Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/4512-120/16/IK
z 9 maja 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 lutego 2016 r. (data wpływu 17 lutego 2016 r.), uzupełnionym w dniu 26 kwietnia 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku opodatkowania zwrotu wydatków poniesionych w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 lutego 2016 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 26 kwietnia 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku opodatkowania zwrotu wydatków poniesionych w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym.

We wniosku i uzupełnieniu do wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W związku z wykonywaniem czynności syndyka ponosi Pani wydatki tj. korzystanie z internetu, używanie prywatnego telefonu, opłaty za autostrady, opłaty za parking, używanie prywatnego samochodu.

Wydatki te są ściśle związane z daną upadłością zarówno spółką prawa handlowego, jak i osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej tzw. upadłości konsumenckiej, w imieniu której kupuje Pani na paragon np. papier kserograficzny, segregator, koperty. To samo dotyczy znaczków na korespondencję wysyłaną na podstawie książki nadawczej wystawionej na upadłego oraz paragonów za przejazd bramkami autostradowymi i paragonami za parking przy Sądzie. Oryginały paragonów wysyła Pani do Sądu, składając wniosek o przyznanie i zwrot poniesionych wydatków w związku z czynnościami syndyka w imieniu upadłego i na jego rzecz. Sąd wydaje Postanowienie o przyznaniu i zwrocie poniesionych wydatków, wówczas Pani na podstawie wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 12 listopada 2015r. nr sprawy: … wystawia fakturę VAT na upadłego w kwocie przyznanych wydatków, w tym VAT. Wskazała Pani, że na podstawie paragonów (oryginały załączone przy wniosku do Sądu o zwrot wydatków) nie odlicza podatku VAT jako syndyk przy prowadzonej działalności pod nazwą Kancelaria syndyka. Wszystkie zakupione przez Panią materiały np. biurowe, inne paragony są ściśle związane z upadłym, a tylko Pani działa w ich imieniu na rzecz upadłego.

Wydatki, związane z czynnościami syndyka w imieniu i na rzecz upadłego dotyczą;

1. przejazdu samochodem prywatnym do Sądu rozliczanym według przejazdu kilometrów x … zł (kilometrówka za kilometr);
2. opłat za przejazd bramkami autostradowymi jadąc do Sądu, czy do upadłego znajdującego się np. poza biurem syndyka na terenie Województwa;
3. wydatków związanych z przeprowadzonymi rozmowami telefonicznymi wykonanymi z telefonu prywatnego syndyka;
4. opłat parkingowych za postój na parkingu przed Sądem podczas uczestniczenia w rozprawie sądowej związanej z prowadzoną upadłością;
5. opłat za korespondencję;
6. wydatków za korzystanie z Internetu w tym za bankowość elektroniczną związaną z utworzeniem rachunku bankowego masy upadłości.

W związku z powyższym w zakresie podatku od towarów i usług w uzupełnieniu do wniosku zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym powinna Pani wystawiać fakturę VAT, dokumentującą poniesione wydatki powiększone o należny podatek VAT, czy na rachunek syndyka przelewana jest kwota wynikająca z Postanowienia, a syndyk nie wystawia dla tej czynności faktury VAT.

Pani zdaniem, przyznane przez Sąd wydatki i wystawianie faktury VAT na podstawie wydanej już interpretacji, o której mowa we wniosku powoduje, że syndyk uszczupla wydatek, który poniósł o kwotę podatku dochodowego i VAT.

Uzasadniając swoje stanowisko wskazuje Pani przykład: w imieniu upadłego poniosła Pani wydatek w kwocie x zł na korespondencję. Ten wydatek udokumentowany książką nadawczą zostaje zwrócony Postanowieniem Sądu. Poniosła Pani wydatek w wysokości x zł, a zwrot zostaje pomniejszony o podatek dochodowy i VAT. To samo dotyczy zakupionych materiałów biurowych, gdzie syndyk w imieniu upadłego kupuje materiały na paragon, przekroczenie bramek autostradowych -paragon, czy paragon za parking, (a nie na fakturę na Kancelarię). To są wydatki ściśle związane z upadłym na podstawie wystawionych paragonów, które są przesyłane do Sądu i składane przy wniosku o zwrot poniesionych wydatków w imieniu i na rzecz upadłego.

Pani zdaniem, zgodnie z art. 162 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 28.02.2003r. - prawo upadłościowe i naprawcze oraz wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt I FSK 862/14 z dnia 11 września 2015 r. nie można stosować zasady ogólnej z pominięciem lex specialis, który stanowi przepis tej samej rangi oraz odnosi się bezpośrednio do konkretnej kategorii podatników. Stosownie art. 29 ust. 1 u.p.t.u. musi zatem następować z uwzględnieniem faktu, że z woli ustawodawcy, do kwoty stanowiącej zwrot koniecznych wydatków, w przypadku syndyka, nie dolicza się podatku od towarów i usług według właściwych stawek. Wnioskodawca uważa, że po wydaniu Postanowienia o przyznaniu przez Sąd zwrotu poniesionych wydatków koniecznych, następuje zaksięgowanie w urządzeniach księgowych upadłego kosztów wynikających ze zwrotu powyższych wydatków. Natomiast na rachunek syndyka przelewana jest kwota wynikająca z tego Postanowienia, a syndyk nie wystawia dla tej czynności faktury VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, że czynności syndyka w postępowaniu upadłościowym stanowią usługi, na co wskazuje powołany przepis art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy. Ich istotą jest bowiem dokonanie na zlecenie określonego świadczenia – wydanie opinii, ekspertyzy, czy też wykonywanie powierzonych funkcji, za wynagrodzeniem.

Zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2015 r., poz. 233, z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 r., uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym wyznacza sędziego-komisarza oraz syndyka albo nadzorcę sądowego, albo zarządcę.

Na podstawie art. 144 ust. 1 ww. ustawy, jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, postępowania sądowe i administracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i dalej prowadzone jedynie przez syndyka lub przeciwko niemu.

Postępowania, o których mowa w ust. 1, syndyk prowadzi na rzecz upadłego, lecz w imieniu własnym (ust. 2 tego artykułu).

Przepis art. 156 ust. 1 ustawy określa, że syndyka powołuje się w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego.

W sprawach dotyczących masy upadłości syndyk, zarządca oraz nadzorca sądowy dokonują czynności na rachunek upadłego, lecz w imieniu własnym, o czym stanowi art. 160 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 162 ust. 1 ustawy, syndykowi, nadzorcy sądowemu i zarządcy przysługuje prawo do zwrotu wydatków koniecznych, poniesionych w związku z wykonywaniem czynności, jeżeli wydatki te zostały uznane przez sędziego-komisarza.

Według ust. 6 cyt. artykułu, wynagrodzenie syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy obowiązanych do rozliczenia podatku od towarów i usług, o którym mowa w ust. 2, 2a, 5 i art. 163, oraz wstępną wysokość wynagrodzenia i zaliczki na wynagrodzenie podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług, określoną zgodnie z obowiązującą stawką tego podatku.

Na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W świetle ust. 6 powołanego artykułu, podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Na podstawie ust. 7 tegoż artykułu, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1. stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2. udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
3. otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Uregulowanie wynikające z art. 29a ust. 1 ustawy, stanowi odpowiednik art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, późn. zm.). I tak, stosownie do art. 73 Dyrektywy, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi wynagrodzenie (zapłatę), które dostawca towarów lub świadczący usługi otrzymał lub ma otrzymać od nabywcy, klienta lub osoby trzeciej z tytułu wykonanych czynności, łącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia usługi.

Jak stanowi art. 78 Dyrektywy, podstawa opodatkowania obejmuje również podatki, opłaty i podobne należności, z wyłączeniem podatku od wartości dodanej. Zgodnie z tym samym przepisem, podstawa opodatkowania obejmuje dodatkowe koszty, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi dostawca obciąża nabywcę lub klienta. Państwa Członkowskie mogą uznać za dodatkowe koszty wydatki będące przedmiotem odrębnej umowy. Przepis ten wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania.

Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub usług, które zwiększają łączną kwotę należną z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją, każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Według art. 106e ust. 1 ustawy, faktura powinna zawierać:

1. datę wystawienia;
2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku;
13. sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15. kwotę należności ogółem;

(…).

Analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że skoro przyznane postanowieniem sądu wydatki na przejazdy własnym samochodem, korzystanie z internetu, używanie prywatnego telefonu, na opłaty za autostrady, opłaty za parking, poniesione przez Panią w jej imieniu i na rachunek sądu w związku z wykonywaniem czynności syndyka w postępowaniu upadłościowym, są ściśle związane z wykonywaną przez Panią usługą, to stanowią jeden z elementów kalkulacyjnych otrzymanego wynagrodzenia (część odpłatności za usługę). Wobec powyższego koszty te składają się na całość zapłaty za świadczoną przez Panią usługę i zwiększają podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wydatki, o których mowa we wniosku ponosi Pani w imieniu własnym, pomimo że na rzecz usługobiorcy (upadłego), nie są to zatem kwoty wymienione w art. 29a ust. 7 pkt 3 ustawy.

Wobec powyższego przedmiotowe czynności, za które przysługuje prawo do zwrotu wydatków, należy udokumentować fakturą stosownie do art. 106e ust. 1 ustawy.

Na odmienne rozstrzygnięcie nie może wpłynąć powołany przez Panią wyrok NSA w Warszawie z dnia 11 września 2015 r., sygn. akt I FSK 862/14, ponieważ - w ocenie tut. organu - przepisy szczególne, a za takie należy uznać przepisy ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze nie mogą bezpośrednio ingerować w przepisy ustawy o podatku od towarów i usług (art. 29a ustawy), ponieważ nie są to przepisy prawa podatkowego i nie uwzględniają przepisów unijnych w tym zakresie. Przepisy ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze określają wysokość i składniki wynagrodzenia. Nie mogą jednak przesądzać o składnikach i wysokości podstawy opodatkowania w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając zatem na uwadze powołane wyżej przepisy krajowe, jak i unijne należy stwierdzić, że zwrot wydatków poniesionych we własnym imieniu przez Panią w ramach wykonywania działalności syndyka winien zostać uwzględniony w podstawie opodatkowania jako element wynagrodzenia za wykonywanie czynności syndyka, które należy udokumentować fakturą.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.