Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.177.2017.2.EK
z 7 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 maja 2017 r. (data wpływu 16 maja 2017 r.) uzupełnione pismem z dnia 19 czerwca 2017 r. (data wpływu 26 czerwca 2017 r.) na wezwanie Organu z dnia 14 czerwca 2017 r. (skutecznie doręczone 19 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy opłaty pobieranej od beneficjentów świadczeń specjalistycznych usług opiekuńczych wykonywanych przez GOPS oraz wykazania tej kwoty w deklaracji podatkowej (pytanie nr 1) - jest prawidłowe,
  
• opodatkowania 100% odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze (pytanie nr 2) - jest nieprawidłowe.
  
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 16 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy całości opłaty pobieranej od beneficjentów świadczeń specjalistycznych usług opiekuńczych wykonywanych przez GOPS oraz wykazania tej kwoty w deklaracji podatkowej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Gmina jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, rozliczającym się z podatku z tytułu umów najmu, dzierżawy, odprowadzania ścieków i dostarczania wody. W dniu 30 listopada 2016 r. Gmina złożyła do Naczelnika Urzędu Skarbowego informację, że począwszy od dnia 01.01.2017 r. Gmina będzie rozliczać podatek od towarów i usług wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi, które podała w załączeniu, w tym z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania własne i zlecone z zakresu administracji rządowej, w szczególności na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 930 z późn. zm.). Organem właściwym do wydawania decyzji administracyjnych jest Wójt Gminy . Zgodnie z art. 36 pkt 1 lit. m w/w ustawy świadczeniem z pomocy społecznej są specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia. Natomiast zgodnie z art. 50 osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić. Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Ośrodek pomocy społecznej przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia. Podstawę prawną realizowania usług opiekuńczych oprócz ustawy o pomocy społecznej stanowi art. 8 i 9 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U z 2016r. poz.546 z późn. zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005r. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.). Aby móc skorzystać z tej formy pomocy należy złożyć w tutejszym ośrodku wniosek i załączyć do niego zaświadczenie lekarza psychiatry ze wskazaniem rodzaju i ilości zajęć, które będą realizowane w formie usług specjalistycznych. Kwalifikacje realizatorów powinny być odpowiednie do rodzaju zaburzeń podopiecznych, ich potrzeb oraz zakresu i rodzaju usług. Jeżeli ośrodek pomocy społecznej nie ma w budżecie zabezpieczonych środków na ten cel występuje o środki finansowe do Wojewody w celu realizacji w/w zadania. Wysokość kosztu 1 godziny usługi świadczonej podopiecznemu oblicza się biorąc pod uwagę wysokość kosztów związanych ze świadczeniem tej formy pomocy m.in. uwzględniając zakres usług i dojazd do miejsca świadczenia usług. W przypadku Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej stawka godzinowa wynika z umowy zawartej z firmami przyjmującymi zlecenie realizacji zadania, zawartej z tymi podmiotami po pełnym rozeznaniu rynku. W celu ustalenia aktualnej sytuacji rodzinnej i materialnej w środowisku wnioskodawcy pracownik socjalny przeprowadza wywiad środowiskowy i na jego podstawie wydawana jest decyzja administracyjna o przyznaniu tej formy pomocy lub o ewentualnej odmowie. Decyzja administracyjna ustala formę usług, okres na jaki zostaną przyznane, liczbę godzin zajęć. Decyzją ustalana jest również odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze. Kwota odpłatności jest iloczynem ze stawki ustalanej indywidualnie dla podopiecznego zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz.U. z 2005r. Nr 189, poz.1598 z późn. zm.), która to jest uzależniona od dochodów rodziny podopiecznego oraz faktycznie wykorzystanych godzin usług. Wyliczoną kwotę za dany miesiąc podopieczny wpłaca przelewem na konto urzędu gminy w terminie do 15 dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę. Po wpłynięciu na rachunek bankowy kwoty odpłatności, urząd gminy 5% tej kwoty przyjmuje jako dochód Gminy, pozostałą kwotę tj. 95% odprowadza się na rachunek Wojewody w terminach określonych w art. 255 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Z podmiotami z którymi zawarto umowy na realizację usług specjalistycznych (w przypadku Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej są to osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą) Ośrodek Pomocy Społecznej rozlicza się na podstawie wystawionych przez nich rachunków. W/w zadanie jest finansowane z dotacji celowej Urzędu Wojewódzkiego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy mając na uwadze art. 43 ust. 1, pkt 22 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz.710) całkowita odpłatność pobierana od beneficjenta świadczeń korzystających ze specjalistycznych usług opiekuńczych, o których mowa w w/w stanie faktycznym, powinna być uznana za usługę zwolnioną z podatku VAT i wykazana w deklaracji VAT-7 w pozycji 10 "podstawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, zwolnione od podatku", czy zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług wcale nie podlega w/w ustawie - jest poza VAT i nie powinna być wykazywana w deklaracji VAT-7 w pozycji 10 "podstawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, zwolnione od podatku"?
2. Czy odpłatność podopiecznego za specjalistyczne usługi opiekuńcze o których mowa w wyżej opisanym stanie faktycznym, w wysokości 100% odpłatności dokonywanej przez podopiecznego, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeśli tak to jaką stawką?, a może tylko 5% całkowitych kosztów odpłatności, które stanowią dochód Gminy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeśli tak to jaką stawką?
   
   

Zdaniem wnioskodawcy na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016r. poz. 710) odpłatność pobierana od beneficjenta korzystającego ze specjalistycznych usług opiekuńczych, o których mowa w wyżej opisanym stanie faktycznym zdarzenia jest zwolniona z podatku VAT i powinna być wykazywana w deklaracji cząstkowej VAT-7 sporządzanej przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej jako jednostki realizującej zadania zlecone, w pozycji 10 "podstawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, zwolnione od podatku", która następnie wchodzi w skład zbiorczej deklaracji VAT-7 Gminy. Zdaniem wnioskodawcy odpłatność pobierana od beneficjenta korzystającego ze specjalistycznych usług opiekuńczych, nie powinna być wykazywana w deklaracji cząstkowej VAT-7 Urzędu Gminy jako jednostki, pomimo, że ta odpłatność wpływa na rachunek bankowy budżetu Gminy zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005r. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.).

W uzupełnieniu wniosku, Wnioskodawca wskazał, że jego zdaniem 100% odpłatności podopiecznego za specjalistyczne usługi opiekuńcze nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 jest zwolniona z podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

• prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy opłaty pobieranej od beneficjentów świadczeń specjalistycznych usług opiekuńczych wykonywanych przez GOPS oraz wykazania tej kwoty w deklaracji podatkowej,
  
• nieprawidłowe w zakresie opodatkowania 100% odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze.
  
  
  

Na wstępie zaznaczyć należy, że w dniu 29 września 2015 r. zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-276/14, zgodnie z którym gminna jednostka organizacyjna, której działalność nie spełnia kryterium samodzielności w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE, nie może być uznana za podatnika podatku od wartości dodanej odrębnie od gminy, w której skład jednostka ta wchodzi.

Jak wynika z wyroku TSUE w sprawie C-276/14 samorządowe jednostki budżetowe nie posiadają odrębności podatkowej na gruncie przepisów o VAT, zatem wszelkie czynności przez nie dokonywane powinny być rozliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która je utworzyła.

W myśl art. 3 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 1454), jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi, najpóźniej od dnia 1 stycznia 2017 r.

Ponadto, na mocy art. 4 powołanej ustawy, jednostka samorządu terytorialnego, której jednostki organizacyjne rozliczały się jako odrębni podatnicy, wstępuje z dniem podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi we wszystkie przewidziane w przepisach dotyczących podatku prawa i obowiązki jednostek organizacyjnych.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm), zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się – w świetle art. 8 ust. 1 ustawy – każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy (…).

Zauważyć należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT lub świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie natomiast do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są podatnikami VAT w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny.

Gmina – zgodnie z art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446 z późn. zm.) – posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest jednostką zasadniczego podziału terytorialnego stopnia podstawowego, posiada osobowość prawną, a zatem zdolność do działania we własnym imieniu.

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów, o czym stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym – zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych (art. 7 ust. 1 pkt 6).

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym – w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi. Podmioty takie są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które prowadzą swoją działalność w formie zakładu lub jednostki budżetowej.

Należy nadmienić, że pojęcie podatnika obejmuje swym zakresem podmioty, które dokonują czynności podlegającej opodatkowaniu. Ustawodawca określił wskazane pojęcie na tyle szeroko, by w każdym przypadku profesjonalnej aktywności zawodowej, dokonywania czynności opodatkowanych podmiot mógł zostać uznany za podatnika w zakresie tych czynności.

Działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas, gdy nie przyniosła ona żadnych widocznych efektów (bez względu na cel i rezultat takiej działalności). Charakterystyka ta pozwala na uznanie, że pojęcie podatnika na gruncie podatku od towarów i usług ma wymiar autonomiczny – niezależny od uregulowań innych aktów normatywnych regulujących stosunki prawnopodatkowe.

Z powyższego wynika, że Gmina wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, rozliczającym się z podatku z tytułu umów najmu, dzierżawy, odprowadzania ścieków i dostarczania wody. W dniu 30 listopada 2016r. Wnioskodawca złożył do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Siedlcach informację, że począwszy od dnia 01 stycznia 2017r. Gmina będzie rozliczać podatek od towarów i usług wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi, które podała w załączeniu, w tym z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania własne i zlecone z zakresu administracji rządowej, w szczególności na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2016r. poz. 930 z późn. zm.). Organem właściwym do wydawania decyzji administracyjnych jest Wójt Gminy. Zgodnie z art. 36 pkt 1 lit. m w/w ustawy świadczeniem z pomocy społecznej są specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia. Natomiast zgodnie z art. 50 osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić. Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Ośrodek pomocy społecznej przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia. Podstawę prawną realizowania usług opiekuńczych oprócz ustawy o pomocy społecznej stanowi art. 8 i 9 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U z 2016r. poz.546 z późn. zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005r. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.). Aby móc skorzystać z tej formy pomocy należy złożyć w tutejszym ośrodku wniosek i załączyć do niego zaświadczenie lekarza psychiatry ze wskazaniem rodzaju i ilości zajęć, które będą realizowane w formie usług specjalistycznych. Kwalifikacje realizatorów powinny być odpowiednie do rodzaju zaburzeń podopiecznych, ich potrzeb oraz zakresu i rodzaju usług. Jeżeli ośrodek pomocy społecznej nie ma w budżecie zabezpieczonych środków na ten cel występuje o środki finansowe do Wojewody w celu realizacji w/w zadania. Wysokość kosztu 1 godziny usługi świadczonej podopiecznemu oblicza się biorąc pod uwagę wysokość kosztów związanych ze świadczeniem tej formy pomocy m. in. uwzględniając zakres usług i dojazd do miejsca świadczenia usług. W przypadku Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej stawka godzinowa wynika z umowy zawartej z firmami przyjmującymi zlecenie realizacji zadania, zawartej z tymi podmiotami po pełnym rozeznaniu rynku. W celu ustalenia aktualnej sytuacji rodzinnej i materialnej w środowisku wnioskodawcy pracownik socjalny przeprowadza wywiad środowiskowy i na jego podstawie wydawana jest decyzja administracyjna o przyznaniu tej formy pomocy lub o ewentualnej odmowie. Decyzja administracyjna ustala formę usług, okres na jaki zostaną przyznane, liczbę godzin zajęć. Decyzją ustalana jest również odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze. Kwota odpłatności jest iloczynem ze stawki ustalanej indywidualnie dla podopiecznego zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005r. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.), która to jest uzależniona od dochodów rodziny podopiecznego oraz faktycznie wykorzystanych godzin usług. Wyliczoną kwotę za dany miesiąc podopieczny wpłaca przelewem na konto urzędu gminy w terminie do 15 dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę. Po wpłynięciu na rachunek bankowy kwoty odpłatności, urząd gminy 5% tej kwoty przyjmuje jako dochód Gminy, pozostałą kwotę tj. 95% odprowadza się na rachunek Wojewody w terminach określonych w art. 255 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Z podmiotami z którymi zawarto umowy na realizację usług specjalistycznych (w przypadku Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej są to osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą) Ośrodek Pomocy Społecznej rozlicza się na podstawie wystawionych przez nich rachunków. W/w zadanie jest finansowane z dotacji celowej Urzędu Wojewódzkiego.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy po podjęciu przez Gminę z dniem 1 stycznia 2017 r. rozliczania podatku od towarów i usług wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi, czy opłaty pobierane od beneficjenta świadczeń korzystających ze specjalistycznych usług opiekuńczych świadczone przez jednostkę gminy – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej podlegają zwolnieniu przedmiotowemu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz czy ww. zwolnienie obejmować będzie całość wpłacanej ww. kwoty i czy GOPS winien wykazywać te kwoty deklaracji cząstkowej.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2016 r., poz. 930 z późn. zm.), pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy o pomocy społecznej pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Jak wynika z art. 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Stosownie do zapisu zawartego w art. 6 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej, przez jednostkę organizacyjną pomocy społecznej rozumie się regionalny ośrodek polityki społecznej, powiatowe centrum pomocy rodzinie, ośrodek pomocy społecznej, dom pomocy społecznej, placówkę specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego, ośrodek wsparcia i ośrodek interwencji kryzysowej.

Obowiązek zapewnienia realizacji zadań pomocy społecznej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej w zakresie ustalonym ustawą (art. 16 ust. 1 ww. ustawy).

Gmina i powiat, obowiązane zgodnie z przepisami ustawy do wykonywania zadań pomocy społecznej, nie mogą odmówić pomocy osobie potrzebującej, mimo istniejącego obowiązku osób fizycznych lub osób prawnych do zaspokajania jej niezbędnych potrzeb życiowych (art. 16 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej).

Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi (art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o pomocy społecznej).

Zgodnie z art. 36 ust. 2m) ustawy o pomocy społecznej, świadczeniami z pomocy społecznej są świadczenia niepieniężne specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia.

W myśl art. 50 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych.

Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia. Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania (art. 50 ust. 5 i ust. 6 ustawy o pomocy społecznej).

Świadczenia z pomocy społecznej są udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego (art. 102 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej).

Zgodnie z art. 106 ust. 1 i ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej. Udzielenie świadczeń w postaci interwencji kryzysowej, pracy socjalnej, poradnictwa, uczestnictwa w zajęciach klubu samopomocy, klubu samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, schronienia w formie ogrzewalni i noclegowni, sprawienia pogrzebu, a także przyznanie biletu kredytowanego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej.

Zgodnie natomiast z art. 8. ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2017 r., poz. 882) jednostki organizacyjne i inne podmioty działające na podstawie ustawy o pomocy społecznej, zwane dalej „organami do spraw pomocy społecznej”, w porozumieniu z podmiotami leczniczymi udzielającymi świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej organizują na obszarze swojego działania oparcie społeczne dla osób, które z powodu choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego mają poważne trudności w życiu codziennym, zwłaszcza w kształtowaniu swoich stosunków z otoczeniem, w zakresie edukacji, zatrudnienia oraz w sprawach bytowych.

W myśl z art. 8 ust. 2 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, oparcie społeczne polega w szczególności na:

1. podtrzymywaniu i rozwijaniu umiejętności niezbędnych do samodzielnego, aktywnego życia;
2. organizowaniu w środowisku społecznym pomocy ze strony rodziny, innych osób, grup, organizacji społecznych i instytucji;
3. udzielaniu pomocy finansowej, rzeczowej oraz innych świadczeń na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej.
   
   

Na mocy art. 9. ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, usługi opiekuńcze powinny być dostosowane do szczególnych potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi. Pomoc mieszkaniowa, jako forma usługi opiekuńczej, może polegać między innymi na udostępnianiu miejsca w środowiskowym domu samopomocy.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, środowiskowe domy samopomocy stosownie do potrzeb są organizowane, prowadzone i finansowane przez organy do spraw pomocy społecznej na zasadach określonych w przepisach ustawy o pomocy społecznej. Środowiskowe domy samopomocy mogą być także tworzone przez podmioty wymienione w art. 1 ust. 2.

Stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, jednostka organizacyjna pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi udziela osobie w niej przebywającej, adekwatnie do potrzeb i stanu zdrowia tej osoby, pomocy w korzystaniu przez nią ze świadczeń zdrowotnych przysługujących na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

W myśl art. 9 ust. 4 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, zadania, o których mowa w ust. 1 i 2, są realizowane jako zadania zlecone gminom przez administrację rządową w ramach pomocy społecznej.

Z uwagi na obowiązujące przepisy ustawy o podatku od towarów i usług należy wskazać, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nie czynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Kwestię wysokości opodatkowania reguluje art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i ust. 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Na mocy art. 146a pkt 1 ustawy – w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienia od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, zwalnia się od podatku usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:

1. regionalne ośrodki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej,
2. wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę:
3. domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody,
4. placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,
5. placówki specjalistycznego poradnictwa,
6. inne niż wymienione w lit. a-c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę,
7. specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.
   
   

Z powyższych przepisów wynika, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku jest spełnienie zarówno przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług (usług pomocy społecznej), jak również przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, będącego ściśle określonym podmiotem. Niespełnienie bowiem chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.

Należy więc podkreślić, że zgodnie z omawianym przepisem art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy zwolnieniu podlegają jedynie te usługi, które:

• są usługami pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, względnie usługami określonymi w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (w tym przypadku nie są to usługi pomocy społecznej),
  
• są świadczone na rzecz beneficjenta tej pomocy,
  
• są świadczone przez podmioty wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług.
  
  
  

Zatem usługi spełniające warunki przedmiotowe, ale świadczone przez podmiot niewymieniony w omawianej regulacji, nie będą objęte zwolnieniem.

Zgodnie z art. 43 ust. 17 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.
   
   

Z powyższych przepisów wynika, że wszelkie działania (usługi i dostawa towarów), które nie mają charakteru niezbędnego do świadczenia usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, nie mają charakteru czynności ściśle związanych z tymi usługami w rozumieniu ustawy.

Z wniosku wynika, że GOPS jest podmiotem wymienionym w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, za pośrednictwem którego Gmina świadczy usługi z zakresu pomocy społecznej.

W związku z powyższym, świadczone przez Wnioskodawcę usługi pomocy społecznej w postaci specjalistycznych usług opiekuńczych za które pobierane są opłaty, będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy. Zatem, powyższe zwolnienie będzie obejmowało całość kwoty wpłaconej (100%) przez podopiecznego za specjalistyczne usługi opiekuńcze. Bez znaczenia dla zwolnienia od podatku VAT całości wpłacanej kwoty przez beneficjenta za świadczone ww. usługi jest późniejszy podział wpłaconych środków, tj., że 5% wpłaconej przez beneficjenta kwoty urząd przyjmuje jako dochód Gminy, a pozostałą część tej kwoty, tj. 95% przekazuje na rachunek Wojewody.

Ponadto należy wskazać że, na mocy art. 99 ust. 1 ustawy – podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c i art. 133.

Stosownie do art. 99 ust. 7 ustawy, przepisu ust. 1 nie stosuje się do podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113, oraz podmiotów wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, chyba że:

1. przysługuje im zwrot różnicy podatku lub zwrot podatku naliczonego zgodnie z art. 87 lub przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 3;
2. są obowiązani do dokonania korekty podatku odliczonego, o której mowa w art. 90a, art. 90c lub art. 91, lub
3. są obowiązani do dokonania korekty, o której mowa w art. 89a ust. 4 lub art. 89b ust. 1, lub uprawnieni do dokonania korekty, o której mowa w art. 89b ust. 4.
   
   

Jak stanowi art. 99 ust. 14 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzory deklaracji podatkowych, o których mowa w ust. 1-3, 8 i 9, wraz z objaśnieniami co do sposobu prawidłowego ich wypełnienia oraz terminu i miejsca ich składania, w celu umożliwienia rozliczenia podatku.

I tak, zgodnie z objaśnieniami do deklaracji dla podatku od towarów i usług, zawartymi w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 grudnia 2016 r. w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 2273) w części C deklaracji dla podatku od towarów i usług (VAT-7 i VAT-7K) (Rozliczenie podatku należnego) wykazuje się wszystkie czynności podlegające opodatkowaniu, dla których obowiązek podatkowy powstał w okresie rozliczeniowym, za który składana jest deklaracja, po uwzględnieniu korekt wynikających z przepisów o podatku od towarów i usług, jeżeli mają wpływ na rozliczenie w okresie, za który składana jest deklaracja. W tej części wskazuje się też czynności wykonywane poza terytorium kraju, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego lub zwrotu podatku naliczonego.

Natomiast w poz. 10 części C wykazuje się dostawę towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, zwolnione od podatku na podstawie art. 43 lub art. 82 ustawy.

Należy wskazać, że po 1 stycznia 2017 r. gmina jest zobowiązana do złożenia jednej deklaracji VAT (VAT-7) obejmującej wszystkie czynności podlegające opodatkowaniu VAT dokonywane przez gminę i jej jednostki organizacyjne. Jeżeli zbiorcza deklaracja składana przez Gminę sporządzona jest na podstawie „deklaracji cząstkowych” każdej jednostki organizacyjnej, w „deklaracjach cząstkowych” powinny znaleźć odzwierciedlenie wszystkie czynności dokonywane przez daną jednostkę organizacyjną. Zatem, w „deklaracji cząstkowej” to GOPS, jako jednostka świadcząca opisane usługi, powinien wykazać odpłatność pobieraną od beneficjenta korzystającego ze specjalistycznych usług opiekuńczych, korzystającą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1 uznano za prawidłowe, natomiast w zakresie pytania nr 2 za nieprawidłowe. Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 uznano za nieprawidłowe, gdyż Wnioskodawca wskazał we własnym stanowisku, że „100% odpłatności podopiecznego za specjalistyczne usługi opiekuńcze nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 jest zwolniona z podatku VAT”, a jak wskazano w ww. interpretacji 100% odpłatności podopiecznego za specjalistyczne usługi opiekuńcze podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy odpłatność ta jest zwolniona od podatku.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoja aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.