Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/4512-1-300/16-4/JK
z 28 czerwca 2016 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 10 maja 2016 r. (data wpływu 18 maja 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 maja 2016 r. (data wpływu 22 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy przyznana postanowieniami Starosty kwota stanowiąca zwrot wydatków i wynagrodzenia za dozór nad pojazdami przechowywanymi na parkingu strzeżonym Wnioskodawcy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i czy Zainteresowany jest zobowiązany do wystawienia faktury z tytułu wypłaty kwot otrzymanych z tytułu świadczenia usług dozoru przez Wnioskodawcę – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy przyznana postanowieniami Starosty kwota stanowiąca zwrot wydatków i wynagrodzenia za dozór nad pojazdami przechowywanymi na parkingu strzeżonym Wnioskodawcy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i czy Zainteresowany jest zobowiązany do wystawienia faktury z tytułu wypłaty kwot otrzymanych z tytułu świadczenia usług dozoru przez Wnioskodawcę. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 10 maja 2016 r. (data wpływu 22 czerwca 2016 r.) o podpis Wnioskodawcy pod złożonym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W latach 2009-2013 firma: „A” prowadziła, jako jednostka wyznaczona przez Starostę, parking strzeżony w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym (dalej „ustawa prd”), na którym były umieszczane i dozorowane pojazdy usunięte z drogi na podstawie art. 130a ust. 1 i ust. 4 ustawy prd. Przedsiębiorca prowadzący parking został wyznaczony na mocy decyzji Starosty i zawarto z nim stosowną umowę cywilnoprawną.

Firma „A”, działając do roku 2014 pod nazwą „B” od roku 2007, na podstawie zarządzeń Starosty, a od stycznia 2012 r. na podstawie umowy z Powiatem, świadczyła usługi polegające na usuwaniu pojazdów z drogi na podstawie art. 130a ust. 1 i ust. 4 ustawy prawo o ruchu drogowym i przechowaniu ich na parkingu strzeżonym. Z parkingu tego właściciele pojazdów nie odebrali 14 pojazdów usuniętych z drogi w latach 2008-2013. Na podstawie art. 130a ust. 1 ustawy prd i przechowania łącznie 14 151 dni, ww. pojazdy stały się własnością Powiatu na podstawie orzeczeń wydanych przez Sąd Rejonowy i następnie, po stwierdzeniu przez rzeczoznawcę samochodowego, że stan techniczny nie uzasadnia ich naprawy, zostały wyzłomowane.

W toku postępowania zwrócono się do Starosty o zwrot wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzeniem za dozór 14 pojazdów usuniętych z drogi w trybie art. 130a ustawy prd.

Starosta w dniu 29 marca 2016 r. wydał postanowienie w sprawie zwrotu koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzeniem za dozór pojazdów usuniętych w trybie art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 1137, z późn. zm.). Starosta postanowił zwrócić przedsiębiorcy konieczne wydatki związane z wykonywaniem dozoru oraz przyznać wynagrodzenie za dozór 14 pojazdów, które zostały usunięte z drogi w latach 2009-2013 na podstawie art. 130a ust. 1 i ust. 4 ustawy prd i umieszczone na prowadzonym przez Wnioskodawcę parkingu strzeżonym, powstałych w okresie od dnia umieszczenia pojazdu na parkingu strzeżonym do dnia jego odebrania celem wyzłomowania. Na powyższe wynagrodzenie składają się: kwota za czynności związane z dozorem oraz kwota za dozór łącznie.

Na wydane postanowienie z dnia 29 marca 2016 r. przez Starostę w sprawie zwrotu koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzeniem za dozór 14 pojazdów usuniętych z drogi w trybie art. 130a ustawy prd, Zainteresowany nie wniósł zażalenia i Wnioskodawca zaakceptował przyznaną przez Starostę zasądzoną kwotę wynagrodzenia.

Wpływ wynagrodzenia na pokrycie koniecznych wydatków związanych z dozorem oraz wykonywaniem dozoru pojazdów usuniętych z drogi, dokonany przez Starostę, nastąpił w dniu 6 maja 2016 r. W związku z powyższym, Wnioskodawca wystawi Staroście fakturę VAT w dniu 14 czerwca 2016 r., w której kwoty zasądzone postawieniami Starosty zostaną powiększone o kwotę podatku.

Starosta uznaje konieczność wystawienia faktury jako „zbędne w sprawie wypłaty wynagrodzenia oraz zwrotu koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru nad 14 pojazdami”, gdyż twierdzi, że nie potrzebuje takiej faktury, ponieważ nie odlicza podatku VAT.

Ponadto Wnioskodawca poinformował Starostę, że faktura VAT jest niezbędna, gdyż Zainteresowany jest czynnym podatnikiem podatku VAT od dnia 3 września 1984 r. z tytułu prowadzonej działalności w zakresie konserwacji i naprawy pojazdów samochodowych, działalności handlowej, detalicznej, usługowej (parkingu strzeżonego, Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów, Pomocy drogowej, wynajmu i dzierżawy), i jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT za świadczone usługi dozoru nad pojazdami.

W związku z zaistniałą rozbieżnością stanowisk Wnioskodawcy i Starosty w przedmiocie opodatkowania kwot przyznanych postanowieniami Starosty dotyczących zwrotu wydatków i wynagrodzenia za dozór nad pojazdami, Wnioskodawca postanowił wystąpić o indywidualną interpretację podatkową co do zasadności wystawienia faktury VAT za powyższą usługę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przyznana postanowieniem Starosty z dnia 29 marca 2016 r. kwota stanowiąca zwrot wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzeniem za dozór nad pojazdami przechowywanymi na parkingu strzeżonym w firmie Wnioskodawcy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, czy też kwota ta jest kwotą netto niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, w związku z czym faktura VAT jest zbędna, a postanowienia Starosty są wystarczającą podstawą wypłaty przyznanej kwoty?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z wydanym postanowieniem Starosty z dnia 29 marca 2016 r., kwota stanowiąca zwrot wydatków i wynagrodzenia za dozór nad pojazdami przechowywanymi na parkingu sprzężonym w Firmie Wnioskodawcy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Podstawą wypłaty środków przyznanych postanowieniem Starosty z dnia 29 marca 2016 r. może być tylko faktura VAT, co potwierdzają przepisy podatkowe (art. 8 ust. 1, art. 15 ust. 1 i ust. 2, art. 29a ust. 1, art. 106a, art. 106b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

  1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
  2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
  3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
  4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
  5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
  6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
  7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z treści cytowanego wyżej przepisu art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów”. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Z powyższego wynika, że pojęcie „świadczenia usług” ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się podatnika – niebędące dostawą towarów – na rzecz innego podmiotu, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieuczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

  • w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  • świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Należy w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r., które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj także orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R.J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie podkreślono, że dla wystąpienia opodatkowania podatkiem od towarów i usług konieczne staje się zaistnienie bezpośredniego związku płatności z konkretną czynnością oraz istnienie konsumenta tej czynności.

Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W świetle art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

  1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
  2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Na mocy art. 29a ust. 7 ustawy, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

  1. stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
  2. udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
  3. otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Odpowiednikiem art. 29a ust. 1 ustawy w prawie wspólnotowym jest art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE L 347 s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Otóż z podstawowej zasady określonej przepisem art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady wynika, że w odniesieniu do dostaw towarów i usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Jak stanowi art. 78 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, do podstawy opodatkowania wlicza się następujące elementy:

  • podatki, cła, opłaty i inne należności, z wyjątkiem samego VAT;
  • koszty dodatkowe, takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Do celów akapitu pierwszego lit. b), państwa członkowskie mogą uznać koszty objęte odrębną umową za koszty dodatkowe.

Przepis ten wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania.

Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub ze świadczeniem usług, które zwiększają zapłatę z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.

Ponadto art. 79 ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady stanowi, że podstawa opodatkowania nie obejmuje następujących elementów:

  1. obniżek cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
  2. opustów i obniżek cen udzielonych nabywcy lub usługobiorcy i uwzględnionych w momencie transakcji;
  3. kwot otrzymanych przez podatnika od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy, a zaksięgowanych przez podatnika na koncie przejściowym.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.


Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają zatem – zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania – wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

  1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
  2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
  3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
  4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

W art. 106e ust. 1 ustawy wskazano elementy, które, faktura powinna zawierać.

W myśl art. 106i ust. 1 ustawy, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-8.

Natomiast w myśl art. 106i ust. 7 ustawy, faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed:

  1. dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;
  2. otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Należy zauważyć, że faktura jest dokumentem sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie określonej zaszłości gospodarczej), który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa. Prawidłowość materialno-prawna faktury VAT zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt dostawy określonych towarów lub usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura jest więc dokumentem stwierdzającym wystąpienie u podatnika okoliczności powodujących powstanie obowiązku podatkowego.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że w latach 2009-2013 firma: „A” prowadziła, jako jednostka wyznaczona przez Starostę, parking strzeżony w rozumieniu przepisów ustawy prawo o ruchu drogowym, na którym były umieszczane i dozorowane pojazdy usunięte z drogi na podstawie art. 130a ust. 1 i ust. 4 ustawy prd. Przedsiębiorca prowadzący parking został wyznaczony na mocy decyzji Starosty i zawarto z nim stosowną umowę cywilnoprawną.

Firma „A”, działając do roku 2014 pod nazwą „B” od roku 2007, na podstawie zarządzeńStarosty, a od stycznia 2012 r. na podstawie umowy z Powiatem, świadczyła usługi polegające na usuwaniu pojazdów z drogi na podstawie art. 130a ust. 1 i ust. 4 ustawy prawo o ruchu drogowym i przechowaniu ich na parkingu strzeżonym. Z parkingu tego właściciele pojazdów nie odebrali 14 pojazdów usuniętych z drogi w latach 2008-2013. Na podstawie art. 130a ust. 1 ustawy prd i przechowania łącznie 14.151 dni, ww. pojazdy stały się własnością Powiatu na podstawie orzeczeń wydanych przez Sąd Rejonowy i następnie, po stwierdzeniu przez rzeczoznawcę samochodowego, że stan techniczny nie uzasadnia ich naprawy, zostały wyzłomowane.

W toku postępowania zwrócono się do Starosty o zwrot wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzeniem za dozór 14 pojazdów usuniętych z drogi w trybie art. 130a ustawy prd.

Starosta w dniu 29 marca 2016 r. wydał postanowienie w sprawie zwrotu koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzeniem za dozór pojazdów usuniętych w trybie art. 130a ustawy prd. Starosta postanowił zwrócić przedsiębiorcy konieczne wydatki związane z wykonywaniem dozoru oraz przyznać wynagrodzenie za dozór 14 pojazdów, które zostały usunięte z drogi w latach 2009-2013 na podstawie art. 130a ust. 1 i ust. 4 ustawy prd i umieszczone na prowadzonym przeze Wnioskodawcę parkingu strzeżonym, powstałych w okresie od dnia umieszczenia pojazdu na parkingu strzeżonym do dnia jego odebrania celem wyzłomowania. Na powyższe wynagrodzenie składają się: kwota za czynności związane z dozorem oraz kwota za dozór łącznie.

Na wydane postanowienie z dnia 29 marca 2016 r., przez Starostę w sprawie zwrotu koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzeniem za dozór 14 pojazdów usuniętych z drogi w trybie art. 130a ustawy prd, Zainteresowany nie wniósł zażalenia i Wnioskodawca zaakceptował przyznaną przez Starostę zasądzoną kwotę wynagrodzenia.

Wpływ wynagrodzenia na pokrycie koniecznych wydatków związanych z dozorem oraz wykonywaniem dozoru pojazdów usuniętych z drogi, dokonany przez Starostę, nastąpił w dniu 6 maja 2016 r. W związku z powyższym, Wnioskodawca wystawi Staroście fakturę VAT w dniu 14 czerwca 2016 r., w której kwoty zasądzone postawieniami Starosty zostaną powiększone o kwotę podatku.

Starosta uznaje konieczność wystawienia faktury jako „zbędne w sprawie wypłaty wynagrodzenia oraz zwrotu koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru nad 14 pojazdami”, gdyż twierdzi, że nie potrzebuje takiej faktury, ponieważ nie odlicza podatku VAT.

Ponadto Wnioskodawca poinformował Starostę, że faktura VAT jest niezbędna, gdyż Zainteresowany jest czynnym podatnikiem podatku VAT od dnia 3 września 1984 r. z tytułu prowadzonej działalności w zakresie konserwacji i naprawy pojazdów samochodowych, działalności handlowej, detalicznej, usługowej (parkingu strzeżonego, Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów, Pomocy drogowej, wynajmu i dzierżawy), i jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT za świadczone usługi dozoru nad pojazdami.

Wątpliwości Wnioskodawcy, przy tak przedstawionym opisie sprawy dotyczą kwestii ustalenia czy przyznana postanowieniami Starosty kwota stanowiąca zwrot wydatków i wynagrodzenia za dozór nad pojazdami przechowywanymi na parkingu strzeżonym podlega opodatkowaniu podatkiem VAT czy też kwota ta jest kwotą netto niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, w związku z czym faktura VAT jest zbędna a postanowienia Starosty są wystarczającą podstawą wypłaty przyznanej kwoty.

W odniesieniu do pobierania opłat za czynności przechowywania pojazdów usuniętych z drogi wskazać należy, że stosownie do przepisu art. 130a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 1137, z późn. zm.), pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku:

  1. pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu;
  2. nieokazania przez kierującego dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia, jeżeli pojazd ten jest zarejestrowany w kraju, o którym mowa w art. 129 ust. 2 pkt 8 lit. c;
  3. przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego, chyba że istnieje możliwość skierowania pojazdu na pobliską drogę, na której dopuszczalny jest ruch takiego pojazdu;
  4. pozostawienia pojazdu nieoznakowanego kartą parkingową, w miejscu przeznaczonym dla pojazdu kierowanego przez osoby wymienione w art. 8 ust. 1 i ust. 2;
  5. pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela;
  6. kierowania nim przez osobę nieposiadającą uprawnienia do kierowania pojazdami albo której zatrzymano prawo jazdy i nie ma możliwości zabezpieczenia pojazdu poprzez przekazanie go osobie znajdującej się w nim i posiadającej uprawnienie do kierowania tym pojazdem, chyba że otrzymała ona pokwitowanie, o którym mowa w art. 135 ust. 2.

W myśl art. 130a ust. 2 powołanej wyżej ustawy, pojazd może być usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia go w inny sposób, w przypadku gdy:

  1. kierowała nim osoba:
    1. znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,
    2. nieposiadająca przy sobie dokumentów uprawniających do kierowania lub używania pojazdu;
  2. jego stan techniczny zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, powoduje uszkodzenie drogi albo narusza wymagania ochrony środowiska.

Zgodnie z art. 130a ust. 5c ustawy Prawo o ruchu drogowym, pojazd usunięty z drogi, w przypadkach określonych w ust. 1-2, umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie.

W myśl art. 130a ust. 5f ww. ustawy, usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych w przypadkach, o których mowa w ust. 1-2, należy do zadań własnych powiatu. Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych lub powierza ich wykonywanie zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.

Stosownie do art. 130a ust. 6 cyt. ustawy, rada powiatu, biorąc pod uwagę konieczność sprawnej realizacji zadań, o których mowa w ust. 1-2, oraz koszty usuwania i przechowywania pojazdów na obszarze danego powiatu, ustala corocznie, w drodze uchwały, wysokość opłat, o których mowa w ust. 5c, oraz wysokość kosztów, o których mowa w ust. 2a (…).

W art. 130a ust. 6a ww. ustawy ustalone zostały maksymalne wysokości stawek kwotowych opłat, o których mowa w ust. 5c.

Opłaty, o których mowa w ust. 6, stanowią dochód własny powiatu (art. 130 ust. 6e ww. ustawy).

W myśl art. 130a ust. 10 cyt. ustawy, starosta w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi, w przypadkach określonych w ust. 1 lub 2, występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie jego przepadku na rzecz powiatu, jeżeli prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba uprawniona nie odebrała pojazdu w terminie 3 miesięcy od dnia jego usunięcia. Powiadomienie zawiera pouczenie o skutkach nieodebrania pojazdu.

Zgodnie ze wcześniej obowiązującymi przepisami, tj. od 19 października 2006 r., art. 130a ust. 5a-5d ustawy prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.), w przypadkach określonych w ust. 1 i 2 pojazd jest usuwany z drogi przez jednostkę wyznaczoną przez starostę.

Starosta, wyznaczając jednostkę do usuwania pojazdów, kieruje się przesłankami zachowania rzetelności oraz zapewnienia najwyższej jakości świadczonych usług, a w szczególności bierze pod uwagę:

  1. standard wyposażenia i oznakowania pojazdu przeznaczonego do usuwania lub przemieszczania pojazdów;
  2. liczbę i rodzaj pojazdów przystosowanych do usuwania lub przemieszczania pojazdów, stosownie do wielkości obszaru świadczonych usług;
  3. deklarowany czas przybycia na miejsce zdarzenia;
  4. zobowiązanie jednostki do realizacji każdego zlecenia usunięcia pojazdu z drogi;
  5. opinię właściwego miejscowo komendanta powiatowego Policji w zakresie dotychczasowego przebiegu ewentualnej współpracy jednostki z Policją;
  6. konieczność zachowania warunków konkurencji;
  7. proponowaną cenę usługi.

Pojazd usunięty z drogi, w przypadkach określonych w ust. 1 i 2, umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie.

Starosta, wyznaczając jednostkę do prowadzenia parkingu strzeżonego, kieruje się przesłankami rzetelności oraz zapewnienia najwyższej jakości świadczonych usług, a w szczególności bierze pod uwagę:

  1. standard wyposażenia parkingu strzeżonego, a zwłaszcza rodzaj ogrodzenia, oświetlenie i monitoring;
  2. liczbę miejsc do parkowania pojazdów;
  3. proponowany rodzaj zabezpieczenia pojazdów;
  4. warunki utrzymywania pojazdów, a zwłaszcza pojazdów z uszkodzeniami powypadkowymi;
  5. miejsce położenia parkingu;
  6. opinię właściwego miejscowo komendanta powiatowego Policji w zakresie dotychczasowego przebiegu ewentualnej współpracy jednostki z Policją;
  7. zobowiązanie jednostki do realizacji każdego zlecenia umieszczenia pojazdu na parkingu strzeżonym;
  8. konieczność zachowania warunków konkurencji;
  9. proponowaną cenę usługi.

Ponadto zgodnie z art. 130a ust. 5e cyt. ustawy, wyznaczenie jednostki usuwającej pojazd oraz prowadzącej parking strzeżony, na którym umieszcza się usunięty pojazd, następuje poprzez wybór najkorzystniejszej oferty z uwzględnieniem warunków określonych w ust. 5b i 5d. Wyznaczenie następuje na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata. Starosta może wyznaczyć więcej niż jedną jednostkę.

Należy zauważyć, że każdy podmiot, który decyduje się na prowadzenie działalności gospodarczej sam wybiera, co będzie przedmiotem tej działalności gospodarczej. Wnioskodawca zatem sam podjął decyzje o tym, że przedmiotem jego działalności będzie m.in. pomoc drogowa, usuwanie i przechowywania pojazdów na parkingu strzeżonym.

Tym samym decydując się na tego rodzaju działalność gospodarczą Wnioskodawca sam zaoferował swoje usługi również w zakresie przechowywania pojazdów na warunkach wynikających z ww. przepisów.

W tym przypadku sam fakt, że wynagrodzenie Wnioskodawcy jest ustalane przez podmiot administracyjny nie zmienia charakteru tej czynności.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że Wnioskodawca prowadząc parking strzeżony dokonuje określonego świadczenia na rzecz właścicieli pojazdów, bądź na rzecz Skarbu Państwa. Świadczenie to polega na usunięciu pojazdu z drogi i przechowaniu samochodu, jego zabezpieczeniu przed kradzieżą i zniszczeniem (stąd wymagania dotyczące ogrodzenia, oświetlenia i monitoringu parkingu strzeżonego), stworzeniu warunków dla utrzymania pojazdów, w tym powypadkowych.

W tym miejscu wskazać należy, że usunięcie i przechowywanie pojazdów w trybie art. 130a ustawy prawo o ruchu drogowym, następuje przymusowo, najczęściej wbrew woli nieobecnego właściciela pojazdu, w ramach scedowanego ustawą władztwa publicznoprawnego, przyznanego organom uprawnionym do wydawania dyspozycji usunięcia oraz samemu organowi. Elementem tego władztwa w przypadku miasta (powiatu) jest m.in. przymusowe ściąganie opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu, określanych przez radę powiatu w drodze uchwały, która podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym i jest aktem prawa miejscowego powszechnie obowiązującym na obszarze miasta (powiatu).

Należy jednak zaznaczyć, że charakter publicznoprawny i władczy ma wyłącznie stosunek prawny pomiędzy organem władzy a właścicielem pojazdu lub solidarnie inną osobą dysponującą pojazdem. Organ władzy publicznej na podstawie dyspozycji uprawnionego organu, przepisów ustawy i aktu prawa miejscowego jednostronnie kreuje obowiązki właściciela pojazdu, polegające na obowiązku uiszczenia należnych opłat oraz odbioru pojazdu albo przymusowym przeniesieniu własności nieodebranego pojazdu (przepadku) na rzecz powiatu. Potwierdza to przepis ustawy przewidujący wydanie decyzji administracyjnej i egzekucji administracyjnej w przypadku przepadku pojazdu. Natomiast stosunek prawny istniejący pomiędzy organem władzy a Wnioskodawcą, jako podmiotem komercyjnym świadczącym usługi, ma charakter cywilnoprawny.

Zgodnie z art. 102 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r., poz. 1015, z późn. zm.), dozorca obowiązany jest przechowywać zajętą ruchomość z taką starannością, aby nie straciła na wartości, oraz wydać ją na wezwanie organu egzekucyjnego lub poborcy skarbowego. Dozorca obowiązany jest zawiadomić organ egzekucyjny o zamierzonej zmianie miejsca przechowania ruchomości.

W myśl art. 102 § 2 ww. ustawy, organ egzekucyjny przyzna, na żądanie dozorcy, zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór, chyba że dozorcą jest jedna z osób wymienionych w art. 101 § 1.

Należy więc stwierdzić, że usługi, o których mowa we wniosku, mają charakter odpłatny. Zatem za wykonaną usługę (tj. realizację powierzonego zadania organu władzy), wykonawcy świadczącemu usługi usuwania pojazdów z drogi oraz dozoru pojazdów, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej ze Starostą, będącym organem egzekucyjnym, należy się wynagrodzenie umowne, jako takie opodatkowane według zasad ogólnych podatkiem od towarów i usług, płatne na podstawie faktury wystawionej przez podmiot świadczący te usługi.

Jednocześnie należy zauważyć, że specyfika i prawidłowe wykonywanie, w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, czynności usuwania pojazdów z drogi oraz dozoru nad przejętymi samochodami nierozerwalnie wiąże się z ponoszeniem kosztów – wydatków koniecznych w celu prawidłowego wykonywania tych usług. Zatem koszty ponoszone przez Wnioskodawcę w związku z usuwania pojazdów z drogi oraz dozorem przejętych samochodów stanowią element kalkulacyjny otrzymywanej należności. Konieczne wydatki Wnioskodawca ponosił we własnym imieniu i na własny rachunek, aby wykonać usługę usunięcia czy dozoru pojazdu.

Podsumowując, należy stwierdzić, że otrzymana przez Wnioskodawcę w dniu 6 maja 2016 r. kwota stanowiąca zwrot wydatków związanych z wykonaniem dozoru oraz wynagrodzeniem za dozór nad pojazdami przechowywanymi na parkingu strzeżonym, przyznana postanowieniem Starosty z dnia 29 marca 2016 r., stanowi wynagrodzenie za świadczoną przez Zainteresowanego usługę, która to czynność jest opodatkowana podatkiem VAT na zasadach ogólnych. Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy, Wnioskodawca jest obowiązany wystawić fakturę za świadczoną usługę, która będzie podstawą wypłaty środków przyznanych postanowieniami Starosty.

Tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zgodnie z przepisem art. 14b § 3 cyt. ustawy, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W świetle powyższego tut. Organ zaznacza, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile zaistniały stan faktyczny i projektowane zdarzenie przyszłe pokrywać się będą z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, udzielona interpretacja straci zatem swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj