2017.07.10 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-2.4012.164.2017.2.SR
z 10 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 24 kwietnia 2017 r. (data wpływu 4 maja 2017 r.) uzupełnionym pismem z 12 czerwca 2017 r. (data wpływu 19 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania transakcji sprzedaży zespołu składników materialnych i niematerialnych za zbycie przedsiębiorstwa oraz wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT ww. transakcji – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania transakcji sprzedaży zespołu składników materialnych i niematerialnych za zbycie przedsiębiorstwa oraz wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT ww. transakcji. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 12 czerwca 2017 r. (data wpływu 19 czerwca 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 7 czerwca 2017 r. znak: 0111-KDIB3-2.4012.164.2017.1.SR, 0111-KDIB4.4014.102.2017.2.BJ.

We wniosku złożonym przez:

Zainteresowanego będącego stroną postępowania:X;
Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania: Y

przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

… spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa (dalej: „Spółka” lub „Sprzedający”) prowadzi działalność gospodarczą polegającą zasadniczo na wynajmie powierzchni użytkowej (głównie biurowej) w budynku biurowym X położonym w … przy ul. … (dalej „Budynek”) oraz na zapewnieniu najemcom powierzchni użytkowych stosownych usług i prawidłowego funkcjonowania Budynku zgodnie z umowami najmu. Spółka jest zarejestrowanym na terytorium Polski czynnym podatnikiem VAT. Budynek położony jest na – stanowiącej własność Spółki – nieruchomości gruntowej, oznaczonej w rejestrze gruntów jako działka o numerze …, o powierzchni 0,3505 ha, dla której Sąd Rejonowy dla … w … prowadzi księgę wieczystą nr … (dalej: „Nieruchomość 1”). Spółka – według stanu na dzień zawarcia Transakcji (jak zdefiniowano poniżej) – będzie również właścicielem sąsiadujących z Nieruchomością 1, a obecnie dzierżawionych przez Spółkę, działek o numerach …, … oraz …, dla których Sąd Rejonowy dla … w … prowadzi księgę wieczystą nr … (dalej: „Nieruchomość 2”) oraz działek o numerach … oraz …, dla których Sąd Rejonowy dla … w… prowadzi księgi wieczyste nr …. oraz …. (dalej: „Nieruchomości 3”). Nieruchomość 2 jest zabudowana parkingiem (dalej „Parking”), a znajdujące się na nim miejsca postojowe są oddawane przez Spółkę w najem w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej. Nieruchomości 3 są zabudowane fragmentem wewnętrznego układu komunikacyjnego. W dalszej części niniejszego wniosku Nieruchomość 1, Nieruchomość 2 oraz Nieruchomości 3 będą zwane łącznie „Nieruchomościami”.

Obecnie planowana jest sprzedaż przedsiębiorstwa Spółki, w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego (dalej „Przedsiębiorstwo”), obejmującego w szczególności Nieruchomości, wraz z Budynkiem będącym częścią składową Nieruchomości 1 oraz Parkingiem będącymi częścią składową Nieruchomości 2 oraz innymi strukturami typu zjazdy, wjazdy, drogi, położonymi na Nieruchomościach (dalej „Transakcja”) na rzecz … spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Kupujący”; w dalszej części mniejszego wniosku Sprzedający i Kupujący będą zwani łącznie „Wnioskodawcami”). Kupujący jest spółką celową nabytą przez zagranicznego inwestora na potrzeby prowadzenia w Polsce działalności inwestycyjnej na rynku nieruchomości, który po nabyciu Przedsiębiorstwa od Sprzedającego zamierza kontynuować prowadzoną przez Sprzedającego działalność w zakresie wynajmu na rzecz najemców powierzchni znajdującej się w Budynku, jak również miejsc postojowych (w tym miejsc postojowych na Parkingu). Kupujący jest zarejestrowanym na terytorium Polski czynnym podatnikiem VAT.

Przedsiębiorstwo będące przedmiotem Transakcji obejmuje, oprócz Budynku i Nieruchomości, wszystkie składniki materialne i niematerialne niezbędne do kontynuowania przez Kupującego działalności prowadzonej dotychczas przez Spółkę w ramach Przedsiębiorstwa. W skład Przedsiębiorstwa, które będzie przedmiotem transakcji, wejdą następujące składniki materialne i niematerialne przeznaczone do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wynajmu powierzchni:

prawo własności do Nieruchomości, wraz z prawem własności wszystkich części składowych Nieruchomości (w tym Budynku) oraz przynależności,
prawa i obowiązki wynikające z zawartych przez Sprzedającego z osobami trzecimi umów najmu powierzchni użytkowych i miejsc postojowych na Nieruchomości 1 (w tym w Budynku) oraz miejsc postojowych na Nieruchomości 2,
prawa i obowiązki Sprzedającego wynikające z zabezpieczeń wyżej wskazanych umów najmu zawartych przez Sprzedającego, tzn. gwarancji albo kaucji,
prawa i obowiązki wynikające z zawartej przez Sprzedającego umowy o zarządzanie Nieruchomościami,
prawa i obowiązki wynikające z innych zawartych przez Sprzedającego umów mających znaczenie z punktu widzenia funkcjonowania i obsługi Nieruchomości, w tym umów serwisowych, umów dotyczących dostawy mediów oraz umowy najmu dodatkowych miejsc postojowych (położonych w pobliżu Budynku), które są podnajmowane najemcom powierzchni użytkowych w Budynku, a także prawa i obowiązki z tych umów podnajmu),
prawa do dokumentacji projektowej odnoszącej się do budynków i budowli wzniesionych na Nieruchomościach,
prawo do używania logo „…” oraz prawa z nim związane,
autorskie prawa majątkowe do fotografii dotyczących Nieruchomości i Budynku,
prawa do domen internetowych Przedsiębiorstwa oraz prawa do zarejestrowania Kupującego (lub podmiotu wskazanego przez Kupującego), jako użytkownika domen,
dokumentację Budynku, w tym dokumentację techniczną oraz dokumentację procesu inwestycyjnego,
dokumentację dotyczącą Przedsiębiorstwa,
ruchomości związane z funkcjonowaniem Budynku,
wierzytelności dotyczące składników Przedsiębiorstwa wymienionych w punktach a) do l) oraz o), odnoszące się do okresu po dokonaniu Transakcji,
zobowiązania dotyczące składników Przedsiębiorstwa wymienionych w punktach a) do l) oraz o), odnoszące się do okresu po dokonaniu Transakcji,
tajemnice handlowe oraz know-how Przedsiębiorstwa.

Jak wyżej wskazano, zamiarem stron Transakcji jest m.in. przeniesienie na Kupującego zobowiązań wynikających z powołanych wyżej umów dotyczących i związanych z Nieruchomościami, na co – zgodnie z postanowieniami art. 519 Kodeksu cywilnego (ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, t.j. Dz. U z 2017 r. poz. 459, dalej: „Kodeks cywilny” lub „KC”) – potrzebna jest zgoda drugiej strony umowy. Część wskazanych umów zawiera postanowienia uprawniające Sprzedającego do przeniesienia wynikających z nich zobowiązań na Kupującego bez konieczności uzyskiwania zgody drugiej strony umowy. W odniesieniu do części umów, w których takich postanowień nie ma, Sprzedający uzyskał już lub uzyska zgody drugiej strony na przeniesienie zobowiązań z nich wynikających na Sprzedającego. Możliwe jest, że w odniesieniu do części zawartych umów, w szczególności dotyczących dostawy mediów, efektywne przejęcie przez Kupującego wynikających z nich praw i zobowiązań nastąpi w ten sposób, że dotychczasowa umowa zawarta przez Sprzedającego zostanie rozwiązana, a w jej miejsce zostanie zawarta nowa umowa przez Kupującego. Wnioskodawcy zakładają, że może się zdarzyć, iż w odniesieniu do niektórych umów z różnych powodów nie będzie możliwe uzyskanie zgody drugiej strony umowy na przeniesienie na Sprzedającego zobowiązań z niej wynikających. Możliwe jest, że w razie braku zgody drugiej strony umowy na przeniesienie na Kupującego wynikających z niej zobowiązań będzie musiało nastąpić wyłączenie takiej umowy z Transakcji w całości.

Jak wyżej wskazano, w ramach Transakcji, na Kupującego zostaną przeniesione, w szczególności, prawa i obowiązki wynikające z zawartych przez Sprzedającego umów najmu z podmiotami trzecimi w odniesieniu do powierzchni najmu znajdujących się na Nieruchomościach. W tym zakresie należy wskazać, iż wskutek zawarcia Transakcji (tj. sprzedaży Przedsiębiorstwa przez Sprzedającego na rzecz Kupującego), Kupujący wstąpi automatycznie w istniejące stosunki najmu, zgodnie z art. 678 § 1 Kodeksu cywilnego. W przypadku tych umów najmu, których przedmiot nie zostanie wydany przed datą Transakcji, dla zapewnienia skuteczności przeniesienia praw i obowiązków z nich wynikających, konieczne może być zawarcie dodatkowego porozumienia między stronami.

W ramach negocjacji pomiędzy Kupującym a Sprzedającym uzgodniono, iż z zakresu Transakcji zostanie wyłączona część składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa Sprzedającego, takich jak prawa i zobowiązania wynikające z umowy najmu dotyczącej siedziby Sprzedającego, prawa wynikające z umów rachunków bankowych Sprzedającego wraz ze środkami zgromadzonymi na tych rachunkach (za wyjątkiem środków zgromadzonych tytułem kaucji, o których mowa w punkcie c) powyżej) oraz dokumentacja i księgi rachunkowe Sprzedającego w zakresie koniecznym dla dalszego funkcjonowania Sprzedającego, nazwa pod jaką Sprzedający prowadzi działalność gospodarczą, a także wierzytelności i zobowiązania dotyczące Przedsiębiorstwa, odnoszące się do okresu przed dokonaniem Transakcji. Wyłączone z Transakcji składniki majątkowe nie są konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wynajmu powierzchni użytkowej Budynku i wynajmu miejsc postojowych (w tym na Parkingu), a więc nie są konieczne dla funkcjonowania Przedsiębiorstwa będącego przedmiotem Transakcji.

Z Transakcji zostaną też wyłączone prawa i obowiązki wynikające z zawartej przez Sprzedającego umowy kredytu inwestycyjnego zawartej z … wraz z prawami i obowiązkami dotyczącymi zabezpieczeń kredytu. Podyktowane jest to tym, że zgodnie z ustaleniami między Sprzedającym a Kupującym, kredyt udzielony Sprzedającemu na podstawie tej umowy zostanie w całości spłacony z części ceny sprzedaży należnej Sprzedającemu od Kupującego z tytułu Transakcji, na skutek czego wygasną wierzytelności banku z tytułu udzielonego kredytu, jak również wygasną, względnie zostaną zwolnione, wszystkie zabezpieczenia tego kredytu. W tej sytuacji obejmowanie Transakcją praw i obowiązków Sprzedającego wynikających z tej umowy kredytu oraz zabezpieczeń kredytu jest bezprzedmiotowe.

Przedsiębiorstwo, które będzie przedmiotem Transakcji, nie zostało organizacyjnie, finansowo, czy też funkcjonalnie wyodrębnione w ramach całościowego przedsiębiorstwa prowadzonego przez Sprzedającego. W szczególności, Sprzedający nie wyodrębnił Przedsiębiorstwa, jako oddziału lub też zakładu. Nie prowadzi również dla Przedsiębiorstwa odrębnych ewidencji księgowych.

Wchodzące w skład Przedsiębiorstwa Nieruchomości (wraz z Budynkiem) stanowią główny składnik majątkowy Sprzedającego. Sprzedający, oprócz prowadzenia Przedsiębiorstwa, tj. działalności w zakresie wynajmu powierzchni użytkowej Nieruchomości (w tym, przede wszystkim, powierzchni biurowej w Budynku) nie prowadzi żadnej innej istotnej działalności gospodarczej. Sprzedający został utworzony, jako spółka celowa do zrealizowania inwestycji w postaci budowy Budynku i prowadzenia działalności w postaci wynajmu powierzchni. Za wyjątkiem Nieruchomości, Sprzedający nie był nigdy właścicielem innych nieruchomości, które wykorzystywałby do działalności związanej z wynajmem powierzchni. Dlatego też, Przedsiębiorstwo będące przedmiotem Transakcji stanowi główny i jedyny istotny składnik majątkowy Sprzedającego.

Po przeprowadzeniu Transakcji, Sprzedający najprawdopodobniej zostanie zlikwidowany. Nie jest jednak również wykluczone, iż Sprzedający podejmie inną decyzję co do dalszego funkcjonowania.

Z uwagi na to, iż w ramach prowadzonej działalności Spółka nie zatrudnia pracowników, na skutek dokonania Transakcji nie dojdzie do przeniesienia na Kupującego zakładu pracy Sprzedającego.

W zawartej między Kupującym a Sprzedającym umowie sprzedaży Przedsiębiorstwa zostanie wskazana (wyodrębniona) składająca się na cenę sprzedaży wartość rynkowa głównych składników majątkowych stanowiących składniki Przedsiębiorstwa, w tym, w szczególności, wartość Nieruchomości i Budynku.

W piśmie z 12 czerwca 2017 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku wskazano dodatkowo następujące informacje:

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Sprzedający prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu powierzchni użytkowej w Budynku oraz miejsc postojowych, a także zapewnienia najemcom stosownych usług i prawidłowego funkcjonowania Budynku, zgodnie z zawartymi umowami najmu. Intencją Kupującego jest kontynuowanie działalności w takim samym zakresie w oparciu o Przedsiębiorstwo mające stanowić przedmiot Transakcji. Wskazane w opisie stanu faktycznego elementy podlegające wyłączeniu z Transakcji nie mają znaczenia dla możliwości kontynuowania tej działalności.

W konsekwencji, Przedsiębiorstwo mające stanowić przedmiot Transakcji po wyłączeniu wskazanych w opisie sprawy elementów będzie posiadało pełną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot. Przedmiot zbycia stanowi całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym.

Składniki majątkowe wyłączone z Transakcji nie są konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej we wskazanym powyżej zakresie, a więc nie są konieczne dla dalszego samodzielnego funkcjonowania Przedsiębiorstwa będącego przedmiotem Transakcji. Zbywany zespół składników stanowi spójną i funkcjonalnie powiązaną całość.

W konsekwencji, w zbywanym zespole składników majątkowych po wyłączeniu wskazanych w opisie sprawy elementów zachowane zostaną funkcjonalne związki pomiędzy jego poszczególnymi składnikami, tak żeby Kupujący tylko i wyłącznie w oparciu o te składniki mógł prowadzić działalność gospodarczą.

W związku z powyższym opisem w zakresie podatku od towarów i usług zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 1):

Czy w okolicznościach wskazanych powyżej Transakcja będzie stanowiła zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, a w konsekwencji – zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT – nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem?

Stanowisko Zainteresowanych:

Zdaniem Wnioskodawców przedmiotem Transakcji będzie zbycie przedsiębiorstwa. Stąd, na podstawie art. 6 ust 1 ustawy o VAT, Transakcja będzie wyłączona z zakresu opodatkowania podatkiem od towarów i usług (dalej: „VAT”).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju. Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Jednocześnie na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu tym podatkiem nie podlegają transakcje zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Pojęcie zbycia nie jest zdefiniowane w ustawie o VAT. Przyjmuje się, ze poprzez zbycie należy rozumieć każdy sposób przeniesienia własności przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) na inny podmiot, niezależnie od tego, w ramach jakiej czynności dochodzi do przejścia własności. W efekcie pojęcie to należy rozumieć analogicznie, jak pojęcie dostawy towarów, tzn. jako każdy przypadek, w którym dochodzi do przeniesienia prawa do dysponowania towarem jak właściciel, czyli władztwa ekonomicznego nad towarem.

Przepisy ustawy o VAT nie zawierają własnej definicji przedsiębiorstwa, jak też nie odwołują się bezpośrednio w tym zakresie do definicji zawartej w innym akcie prawnym. Zgodnie jednak z jednolitym poglądem doktryny i orzecznictwa, w celu ustalenia znaczenia pojęcia „przedsiębiorstwo” na gruncie tej ustawy należy odwołać się do regulacji zawartych w Kodeksie cywilnym. Taki pogląd zaprezentował NSA w orzeczeniu z dnia 28 listopada 2006 r., sygn. akt I FSK 267/06, dnia 26 czerwca 2008 r., sygn. akt I FSK 688/07, dnia 4 stycznia 2003 r, sygn. akt III SA 1492/01, dnia 25 września 2007 r., sygn. akt II FSK 1022/06, czy tez WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 9 października 2008 r., sygn. akt I SA/Po 638/08.

Definicja przedsiębiorstwa została zawarta w art. 55¹ KC. W świetle tego przepisu przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej obejmującym w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Powołana definicja przedsiębiorstwa zawiera jedynie przykładowe wyliczenie elementów wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

W związku z tym, na podstawie przytoczonej powyżej regulacji należy przyjąć, że dla uznania, że mamy do czynienia z przedsiębiorstwem, w jego skład powinny wchodzić te wszystkie składniki materialne i niematerialne, które w sposób zorganizowany służą prowadzonej w ramach tego przedsiębiorstwa działalności gospodarczej. W orzecznictwie przyjmuje się, że podstawową cechą przedsiębiorstwa jest jego samodzielność. Znajduje ona wyraz w odrębności jego składników majątkowych, samodzielności organizacyjnej, podporządkowaniu realizacji określonego zadania (zadań) gospodarczego, indywidualizacji za pomocą własnych oznaczeń i firmy, posiadaniu własnej dokumentacji księgowej, a także byciu (jako całość) podmiotem określonych obowiązków o charakterze publicznym i prywatnym. Zespół składników tworzących przedsiębiorstwo musi być swoiście zorganizowany, musi funkcjonować w określonym otoczeniu, które łącznie zdecydują, iż mamy do czynienia z przedsiębiorstwem, a nie luźnym zbiorem składników niematerialnych i materialnych – tak m.in. wyrok NSA z dnia 22 stycznia 2016 r., sygn. II FSK 802/14, z dnia 17 grudnia 2014 r. sygn. II FSK 699/14, wyrok NSA z dnia 24 listopada 1999 r., sygn. I SA/Kr 1189/99; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2003 r., sygn. IV/CKN 51/09.

Zasadniczą cechą charakteryzującą przedsiębiorstwo jest zatem element organizacji i funkcjonalnego związania jego składników. Przy kwalifikacji, czy dany zespół składników może być uznany za przedsiębiorstwo, należy dokonać analizy zarówno pod kątem aspektu funkcjonalnego, tj. realizacji przez dane składniki majątkowe określonych zadań gospodarczych, jak również pod kątem aspektu organizacyjnego, tj. tego, czy zespół danych składników majątkowych zorganizowany jest jako całość.

Zatem o przedsiębiorstwie można mówić, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki: (i) istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, (ii) wyodrębnione składniki przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych, oraz (iii) zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze. Spełnienie tych wymagań warunkuje potraktowanie konkretnego zespołu składników mienia jako przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 55² KC, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Z zakresu pojęcia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ KC wyłączone zostały obciążenia i zobowiązania funkcjonalnie związane z tym przedsiębiorstwem. Mając na uwadze powołane wyżej postanowienia art. 55² KC oznacza to, że dla przeniesienia na nabywcę przedsiębiorstwa obciążeń i zobowiązań związanych z przedsiębiorstwem konieczne jest spełnienie warunków właściwych dla przeniesienia zobowiązań przewidzianych w art. 519 i następnych KC, czyli – jeżeli przeniesienie ma zostać dokonane na podstawie umowy między dotychczasowym dłużnikiem a osobą trzecią – konieczne jest uzyskanie zgody wierzyciela. Dotyczy to również zobowiązań wynikających z umów, w tym umów wzajemnych, których przedmiotem są zarówno prawa, jak i zobowiązania obu jej stron. Do pełnego przeniesienia na nabywcę przedsiębiorstwa praw i zobowiązań wynikających z umowy konieczne jest więc uzyskanie zgody drugiej strony takiej umowy (por. uchwała SN z dnia 25 czerwca 2008 r., sygn. III CZP 45/08, wyrok SA w Krakowie z dnia 19 stycznia 2016 r., sygn. I ACa 1246/15, wyrok SN z dnia 25 listopada 2010 r. sygn. I SCK 703/09).

Odnosząc powyższe do opisanego zdarzenia przyszłego, w ocenie Wnioskodawców, zespół składników materialnych i niematerialnych będący przedmiotem Transakcji, opisanych w niniejszym wniosku, jako Przedsiębiorstwo, spełnia wskazane powyżej przesłanki pozwalające na zakwalifikowanie go jako przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów KC. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem Transakcji są niezbędne oraz wystarczające do kontynuowania przez Kupującego działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez Sprzedającego, tj. wynajmu powierzchni użytkowych, w tym miejsc postojowych na Nieruchomości 1 i Nieruchomości 2.

W szczególności, w ramach Transakcji na Kupującego zostanie przeniesione prawo własności działek składających się na Nieruchomość 1, Nieruchomość 2 oraz Nieruchomości 3, które obejmuje również Budynek, jako część składową Nieruchomości 1. Jednocześnie na Kupującego przejdą wszelkie prawa wynikające z umów kluczowych dla działalności prowadzonej przez Sprzedającego, tj. przede wszystkim umów z najemcami poszczególnych lokali użytkowych znajdujących się w Budynku oraz miejsc postojowych (w tym miejsc postojowych na Parkingu), łącznie z prawami wynikającymi z zabezpieczeń takich umów tzn. gwarancji albo kaucji. Na Kupującego zostaną ponadto przeniesione prawa wynikające z umów zawartych przez Sprzedającego w celu zapewnienia bieżącej i stałej obsługi Nieruchomości, w tym w szczególności kluczowa umowa o zarządzanie Nieruchomościami. Na Kupującego zostaną również przeniesione wszystkie prawa do dokumentacji projektowej odnoszącej się do budynków i budowli wzniesionych na Nieruchomościach. Na Kupującego zostanie także przeniesione prawo do używania logo „…” oraz wszelkie prawa z nim związane.

Zamiarem stron Transakcji jest również przeniesienie na Kupującego wszystkich zobowiązań wynikających z powołanych wyżej umów dotyczących i związanych z Nieruchomościami, a Kupujący podjął i podejmuje stosowne działania w celu uzyskania wymaganych przez art. 519 KC zgód stron tych umów na przeniesienie zobowiązań na Kupującego. Część wskazanych umów zawiera postanowienia uprawniające Sprzedającego do przeniesienia wynikających z nich zobowiązań na Kupującego bez konieczności uzyskiwania zgody drugiej strony umowy W odniesieniu do części umów, w których takich postanowień nie ma, Sprzedający uzyskał już lub uzyska zgody drugiej strony na przeniesienie zobowiązań z nich wynikających na Sprzedającego. W odniesieniu do części zawartych umów, w szczególności dotyczących dostawy mediów, przejęcie przez Kupującego wynikających z nich praw i zobowiązań nastąpi najprawdopodobniej w ten sposób, że dotychczasowa umowa zawarta przez Sprzedającego zostanie rozwiązana, a w jej miejsce zostanie zawarta analogiczna nowa umowa przez Kupującego, co de facto będzie równoznaczne z przeniesieniem na Kupującego całości praw i zobowiązań przysługujących dotychczas Sprzedającemu.

W konsekwencji należy przyjąć, że zespół składników będący przedmiotem Transakcji, określony w opisie zdarzenia przyszłego, jako Przedsiębiorstwo, jest zorganizowany w sposób pozwalający na prowadzenie działalności jako odrębny podmiot gospodarczy, pozwalający na samodzielną realizację działań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Zespół składników będący przedmiotem Transakcji daje możliwość prowadzenia i kontynuowania działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez Sprzedającego w takim samym zakresie, w jakim prowadził ją Sprzedający. Przedmiotem Transakcji jest więc przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ KC, a tym samym w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Na powyższą ocenę nie wpływa okoliczność, iż określona część składników majątkowych, nie stanowiących składników majątkowych koniecznych dla funkcjonowania opisanego wyżej przedsiębiorstwa, zostaje wyłączona z Transakcji. Należy podkreślić, iż sam fakt, że określone składniki majątkowe są wyłączone spoza zakresu Transakcji nie skutkuje automatycznym brakiem możliwości kwalifikacji przenoszonych aktywów jako przedsiębiorstwa. Potwierdza to treść art. 55² KC, zgodnie z którym czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Przepis ten jednoznacznie dopuszcza zatem, aby strony danej transakcji mogły wyłączyć z konkretnej czynności prawnej określone składniki wchodzące w skład przedsiębiorstwa w znaczeniu z art. 55¹ KC, bez naruszania statusu przedmiotu tej transakcji jako przedsiębiorstwa.

Powyższa regulacja przesądza również, iż pojęcia przedsiębiorstwa nie można utożsamiać z całością majątku zbywcy. W ramach składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa należy bowiem wyróżnić składniki kluczowe dla jego funkcjonowania, jak i składniki mające w tym zakresie charakter poboczny. Dla zakwalifikowania danej czynności jako czynności mającej za przedmiot przedsiębiorstwo konieczne powinno być objęcie jej zakresem składników kluczowych, przy jednoczesnym dopuszczeniu możliwości wyłączenia z tej czynności określonych składników o charakterze mniej istotnym, w tym w szczególności o charakterze pobocznym, które nie są konieczne dla prowadzenia określonej działalności i bez których nabywca będzie mógł prowadzić tę działalność w oparciu o składniki majątku nabyte w ramach transakcji. Innymi słowy, czynność prawna powinna być zakwalifikowana jako czynność mająca za przedmiot przedsiębiorstwo, jeżeli obejmuje swoim zakresem co najmniej takie składniki majątkowe, które umożliwią ich nabywcy dalsze prowadzenie działalności, która była realizowana dotychczas przez nabywane przedsiębiorstwo.

Wskazane powyżej stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów powszechnych oraz sądów administracyjnych. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 25 listopada 2010 r. sygn. I CSK 703/09, wskazał, że strony umowy – w świetle art. 55² KC – mają pozostawioną swobodę, co do tego, jakie elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa objąć przedmiotem czynności prawnej, z tym jedynie zastrzeżeniem, że swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres wyłączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa. Dlatego też zbycie przedsiębiorstwa powinno obejmować co najmniej te składniki, które determinują funkcje spełniane przez przedsiębiorstwo. Podobnie orzekł NSA w orzeczeniu z dnia 27 marca 2013 r., sygn. akt II FSK 1896/11, wskazując, iż dopuszczalne jest wyłączenie z transakcji zbycia przedsiębiorstwa pewnych elementów, także wymienionych expressis verbis w art. 55¹ KC, a mimo to czynność prawna będzie uznana za mającą za przedmiot przedsiębiorstwo, jeżeli zakres wyłączeń poszczególnych składników nie jest na tyle szeroki, aby przekreślił istotę przedsiębiorstwa.

Z definicji przedsiębiorstwa wynika jedynie, że zespół składników materialnych i niematerialnych musi być na tyle zorganizowany i kompletny, aby mógł funkcjonować jako samodzielne przedsiębiorstwo, prowadzące określony rodzaj działalności gospodarczej. Z tych względów nie ma podstaw do uznania, że co do zasady utraci on tę samodzielność poprzez wyłączenie niektórych składników majątkowych. Podobne stanowisko zostało zaprezentowane w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2009 r., sygn. akt II CSK 215/09, wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 11 maja 2016 r., sygn. I ACa 111/16, wyrokach NSA z dnia 27 marca 2013 r., sygn. II FSK 1896/11 i z dnia 23 marca 2012 r., sygn. II FSK 1643/10 wyrokach WSA w Warszawie z dnia 3 sierpnia 2016 r., sygn. VIII SA/Wa 149/16, z dnia 28 kwietnia 2011 r., sygn. III SA/Wa 1766/10, wyroku WSA w Gdańsku z dnia 7 września 2010 r., sygn. I SA/Gd 396/10, wyroku WSA w Gliwicach z dnia 10 marca 2016 r., sygn. I SA/GI 954/15.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, składniki majątkowe, które nie zostaną objęte zakresem Transakcji mają charakter uboczny w stosunku do prowadzonej przez Sprzedającego działalności gospodarczej w zakresie wynajmu powierzchni użytkowych na Nieruchomościach. Charakter składników wyłączonych z Transakcji w żadnym stopniu nie przesądza o zakresie oraz efektywności tej działalności. W szczególności wyłączenie tych składników nie pozbawi Kupującego możliwości kontynuacji działalności gospodarczej we wskazanym wyżej zakresie. Pomimo przedmiotowych wyłączeń zespół składników materialnych i niematerialnych będących przedmiotem Transakcji będzie stanowił zorganizowany zespół składników zdolny do dalszego funkcjonowania na dotychczasowych zasadach w ramach działalności prowadzonej przez Kupującego.

Na ocenę, że przedmiotem Transakcji jest przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ KC oraz w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT nie ma wpływu okoliczność, że z uwagi na potencjalny brak zgody którejś ze stron umowy nie będzie możliwe przeniesienie na Kupującego zobowiązań wynikających z takiej umowy, a być może nawet wyłączenie tej umowy z Transakcji w całości. Taka sytuacja będzie niezależna od woli stron Transakcji, będąc uwarunkowaną zasadami wynikającymi z przepisów KC, a dotyczącymi możliwości przeniesienia zobowiązań. Jak wskazał WSA w Warszawie w wyroku z dnia 9 października 2009 r., sygn. III SA/Wa 674/09, w przypadku, gdy zbywca wykazuje wolę przekazania nabywcy zobowiązań wraz z pozostałą częścią zobowiązań, a na przeszkodzie skutecznej transakcji stoi jedynie brak zgody wierzyciela na zmianę dłużnika, to fakt ten nie powinien mieć wpływu na ocenę, czy mamy do czynienia z przedsiębiorstwem lub zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, czy też nie (tak również np. wyrok NSA z dnia 14 listopada 2008 r., sygn. II FSK 1040/07).

Zdaniem Wnioskodawców wskazane powyżej orzecznictwo, jak również okoliczności faktyczne będące przedmiotem niniejszego wniosku, dobitnie przesądzają, że składniki materialne i niematerialne stanowiące przedmiot Transakcji powinny być zakwalifikowane jako przedsiębiorstwo, a tym samym Transakcja będzie korzystać z wyłączenia z opodatkowania VAT, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

W ocenie Wnioskodawców, omawiany zespół składników materialnych i niematerialnych, który zostanie przeniesiony na Kupującego powinien zostać uznany za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ KC, a nie za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e) ustawy o VAT. Definicja zawarta w tym przepisie wskazuje bowiem, iż przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Jak wskazano w opisie planowanej Transakcji, zespół składników materialnych i niematerialnych, który będzie jej przedmiotem, nie został wyodrębniony organizacyjnie, finansowo, czy też funkcjonalnie w ramach całościowego przedsiębiorstwa prowadzonego przez Sprzedającego. W szczególności, Sprzedający nie wyodrębnił zbywanego zespołu składników, jako oddziału lub też zakładu. Nie prowadzi również dla Przedsiębiorstwa odrębnych ewidencji księgowych.

Należy podkreślić, iż wchodzące w skład zbywanego zespołu składników Nieruchomości (wraz z Budynkiem) stanowią główny składnik majątkowy Sprzedającego. Sprzedający, oprócz prowadzenia Przedsiębiorstwa, tj. działalności w zakresie wynajmu powierzchni użytkowej Nieruchomości (w tym, przede wszystkim, powierzchni biurowej w Budynku) nie prowadzi żadnej innej istotnej działalności gospodarczej. Sprzedający został utworzony, jako spółka celowa do zrealizowania inwestycji w postaci budowy Budynku i prowadzenia działalności w postaci wynajmu powierzchni. Za wyjątkiem Nieruchomości, Sprzedający nie był nigdy właścicielem innych nieruchomości, które wykorzystywałby do działalności związanej z wynajmem powierzchni. Dlatego też, zespół składników materialnych i niematerialnych będący przedmiotem Transakcji stanowi główny i jedyny istotny składnik majątkowy Sprzedającego.

Z powyższych względów należy uznać, iż zbywany zespół składników materialnych i niematerialnych stanowi jedyne przedsiębiorstwo posiadane przez Sprzedającego, a w konsekwencji, że przedmiotem planowanej Transakcji będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ KC, a nie zorganizowana część przedsiębiorstwa. Na marginesie należy wskazać, iż nawet gdyby uznać przedmiot planowanej Transakcji za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, to i tak kwalifikacja Transakcji dla celów podatku VAT nie uległaby zmianie w stosunku do stanowiska Wnioskodawców, ponieważ w dalszym ciągu Transakcja ta pozostawałaby poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT. Powoływany powyżej art. 6 pkt 1 ustawy o VAT wyłącza bowiem z zakresu opodatkowania tym podatkiem transakcje zbycia obejmujące zarówno przedsiębiorstwo, jak i zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie niniejszej interpretacji należy wyjaśnić, że Zainteresowany niebędący stroną postępowania (Kupujący) został uznany za podmiot zainteresowany w sprawie będącej przedmiotem wniosku w związku z możliwością opodatkowania ww. czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku, gdyby czynność zbycia opisanych składników niematerialnych i materialnych przez zbywcę nie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy o VAT wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te – chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług – nie podlegają opodatkowaniu.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Wątpliwości Zainteresowanych dotyczą ustalenia czy opisana transakcja będzie stanowiła zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, a w konsekwencji – zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT – nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 459).

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przy czym, zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przedsiębiorstwo, w rozumieniu powyższego przepisu, powinno więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące sobą przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Ponadto, przepis art. 55¹ Kodeksu cywilnego wskazuje, że przedsiębiorstwo jest „zespołem składników”. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.

Należy zauważyć, że powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w art. 55¹ k.c. określenie „ w szczególności” wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej, brak któregoś z tych elementów nie pozbawia zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretnie składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie.

Nie wszystkie elementy tworzące przedsiębiorstwo są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach, aby zachowane zostały funkcjonalne związki między poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes (C-497/01), stwierdził, że: „(…) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”. Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy dyrektywy – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christem Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle powyższych unormowań oraz powołanych orzeczeń należy wskazać, że fakt wyłączenia z transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa niektórych składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa nie wyklucza uznania, że mamy do czynienia ze sprzedażą całego przedsiębiorstwa, która to czynność pozostaje poza zakresem VAT. Istotne jest jednak, aby przedmiotem dostawy były bezwzględnie te elementy, które umożliwiają kontynuowanie działalności gospodarczej.

Z okoliczności sprawy wynika, że Spółka (Sprzedający) prowadzi działalność gospodarczą polegającą zasadniczo na wynajmie powierzchni użytkowej (głównie biurowej) w budynku biurowym oraz na zapewnieniu najemcom powierzchni użytkowych stosownych usług i prawidłowego funkcjonowania Budynku zgodnie z umowami najmu. Obecnie planowana jest sprzedaż przedsiębiorstwa Spółki, w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, obejmującego w szczególności Nieruchomości, wraz z Budynkiem będącym częścią składową Nieruchomości 1 oraz Parkingiem będącym częścią składową Nieruchomości 2 oraz innymi strukturami typu zjazdy, wjazdy, drogi, położonymi na Nieruchomościach. Kupujący po nabyciu Przedsiębiorstwa od Sprzedającego zamierza kontynuować prowadzoną przez Sprzedającego działalność w zakresie wynajmu na rzecz najemców powierzchni znajdującej się w Budynku, jak również miejsc postojowych (w tym miejsc postojowych na Parkingu). Przedsiębiorstwo będące przedmiotem Transakcji obejmuje, oprócz Budynku i Nieruchomości, wszystkie składniki materialne i niematerialne niezbędne do kontynuowania przez Kupującego działalności prowadzonej dotychczas przez Spółkę w ramach Przedsiębiorstwa. Wchodzące w skład Przedsiębiorstwa Nieruchomości (wraz z Budynkiem) stanowią główny składnik majątkowy Sprzedającego. Sprzedający, oprócz prowadzenia Przedsiębiorstwa, tj. działalności w zakresie wynajmu powierzchni użytkowej Nieruchomości (w tym, przede wszystkim, powierzchni biurowej w Budynku) nie prowadzi żadnej innej istotnej działalności gospodarczej. Po przeprowadzeniu Transakcji, Sprzedający najprawdopodobniej zostanie zlikwidowany. Przedsiębiorstwo, które będzie przedmiotem Transakcji, nie zostało organizacyjnie, finansowo, czy też funkcjonalnie wyodrębnione w ramach całościowego przedsiębiorstwa prowadzonego przez Sprzedającego. W szczególności, Sprzedający nie wyodrębnił Przedsiębiorstwa, jako oddziału lub też zakładu. Nie prowadzi również dla Przedsiębiorstwa odrębnych ewidencji księgowych.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz treści przywołanych przepisów przy uwzględnieniu orzecznictwa TSUE prowadzi do wniosku, że w przedmiotowej sprawie sprzedaż przedsiębiorstwa Spółki, w przypadku gdy spełnia ono warunki określone w art. 55¹ Kodeksu cywilnego, wyłączone jest spod działania ustawy o VAT jako czynność niepodlegająca przepisom ustawy, zgodnie z art. 6 pkt 1 ww. ustawy. Wprawdzie z zakresu Transakcji zostanie wyłączona część składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa Sprzedającego, takich jak prawa i zobowiązania wynikające z umowy najmu dotyczącej siedziby Sprzedającego, prawa wynikające z umów rachunków bankowych Sprzedającego wraz ze środkami zgromadzonymi na tych rachunkach (za wyjątkiem środków zgromadzonych tytułem kaucji, o których mowa w punkcie c) powyżej) oraz dokumentacja i księgi rachunkowe Sprzedającego w zakresie koniecznym dla dalszego funkcjonowania Sprzedającego, nazwa pod jaką Sprzedający prowadzi działalność gospodarczą, a także wierzytelności i zobowiązania dotyczące Przedsiębiorstwa, odnoszące się do okresu przed dokonaniem Transakcji, jednakże, jak wskazano we wniosku, wyłączone z Transakcji składniki majątkowe nie są konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wynajmu powierzchni użytkowej Budynku i wynajmu miejsc postojowych (w tym na Parkingu), a więc nie są konieczne dla funkcjonowania Przedsiębiorstwa będącego przedmiotem Transakcji. Przedsiębiorstwo mające stanowić przedmiot Transakcji po wyłączeniu wskazanych w opisie sprawy elementów będzie posiadało pełną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot. Przedmiot zbycia stanowi całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. W opisie sprawy wskazano również, że w zbywanym zespole składników majątkowych po wyłączeniu wskazanych w opisie sprawy elementów zachowane zostaną funkcjonalne związki pomiędzy jego poszczególnymi składnikami, tak żeby Kupujący tylko i wyłącznie w oparciu o te składniki mógł prowadzić działalność gospodarczą. Przedsiębiorstwo będące przedmiotem Transakcji obejmuje, oprócz Budynku i Nieruchomości, wszystkie składniki materialne i niematerialne niezbędne do kontynuowania przez Kupującego działalności prowadzonej dotychczas przez Spółkę w ramach Przedsiębiorstwa, a Kupujący po nabyciu Przedsiębiorstwa od Sprzedającego zamierza kontynuować prowadzoną przez Sprzedającego działalność w zakresie wynajmu na rzecz najemców powierzchni znajdującej się w Budynku, jak również miejsc postojowych (w tym miejsc postojowych na Parkingu). Opis sprawy wskazuje zatem, że pomimo wyłączenia z transakcji sprzedaży wskazanych elementów, status przedsiębiorstwa nie zostanie naruszony.

Tym samym, przedmiotowa transakcja sprzedaży przedsiębiorstwa na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

W konsekwencji stanowisko Zainteresowanych, zgodnie z którym przedmiotem Transakcji będzie zbycie przedsiębiorstwa, stąd na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, transakcja będzie wyłączona z zakresu opodatkowania podatkiem od towarów i usług, jest prawidłowe.

Końcowo zauważa się, że skoro przedmiotem transakcji jest przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, to zbywany zespół składników niematerialnych i materialnych nie może zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Jak wskazał Wnioskodawca przedsiębiorstwo, które będzie przedmiotem transakcji, nie zostało organizacyjnie, finansowo czy też funkcjonalnie wyodrębnione w ramach całościowego przedsiębiorstwa.

Wskazać ponadto należy, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (pytania) Wnioskodawcy. Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego (zdarzeniu przyszłym), bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Informuje się, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin