Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/4512-1-281/16-4/SS
z 6 lipca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 5 maja 2016 r. (data wpływu 9 maja 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 czerwca 2016 r. (data wpływu 22 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki związane z budową, rozbudową i modernizacją infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej, oczyszczalni ścieków i hydroforni – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki związane z budową, rozbudową i modernizacją infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej, oczyszczalni ścieków i hydroforni. W dniu 22 czerwca 2016 r. wniosek został uzupełniony o adres ePUAP.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Działalność Gminy można podzielić na dwa obszary: publicznoprawny oraz cywilno-prawny. W ramach pierwszego Gmina realizuje nieodpłatnie szereg czynności na rzecz lokalnej społeczności, takich jak budowa i modernizacja dróg, chodników, oświetlenia, otwartych placów zabaw, budynków oświatowych oraz uzyskuje wpływy z podatków od nieruchomości, rolnych, leśnych, opłaty skarbowej oraz wpływy związane z wydawaniem decyzji, koncesji, pozwoleń. Nie podlegają one ustawie o VAT.

W ramach obszaru cywilno-prawnego, Wnioskodawca dokonuje sprzedaży nieruchomości - gruntów, używanych/starszych lokali mieszkalnych - na podstawie aktów notarialnych, środków trwałych. Gmina świadczy usługi dzierżawy lokali, najmu lokali mieszkalnych, użytkowania wieczystego, świadczy usługi wodnokanalizacyjne na rzecz mieszkańców. Czynności dokonywane w ramach obszaru cywilno-prawnego Wnioskodawca deklaruje i rozlicza w deklaracjach VAT-7, jako opodatkowane stawką VAT lub zwolnione, w zależności od transakcji. Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Gmina, jako jednostka samorządu terytorialnego, działając zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, wypełnia zawarte w tej ustawie zadania publiczne, m.in. odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591, z późn. zm.).

Ponieważ Zainteresowany nie posiada zakładu komunalnego ani żadnej innej jednostki, w sposób samodzielny zaopatruje mieszkańców oraz inne podmioty mające siedzibę na terenie Gminy, w wodę oraz odprowadza ścieki. Wszystkie te czynności wykonywane są na podstawie zawartych umów cywilno-prawnych o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków, bądź tylko o dostarczanie wody (tylko część miejscowości jest skanalizowana). Mieszkańcy płacą za dostarczoną wodę i odprowadzone ścieki według stawek ustalonych przez Radę Gminy, po otrzymaniu faktury VAT, wystawioną przez inkasenta lub pracownika urzędu.

Ponadto, oczyszczalnia ścieków Wnioskodawcy, przyjmuje ścieki bezpośrednio dowożone beczkowozami od dostawców, z którymi również są podpisane umowy cywilnoprawne i również wystawiana jest faktura VAT. Podatek należny z tych tytułów ujmowany jest i rozliczany w deklaracjach VAT-7. Te sprzedaże mają charakter ciągły.

W związku z tą działalnością, Gmina ponosi (oraz ponosiła w poprzednich latach) wydatki związane z budową, rozbudową, remontem i modernizacją infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej oraz oczyszczalni ścieków i wszystkich hydroforni. Najczęściej są one wykonywane w tzw. własnym zakresie, czyli przez pracowników Gminy. Wszystkie wydatki za zakup części, narzędzi, itp., były i są potwierdzane rachunkami lub fakturami VAT wystawionymi na Gminę, z uwzględnieniem jej numeru NIP i adresu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy od 1 stycznia 2016 r. Gminie przysługuje prawo pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących wydatki poniesione w związku z budową, rozbudową oraz bieżącymi remontami i modernizacją infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej oraz oczyszczalni ścieków i hydroforni?

Zdaniem Wnioskodawcy, Gminie przysługuje prawo odliczenia w całości podatku VAT naliczonego z faktur dotyczących ww. inwestycji, tj. od poniesionych kosztów związanych z budową, rozbudową, remontem i modernizacją infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej oraz oczyszczalni ścieków i hydroforni.

Gmina, jako zarejestrowany i czynny podatnik VAT, pobiera opodatkowane VAT opłaty za dostarczaną wodę i odprowadzane ścieki w oparciu o zawarte umowy cywilno-prawne z odbiorcami usług. W myśl art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego”.

Tak więc, aby skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, należy spełnić określone warunki, tzn. odliczenia tego może dokonać podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Każdy z tych warunków, zdaniem Wnioskodawcy, został spełniony, gdyż Zainteresowany jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT oraz wydatki, o których mowa wyżej, mają bezpośredni związek z osiąganymi przez Gminę dochodami z tytułu opłat za wodę i ścieki, które są czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą.

W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
   
   

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Zatem w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego podatnik może zrealizować w terminach określonych w art. 86 ust. 10-13 ustawy.

Na mocy art. 86 ust. 10 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Jak stanowi art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a – powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy).

Z kolei w myśl art. 86 ust. 13 ustawy, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Konieczność implementacji przepisów prawa wspólnotowego do prawa krajowego wymusiła na ustawodawcy odrębne określenie statusu organów władzy publicznej.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE L. Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Z opisu sprawy wynika, że działalność Wnioskodawcy można podzielić na dwa obszary: publicznoprawny oraz cywilno-prawny. W ramach pierwszego Gmina realizuje nieodpłatnie szereg czynności na rzecz lokalnej społeczności, takich jak budowa i modernizacja dróg, chodników, oświetlenia, otwartych placów zabaw, budynków oświatowych oraz uzyskuje wpływy z podatków od nieruchomości, rolnych, leśnych, opłaty skarbowej oraz wpływy związane z wydawaniem decyzji, koncesji, pozwoleń. Nie podlegają one ustawie o VAT. W ramach obszaru cywilno-prawnego Wnioskodawca dokonuje sprzedaży nieruchomości - gruntów, używanych/starszych lokali mieszkalnych - na podstawie aktów notarialnych, środków trwałych. Gmina świadczy usługi dzierżawy lokali, najmu lokali mieszkalnych, użytkowania wieczystego, świadczy usługi wodnokanalizacyjne na rzecz mieszkańców. Czynności dokonywane w ramach obszaru cywilno-prawnego deklaruje i rozlicza w deklaracjach VAT-7 jako opodatkowane stawką VAT lub zwolnione, w zależności od transakcji. Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina, jako jednostka samorządu terytorialnego, działając zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, wypełnia zawarte w tej ustawie zadania publiczne, m.in. odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Ponieważ Zainteresowany nie posiada zakładu komunalnego ani żadnej innej jednostki, w sposób samodzielny zaopatruje mieszkańców oraz inne podmioty mające siedzibę na terenie Gminy, w wodę oraz odprowadza ścieki. Wszystkie te czynności wykonywane są na podstawie zawartych umów cywilno-prawnych o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków bądź tylko o dostarczanie wody (tylko część miejscowości jest skanalizowana). Mieszkańcy płacą za dostarczoną wodę i odprowadzone ścieki według stawek ustalonych przez Radę Gminy, po otrzymaniu faktury VAT, wystawioną przez inkasenta lub pracownika urzędu. Ponadto oczyszczalnia ścieków przyjmuje ścieki bezpośrednio dowożone beczkowozami od dostawców, z którymi również są podpisane umowy cywilno-prawne i również wystawiana jest faktura VAT. Podatek należny z tych tytułów ujmowany jest i rozliczany w deklaracjach VAT-7. Te sprzedaże mają charakter ciągły. W związku z tą działalnością Gmina ponosi (oraz ponosiła w poprzednich latach) wydatki związane z budową, rozbudową remontem i modernizacją infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej oraz oczyszczalni ścieków i wszystkich hydroforni. Najczęściej są one wykonywane w tzw. własnym zakresie, czyli przez pracowników Gminy. Wszystkie wydatki za zakup części, narzędzi itp. były i są potwierdzane rachunkami lub fakturami VAT wystawionymi na Gminę, z uwzględnieniem jej numeru NIP i adresu.

W analizowanej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki związane z budową, rozbudową i modernizacją infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej, oczyszczalni ścieków i hydroforni.

Jak wskazano wyżej, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina, na podstawie zawartych umów cywilno-prawnych świadczy odpłatnie usługi zaopatrywania mieszkańców oraz innych podmiotów, mających siedzibę na terenie Gminy, w wodę i odprowadzanie ścieków.

Zatem obydwa warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy są spełnione, ponieważ Gmina jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny, a wydatki ponoszone przez Zainteresowanego na budowę Oczyszczalni mają i będą miały związek wyłącznie z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, bowiem to Gmina świadczy dla Użytkowników odpłatne usługi odprowadzania ścieków i dostarczania wody.

Podsumowując, Gminie przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług służących wybudowaniu infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.