Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
3063.ILPB1-1.4511.241.2016.2.KS
z 14 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 22 września 2016 r. (data wpływu 26 września 2016 r.), uzupełnionym w dniu 4 listopada 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 września 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 26 października 2016 r. znak 3063.ILPB1-1.4511.241.2016.1.KS, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 26 października 2016 r., skutecznie doręczono w dniu 28 października 2016 r., natomiast w dniu 4 listopada 2016 r. (nadano w polskiej placówce pocztowej dnia 3 listopada 2016 r.) do tut. Organu wpłynęło uzupełnienie wniosku stanowiące odpowiedź na ww. wezwanie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zakład Usług Komunalnych posiada status samorządowego zakładu budżetowego Gminy, bez osobowości prawnej.

Zakład Usług Komunalnych wykonuje w imieniu Gminy m.in. zadania w zakresie zarządzania/administrowania zasobem lokalowym Gminy.

W ramach ww. czynności Zakład Usług Komunalnych między innymi zawiera umowy najmu lokali mieszkalnych zgodnie z ustawą z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. 2014.150 ze zm.).

Czynsz ustalony jest w stawkach pieniężnych zgodnych z zarządzeniem Burmistrza, wydanym na podstawie art. 8 ww. ustawy.

W wielu przypadkach, w stosunkach najmu, najemcy nie realizują zobowiązań pieniężnych z tytułu czynszu, prawne dochodzenie należności nie jest skuteczne, a zaległości z tego tytułu sięgają wielu okresów.

Mając powyższy stan na uwadze, zarządzeniem z dnia 23.03.2016 r. Burmistrz Gminy postanowił o możliwości regulowania zadłużenia z tytułu opłat za korzystanie z lokali mieszkalnych oraz socjalnych stanowiących zasób mieszkaniowy Gminy, w formie świadczenia rzeczowego.

Zarządzenie zostało podjęte na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego oraz art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy z 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym (tj. 2016, poz. 446 ze zm.).

Zarządzenie daje możliwość dłużnikom, posiadającym zaległości w opłatach za korzystanie z lokali mieszkalnych, będących w trudnej sytuacji materialnej, uzyskania zwolnienia z zapłaty zaległości w czynszu/części czynszu i w zamian za spełnienie/wykonanie świadczenia rzeczowego, na rzecz wynajmującego, np. prac porządkowych, remontowych, pielęgnacyjnych przy zieleni. Zwolnienie jest realizowane na zasadzie ekwiwalentności, tj. zwolnienie odpowiada ilorazowi ilości godzin wykonanych czynności i ich godzinowej ceny.

Począwszy od czerwca 2016 r. kilku dłużników wykonało na rzecz Zakład Usług Komunalnych, świadczenia rzeczowe w postaci: zamiatania, sprzątania, prac pielęgnacyjnych terenów zielonych.

Z dłużnikami została zawarta umowa, zgodnie z którą świadczenia te zostały wycenione określoną stawką – 7,50 zł za 1 godzinę.

Po upływie miesiąca dokonano rozliczenia wykonanych świadczeń, a ich wartość stanowiła podstawę do umniejszenia długu najemcy z tytułu czynszu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Na tle powyższego stanu faktycznego powstaje pytanie czy wartość świadczenia rzeczowego, zastępującego płatność z tytułu czynszu najmu, stanowi przychód osoby wykonującej świadczenie rzeczowe, a w związku z tym, czy Zakład Usług Komunalnych jest zobowiązany jako płatnik do obliczenia, potrącenia oraz odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wartości świadczenia rzeczowego, które stanowi podstawę zwolnienia z długu?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych. art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego:

„Jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże, gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży”.

W wyniku zawarcia umów cywilnoprawnych, nastąpiła zamiana świadczenia pieniężnego w postaci czynszu (płatności pieniężnej) na świadczenie rzeczowe.

Świadczenie rzeczowe polegało na wykonywaniu prac w zamian za koszt czynszu, w skład którego wchodzą opłaty za eksploatację, wodę i ścieki, wywóz nieczystości itp. Wartość świadczenia rzeczowego będzie ustalona na podstawie określonych przez Burmistrza stawek odpowiadających rodzajowi wykonywanej pracy.

Po stronie najemcy nie nastąpi przysporzenie majątkowe, gdyż forma zobowiązania zostanie jedynie zmieniona ze świadczenia pieniężnego na świadczenie rzeczowe.

Zgodnie z poglądami wyrażanymi w orzecznictwie:

I SA/Wr 1396/14 – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu - wyrok z dnia 24 lipca 2014 r.

Wykonanie zobowiązania, w tym przez świadczenie zamienne (datio in solutum), jest formą zaspokojenia i co do zasady nie powoduje żadnego przysporzenia po stronie spełniającego świadczenie dłużnika.

I SA/Wr 1941/13 – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu - wyrok z dnia 25 lutego 2014 r.

Mechanizm zwolnienia z długu (datio in solutum) nie jest tożsamy ani z umową sprzedaży, ani z umową zamiany – jest to wyłącznie modyfikacja istniejącego już stosunku zobowiązaniowego.

Wobec powyższego, Wnioskodawca wyraża stanowisko, że wartość świadczenia rzeczowego, zastępującego płatność z tytułu czynszu najmu, nie stanowi przychodu osoby wykonującej świadczenie rzeczowe, stąd Zakład Usług Komunalnych nie jest zobowiązany jako płatnik do obliczenia, potrącenia oraz odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wartości świadczenia rzeczowego, które stanowi podstawę zwolnienia z długu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Natomiast w myśl art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.

Ma tu zastosowanie instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku czynszu) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasało przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty czynszu), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Z opisu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca – Zakład Usług Komunalnych – posiada status samorządowego zakładu budżetowego Gminy (bez osobowości prawnej) i wykonuje w jej imieniu m.in. zadania w zakresie zarządzania/administrowania zasobem lokalowym Gminy. W ramach tych czynności Wnioskodawca m.in. zawiera umowy najmu lokali mieszkalnych. W związku z tym, że wielu najemców nie realizuje zobowiązań pieniężnych z tytułu czynszu, Burmistrz Gminy postanowił o możliwości regulowania zadłużenia z tytułu opłat za korzystanie z lokali mieszkalnych oraz socjalnych stanowiących zasób mieszkaniowy Gminy w formie świadczenia rzeczowego. Począwszy od czerwca 2016 r. kilku dłużników wykonało na rzecz Zakład Usług Komunalnych. świadczenia rzeczowe w postaci zamiatania, sprzątania, prac pielęgnacyjnych terenów zielonych. Z dłużnikami została zawarta umowa, zgodnie z którą świadczenia te zostały wycenione stawką 7,50 zł za 1 godzinę. Po upływie miesiąca dokonano rozliczenia wykonanych świadczeń, a ich wartość stanowiła podstawę do umniejszenia długu najemcy z tytułu czynszu.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności, uznać należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania uznać, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz przytoczone wyżej przepisy prawa, stwierdzić należy, że wartość świadczenia rzeczowego, zastępującego płatność z tytułu czynszu najmu nie stanowi przychodu osoby wykonującej świadczenie rzeczowe, a w związku z tym Zakład Usług Komunalnych nie jest zobowiązany, jako płatnik, do obliczenia, potrącenia oraz odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wartości świadczenia rzeczowego, które stanowi podstawę zwolnienia z długu. Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy również podkreślić, że powołane w treści wniosku orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, że zdaniem organu podatkowego tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w przedmiotowym postępowaniu. Wskazane rozstrzygnięcia zapadły bowiem w innych sprawach i nie mają mocy wiążącej w omawianym przypadku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.