1 do Porozumienia, o orientacyjnej powierzchni około 900 m²) na skutek jej podziału i wywłaszczenia, za odszkodowaniem, które jednakże nie rekompensuje wszystkich skutków (czy to wynikających z samej Decyzji ZRID czy też z prac budowlanych prowadzonych na jej podstawie) wynikających z Decyzji ZRID, w szczególności związanych z koniecznością wyburzenia budynków znajdujących na Nieruchomości Partnera oraz innych dotyczących działalności gospodarczej w dotychczasowym zakresie prowadzonej aktualnie przez Zbigniewa J. na Nieruchomości PARTNERA, w tym także ją ograniczających (włącznie z koniecznością likwidacji, także na skutek przeniesienia);
Zapłata przez S. na rzecz Zbigniewa J. dodatkowego odszkodowania z tego tytułu będzie pozostawała w ścisłym i bezpośrednim związku z realizowaną Inwestycją, w szczególności umożliwi S. wybudowanie C. zgodnie z zaplanowanym harmonogramem prac, zapobiegnie wszczęciu potencjalnych postępowań administracyjnych lub sądowych mogących opóźnić postęp prac budowlanych, a także mogących skutkować koniecznością poniesienia przez S. dodatkowych kosztów związanych z toczącymi się sporami;
Wywłaszczenie części Nieruchomości PARTNERA, o której mowa w pkt 7 Preambuły i udostępnienie jej S. ma na celu umożliwienie S. prowadzenie prac budowlanych związanych z realizowaną Inwestycją;
wydanie Decyzji ZRID skutkować będzie także podziałem działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym 22/2 (objętej księgą wieczystą) wchodzącej w skład Nieruchomości S., w wyniku czego powstanie nieruchomość oznaczona orientacyjnie na Załączniku nr 1 do Porozumienia kolorem czerwonym, o orientacyjnej powierzchni około 1100 m², zwana dalej „Zbywaną Nieruchomością”, której nabyciem jest zainteresowany PARTNER w celu polepszenia warunków zagospodarowania terenu działki 23/2 (tej części która nie będzie objęta Decyzją ZRID), wchodzącej w skład Nieruchomości PARTNERA, a S. na powyższe wyraża zgodę;

- Strony zawierają niniejsze porozumienie, zwane dalej „Porozumieniem”, o treści następującej:

§ 1. PRZEDMIOT POROZUMIENIA

Strony zawierają Porozumienie dla określenia i ustalenia zasad dobrosąsiedzkich stosunków i relacji oraz wzajemnej współpracy - w szczególności mających na celu:
1. zapłatę na rzecz Zbigniewa J. dodatkowego odszkodowania z tytułu skutków Decyzji ZRID - opisanych w szczególności w pkt 7 Preambuły Porozumienia - wobec działalności gospodarczej w dotychczasowym zakresie prowadzonej aktualnie przez Zbigniewa J. na Nieruchomości Partnera, co pozwoli S. na kontynuowanie prac budowlanych związanych z prowadzoną Inwestycją,
2. zawarcie umowy sprzedaży prawa użytkowania wieczystego Zbywanej Nieruchomości wraz z prawem własności części działki 16/20 (w przypadku jej nabycia przez M.) przylegającej do Zbywanej Nieruchomości,
3. wykonanie Umowy ZIKIT,
4. zrealizowanie Inwestycji.

§ 2. ZOBOWIĄZANIA S. – ODSZKODOWANIE

S. z tytułu odszkodowania opisanego w par. 1 ust. 1 lit. a) Porozumienia zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Zbigniewa J. kwoty (...) złotych („Odszkodowanie 1”), na warunkach i w terminach opisanych w niniejszym Porozumieniu. Ustalona jak wyżej kwota Odszkodowanie l nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT.
Kwota Odszkodowania l o której mowa w ust. l zostanie zapłacona na rzecz Zbigniewa J. w terminie 14 dni od daty uzyskania przez właściwy podmiot ostatecznej i nie podlegającej zaskarżeniu w postępowaniu sądowo-administracyjnym Decyzji ZRID, wydanej w wykonaniu Umowy ZIKIT oraz wydania części działki gruntu nr 23/2, objętej opisaną Decyzją ZRID zgodnie z treścią przedmiotowej decyzji.
S. zobowiązuje się do doręczenia Zbigniewowi J. (znajdującej się w posiadaniu S.) kopii opisanej decyzji ZRID opatrzonej klauzulą właściwego urzędu, stwierdzającą, że przedmiotowa decyzja stała się ostateczna w administracyjnym toku instancji, w terminie 5 dni roboczych od daty uzyskania opisanej klauzuli na opisanej Decyzji ZRID, pod rygorem kary umownej w kwocie (...) złotych, za każdy dzień zwłoki w odniesieniu do realizacji powyższego zobowiązania, przy czym kara umowna jest co do zasady należna wyłącznie przypadku gdy zwłoka w powyższym zakresie przekroczy 5 dni roboczych, po uprzednim bezskutecznym pisemnym wezwaniu S. przez Zbigniewa J. do wykonania przedmiotowego obowiązku.
Płatność kwoty Odszkodowania l nastąpi na rachunek bankowy Zbigniewa J. lub inny, który zostanie wskazany przez niego w formie pisemnej i w czasie umożliwiającym prawidłowe zrealizowanie płatności. Każdorazowo datą płatności będzie data wpływu środków na rachunek Zbigniewa J. Opisane pisemne zawiadomienie o numerze rachunku bankowego przeznaczonym na zapłatę kwoty Odszkodowania l nie stanowi zmiany Porozumienia i nie wymaga sporządzenia pisemnego aneksu do Porozumienia.
Zapłata powyższej kwoty Odszkodowania l wyczerpuje wszelkie roszczenia Zbigniewa J. wobec S. z tytułu wszelkich skutków (wpływu), w tym szkód, związanych z Decyzją ZRID wobec jego działalności gospodarczej w dotychczasowym zakresie prowadzonej aktualnie przez Zbigniewa J. na Nieruchomości Partnera, czy to wynikających z samej Decyzji ZRID czy też z prac budowlanych prowadzonych na jej podstawie.
Partner oświadcza, że nie ma żadnych roszczeń dotyczących Inwestycji, zrzeka się ewentualnych przyszłych roszczeń z tego tytułu, jak też zobowiązuje się nie podnosić przedmiotowych roszczeń w przyszłości, w tym dotyczących możliwości korzystania lub sposobu władania Nieruchomością Partnera w związku z Inwestycją, z wyjątkiem ewentualnych roszczeń PARTNERA wynikających bezpośrednio z wyrządzonych PARTNEROWI szkód na skutek faktycznego wykonywania prac budowlanych dotyczących Inwestycji, przy czym PARTNER akceptuje ograniczenia związane z normalnym i prawidłowym tokiem prac budowlanych i zobowiązuje się z tego tytułu nie podnosić roszczeń wobec S. ani wobec osób trzecich. S. zapewni aby uciążliwości z tytułu prowadzenia prac budowlanych dotyczących Inwestycji były dla PARTNERA w możliwie jak najmniejszym stopniu uciążliwe, w szczególności S. dołoży wszelkich starań aby możliwy był dojazd do Nieruchomości Partnera.
W celu uniknięcia jakichkolwiek wątpliwości, Strony potwierdzają, że zrzeczenie się przez PARTNERA roszczeń zawarte w ust. 5 i 6 powyżej nie obejmuje i nie oznacza zrzeczenia się przez PARTNERA w jakimkolwiek zakresie roszczeń co do należnego Odszkodowania 2 o którym mowa w par. 3 ust. 3 Porozumienia.
Strony zgodnie potwierdzają, że udostępnienie S. części Nieruchomości PARTNERA mającej zostać wywłaszczoną na podstawie Decyzji ZRID i zmiana jej przeznaczenia są niezbędne w celu utrzymania możliwości kontynuowania prac budowlanych związanych z Inwestycją, a następnie prawidłowego funkcjonowania C.
Co do terminowego obowiązku zapłaty kwoty Odszkodowania l, S... zobowiązuje się do poddania się rygorowi egzekucji w trybie art. 777 par. 1 pkt 5 kpc, i w tym celu S... złoży właściwe oświadczenie w terminie wskazanym w par. 3 ust. 1 niniejszego Porozumienia jednocześnie z zawarciem wskazanej tam umowy, z uwzględnieniem postanowień ust. 2 i ust. 3 niniejszego paragrafu. (...)

§ 4. ZOBOWIĄZANIA PARTNERA

PARTNER zobowiązuje się do:
- nieskładania jakichkolwiek odwołań, wniosków, innych oświadczeń i/lub niedokonywania innych czynności, które to odwołania, wnioski, inne oświadczenia i/lub inne czynności uniemożliwiłby lub w jakikolwiek sposób utrudniły S. albo przyszłemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu Nieruchomości S...:
  - budowę, przebudowę lub rozbudowę CH S... lub
  - budowę, przebudowę lub rozbudowę infrastruktury służącej do korzystania z CH S..., w szczególności mediów, dróg dojazdowych, wjazdów, wyjazdów z CH S..., również zlokalizowanej poza Nieruchomością S...,
w szczególności w procedurze uchwalania lub zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, uzyskiwania lub zmiany decyzji ustalającej warunki zabudowy, uzyskiwania lub zmiany pozwolenia na budowę lub innych decyzji administracyjnych, w tym również wydawanych na rzecz osób trzecich, dotyczących Inwestycji (w szczególności Decyzji ZRID).

Powyższe zobowiązania PARTNERA dotyczą zarówno bezpośrednich i pośrednich działań i zaniechań PARTNERA, jak i bezpośrednich i pośrednich działań i zaniechań wszelkich podmiotów i osób powiązanych kapitałowo i/lub osobowo z PARTNEREM (zwanych dalej „Podmiotami Powiązanymi z PARTNEREM”), których działania i zaniechania będą traktowane jak działania i zaniechania PARTNERA.
PARTNER zobowiązuje się, że w przypadku, gdy będzie uczestnikiem jakiegokolwiek postępowania administracyjnego lub innego, które będzie związane z:
- budową, przebudową lub rozbudową CH S... lub
- budową, przebudową lub rozbudową infrastruktury służącej do korzystania z CH S..., w szczególności mediów, dróg dojazdowych, wjazdów, wyjazdów z CH S..., również zlokalizowanej poza Nieruchomością S... (w szczególności dotyczącego Decyzji ZRID lub związanego z wykonaniem Umowy ZIKIT) lub
- opisaną Inwestycją,

nie będzie korzystać z przysługujących mu w trybie kodeksu postępowania administracyjnego uprawnień do zaskarżania wydawanych decyzji i postanowień. Ponadto PARTNER zobowiązuje się do nieskładania żadnych wniosków ani żądań o uchylenie (zmianę) decyzji wskazanych w zdaniu poprzednim w trybie postępowania w sprawie uchylenia (zmiany) decyzji prawidłowej bądź dotkniętej wadą niekwalifikowaną, w trybie postępowania w sprawie wznowienia postępowania ani w trybie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji oraz do niezaskarżania decyzji lub uchwały w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego Nieruchomość S... do sądu administracyjnego.

Partner zobowiązuje się także, że nie będzie kwestionować wyceny Nieruchomości Partnera stanowiącej podstawę do wydania decyzji ustalającej Odszkodowanie 2, jak też nie złoży odwołania od przedmiotowej decyzji bez uzyskania uprzedniej pisemnej zgody S. To samo dotyczy skargi do sądu administracyjnego. W powyższym zakresie Partner zobowiązuje się uzgadniać z S. wszelkie działania lub zaniechania w toku procedury mającej na celu wydanie przedmiotowej decyzji.

Powyższe zobowiązania PARTNERA dotyczą zarówno bezpośrednich i pośrednich działań i zaniechań PARTNERA, jak i bezpośrednich i pośrednich działań i zaniechań Podmiotów Powiązanych z PARTNEREM.

PARTNER gwarantuje (zgodnie z art. 391 kodeksu cywilnego), że każdy podmiot, który swoje prawa do Nieruchomości PARTNERA wywodzi ze stosunku prawnego łączącego go z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym Nieruchomości PARTNERA (np. dzierżawca lub zarządca przedmiotowych nieruchomości), wykona zobowiązania określone w § 4 ust. 1 - ust. 2 Porozumienia zgodnie z ich treścią.
W przypadku niewykonania jakiegokolwiek zobowiązania określonego w § 4 ust. 1 - ust. 3 Porozumienia PARTNER zobowiązuje się do zapłaty S. kary umownej w wysokości określonej poniżej w niniejszym ustępie, za każdorazowe naruszenie zobowiązania. Kara umowna będzie płatna w terminie 14 dni od dnia otrzymania stosownego wezwania od S. na rachunek bankowy wskazany w tym wezwaniu. Zapłata/zastrzeżenie kary umownej nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu przez S. odszkodowania na zasadach ogólnych, w przypadku, gdy wysokość szkody przekroczy wysokość zastrzeżonej kary umownej. Powyższa kara umowna będzie stanowić: a) w okresie do dnia zapłaty kwoty Odszkodowania l - kwotę (...) złotych, b) w okresie od dnia zapłaty kwoty Odszkodowania l - kwotę (...) złotych za pierwsze naruszenie zobowiązań, a za każde następne naruszenie zobowiązań - kwotę (...) złotych. Strony ustalają, że S... nie ma prawa żądać zapłaty kary umownej, jeśli będzie w zwłoce co do zapłaty na rzecz PARTNERA kwoty Odszkodowania l.
PARTNER zobowiązuje się, że w przypadku zbycia Nieruchomości PARTNERA każdoczesny nabywca Nieruchomości PARTNERA przyjmie na siebie, zobowiązania PARTNERA określone w § 4 od ust. 1 do ust. 6 i ust. 8 Porozumienia we właściwej umowie, na podstawie której nastąpi zmiana właściciela lub użytkownika wieczystego Nieruchomości PARTNERA, a PARTNER niezwłocznie poinformuje S. o wykonaniu tego zobowiązania doręczając notarialny odpis stosownego oświadczenia nabywcy Nieruchomości PARTNERA. Strony ustalają, że o ile nabywca Nieruchomości Partnera będzie podmiotem powiązanym (bezpośrednio lub pośrednio) osobowo lub kapitałowo z Partnerem to przyjęcie przez nabywcę Nieruchomości PARTNERA wskazanych powyżej zobowiązań nastąpi solidarnie z Partnerem i nie będzie to skutkować zwolnieniem PARTNERA ze zobowiązań wskazanych w § 4 od ust. 1 do ust. 6 i ust. 8 Porozumienia oraz, że wszystkie te podmioty będą ponosić solidarną odpowiedzialność za ich wykonanie.
W przypadku niewykonania jakiegokolwiek zobowiązania określonego w § 4 ust. 5 Porozumienia PARTNER zobowiązuje się do zapłaty S... kary umownej w wysokości określonej poniżej w niniejszym ustępie za każdorazowe naruszenie zobowiązania. Kara umowna będzie płatna w terminie 14 dni od dnia otrzymania stosownego wezwania od S... na rachunek bankowy wskazany w tym wezwaniu. Zapłata/zastrzeżenie kary umownej nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu przez MRE odszkodowania na zasadach ogólnych, w przypadku, gdy wysokość szkody przekroczy wysokość zastrzeżonej kary umownej. Powyższa kara umowna będzie stanowić: a) w okresie do dnia zapłaty kwoty Odszkodowania l - kwotę (...) złotych, b) w okresie od dnia zapłaty kwoty Odszkodowania l - kwotę (...) złotych za pierwsze naruszenie zobowiązań, a za każde następne naruszenie zobowiązań - kwotę (...) złotych. Strony ustalają, że S... nie ma prawa żądać zapłaty kary umownej, jeśli będzie w zwłoce co do zapłaty na rzecz PARTNERA kwoty Odszkodowania l.
W przypadku naruszenia jakiegokolwiek zobowiązania określonego w § 4 ust. 5 Porozumienia, S... będzie miała prawo odstąpić od niniejszego Porozumienia w drodze pisemnego oświadczenia o odstąpieniu.
Partner zobowiązuje się do odpowiedniego współdziałania z S... w procesie budowlanym prowadzonym na podstawie Decyzji ZRID, w szczególności udostępni teren Nieruchomości Partnera w takim zakresie w jakim będzie to niezbędne do prowadzenia przedmiotowych prac budowlanych.
W przypadku zbycia Nieruchomości S..., S. uprawniona jest do przeniesienia wszelkich praw i zobowiązań wynikających z Porozumienia, na nabywcę Nieruchomości S... przy czym w takim przypadku S. niezwłocznie poinformuje PARTNERA o wykonaniu tego uprawnienia doręczając PARTNEROWI wyciąg stosownej umowy zawartej z nabywcą Nieruchomości S.... W przypadku gdy przeniesienie nastąpi na podmiot powiązany kapitałowo z S..., to przedmiotowa umowa przewidywać będzie ponadto, że S... będzie solidarnie odpowiedzialna z nabywcą Nieruchomości za wszelkie zobowiązania wobec PARTNERA wynikające z niniejszego Porozumienia.
W przypadku niewykonania zobowiązania określonego w § 4 ust. 9 Porozumienia S... zobowiązuje się do zapłaty na rzecz PARTNERA kary umownej w wysokości (...) złotych za naruszenie przedmiotowego zobowiązania. Kara umowna będzie płatna w terminie 14 dni od dnia otrzymania stosownego wezwania od PARTNERA na rachunek bankowy wskazany w tym wezwaniu. Zapłata/zastrzeżenie kary umownej nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu przez PARTNERA odszkodowania na zasadach ogólnych, w przypadku, gdy wysokość szkody przekroczy wysokość zastrzeżonej kary umownej.
Wszystkie postanowienia § 4 ust. od 1 do 4 Porozumienia, stosuje się odpowiednio do zobowiązań S. wobec PARTNERA, a dotyczących niżej opisanych inwestycji prowadzonych w przyszłości przez PARTNERA na działkach nr 23/2 (część) lub 16/20 (część), albo działkach powstałych z ich podziału lub scalenia, przy czym kwota kary umownej stanowić będzie kwotę (...) złotych. Jednocześnie PARTNER oświadcza, że na ww. terenach zamierza zrealizować inwestycje o funkcji mieszkaniowej, komercyjnej, bądź mieszanej, tj. mieszkaniowo-komercyjnej. Pod pojęciem funkcji mieszkaniowej PARTNER rozumie inwestycje mieszkaniową wielorodzinną z funkcją usługową jako funkcją uzupełniającą. Pod pojęciem inwestycji komercyjnej Partner rozumie realizację funkcji biurowej, handlowej lub innej usługowej (np.: hotelowej, gastronomicznej, rozrywkowej, itd.) w ramach jednej lub kilku inwestycji (etapów inwestycji). PARTNER rozważa także możliwość połączenia funkcji mieszkaniowej z funkcją komercyjną czy to poprzez wydzielenie odpowiednich enklaw o odrębnym charakterze, czy też poprzez połączenie tych funkcji w ramach jednej lub kliku inwestycji (etapów inwestycji), które będą tworzyć całość zagospodarowania opisanego wyżej terenu. Powyższe zobowiązania dotyczą również nabywców Nieruchomości Partnera będących podmiotem powiązanym (bezpośrednio lub pośrednio) osobowo lub kapitałowo z Partnerem, pod warunkiem przyjęcia, zgodnie z § 4 ust. 5, przez takiego nabywcę Nieruchomości PARTNERA, zobowiązań opisanych § 4 od ust. 1 do ust. 6 i 8 Porozumienia, solidarnie z Partnerem.
W przypadku naruszenia jakiegokolwiek zobowiązania określonego w § 4 ust. 9 Porozumienia, Partner będzie miał prawo odstąpić od niniejszego Porozumienia w drodze pisemnego oświadczenia o odstąpieniu.
S... ustanowi, pod warunkiem uzyskania przez S... zgody właściwego banku finansującego Inwestycję, na rzecz każdoczesnego użytkownika wieczystego/właściciela opisanej działki gruntu oznaczonej nr 23/2, służebność przechodu i przejazdu, na prawie użytkowania wieczystego działki oznaczonej nr 1/8, w celu dostępu do drogi publicznej alei G..., przy czym przedmiotowa służebność nie będzie uprawniać beneficjenta tej służebności do prowadzenia jakichkolwiek prac budowlanych, jak też na jej podstawie wykluczone jest prawo do uczestniczenia przez beneficjenta w jakimkolwiek postępowaniu administracyjnym lub sądowo-administracyjnym, w szczególności dotyczącym Inwestycji, na prawach Strony tego postępowania lub strony która ma lub może mieć interes prawny w tym postępowaniu.
Jeśli na skutek realizacji Decyzji ZRID konieczne będzie uzyskanie dostępu do mediów dla działki nr 23/2 (likwidacja dostępu) lub dla terenu Inwestycji, Strony będą działały w dobrej wierze, aby zapewnić ten dostęp do mediów w sposób nie kolidujący z prowadzoną Inwestycją i w aktualnie istniejącym zakresie.
Intencją Stron jest to aby w celu realizacji Decyzji ZRID, w zakresie rozbiórki budynków znajdujących aktualnie na działce nr 23/2 objętych tą decyzji, prace rozbiórkowe i adaptacyjne dotyczące tych budynków, były realizowane przez Pana Zbigniewa J. w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, za wynagrodzenie w kwocie nie wyższej niż (...) złotych, a szczegółowe warunki w tym zakresie zostaną określone w terminie 30 dni po wydaniu Decyzji ZRID, na podstawie odrębnej umowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że Odszkodowanie nie stanowi zapłaty za żadną czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT i nie powinno być dokumentowane fakturą VAT?
W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe, czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że C. będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty należnego podatku VAT o kwotę naliczonego podatku VAT wynikającego z faktury wystawionej na rzecz C. przez Pana Zbigniewa J. dokumentującej czynności, za które Pana Zbigniew J. otrzymał Odszkodowanie?

Zdaniem Zainteresowanych:

Uzasadnienie Wnioskodawcy

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy, Odszkodowanie nie stanowi zapłaty za żadną czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT i nie powinno być dokumentowane fakturą VAT.

Przepisy mające zastosowanie w sprawie

Zgodnie z ustawą o VAT:

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:
1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (art. 5 ust. 1).
Poprzez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6).
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1).
Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa (art. 8 ust. 1).
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku (art. 88 ust. 3a pkt 2).

Zgodnie z Kodeksem cywilnym:

Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 1 i § 2).
Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu (art. 363 § 1).

Stanowisko Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanej sytuacji:

W celu określenia, czy Pan Zbigniew J. nie dokonuje żadnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT należy rozstrzygnąć, czy w wyniku zawarcia Porozumienia dokonuje on dostawy towarów, eksportu towarów, importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, bądź też świadczenia usług.
Nie ulega wątpliwości, że w związku z zawarciem Porozumienia w zakresie dotyczącym Odszkodowania nie dochodzi do dostawy jakichkolwiek towarów w rozumieniu ustawy VAT. W ramach tego Porozumienia nie dochodzi bowiem do przeniesienia przez Pana Zbigniewa J. prawa rozporządzania żadnymi towarami w rozumieniu ustawy o VAT, tj. przeniesienia rzeczy lub ich części, ani energii w żadnej postaci. W konsekwencji, przedmiotem opodatkowania w analizowanej sytuacji nie będzie odpłatna dostawa towarów, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów ani wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Należy zatem rozstrzygnąć również, czy w wyniku zawarcia Porozumienia Pan Zbigniew J. świadczy usługę w rozumieniu ustawy o VAT.
Zgodnie z ugruntowaną praktyką organów podatkowych i orzecznictwem sądów administracyjnych, pod pojęciem świadczenia usługi na gruncie Ustawy o VAT należy rozumieć każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów. Niemniej jednak, nie każde świadczenie usług pozostaje w zakresie opodatkowania podatkiem VAT. Aby świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, niezbędne jest spełnienie określonych warunków:
1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego dochodzi do świadczenia usługi, druga strona świadczenia (odbiorca) pozostaje jego bezpośrednim beneficjentem, oraz
2. świadczeniu usług odpowiada odpowiednie świadczenie wzajemne ze strony jej beneficjenta (w szczególności - wynagrodzenie za usługę) pozostające w bezpośrednim związku z usługą.
Aby uznać daną czynność za usługę w rozumieniu ustawy o VAT powyższe warunki muszą być spełnione łącznie.
W konsekwencji, aby dana transakcja została sklasyfikowana jako odpłatne świadczenie usług, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Otrzymane wynagrodzenie musi stanowić konsekwencję wykonania świadczenia.
Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, mającego negatywne skutki dla poszkodowanego. Ponadto, między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy, odzwierciedlający stratę poniesioną przez poszkodowanego lub utracone korzyści, które mógłby on osiągnąć gdyby do zdarzenia nie doszło.
Istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie drugiej strony - w odniesieniu do odszkodowań takie świadczenie w ogóle nie występuje. W rezultacie, w przypadku odszkodowania nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną, której skutkiem byłoby wykonanie określonego świadczenia przez poszkodowanego w zamian za otrzymane odszkodowanie.
Ustalanie statusu wypłacanego Odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy zatem oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zgodnie z przyjętym przez orzecznictwo administracyjne stanowiskiem (w szczególności w wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 23 lipca 2013 r. sygn. akt I SA/Wr 591/13) w przypadku gdy płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wtedy kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.
Zgodnie natomiast z przedstawionym stanem faktycznym:
1. Pan Zbigniew J. wraz z małżonką i C. zawarli Porozumienie, na mocy którego C. zobowiązała się do zapłaty na rzecz Pana Zbigniewa J. Odszkodowania z tytułu skutków Decyzji ZRID wobec działalności gospodarczej Pana Zbigniewa J. Odszkodowanie za wywłaszczenie otrzymane od Gminy Miejskiej w związku z Decyzją ZRID nie będzie rekompensowało bowiem wszelkich poniesionych w związku z Inwestycją strat Pana Zbigniewa J., w szczególności nie będzie obejmowało straty związanej z koniecznością wyburzenia budynków, znajdujących się na Nieruchomościach Wywłaszczonych oraz innych następstw realizacji Inwestycji dotyczących prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w tym także ją ograniczających, skutkujących m.in. utratą przychodów z Wywłaszczanych Nieruchomości bądź znacznym ich spadkiem (włącznie z koniecznością jej częściowej likwidacji na Nieruchomościach Wywłaszczanych m.in. poprzez konieczność rozwiązania umów najmu dotyczących powierzchni wyburzanych obiektów zlokalizowanych na Wywłaszczanych Nieruchomościach, a także na skutek jej przeniesienia do innej lokalizacji).
2. Państwo J. zobowiązali się w Porozumieniu m.in. do nieskładania jakichkolwiek odwołań, wniosków, innych oświadczeń i / lub niedokonywania innych czynności, które uniemożliwiłyby lub utrudniłyby C. albo przyszłemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu Inwestycji podejmowanie czynności związanych z Inwestycją. Państwo J. podjęli się także innych zobowiązań mających na celu przede wszystkim umożliwienie C. zrealizowanie Inwestycji zgodnie z zaplanowanym harmonogramem prac i których niewykonanie skutkować będzie obowiązkiem zapłaty przez Państwa J. na rzecz C. przewidzianych w Porozumieniu kar umownych (z tym, że C. nie ma prawa żądać zapłaty kar umownych, jeśli będzie w zwłoce co do zapłaty na rzecz Pana Zbigniewa J. kwoty Odszkodowania). Odszkodowanie nie stanowi jednak zapłaty za podjęcie się tych zobowiązań. Co więcej, z perspektywy C. i Państwa J. ewentualna wartość ekonomiczna tych zobowiązań jest niematerialna w stosunku do wartości szkód poniesionych przez Pana Zbigniewa J. z uwagi na ograniczenie prowadzonej działalności gospodarczej i wartości Odszkodowania.
W świetle przedstawionego stanu faktycznego brak jest zatem jakichkolwiek podstaw do uznania, aby wymienione wyżej warunki uznania danego świadczenia za świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT były spełnione w odniesieniu do Odszkodowania. W szczególności, w analizowanej sytuacji Pan Zbigniew J. nie jest zobowiązany do wykonania na rzecz C. żadnego świadczenia wzajemnego (tj. nie podejmie żadnego działania, bądź też zaniechania w stosunku do C.), w zamian za które ma otrzymać zapłatę w postaci Odszkodowania. Przekazanie Odszkodowania Panu Zbigniewowi J. stanowi czynność jednostronną, której celem jest jedynie zrekompensowanie mu szkody w postaci utraty przychodów z Wywłaszczanych Nieruchomości spowodowanej koniecznością ograniczenia prowadzonej dotychczas przez niego działalności gospodarczej na terenach sąsiadujących z terenem Inwestycji i w związku z tym koniecznością jej przeniesienia do innej lokalizacji.
Z tytułu wypłaty Odszkodowania C. nie otrzyma więc w zamian żadnych świadczeń ekwiwalentnych od Pana Zbigniewa J. Prawna możliwość kontynuowania przez C. prac budowlanych związanych z prowadzaną Inwestycją stanowi bowiem bezpośredni skutek wydania Decyzji ZRID, a nie zobowiązania się przez C. do wypłaty Odszkodowania.
Co więcej, Odszkodowanie stanowi jedynie rekompensatę za skutki Decyzji ZRID na ograniczenie możliwości kontynuowania przez Pana J. działalności gospodarczej w dotychczasowym stopniu, a nie za podjęcie się przez Pana Zbigniewa J. uregulowanych w Porozumieniu zobowiązań. Odszkodowanie jest zatem niezależne od innych czynności/zobowiązań objętych Porozumieniem. Odszkodowanie nie jest również zapłatą za zrzeczenie się ewentualnych roszczeń związanych z Inwestycją - zrzeczenie się tych roszczeń jest bowiem jedynie konsekwencją otrzymania Odszkodowania, wynikającą z obowiązującej w prawie cywilnym zasady pełnej kompensacji szkody, zgodnie z którą nie jest możliwe otrzymanie odszkodowania w wysokości przekraczającej wartość poniesionej szkody.
W świetle powyższej argumentacji oraz przytoczonych wyżej przepisów, Odszkodowanie należy uznać za odszkodowanie na gruncie Kodeksu cywilnego. Przepis art. 361 kodeksu cywilnego wskazuje dwie podstawowe i niezbędne przesłanki, których wystąpienie konieczne jest dla powstania obowiązku wynagrodzenia szkody, przewidzianego przepisami prawa. Są nimi:
1. powstanie szkody w dobrach chronionych osoby poszkodowanej;
2. istnienie związku przyczynowego między wskazaną w ustawie przyczyną, z którą związany jest obowiązek odszkodowawczy (działanie, zaniechanie lub inne zdarzenie), a jej następstwami wywołującymi szkodę.
Przesłanki te zostały spełnione w odniesieniu do Odszkodowania zapłaconego Panu Zbigniewowi J. przez C., w szczególności:
1. pomiędzy realizacją inwestycji polegającej na budowie przez C. Centrum Handlowego „S...” a uszczerbkiem w majątku Pana J., istnieje adekwatny związek przyczynowy (wobec braku przyczyny w postaci realizacji Centrum Handlowego „S...” nie powstałby skutek w postaci ograniczenia możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na Nieruchomościach Wywłaszczonych przez Pana Zbigniewa J.),
2. w wyniku realizacji Centrum Handlowego „S...” dochodzi po stronie Pana Zbigniewa J. do powstania szkody, która obejmuje zarówno stratę jak i utracone korzyści (dotyczące planów związanych z wykorzystaniem Nieruchomości Wywłaszczonych do celów działalności gospodarczej prowadzonej przez Pana Zbigniewa J.).
W konsekwencji, należy uznać, że w wyniku zawarcia Porozumienia Pan Zbigniew J. nie świadczy żadnej usługi w rozumieniu ustawy o VAT.
W rezultacie, skoro w analizowanej sytuacji przedmiotem Porozumienia nie będzie odpłatna dostawa towarów, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów ani wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, ani też świadczenie usług, to należy uznać, że w związku z zawarciem Porozumienia i otrzymaniem Odszkodowania Pan Zbigniew J. nie będzie dokonywać żadnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT na rzecz C. a Odszkodowanie nie powinno być dokumentowane fakturą VAT.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, Odszkodowanie nie stanowi zapłaty za żadna czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT i nie powinno być dokumentowane faktura VAT.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy znajduje również całkowite potwierdzenie w świetle istniejącej praktyki organów podatkowych, w szczególności:

W interpretacji Dyrektora KIS z dnia 20 kwietnia 2017, znak 1462‑IPPP1.4512.124.2017.l.KC, w której organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym: „Do czynności podlegających opodatkowaniu VAT nie można natomiast, zaliczyć kar i odszkodowań. Odszkodowanie nie jest wynagrodzeniem za jakąkolwiek usługę, wykonywaną przez otrzymującego odszkodowanie. Celem tej wypłaty jest niwelacja szkody, jest to rekompensata, a nie ekwiwalent za usługę.”;

w interpretacji Dyrektora IS w Poznaniu z dnia 10 lutego 2017, znak 3063‑ILPP2‑1.4512.238.2016.1.AS, zgodnie z którą: „istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika.”;

w interpretacji Dyrektora IS w Warszawie z dnia 16 stycznia 2017, znak 1462‑IPPP2.4512.897.2016.1.MT, w której organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym: „Biorąc pod uwagę, że w wyżej analizowanym przypadku, ani w związku z wypłatą Odszkodowania, ani w związku z wypłatą ewentualnej Kary Umownej, nie dochodzi do ekwiwalentnego świadczenia na rzecz Spółki ze strony Klasztoru, nie mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, podlegającym opodatkowaniu VAT. W związku z powyższym, wypłata Odszkodowania ani ewentualnej Kary Umownej nie będzie stanowiła odpłatnej dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług. Nie będzie również inną czynnością, z którą ustawa o VAT wiąże powstanie obowiązku podatkowego.”;

w interpretacji Dyrektora IS w Katowicach z dnia 28 września 2016, znak IBPP1/4512‑504/16-1/AW, zgodnie z którą: „Z powyższego wynika, że istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.”

Ad. 2

W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe, zdaniem Wnioskodawcy, C. będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty należnego podatku VAT o kwotę naliczonego podatku VAT wynikającego z faktury wystawionej na rzecz C. przez Pana Zbigniewa J. dokumentującej czynności, za które Pan Zbigniew J. otrzymał Odszkodowanie.

Przepisy mające zastosowanie w sprawie

Zgodnie z ustawą o VAT:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności - art. 15 ust 1.
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych - art. 15 ust. 2.
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego - art. 86 ust. 1.
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług - art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a).
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne m.in. w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona z podatku - art. 88 ust. 3a pkt 2.

Stanowisko Wnioskodawcy

Jak wynika z opisu przedstawionego stanu faktycznego:

C. jest w trakcie budowy Centrum Handlowego „S...” wraz z towarzyszącą infrastrukturą (w tym układu komunikacyjnego). Inwestycja jest prowadzona na gruntach będących własnością lub w użytkowaniu wieczystym C.
Zrealizowanie Inwestycji umożliwi C. dokonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, w szczególności odpłatne świadczenie usług polegających na wynajmowaniu wybranym podmiotom powierzchni zlokalizowanej na terenie Inwestycji (przynajmniej przez pewien czas po otwarciu Centrum Handlowego „S...” i przed jego sprzedażą przez C.).
Na mocy Porozumienia C. zobowiązała się do zapłaty na rzecz Pana Zbigniewa J. dodatkowego Odszkodowania pozostającego w ścisłym i bezpośrednim związku z realizowaną Inwestycją. Zapłata Odszkodowania umożliwiła w szczególności C. budowanie Centrum Handlowego „S...” zgodnie z zaplanowanym harmonogramem prac.
W dniu 12 kwietnia 2017 r. doszło do zawarcia umowy przejęcia długu pomiędzy C. i M., na mocy której zobowiązanie z Porozumienia odnoszące się do wypłaty Odszkodowania przejęła M.. Przejęcie długu przez M. było podyktowane wyłącznie kwestiami związanymi z zarządzaniem płynnością finansową w C. i M.. Rozliczenia związane z przejęciem długu, w tym zwrot kwoty odpowiadającej Odszkodowaniu przez C. na rzecz M., są przedmiotem odrębnych ustaleń pomiędzy C. i M.
C. oraz Pan Zbigniew J. są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami VAT. Odszkodowanie zostało zapłacone Panu Zbigniewowi J. jako przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanej sytuacji:

Jeżeli dane towary lub usługi są wykorzystywane przez podatnika wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości podatku VAT naliczonego przy ich nabyciu, przy założeniu, że nabycie to zostanie udokumentowane fakturą VAT i pozostałe ograniczenia w prawie do odliczenia podatku VAT naliczonego, wynikające z ustawy o VAT nie znajdą zastosowania.
Zgodnie z ugruntowaną praktyką i orzecznictwem, związek pomiędzy zakupami dokonanymi przez podatnika, a prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą może mieć charakter zarówno bezpośredni (np. zakup towarów do ich dalszej odsprzedaży, czy też zakup materiałów służących do wytworzenia produktów sprzedawanych przez podatnika) jak i pośredni (koszty ogólne).
Bezpośredni związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą podatnika występuje, gdy nabywane towary lub usługi w sposób ścisły wiążą się ze sprzedażą opodatkowaną VAT.
Związek pośredni istnieje, gdy ponoszone wydatki na nabycie towarów i usług nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przez podatnika obrotach, niemniej jednak ich poniesienie warunkuje uzyskanie przez podatnika sprzedaży podlegającej opodatkowaniu VAT. W takiej sytuacji, niezbędne jest zaistnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy dokonanymi zakupami a wygenerowanym obrotem. Jeżeli zakup wpływa na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się - w sposób pośredni - do generowania obrotu przez podatnika, to podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tego tytułu.
Zakładając, że Odszkodowanie stanowi zapłatę za czynności (usługi) podlegające opodatkowaniu VAT po stronie Pana Zbigniewa J. (tj. w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe), należy podkreślić, że nabycie tych usług przez C. nastąpiło w niepodważalnym związku z toczącą się Inwestycją, w szczególności umożliwiło C. budowanie Centrum Handlowego „S...” zgodnie z zaplanowanym harmonogramem prac. Z kolei zrealizowanie Inwestycji umożliwi C. dokonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, w szczególności odpłatne świadczenie usług polegających na wynajmowaniu wybranym podmiotom powierzchni zlokalizowanej na terenie Inwestycji.
Tym samym, należy uznać, iż - w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe - przy nabyciu przez C. usług wykonanych przez Pana Zbigniewa J. została spełniona ogólna przesłanka warunkująca odliczenie podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej czynności, za które Pan Zbigniew J. otrzymał Odszkodowanie i którą Pan Zbigniew J. wystawi na rzecz C.
Jednocześnie, w analizowanej sprawie w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe, nie zajdzie zastosowania żadna okoliczność wyłączająca prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego. W szczególności, nie będzie miał zastosowania przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, ponieważ, czynności wykonane przez Pana Zbigniewa J. (przy założeniu, że stanowią one usługi podlegające opodatkowaniu VAT) nie podlegają zwolnieniu z VAT (żaden przepis nie przewiduje zwolnienia z VAT w stosunku do takich czynności).
Należy również zauważyć, że bez znaczenia jest fakt, że faktycznej zapłaty Odszkodowania dokonała spółka M. po zawarciu z C. umowy o przejęcie długu. Przejęcie długu przez M. było podyktowane wyłącznie kwestiami związanymi z zarządzaniem płynnością finansową w C. i M. i nie skutkowało przeniesieniem przez C. na rzecz M. wszystkich praw i obowiązków z Porozumienia, a rozliczenia związane z przejęciem długu, w tym zwrot kwoty odpowiadającej Odszkodowaniu przez C. na rzecz M., są przedmiotem odrębnych ustaleń pomiędzy C. i M.

W konsekwencji, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe, zdaniem Wnioskodawcy C. będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty należnego podatku VAT o kwotę naliczonego podatku VAT wynikającego z faktury wystawionej na rzecz, przez Pana Zbigniewa J. dokumentującej czynności, za które Pan Zbigniew J. otrzymał Odszkodowanie.

Powyższe stanowisko znajduje również całkowite potwierdzenie w świetle istniejącej praktyki organów podatkowych, w szczególności:

W interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 marca 2017 r., znak 1462-IPPP3.4512.126.2017.1.RM, zgodnie z którą: „Zatem skoro nabycie przez Wnioskodawcę usług budowlanych, których dotyczy przedmiotowy wniosek (w tym usług związanych z remontem i modernizacją budynku wykorzystywanego przez Wnioskodawcę na biuro handlowe) związane jest z wykonywaniem przez Spółkę czynności opodatkowanych, to tym samym Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych od Zleceniobiorców.”,

W interpretacji Dyrektora IS w Warszawie z dnia 19 lipca 2016 r., znak IPPP2/4512‑386/16-2/MAO, w którą organ podatkowy, odstępując od własnego uzasadnienia prawnego, uznał za prawidłowe w całości stanowisko podatnika, zgodnie z którym: „Zgodnie z podanym stanem faktycznym odnoszącym się do zdarzenia przyszłego, aby hala handlowa mogła w pełni funkcjonować, niezbędna jest przebudowa układu komunikacyjnego w taki sposób aby zapewnić dojazd do hali handlowej. Właściwy dojazd do hali handlowej warunkuje prawidłowe użytkowanie tego obiektu oraz generowanie przychodów dla Funduszu z tytułu wynajmu/dzierżawy hali handlowej. (...) Mając zatem na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe i obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie zostaną spełnione podstawowe warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, uprawniające do odliczenia podatku od towarów i usług od nakładów na przebudowę układu komunikacyjnego tj. budowę ronda, które następnie podlegać będą nieodpłatnemu przekazaniu na rzecz Miasta.”;

W interpretacji Dyrektora IS w Łodzi z dnia 12 czerwca 2015 r., znak IPTPP1/4512‑147/15-5/AK, zgodnie z którą: „Należy uznać, że w przedmiotowej sprawie zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy sprzedaż działek (...) była czynnością opodatkowaną podatkiem VAT. Na fakturach dotyczących nabycia działek (...) został naliczony i wykazany podatek VAT. Nadto, wybudowane centrum handlowe oraz planowana jego rozbudowa wymusza na Spółce jako inwestorze zapewnienie inwestycjom Spółki odpowiedniego dostępu do istniejącej sieci drogowej tj. przebudowy istniejącego skrzyżowania dojazdowego (drogi publicznej) na skrzyżowanie typu rondo. Właściwy dojazd do centrum warunkuje prawidłowe użytkowanie tego obiektu oraz generowanie przychodów dla Spółki z tytułu wynajmu powierzchni handlowych (w umowach z niektórymi najemcami uzależniono wysokości czynszu najmu od poprawy stanu obsługi komunikacyjnej centrum handlowego). Mając zatem na uwadze opis sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa, a także orzecznictwo TSUE należy stwierdzić, że wydatki związane z nabyciem gruntów stanowią podstawę do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest:

nieprawidłowe w zakresie uznania, że otrzymane odszkodowanie nie stanowi zapłaty za czynność podlegająca opodatkowaniu i nie powinno być udokumentowane fakturą,

prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej transakcję i wystawionej na rzecz C.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl ust. 2 przytoczonego przepisu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym uznać należy, iż pojęcie świadczenia – składającego się na istotę usługi – należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem.

Przy definiowaniu „świadczenia” należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W myśl art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) lub na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji).

Co do zasady każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu lub na zaniechaniu stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie należy podkreślić, że czynność podlega opodatkowaniu, gdy dokonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zgodnie ze stanowiskiem TSUE wyrażonym w szeregu orzeczeniach (por. C-16/93, C-89/81 C‑154/80, C-498/99) za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu uważane mogą być takie sytuacje, w których istnieje bezpośredni związek pomiędzy daną czynnością a otrzymywanym z tytułu tej czynności wynagrodzeniem.

W orzeczeniu C-154/80 Trybunał stwierdził, że podstawą opodatkowania z tytułu wykonania usługi „jest wszystko, co stanowi wynagrodzenie za usługę i że usługa jest tym samym opodatkowana tylko, jeżeli istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i otrzymywanym wynagrodzeniem”. Do uznania danej czynności za usługę konieczne jest istnienie zidentyfikowanego odbiorcy usługi, beneficjenta danej czynności, przy czym aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności w zamian za wynagrodzenie, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy ta czynność skutkuje uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Zgodnie z art. 106b ust.1, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Na podstawie art. 2 pkt 31 ustawy, przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie. Natomiast fakturą elektroniczną - w myśl art. 2 pkt 32 - jest faktura w formie elektronicznej wystawiona i otrzymana w dowolnym formacie elektronicznym.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka C. Sp. z o. o. (C.) prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie inwestycji na rynku nieruchomości. C. jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

C. jest w trakcie budowy we współpracy z będącą jednym z udziałowców C. spółką M. Sp. z o. o. („M.”), jak również w określonej części - w trakcie przygotowania do budowy - na nieruchomościach stanowiących działki gruntu oznaczonych numerami ewidencyjnymi: 1/7, 1/12, 1/16, 3/6, 3/7, 3/8, 3/9, 4/15, 22/1, 22/4 - Centrum Handlowego „S...” (docelowo, centrum to ma zostać połączone z obiektem centrum handlowego K..., prowadzonego przez K.... sp. z o. o., spółkę powiązaną z C.), wraz z towarzyszącą infrastrukturą (w tym układu komunikacyjnego), które dalej zwane jest „Inwestycją”. Inwestycja jest prowadzona na gruntach będących własnością lub w użytkowaniu wieczystym C. podczas gdy M. świadczy na rzecz C. usługi związane z realizacją procesu inwestycyjnego.

Zrealizowanie Inwestycji umożliwi C. dokonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, w szczególności odpłatne świadczenie usług polegających na wynajmowaniu wybranym podmiotom powierzchni zlokalizowanej na terenie Inwestycji (przynajmniej przez pewien czas po otwarciu Centrum Handlowego „S...” i przed jego sprzedażą przez C.).

W celu realizacji Inwestycji oraz w celu optymalizacji układu komunikacyjnego dotyczącego Inwestycji i na skutek odrębnych uregulowań wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów, M., jako ówczesny właściciel (użytkownik wieczysty) części gruntów objętych Inwestycją zawarła w dniu 3 października 2011 r. umowę z Gminą Miejską - Zarządem Infrastruktury Komunalnej i Transportu („Umowa ZIKIT”) mającą na celu usprawnienie obsługi komunikacyjnej terenów, w tym Inwestycji, a także zapewnienia możliwości połączenia Inwestycji z drogą publiczną, oraz określenia zasad współpracy i partycypacji w kosztach opisanej w tej umowie inwestycji drogowej („Inwestycja drogowa”). Następnie doszło do przeniesienia (odpłatnego zbycia) rozpoczętej Inwestycji przez M. na rzecz C. i obecnie Inwestycja jest prowadzona przez C.. Zgodnie z zapisami zawartymi w Umowie ZIKIT, realizacja Inwestycji Drogowej będzie przebiegała w oparciu o szczegółowe postanowienia zawarte w decyzji nr 9/4/2016, wydanej przez Prezydenta Miasta w dniu 2 listopada 2016 roku o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Decyzja ZRID). Decyzja ZRID stała się ostateczna z dniem 8 grudnia 2016 roku.

W wyniku wydania Decyzji ZRID nastąpił podział szeregu działek gruntu, w szczególności nastąpił podział działki gruntu o numerze ewidencyjnym 22/2, w wyniku którego powstała m.in. działka gruntu nr 22/4 o powierzchni 0,1039 ha (podział działek i ujawnienie nowego stanu faktycznego w księgach jeszcze nie nastąpiło).

Pan Zbigniew J. pozostawał użytkownikiem wieczystym wraz z małżonką Anną J., na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, stanowiącej własność Skarbu Państwa nieruchomości - działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym 23/2, której podział nastąpił na mocy Decyzji ZRID na: (i) działkę gruntu oznaczoną numerem ewidencyjnym 23/6 o pow. 0,8885 ha, której użytkownikiem wieczystym Pan Zbigniew J. pozostaje nadal oraz (ii) działkę gruntu oznaczoną numerem ewidencyjnym 23/5 o pow. 0,1092 ha, nabytą z mocy prawa przez Gminę Miejską na podstawie art. 12 ust. 4 Ustawy wskutek wydania Decyzji ZRID.

Pan Zbigniew J. pozostawał również właścicielem wraz z małżonką Anną J., na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, nieruchomości stanowiącej działkę gruntu oznaczoną numerem ewidencyjnym 16/4, nabytą z mocy prawa przez Gminę Miejską na podstawie art. 12 ust. 4 Ustawy wskutek wydania Decyzji ZRID. Działki gruntu nr 23/5 oraz nr 16/4 opisane powyżej zwane dalej łącznie „Nieruchomościami Wywłaszczanymi”. Nieruchomości powstałe po podziale w wyniku Decyzji ZRID (niebędące Nieruchomościami Wywłaszczonymi) wchodzą w skład przedsiębiorstwa prowadzonego przez Pana Zbigniewa J., który jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Wywłaszczenie części nieruchomości Pana Zbigniewa J. i udostępnienie jej C. miało na celu umożliwienie prowadzenia prac budowlanych związanych z realizowaną Inwestycją.

W związku z powyższym Pan Zbigniew J. wraz z małżonką i C. zawarli w dniu 4 marca 2015 r. porozumienie określające zasady dobrosąsiedzkich stosunków i relacji oraz wzajemnej współpracy, „Porozumienie” - Na mocy wskazanego Porozumienia C. zobowiązała się do zapłaty na rzecz Pana Zbigniewa J. dodatkowego odszkodowania pozostającego w ścisłym i bezpośrednim związku z realizowaną Inwestycją „Odszkodowanie”, z tytułu skutków Decyzji ZRID wobec działalności gospodarczej Pana Zbigniewa J.

Odszkodowanie za wywłaszczenie otrzymane od Gminy Miejskiej w związku z Decyzją ZRID nie będzie rekompensowało bowiem wszelkich poniesionych w związku z Inwestycją strat Pana Zbigniewa J., w szczególności nie będzie obejmowało straty związanej z koniecznością wyburzenia budynków, znajdujących się na Nieruchomościach Wywłaszczonych oraz innych następstw realizacji Inwestycji dotyczących prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w tym także ją ograniczających, skutkujących m.in. utratą przychodów z Wywłaszczanych Nieruchomości bądź znacznym ich spadkiem (włącznie z koniecznością jej częściowej likwidacji na Nieruchomościach Wywłaszczanych m.in. poprzez konieczność rozwiązania umów najmu dotyczących powierzchni wyburzanych obiektów zlokalizowanych na Wywłaszczanych Nieruchomościach, a także na skutek jej przeniesienia do innej lokalizacji).

Zapłata Odszkodowania umożliwiła w szczególności C. budowanie Centrum Handlowego „S...” zgodnie z zaplanowanym harmonogramem prac.

Zgodnie z Porozumieniem, wskazana w nim kwota Odszkodowania wyczerpywać miała wszelkie roszczenia Państwa J. w stosunku do C. z tytułu wszelkich skutków, w tym szkód związanych z Decyzją ZRID, wobec działalności gospodarczej prowadzonej aktualnie na pozostałych nieruchomościach Państwa J., czy to wynikających z samej Decyzji ZRID, czy też prac budowlanych prowadzonych na jej podstawie w związku z Inwestycją.

Dodatkowo, Państwo J. oświadczyli w Porozumieniu, że nie mają żadnych roszczeń dotyczących Inwestycji, zrzekają się ewentualnych przyszłych roszczeń z tego tytułu, jak też zobowiązują się nie podnosić przedmiotowych roszczeń w przyszłości, w tym dotyczących możliwości korzystania lub sposobu władania ich nieruchomością w związku z Inwestycją, z wyjątkiem ewentualnych roszczeń Państwa J. wynikających bezpośrednio z wyrządzonych Państwu J.om szkód na skutek faktycznego wykonywania prac budowlanych dotyczących Inwestycji, przy czym Państwo J. zaakceptowali ograniczenia związane z normalnym i prawidłowym tokiem prac budowlanych i zobowiązali się z tego tytułu nie podnosić roszczeń wobec C. ani wobec osób trzecich. Państwo J. zobowiązali się w Porozumieniu m.in. do nieskładania jakichkolwiek odwołań, wniosków, innych oświadczeń i/lub niedokonywania innych czynności, które uniemożliwiłyby lub utrudniłyby C. albo przyszłemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu Inwestycji podejmowanie czynności związanych z Inwestycją.

W dniu 12 kwietnia 2017 r. doszło do zawarcia umowy przejęcia długu pomiędzy C. i M., na mocy której zobowiązanie z Porozumienia odnoszące się do wypłaty Odszkodowania przejęła M.. Przejęcie długu przez M. było podyktowane wyłącznie kwestiami związanymi z zarządzaniem płynnością finansową w C. i M.. Rozliczenia związane z przejęciem długu, w tym zwrot kwoty odpowiadającej Odszkodowaniu przez C. na rzecz M., są przedmiotem odrębnych ustaleń pomiędzy C. i M.

Wskazane Odszkodowanie zostało zapłacone Panu Zbigniewowi J. jako przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą przez M. w dniu 14 kwietnia 2017 roku. Pan Zbigniew J. nie udokumentował otrzymania Odszkodowania fakturą VAT.

Małżonka Pana Zbigniewa J., Anna J. nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT, a w ich małżeństwie obowiązuje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej i w momencie dostawy Nieruchomości Wywłaszczonych w wyniku wydania Decyzji ZRID jak też wypłaty Odszkodowania Państwo J. pozostawali we wspólności majątkowej małżeńskiej.

Ad 1

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości uznania wypłaconej kwoty odszkodowania, za niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, dla której nie wystąpi obowiązek wystawienia faktury.

W przedmiotowej sprawie pierwszym zagadnieniem wymagającym interpretacji jest ustalenie czy otrzymanie kwoty pieniężnej (odszkodowania) związane będzie z zaistnieniem czynności podlegającej opodatkowaniu jako usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT.

Przystępując do rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy na wstępie należy wskazać, że przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego w myśl ustawy Kodeks cywilny.

Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Kodeks cywilny rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności:

kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 Kc, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi) oraz
deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 Kc, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia).

Biorąc pod uwagę wyżej przytoczone przepisy, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Odnosząc przepisy prawa do opisu sprawy, wskazać należy, że zgoda na prowadzenie prac budowlanych związanych z realizacją zaplanowanej przez C. Inwestycji nastąpiła za zgodą Pana Zbigniewa J. poprzez zawarcie ww. Porozumienia. Pan J. w związku z prowadzoną przez C. Inwestycją zaakceptował warunki jej prowadzenia, które wiązały się również z możliwością wyburzenia budynków na Nieruchomościach Wywłaszczonych, na których realizowana jest Inwestycja oraz wyraził zgodę na inne następstwa realizacji Inwestycji dotyczące prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej. W tym także ją ograniczających, skutkujących m.in. utratą przychodów z Wywłaszczonych Nieruchomości bądź znacznym ich spadkiem (włącznie z koniecznością jej częściowej likwidacji na Nieruchomościach Wywłaszczonych m.in. poprzez konieczność rozwiązania umów najmu dotyczących powierzchni wyburzanych obiektów zlokalizowanych na Wywłaszczanych Nieruchomościach, a także na skutek jej przeniesienia do innej lokalizacji).

Zapłata należności określonej w porozumieniu jako odszkodowanie umożliwi C. budowanie Centrum Handlowego „S...” zgodnie z zaplanowanym harmonogramem prac.

Nie można zatem mówić, że C. wyrządziło szkodę Panu J. i z tytułu tej szkody zobowiązane było do wypłacenia odszkodowania.

Pan J. za wynagrodzeniem określonym w porozumieniu, zaakceptował czynności, które zaproponowało C. oraz konieczność powstrzymania się od prowadzenia działalności a nawet jej zaniechania w związku z prowadzoną Inwestycją.

Zatem z przedstawionych we wniosku okoliczności wynika, że w rozpatrywanym przypadku mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie. Jak stwierdzono wyżej świadczeniem jest każde zachowanie polegające na działaniu, zaniechaniu działania lub znoszeniu (tolerowaniu) określonej sytuacji lub stanu rzeczy.

Tak rozumiane świadczenie wykonywane jest w uzgodnieniu i w interesie drugiej strony. Wypłata wynagrodzenia Panu J. nie nastąpiła na skutek niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania. Zatem wypłatę kwoty pieniężnej zgodnie z zawartym porozumieniem na rzecz Pana J. należy traktować jako świadczenie ekwiwalentne, co wypełnia wskazaną przesłankę uznania za usługę tego świadczenia w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Umowa (nazwana porozumieniem) łącząca C. z Panem J.em ma niewątpliwie charakter zobowiązaniowy. C. dokonuje pewnych czynności oraz planuje następne w tym wyburzenia budynków oraz inne czynności, które wpłyną na ograniczenie aktualnie prowadzonej działalności przez Pana J., natomiast Pan J. zgadza się na wykonywanie czynności przez C. ograniczających jego działalność lub jej rozwój za otrzymane wynagrodzenie.

Intencją stron porozumienia jest doprowadzenie terenu będącego przedmiotem Inwestycji do jej realizacji tj. pobudowania Centrum Handlowego. Wyrażenie zgody przez Pana J. na wykonanie czynności powodujących ograniczenie lub zaniechanie jego działalności w zamian za odpłatność powoduje jednocześnie, że nie można traktować czynności wykonanych przez C. jako szkody wyrządzonej Panu J.. Nie można zatem w przedmiotowej sprawie mówić o wypłacie odszkodowania.

Przedmiotowe wynagrodzenie otrzymane przez Pana J. na podstawie zawartego porozumienia stanowi zatem formę wynagrodzenia za umownie uzgodnione działania, a nie zadośćuczynienie za powstałe szkody.

W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym z tego tytułu wynagrodzeniem przez Pana J..

Należy również wskazać, że o charakterze danego świadczenia nie decyduje nazwa nadana mu przez strony danej czynności, ale jego cechy istotne z punktu widzenia prawa podatkowego. Cechą odszkodowania pojmowanego jako wyrównanie uszczerbku wywołanego nieprawidłowym zachowaniem strony umowy jest to, że nie wiąże się ono z żadnym wzajemnym świadczeniem ze strony podatnika. Sytuacja taka nie występuje w przedstawionym we wniosku opisie sprawy.

Państwo J. oświadczyli w porozumieniu, że nie mają żadnych roszczeń dotyczących Inwestycji, zrzekają się ewentualnych przyszłych roszczeń z tego tytułu, jak też zobowiązują się nie podnosić przedmiotowych roszczeń w przyszłości, w tym dotyczących możliwości korzystania lub sposobu władania ich nieruchomością w związku z Inwestycją. Państwo J. zaakceptowali ograniczenia związane z normalnym i prawidłowym tokiem prac budowlanych i zobowiązali się z tego tytułu nie podnosić roszczeń wobec C. ani wobec osób trzecich. Państwo J. zobowiązali się również w porozumieniu m.in. do nieskładania jakichkolwiek odwołań, wniosków, innych oświadczeń i/lub niedokonywania innych czynności, które uniemożliwiłyby lub utrudniłyby C. albo przyszłemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu Inwestycji podejmowanie czynności związanych z Inwestycją.

Zatem, zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności w związku z wyżej przytoczonym oświadczeniem zawartym w porozumieniu, że Państwo J. nie mają żadnych roszczeń dotyczących Inwestycji oraz zrzekają się ewentualnych przyszłych roszczeń wskazuje, że mamy do czynienia ze świadczeniem usług w myśl art. 8 ust.1 pkt 2 ustawy.

Otrzymana przez Pana J. na podstawie porozumienia płatność nie stanowi więc formy zadośćuczynienia lecz wynagrodzenie za konkretne świadczenie usługi w postaci zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności, lub tolerowania czynności lub sytuacji, które wprost wymienione zostało w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Zapłata Panu J. kwoty określonej w porozumieniu wiąże się ze świadczeniem usługi na rzecz C., zatem jako wynagrodzenie za usługę podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Faktura jest dokumentem stwierdzającym wystąpienie u podatnika okoliczności powodujących powstanie obowiązku podatkowego. W myśl przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Należy dodać, że faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT.

Należność wynikająca z zawartego porozumienia została wypłacona Panu J. jako przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą. Zatem, Pan Zbigniew J. jako czynny podatnik VAT jest zobowiązany do wystawienie faktury dokumentującej wykonanie usługi wynikającej z zawartego porozumienia.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 należało uznać za nieprawidłowe.

Ad 2

Wnioskodawca ma również wątpliwości, czy C. będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury wystawionej przez Pana Zbigniewa J. na C. w związku z otrzymaniem wynagrodzenia należnego z tytułu wykonania warunków zawartego porozumienia.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z treści art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy wynika, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje czynny zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania oznaczonego numerem 1 we wniosku, wynagrodzenie należne z tytułu zawartego porozumienia pomiędzy czynnymi podatnikami VAT tj. C. oraz Panem Zbigniewem J.em stanowi należność za świadczenie usług w myśl art. 8 ust. 1 ustawy.

We wniosku wskazano również, że zrealizowanie Inwestycji umożliwi C. dokonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, w szczególności odpłatne świadczenie usług polegających na wynajmowaniu wybranym podmiotom powierzchni zlokalizowanej na terenie Inwestycji (przynajmniej przez pewien czas po otwarciu Centrum Handlowego „S...” i przed jego sprzedażą przez C.).

Zatem, z uwagi na powołane przepisy prawa w kontekście wskazanego opisu sprawy należy stwierdzić, że w zakresie, w jakim nabywane usługi wykorzystywane są do wykonywania przez C. – czynnego podatnika podatku VAT czynności opodatkowanych, Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego (w myśl art. 86 ust. 1 i ust. 2 ustawy) z tytułu nabycia ww. usług wynikających z faktury z wykazaną prawidłową kwotą podatku, wystawionej przez Pana Zbigniewa J. – czynnego podatnika VAT w ramach prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Końcowo tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wobec powyższego, wydana interpretacja stanowi ochronę prawno-podatkową tylko dla Zainteresowanego, a nie dla jego małżonka. W związku z powyższym w celu uzyskania pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego przez Pana małżonkę, powinna Ona złożyć odrębny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej i uiścić stosowną opłatę.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach, a zatem nie mogą przesądzać o niniejszym rozstrzygnięciu.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin