Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB4/4511-239/16/AS
z 31 maja 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2016 r. (data wpływu 8 marca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 kwietnia 2016 r. (data wpływu 13 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odpracowanych przez dłużników zaległych opłat czynszowych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 marca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych odpracowanych przez dłużników zaległych opłat czynszowych. Wniosek uzupełniono w dniu 13 kwietnia 2016 r. (data wpływu).

We wniosku tym oraz jego uzupełniniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina gospodaruje własnym zasobem mieszkaniowym poprzez zawieranie umów najmu lokali mieszkalnych oraz lokali socjalnych. Część najemców nie opłaca na bieżąco należnego czynszu za najem. W znacznej mierze wynika to z trudnej sytuacji materialnej, powiązanej z brakiem zatrudnienia i dochodu. Zgodnie z art. 659 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Z kolei art. 453 stanowi, że jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania).

Biorąc to pod uwagę, Gmina planuje zawrzeć z najemcami, mającymi zaległości czynszowe, aneksy do umów lub umowy, na mocy których płatność pieniężna zostanie zastąpiona określonym świadczeniem rzeczowym ze strony najemcy. W taki sposób najemcy, zalegający z opłatami, będą mieli możliwość odpracować swój dług, wynikający z zaległych opłat czynszowych. Odpracowanie to będzie polegało na wykonaniu prac uzgodnionych pomiędzy stronami. Wartość świadczeń będzie adekwatna do wysokości zobowiązań z tytułu czynszu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z odpracowaniem zaległych opłat czynszowych przez osoby fizyczne Gmina jako płatnik będzie miała obowiązek poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Dłużnicy (osoby fizyczne) wykonujący za zgodą Gminy określone prace w celu zwolnienia się ze zobowiązań z tytułu opłat czynszowych nie uzyskają przychodu podlegającego opodatkowaniu. Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6,9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W przedmiotowym przypadku, po stronie dłużnika wykonującego prace nie powstanie żadne przysporzenie majątkowe, które można by uznać za przychód. Poprzez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz - art. 659 Kodeksu cywilnego. Czynsz może być oznaczony w pieniądzu lub w świadczeniach innego rodzaju. Art. 453 Kodeksu cywilnego pozwala z kolei spełnić dłużnikowi, za zgodą wierzyciela inne świadczenie w celu zwolnienia się z zobowiązania, wskutek czego zobowiązanie to wygasa. Analiza powyższych przepisów jednoznacznie wskazuje, że dopuszczalna jest zamiana zobowiązania oznaczonego w pieniądzu, na inne świadczenie polegające np. na wykonaniu określonych prac. Zawarcie przez Gminę z najemcą stosownych aneksów do umów lub umów w przedmiocie zmiany sposobu spełnienia zobowiązania nie kreuje nowego stosunku prawnego, a jedynie modyfikuje treść stosunku prawnego już łączącego strony. Gmina wskazuje przy tym na ekwiwalentność ww. świadczeń. Wartość wykonywanych prac będzie adekwatna do wysokości umówionego czynszu w pieniądzu. W niniejszej sprawie mamy do czynienia z odpracowywaniem długu, a w świetle przytoczonych przepisów spłata długu – w zakresie podatku dochodowego - jest obojętna podatkowo. Z uwagi na brak przychodu po stronie najemcy (dłużnika) Gmina uważa, że nie będzie zobowiązana do poboru z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Zgodnie z brzmieniem art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem jej jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku zaległości czynszowych wraz z odsetkami) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności stwierdzić należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego i powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż po stronie mieszkańców nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu w związku z odpracowaniem przez nich zobowiązań z tytułu zaległości czynszowych, a co za tym idzie, na Wnioskodawcy nie będą ciążyły z tego tytułu obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych i nie będzie zobowiązany do odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012, poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.