2017.07.04 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL1-3.4012.38.2017.2.PR
z 4 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 marca 2017 r. (data wpływu 17 marca 2017 r.) uzupełnionym pismem z dnia 16 maja 2017 r. (data wpływu 16 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

prawidłowe – w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego (sytuacja pierwsza);
prawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej nabycie usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego (sytuacja pierwsza);
prawidłowe – w zakresie opodatkowania czynności obciążenia podwykonawcy kosztami nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego (sytuacja pierwsza);
prawidłowe – w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad od innej firmy (sytuacja druga).

UZASADNIENIE

W dniu 17 marca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego (sytuacja pierwsza), w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej nabycie usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego (sytuacja pierwsza), w zakresie opodatkowania czynności obciążenia podwykonawcy kosztami nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego (sytuacja pierwsza) oraz w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad od innej firmy (sytuacja druga). Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 maja 2017 r. (data wpływu 16 maja 2017 r.) o przeformułowanie pytania nr 2, przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej opisu sprawy w zakresie przeformułowanego pytania, doprecyzowanie opisu sprawy, dowód uiszczenia brakującej opłaty, wskazanie adresu elektronicznego w systemie ePUAP pełnomocnika Wnioskodawcy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką komandytową (dalej również Spółka) i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Działalność Spółki skupia się na generalnym wykonawstwie inwestycji budowlanych, głównie w branży mieszkaniowej.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawca zawiera z inwestorami danej inwestycji budowlanej, umowy na ich generalne wykonawstwo. Przy czym, z uwagi na ograniczone możliwości personalne i techniczne, Spółka zawiera umowy z podwykonawcami na wykonanie poszczególnych robót budowlanych dot. danej inwestycji.

W związku z realizacją umów na generalne wykonawstwo inwestycji budowlanych, pojawiają się usterki bądź wady budynków lub budowli bądź też wykonania usług budowlanych, które zgodnie z umową z inwestorem, Wnioskodawca winien usunąć w ramach gwarancji należytego wykonania.

Sytuacje te mogą mieć miejsce zarówno w trakcie procesu budowlanego (przed ostatecznym odbiorem robót przez inwestora), jak i po ich odebraniu.

W przypadku zgłoszenia przez inwestora bądź wykrycia przez Spółkę usterek lub wad budynków lub budowli bądź też wykonanych usług budowlanych, Wnioskodawca prowadzi czynności mające na celu wyjaśnienie kto jest odpowiedzialny za powstałe usterki lub wady, zgodnie z umową z inwestorem oraz umowami z podwykonawcami.

Uwzględniając różne sytuacje jakie mają miejsce w związku z wykonaniem inwestycji w ramach generalnego wykonawstwa, Spółka wskazuje na dwa rodzaje sytuacji, które objęte są złożonym wnioskiem o interpretację.

Konieczne jest jednak wyjaśnienie, iż w żadnej z poniższych sytuacji wydatkami na naprawę usterek lub wad nie jest obciążany inwestor inwestycji budowlanej, bowiem rozliczenie z inwestorem Spółka dokonuje na podstawie faktur wystawianych po zakończeniu każdego etapu wykonania inwestycji.

Sytuacja pierwsza

W przypadku, gdy w wyniku czynności wyjaśniających zostanie ustalone, że odpowiedzialnym jest jeden z podwykonawców (dalej jako podmiot X), Wnioskodawca zwraca się do niego o naprawę usterek lub wad, zgodnie z zawartą z podmiotem X umową.

Zdarzają się jednak sytuacje, iż podmiot X odmawia naprawy i wtedy Spółka na podstawie umowy z podmiotem X, zleca wykonanie naprawy innemu podmiotowi (podmiot Y) w ramach wykonania zastępczego. Wnioskodawca po otrzymaniu faktury od podmiotu Y wykonującego usługę naprawczą, obciąża kosztami wynikającymi z tej faktury podmiot X, który odmówił wykonania naprawy.

Dodatkowo należy wyjaśnić, iż podmiot X i podmiot Y są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, niekorzystającymi ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Sytuacja druga

W przypadku, gdy w wyniku czynności wyjaśniających zostanie ustalone, że odpowiedzialnym nie jest żaden z podwykonawców, tj. wada lub usterka była niezależna od wykonania usług przez podwykonawców, Spółka w ramach gwarancji wynikającej z umowy z inwestorem jest zobowiązana do naprawy gwarancyjnej we własnym zakresie. Przy czym, z uwagi na ograniczone możliwości techniczne i personalne, Spółka zleca wykonanie naprawy gwarancyjnej innej firmie.

Wykonawcą naprawy gwarancyjnej – usługi budowlanej – jest podmiot będący czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, niekorzystającym ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca pismem z dnia 16 maja 2017 r. wyjaśnił, że:

usługi budowlane nabywane przez Wnioskodawcę – wskazane w opisie zdarzenia przyszłego – a dot. naprawy wad lub usterek w ramach wykonania zastępczego, będą objęte pozycjami od 2 do 48 załącznika nr 14 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Jednocześnie Wnioskodawca wyjaśnia, że na chwilę obecną wskazanie konkretnej klasyfikacji statystycznej dla nabywanych przez Wnioskodawcę w przyszłości usług według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług jest niemożliwe, bowiem Wnioskodawca nie jest w stanie przewidzieć, jakie konkretnie usługi będzie nabywał.
Wnioskodawca wskazuje jednak, iż przedmiotem złożonego wniosku są wyłącznie usługi budowlane nabywane w przyszłości przez Wnioskodawcę dot. naprawy wad lub usterek w ramach wykonania zastępczego, które są sklasyfikowane według pozycji Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wymienionych w pozycjach od 2 do 48 załącznika nr 14 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
świadczona przez Wnioskodawcę usługa budowlana na rzecz inwestora, klasyfikowana jest co do zasady według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług pod pozycją:
- 41.00.30.0 „Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków)” lub
- pod pozycją 41.00.40.0 „Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków niemieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków)”
przy czym mogą wystąpić sytuacje, że usługa budowlana świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz inwestora będzie klasyfikowana pod inną pozycją Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w sytuacji, gdy nie jest objęta umową z inwestorem na wykonanie budynku lub budowli, a dotyczy prac dodatkowych. Nie mniej jednak, usługi te byłyby klasyfikowane według pozycji Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wymienionych w pozycjach od 2 do 48 załącznika nr 14 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Wnioskodawca zwraca jednakże uwagę – co zostało podniesione w opisie zdarzenia przyszłego – iż w żadnej z sytuacji przedstawionych we wniosku, wydatkami na naprawę usterek lub wad nie jest obciążany inwestor inwestycji budowlanej, bowiem rozliczenie z inwestorem Spółka dokonuje na podstawie faktur wystawianych po zakończeniu każdego etapu wykonania inwestycji. Zatem odbiorcą usługi budowlanej dot. naprawy wad lub usterek nie jest inwestor.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy z tytułu nabycia usługi budowlanej dot. naprawy usterek lub wad związanych z inwestycją realizowaną w ramach generalnego wykonawstwa, która to naprawa odbywa się w ramach wykonania zastępczego – sytuacja pierwsza z opisu zdarzenia przyszłego – podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku jest wykonawca tej usługi, czy też Wnioskodawca w ramach tzw. odwrotnego obciążenia zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku od towarów i usług?
Czy Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury otrzymanej od wykonawcy z tytułu wykonania usługi naprawy wad lub usterek (sytuacja pierwsza z opisu zdarzenia przyszłego) oraz czy dokonując obciążenia podwykonawcy kosztami poniesionymi przez Wnioskodawcę z tytułu nabytej usługi budowlanej (w ramach wykonania zastępczego), Wnioskodawca świadczy usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Czy z tytułu nabycia usługi budowlanej dot. naprawy wad lub usterek związanych z inwestycją realizowaną w ramach generalnego wykonawstwa – sytuacja druga z opisu zdarzenia przyszłego – podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku jest wykonawca tej usługi, czy też Wnioskodawca w ramach tzw. odwrotnego obciążenia zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku od towarów i usług?

Ad. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, z tytułu nabycia usługi budowlanej dot. naprawy usterek lub wad związanych z inwestycją realizowaną w ramach generalnego wykonawstwa, która to naprawa odbywa się w ramach wykonania zastępczego – sytuacja pierwsza z opisu zdarzenia przyszłego – podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku jest wykonawca tej usługi.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako „ustawa o VAT”), opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pod pojęciem sprzedaży – na mocy art. 2 pkt 22 ustawy o VAT – rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na mocy art. 28e ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami (...) jest miejsce położenia nieruchomości.

Według art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Od dnia 1 stycznia 2017 r., zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy (z zastrzeżeniem ust. 1h), jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Jak wynika z art. 17 ust. 1h ustawy o VAT, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Powyższe regulacje wprowadzają mechanizm odwrotnego obciążenia podatkiem od towarów i usług, który stanowi odstępstwo od generalnej zasady (zgodnie z którą osobą zobowiązaną do rozliczenia VAT jest podatnik dokonujący dostawy towarów lub świadczenia usług) i przenosi obowiązek rozliczenia VAT należnego ze sprzedającego na nabywcę.

Biorąc po uwagę powołany wyżej art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT, mechanizm odwrotnego obciążenia ma zastosowanie, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,
usługi zostały wymienione w załączniku nr 14 do ustawy,
usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

W przeciwnym przypadku, tj. gdy którykolwiek z ww. warunków nie jest spełniony, obowiązek rozliczenia podatku w związku z danym świadczeniem spoczywa na usługodawcy.

Dalej należy wskazać, iż zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, trudno uznać podmiot X za beneficjenta usługi wyświadczonej przez podmiot Y wybrany przez Spółkę (w ramach wykonania zastępczego), ponieważ podmiot X obowiązany jest do „zwrotu kosztów” i nie przysługuje mu roszczenie względem podmiotu zastępczego (podmiotu Y) z tytułu wad wykonanych prac (dot. naprawy wad lub usterek).

Stąd nie ma miejsca świadczenie usług pomiędzy Wnioskodawcą a podmiotem Y, a jedynie powstało roszczenie o zwrot kosztów. Jednocześnie usługa nabyta przez Wnioskodawcę od podmiotu Y, nie podlega „odsprzedaży”, tj. nabywcą usługi jest wyłącznie Wnioskodawca. Zatem podmiot Y nie działa w tym przypadku jako podwykonawca usługi budowlanej dot. naprawy wad lub usterek, a jest jej wykonawcą.

Reasumując, w sytuacji pierwszej opisanej w zdarzeniu przyszłym, z uwagi na fakt, iż podmiot Y świadczy usługę budowlaną jako wykonawca, nie znajdzie zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT i podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług jest podmiot Y.

Ad. 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji otrzymania faktury od wykonawcy z tytułu wykonania usługi naprawy wad lub usterek (sytuacja pierwsza z opisu zdarzenia przyszłego), nie będzie on uprawniony do odliczenia podatku naliczonego z niej wynikającego, bowiem usługa nabyta od podmiotu Y z opisu zdarzenia przyszłego, nie będzie związana z czynnościami opodatkowanymi Wnioskodawcy.

Jednocześnie, z tytułu obciążenia podwykonawcy kosztami poniesionymi przez Wnioskodawcę z tytułu nabytej usługi budowlanej dot. naprawy wad lub usterek (w ramach wykonania zastępczego), Wnioskodawca nie świadczy usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast na mocy art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (dostawa towarów czy też usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Kwestię odszkodowań regulują przepisy art. 361-363 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej jako „KC”). Odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty.

Na mocy art. 361 § 1 i § 2 KC, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron (art. 362 KC).

Na podstawie art. 363 § 1 i § 2 KC, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Należy również zauważyć, iż w myśl art. 471 KC, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Podobnie kary umowne, stosowane na podstawie art. 483 § 1 KC, nie stanowią zapłaty za usługę, lecz pełnią funkcję odszkodowawczą (sankcyjną). Zgodnie z tym przepisem można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Kara ta ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem jakiegokolwiek świadczenia. Zapłata tej kary nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Innymi słowy kara umowna ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem przez klienta świadczenia wzajemnego. Kara umowna ma w tym wypadku charakter odszkodowawczy. Co do zasady kara umowna jest rodzajem sankcji cywilnoprawnej zastrzeżonej na wypadek szkód powstałych w wyniku niewłaściwego wykonania umowy. W przypadku kar umownych, które Kodeks cywilny definiuje jako zastrzeżenie naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego, zadośćuczynienie następuje poprzez zapłatę określonej sumy i w związku z powyższym takie wynagrodzenie nie będzie zawierało ekwiwalentności w postaci świadczenia.

Uwzględniając powyższą analizę prawną, żądanie od podmiotu X zwrotu kosztów wynagrodzenia wypłaconego podmiotowi Y za usunięcie wad lub usterek, jakich dopuścił się podmiot X, z którym Wnioskodawca zawarł podwykonawczą umowę, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zwrot tych kosztów ma charakter rekompensaty, wypłacanej przez nierzetelnego kontrahenta Wnioskodawcy, a zatem wykracza poza zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Nie wypełnia dyspozycji przytoczonych powyżej przepisów, gdyż nie stanowi żadnej z czynności w nich wskazanych. Konieczność poniesienia przez Wnioskodawcę wydatków w celu usunięcia złej jakości usług ma wyłącznie charakter odszkodowawczy w zamian za poniesione przez Spółkę koszty i nie łączy się z wykonaniem żadnej czynności opodatkowanej, ani żadnego wzajemnego świadczenia.

Z powyższych względów, Wnioskodawca nie będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury otrzymanej od podmiotu Y, bowiem usługa nabyta od podmiotu Y z opisu zdarzenia przyszłego nie będzie związana z czynnościami opodatkowanymi Wnioskodawcy.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego, wydanych w podobnych stanach faktycznych, np.: interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 23 września 2013 r. (nr ILPP1/443-548/13-4/HW), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 17 marca 2016 r. (nr ILPP1/4512-1 -910/15-4/MK).

Podobne stanowisko wynika z wyroków sądów administracyjnych i argumentację z nich wynikającą Wnioskodawca przyjmuje jako własną na potrzeby złożonego wniosku o interpretację. Dla przykładu można wymienić następujące wyroki:

wyrok WSA w Szczecinie z dnia 12 sierpnia 2015 r. (sygn. I SA/Sz 781/15),
wyrok WSA w Krakowie z dnia 29 października 2014 r. (sygn. I SA/Kr 1089/14),
wyrok NSA w Warszawie z dnia 21 października 2014 r. (sygn. I FSK/1571/13).

Ad. 3.

Zdaniem Wnioskodawcy, z tytułu nabycia usługi naprawy usterek lub wad związanych z inwestycją realizowaną w ramach generalnego wykonawstwa – sytuacja druga z opisu zdarzenia przyszłego – podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku jest wykonawca tej usługi.

Na mocy art. 28e ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami (...), jest miejsce położenia nieruchomości.

Według art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizycznej, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Biorąc po uwagę powołany wyżej art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT, mechanizm odwrotnego obciążenia ma zastosowanie, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,
usługi zostały wymienione w załączniku nr 14 do ustawy,
usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

W przeciwnym przypadku, tj. gdy którykolwiek z ww. warunków nie jest spełniony, obowiązek rozliczenia podatku w związku z danym świadczeniem spoczywa na usługodawcy.

Zgodnie ze stanem faktycznym – sytuacja druga z opisu zdarzenia przyszłego – podmiot dokonujący na zlecenie Wnioskodawcy wykonania usługi budowlanej (naprawy wad lub usterek), nie działa jako podwykonawca tej usługi, bowiem usługa ta nie podlega dalszej odsprzedaży, a jej beneficjentem jest Wnioskodawca, który w zamian za wykonaną usługę dokonuje płatności na rzecz wykonawcy usługi budowlanej.

Tak więc zdaniem Wnioskodawcy, przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT nie znajduje zastosowania do wykonawców usług budowlanych w ramach zleceń od generalnego wykonawcy wykonania napraw gwarancyjnych, bowiem usługi te wykonują jako wykonawcy, a nie podwykonawcy.

W konsekwencji, w tym przypadku zastosowanie znajdzie zasada ogólna, zgodnie z którą podatnikiem z tytułu świadczenia usług jest usługodawca i to ten podmiot jest zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych jest:

prawidłowe – w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego (sytuacja pierwsza);
prawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej nabycie usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego (sytuacja pierwsza);
prawidłowe – w zakresie opodatkowania czynności obciążenia podwykonawcy kosztami nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego (sytuacja pierwsza);
prawidłowe – w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad od innej firmy (sytuacja druga).

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Należy zauważyć, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko w przepisie art. 8 ust. 1 ustawy. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Powyższa definicja jest niewątpliwie szersza niż zakres tego pojęcia w potocznym jego rozumieniu. Definicja ta obejmuje bowiem nie tylko transakcje polegające na wykonaniu czynności przez usługodawcę, ale również szereg transakcji niewymagających aktywnego działania usługodawcy.

Wskazać należy, że świadczenie usług podlega opodatkowaniu tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, na podstawie którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych. Aby usługa podlegała obowiązkowi podatkowemu z tytułu VAT koniecznym warunkiem jest by świadczona była odpłatnie, przy czym pomiędzy czynnością podlegającą opodatkowaniu (usługą), a wynagrodzeniem otrzymanym z tytułu jej wyświadczenia musi istnieć bezpośredni, czytelny i dostrzegalny związek. W wyroku z dnia 29 października 2009 r. C-246/08 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przypomniał, że jeżeli działalność usługodawcy polega wyłącznie na świadczeniu usług bez bezpośredniego świadczenia wzajemnego, brak jest podstawy opodatkowania i usługi te nie podlegają tym samym podatkowi VAT (teza 43).

Świadczenie usług tylko wtedy dokonywane jest odpłatnie w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy, jeżeli pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych, a wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywisty ekwiwalent usługi świadczonej na rzecz usługobiorcy (teza 44). Kwestia odpłatności i bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym wynagrodzeniem była wielokrotnie podnoszona w orzecznictwie Trybunału (por. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86, wyrok z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, wyrok z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93) – wyrok WSA w Kielcach z dnia 15 marca 2012 r., sygn. akt I SA/Ke 89/12.

Zatem czynność uznaje się za odpłatną gdy są spełnione następujące warunki:

istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy usługi,
odpłatność za otrzymane świadczenie (usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

W myśl art. 556 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.) – zwanej dalej Kodeksem cywilnym – sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).

Zgodnie natomiast z art. 556¹ § 1 Kodeksu cywilnego – wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Stosownie do art. 577 § 1 Kodeksu cywilnego – udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Oświadczenie gwarancyjne może zostać złożone w reklamie.

Obowiązki gwaranta mogą w szczególności polegać na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług (art. 577 § 2 Kodeksu cywilnego).

Jeżeli została udzielona gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym (art. 577 § 3 Kodeksu cywilnego).

Obowiązek wykonania napraw na rzecz klienta z tytułu rękojmi lub gwarancji wynika więc wprost z przepisów Kodeksu cywilnego. Źródłem powstania tego obowiązku jest umowa sprzedaży łącząca sprzedającego i kupującego oraz skutki przewidziane w tym zakresie w przepisach tego kodeksu.

Z powyższego wynika, że przysługujące nabywcy uprawnienia z tytułu gwarancji bądź rękojmi są nierozerwalnie związane z transakcją sprzedaży i jako forma zabezpieczenia interesów nabywcy stanowią element stosunku prawnego jaki łączy sprzedawcę i kupującego. Oznacza to, że ewentualne świadczenia sprzedawcy obowiązanego do rękojmi bądź gwaranta wykonywane w razie ujawnienia się wad fizycznych rzeczy w okresie gwarancji bądź rękojmi stanowią jedynie realizację jego zobowiązań z tytułu rękojmi bądź udzielonej gwarancji mających na celu zapewnienie nabywcy rzeczy niezakłóconego korzystania z rzeczy sprzedanej w przypadku, gdy rzecz ta okaże się wadliwa. Świadczenia te nie mogą być więc traktowane jako dodatkowe świadczenia dokonywane na rzecz nabywcy rzeczy w oderwaniu od transakcji sprzedaży rzeczy.

W myśl art. 5a ustawy – towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Według art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych – art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy – podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Jednakże zgodnie z art. 17 ust. 1h ustawy – w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Załącznik nr 14 do ustawy obowiązujący od dnia 1 stycznia 2017 r. zawiera (w poz. 2-48) zamkniętą listę usług identyfikowanych przy pomocy Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) podlegających mechanizmowi odwrotnego obciążenia w przypadku świadczenia tych usług przez podwykonawców.

Należy wskazać, że art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy wprowadza mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona jest usługa wymieniona w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 bądź 9, natomiast usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Przy czym, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy mechanizm odwrotnego obciążenia ma zastosowanie, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia podwykonawcy, zatem dla prawidłowego rozumienia terminu „podwykonawca” – wystarczające będzie posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego, podwykonawca to „firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy” (http://sjp.pwn.pl/sjp/podwykonawca;2503008).

Z opisu sprawy wynika, że Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawiera z inwestorami danej inwestycji budowlanej, umowy na ich generalne wykonawstwo. Przy czym, z uwagi na ograniczone możliwości personalne i techniczne, Spółka zawiera umowy z podwykonawcami na wykonanie poszczególnych robót budowlanych dotyczących danej inwestycji. W związku z realizacją umów na generalne wykonawstwo inwestycji budowlanych, pojawiają się usterki bądź wady budynków lub budowli bądź też wykonania usług budowlanych, które zgodnie z umową z inwestorem Spółka winna usunąć w ramach gwarancji należytego wykonania. W przypadku zgłoszenia przez inwestora bądź wykrycia przez Spółkę usterek lub wad budynków lub budowli bądź też wykonanych usług budowlanych, prowadzi ona czynności mające na celu wyjaśnienie kto jest odpowiedzialny za powstałe usterki lub wady, zgodnie z umową z inwestorem oraz umowami z podwykonawcami. Spółka nie otrzymuje dodatkowego wynagrodzenia za naprawę usterek lub wad od inwestora. Spółka wskazuje na dwa rodzaje sytuacji, które objęte są złożonym wnioskiem o interpretację.

W sytuacji pierwszej w przypadku, gdy w wyniku czynności wyjaśniających zostanie ustalone, że odpowiedzialnym jest jeden z podwykonawców (dalej jako podmiot X), Spółka zwraca się do niego o naprawę usterek lub wad, zgodnie z zawartą z podmiotem X umową. Zdarzają się jednak sytuacje, w których podmiot X odmawia naprawy i wtedy Spółka zleca wykonanie naprawy innemu podmiotowi (podmiot Y) w ramach wykonania zastępczego. Spółka po otrzymaniu faktury od podmiotu Y wykonującego usługę naprawczą, obciąża kosztami wynikającymi z tej faktury, podmiot X, który odmówił wykonania naprawy.

W sytuacji drugiej w przypadku, gdy w wyniku czynności wyjaśniających zostanie ustalone, że odpowiedzialnym nie jest żaden z podwykonawców, tj. wada lub usterka była niezależna od wykonania usług przez podwykonawców, Spółka w ramach gwarancji wynikającej z umowy z inwestorem jest zobowiązana do naprawy gwarancyjnej we własnym zakresie. Przy czym, z uwagi na ograniczone możliwości techniczne i personalne zleca wykonanie naprawy gwarancyjnej innej firmie.

Wątpliwości Spółki dotyczą kwestii zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w przypadku, gdy odpowiedzialnym za powstałe wady lub usterki jest jeden z podwykonawców – podmiot X, który odmawia naprawy, jak i w sytuacji gdy zobowiązaną do naprawy gwarancyjnej we własnym zakresie jest Spółka.

Jak wynika z treści wniosku, Spółka jako generalny wykonawca świadczy na rzecz inwestora usługi budowlane i zgodnie z umową zawartą z inwestorem, w przypadku zgłoszenia przez niego bądź wykrycia przez Spółkę usterek lub wad budynków lub budowli bądź też wykonanych usług budowlanych, Spółka zobowiązana jest usunąć powstałe usterki lub wady w ramach gwarancji należytego wykonania. Analiza przedstawionych okoliczności sprawy i obowiązujących przepisów prawa prowadzi do wniosku, że naprawy usterek lub wad dokonywane przez Spółkę (gwaranta) na rzecz uprawnionego do tego nabywcy (inwestora) nie stanowią odrębnego świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem.

Świadczeniem usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy są natomiast czynności realizowane przez wykonawcę zastępczego (sytuacja pierwsza) oraz inną firmę (sytuacja druga) na rzecz Wnioskodawcy. Jak wskazano powyżej aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie pozostające w bezpośrednim związku ze świadczoną usługą. Z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę. W analizowanej sprawie wykonawca zastępczy bądź inna firma wykonują na zlecenie Spółki usługi budowlane dotyczące usunięcia usterek lub wad. W zamian za wykonanie tych usług ww. podmioty otrzymują od Spółki wynagrodzenie. Usługi te mają charakter odpłatny i w konsekwencji podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Wykonawca zastępczy jak i inna firma, którym Spółka zleca wykonanie napraw usterek lub wad nie brali wcześniej udziału w realizacji inwestycji budowlanej wykonywanej przez Spółkę w ramach generalnego wykonawstwa. Na podstawie zawartych z nimi umów na usunięcie usterek lub wad dochodzi niejako do świadczenia nowych usług na rzecz Spółki rodzących u usługodawcy (wykonawcy zastępczego lub innej firmy) obowiązek wystawienia faktury, za których koszty Spółka nie obciąża inwestora.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że pomimo wykonywania przez wykonawcę zastępczego lub inną firmę usług budowlanych wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, nie są spełnione przesłanki, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 17 ust. 1h ustawy (z uwagi na to, że nie działają oni względem Spółki w charakterze podwykonawców). W konsekwencji, Spółka nie będzie podatnikiem z tytułu nabywanych usług dotyczących naprawy wad lub usterek od wykonawcy zastępczego lub innej firmy, a tym samym nie będzie zobowiązana do rozliczenia nabytych usług z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia. Do wskazanych we wniosku usług należy zastosować ogólne zasady opodatkowania i rozliczenia podatku.

Podsumowując, z tytułu nabycia usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad związanych z inwestycją realizowaną w ramach generalnego wykonawstwa, która to naprawa wykonywana jest przez wykonawcę zastępczego (sytuacja pierwsza) bądź przez inną firmę (sytuacja druga) podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku będzie wykonawca tej usługi.

Zatem stanowisko Spółki w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do nabywanych usług budowlanych dotyczących naprawy usterek lub wad jest prawidłowe.

Przechodząc natomiast do kwestii dotyczącej opodatkowania czynności obciążenia podwykonawcy – podmiotu X kosztami nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego w sytuacji pierwszej przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego należy ocenić, czy przez Spółkę w ogóle będą świadczone jakiekolwiek czynności, a jeżeli tak to czy będą one odpłatne.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego – zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W myśl art. 363 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego – naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Stosownie do art. 471 Kodeksu cywilnego – dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Zagadnienie kar umownych regulują przepisy art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego który stanowi, że można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Przepis statuujący karę umowną ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Kara umowna może obejmować trzy grupy zdarzeń, a mianowicie: niewykonanie zobowiązania, nienależyte wykonanie zobowiązania w ogólności oraz konkretne uchybienia w zakresie sposobu wykonania zobowiązania. Ma na celu „naprawienie szkody”, a więc należy uznać, że jest ona swoistą postacią odszkodowania.

Mając na uwadze zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz przepisy Kodeksu cywilnego regulujące kwestię odszkodowań oraz kar umownych należy stwierdzić, że odszkodowania jak i kary umowne nie zostały objęte zakresem art. 5 ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Spółka obciążając podmiot X kosztami nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego, nie będzie wykonywać – w świetle ustawy o podatku od towarów i usług – żadnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, Spółka dokonując obciążenia podwykonawcy – podmiotu X kosztami poniesionymi przez nią z tytułu nabytej usługi budowlanej (w ramach wykonania zastępczego), nie będzie świadczyć usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Spółki w zakresie opodatkowania czynności obciążenia podwykonawcy kosztami nabywanej usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego w sytuacji pierwszej przedstawionej w zdarzeniu przyszłym jest prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej nabycie usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego w przedstawionej sytuacji pierwszej, należy stwierdzić, że zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy – w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy – kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Powyższa zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli m.in. w przypadku ich wykorzystania do czynności niepodlegających opodatkowaniu.

Jak już wyjaśniono w niniejszej interpretacji, usługi budowlane wykonane przez podmiot Y na zlecenie Spółki nie stanowią kontynuacji usług zrealizowanych wcześniej przez nią na rzecz inwestora, nie mają więc związku z wykonywanymi przez Spółkę czynnościami opodatkowanymi na rzecz inwestora. Mają one natomiast związek z dokonywanym przez Spółkę obciążeniem podwykonawcy – podmiotu X kosztami poniesionymi przez nią z tytułu nabytej usługi budowlanej (w ramach wykonania zastępczego), czyli z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem w analizowanej sprawie nie zostaną spełnione przesłanki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy. Powyższe wynika z tego, że w analizowanym przypadku nabyte usługi od wykonawcy zastępczego nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, Spółka nie będzie uprawniona do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury otrzymanej od wykonawcy z tytułu wykonania usługi naprawy wad lub usterek w sytuacji pierwszej przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego.

Zatem stanowisko Spółki w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej nabycie usługi budowlanej dotyczącej naprawy usterek lub wad w ramach wykonania zastępczego w sytuacji pierwszej przedstawionej w zdarzeniu przyszłym jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzeń przyszłych podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin