Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-68/16-2/IM
z 12 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 15 stycznia 2016 r. (data wpływu 22 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 18 sierpnia 2014 r. nastąpiło rozwiązanie bez wypowiedzenia umowy o pracę z pracownikiem X. S.A. W dniu 22 sierpnia 2014 r. pracownik złożył sądowy pozew o ustalenie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów prawa i zasądzenie odszkodowania. W dniu 13 maja 2015 r. podczas rozprawy strony zawarły ugodę.

Treść ugody:

1. „X. S.A. Centrala w Y. oświadcza, że cofa oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę z powodem złożone 19 sierpnia 2014 r. na co powód wyraża zgodę;
2. Strony oświadczają że umowa o pracę została rozwiązana na mocy porozumienia stron z dniem 19 sierpnia 2014 r.;
3. X. S.A. Centrala w Y. wyda nowe świadectwo pracy z zaznaczeniem w pkt . 3 że umowa została rozwiązana na mocy porozumienia stron z dniem 19 sierpnia 2014 r. w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania drogą pocztową na adres zamieszkania powoda wynikający z pozwu;
4. X. S. A. Centrala w Y. zobowiązuje się wypłacić na rzecz powoda kwotę 11.240,30 (jedenaście tysięcy dwieście czterdzieści złotych i trzydzieści groszy) w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania na rachunek powoda, na który było wypłacane wynagrodzenie za pracę, znany pozwanej;
5. Strony oświadczają, że wyrażają zgodę na zawarcie ugody na powyższych warunkach;
6. Strony zgodnie oświadczają, że treść ugody rozumieją i podnoszą, że powyższa ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia powoda wynikające z przedmiotowego procesu, a nadto oświadczają że niniejsza ugoda jest zgodna z ich wolą, wyraźna i w pełni zrozumiała”
   
   

W dniu 9 czerwca 2015 r. X. S. A. Centrala dokonała wypłaty na konto bankowe pracownika kwoty 7.832,33 zł pomniejszonej o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w wyżej opisanym stanie faktycznym na X. S.A. Centrala istniał obowiązek poboru i przekazania na rachunek urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu kwoty wypłaconej na rzecz byłego pracownika na podstawie zawartej ugody sądowej z dnia 13 maja 2015 r.?

Zdaniem Wnioskodawcy.

Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Art. 10 ust. 1 pkt 1 tej ustawy stanowi, że źródłami przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieopodatkowanych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Należy wskazać, także na art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Jeśli idzie o pkt 3b tego ust. art. 21, na gruncie wykładni stosowanej w prawie podatkowym przyjęło się, że przez określenie „inne” rozumie się odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wprost nie wymieniono w katalogu pozostałych zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim inne odszkodowania lub zadośćuczynienia niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, jednakże koniecznym jest, aby te inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane były na mocy wyroku lub ugody sądowej. Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Dla ustalenia, czy określone świadczenie jest w rzeczywistości odszkodowaniem, istotne jest zbadanie jego charakteru, przy czym bez znaczenia jest okoliczność, czy zostało ono w ugodzie sądowej nazwane odszkodowaniem, czy też nie.

Z powołanego wyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b powołanej ustawy wynika, że nie wszystkie odszkodowania zasądzone przez sąd i otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Zakres zwolnienia wynikający z brzmienia tegoż przepisu obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę nie dotyczy natomiast utraconych korzyści. Ustawodawca w tym przepisie wyraźnie wyłączył odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści z zakresu wymienionego powyżej zwolnienia. Tym samym wypłaty w zakresie utraconych korzyści podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Przyjęte przez ustawodawcę rozwiązanie jest racjonalne. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści powinno być opodatkowane; w przeciwnym razie podatnik, który korzyść utracił, znalazłby się w sytuacji korzystniejszej niż podatnik, który korzyść osiągnął.

Jednocześnie - stosownie do art. 31 tej ustawy - osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej. Zgodnie natomiast z art. 38 ust. 1 ustawy, płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie wynikające z ugody nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw. Kwota wypłacona powodowi wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody, ma charakter czysto umowny a jej wysokość uwzględnia interesy obydwu stron. Kwota ta ma zatem rekompensować powodowi m.in. utracone przez niego w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę. Wypłacona kwota stanowi dwukrotność średniego wynagrodzenia powoda, ale w związku z zawarciem ugody ma charakter umowny. W związku z tym wypłacone świadczenie nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych przepisów. Z treści zawartej ugody nie wynika charakter umówionej kwoty, w szczególności czy jest to odszkodowanie ani także sposób określenia (podstawę) wysokości kwoty 11.240,30 zł.

Podsumowując, w związku z tym, że świadczenie wypłacone byłemu pracownikowi nie stanowiło przychodu (dochodu) wolnego od podatku dochodowego od osób fizycznych, na Wnioskodawcy jako płatniku podatku dochodowego od osób fizycznych istniał obowiązek poboru i przekazania na rachunek urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu kwoty wypłaconej na rzecz byłego pracownika na podstawie zawartej ugody sądowej z dnia 13 maja 2015 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast w myśl z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, uważa się, w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowa kwota pieniężna wynikająca z ugody sądowej.

Stosownie do art. 31 ww. ustawy osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stosownie do art. 38 ust. 1 ww. ustawy, płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33–35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.

W myśl art. 38 ust. 1a ww. ustawy, w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33–35, są obowiązani przesłać do urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, roczną deklarację, według ustalonego wzoru.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 18 sierpnia 2014 r. nastąpiło rozwiązanie bez wypowiedzenia umowy o pracę z pracownikiem Wnioskodawcy. W dniu 22 sierpnia 2014 r. pracownik złożył sądowy pozew o ustalenie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów prawa i zasądzenie odszkodowania. W dniu 13 maja 2015 r. podczas rozprawy strony zawarły ugodę. Treść ugody:

1. „X. S.A. Centrala w Y. oświadcza, że cofa oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę z powodem złożone 19 sierpnia 2014 r. na co powód wyraża zgodę;
2. Strony oświadczają, że umowa o pracę została rozwiązana na mocy porozumienia stron z dniem 19 sierpnia 2014 r.;
3. X. S.A. Centrala w Y. wyda nowe świadectwo pracy z zaznaczeniem w pkt . 3 że umowa została rozwiązana na mocy porozumienia stron z dniem 19 sierpnia 2014 r. w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania drogą pocztową na adres zamieszkania powoda wynikający z pozwu;
4. X. S. A. Centrala w Y. zobowiązuje się wypłacić na rzecz powoda kwotę 11.240,30 (jedenaście tysięcy dwieście czterdzieści złotych i trzydzieści groszy) w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania na rachunek powoda, na który było wypłacane wynagrodzenie za pracę, znany pozwanej;
5. Strony oświadczają, że wyrażają zgodę na zawarcie ugody na powyższych warunkach;
6. Strony zgodnie oświadczają, że treść ugody rozumieją i podnoszą, że powyższa ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia powoda wynikające z przedmiotowego procesu, a nadto oświadczają że niniejsza ugoda jest zgodna z ich wolą, wyraźna i w pełni zrozumiała”. W dniu 9 czerwca 2015 r. Wnioskodawca dokonał wypłaty na konto bankowe pracownika kwoty 7.832,33 zł pomniejszonej o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
   
   

Zgodnie z aktualnie obowiązującą treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Nowe brzmienie przepisu – zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw – ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, objęte są tylko odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Powyższe wskazuje, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94, z późn. zm.).

Przepis art. 52 § 1 ustawy Kodeks pracy stanowi, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

1. ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
2. popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
3. zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
   
   

Stosownie do treści art. 30 § 1 pkt 1 ww. ustawy, umowę o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron.

Jednakże należy zauważyć, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Konsekwencją tego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanych wyżej przepisów Kodeksu pracy ustalenia wysokości odszkodowania. Wobec tego, zawarta między Wnioskodawcą a byłym pracownikiem ugoda sądowa stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121).

Zgodnie z art. 917 powołanej powyżej ustawy, strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Uwzględniając powyższe stwierdzić zatem należy, że kwota wypłacona pracownikowi wynika jedynie z ustaleń pomiędzy stronami ugody, ma charakter umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Treść ugody zawiera zmianę trybu rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na porozumienie stron. Oznacza to, że określona w ugodzie kwota zobowiązania do wypłaty na rzecz pracownika, którego wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w przypadku gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub inne zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Ww. przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania (rekompensaty), które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegająca na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na podstawie ww. przepisu (art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) opodatkowaniu podatkiem dochodowym – jako wyłączone ze zwolnienia – podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody (ugody w rozumieniu art. 917 k. c.), której wysokość uwzględnia interesy obu stron wynikające z łączącego strony stosunku pracy, ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę. Odszkodowanie nie jest rekompensatą za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę, jeśli rozwiązanie umowy nastąpiło w efekcie za porozumieniem stron (czyli za zgodą pracownika). Odszkodowanie to ma więc tak naprawdę zrekompensować zarobek, jaki pracownik mógłby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło.

W związku z powyższym, należy uznać, że określone w ugodzie świadczenie przyznane przez Wnioskodawcę na rzecz pracownika na zaspokojenie roszczeń wynikających z łączącego strony stosunku pracy nie może podlegać również zwolnieniu wynikającemu z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, bowiem wypłacone świadczenie dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Tym samym wypłacona przez Wnioskodawcę na rzecz byłego pracownika kwota stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a na Wnioskodawcy jako płatniku ciążył obowiązek poboru i przekazania na rachunek urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu kwoty wypłaconej na rzecz byłego pracownika na podstawie zawartej ugody sądowej. 

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., Nr 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.