Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPP1.4512.881.2016.2.LSz
z 10 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut. Organu 14 listopada 2016 r., uzupełnionym pismem z 16 stycznia 2017 r. (data wpływu 20 stycznia 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyliczania proporcji określonej w art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy o VAT – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 listopada 2016 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyliczania proporcji określonej w art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy o VAT.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 16 stycznia 2017 r. (data wpływu 20 stycznia 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 4 stycznia 2017 r. znak: 2461-IBPP1.4512.881.2016.1.LSz.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wspólnota mieszkaniowa prowadzi działalność opodatkowaną w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług polegającą na oddawaniu w najem powierzchni wchodzących w skład nieruchomości wspólnej.

Ponadto wspólnota dokonuje czynności odsprzedaży części mediów na rzecz poszczególnych właścicieli lokali, które to lokale są odrębnymi nieruchomościami.

Wspólnota otrzymuje ponadto od członków wspólnoty zaliczki na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną.

Zgodnie z treścią interpretacji ogólnej z dnia 21 czerwca 2011 r. nr PT8/033/IO1/AEW/11/PT-571 zaliczki te nie są objęte przepisami ustawy o podatku od towarów i usług.

W przedmiotowej wspólnocie lokale użytkowe stanowią ponad 50% powierzchni nieruchomości. Wspólnota jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT i nie podlega zwolnieniu z uwagi na osiągany obrót.

Wspólnota zawarła umowę z zarządcą o zarządzanie i administrowanie nieruchomością. Zarządca świadczy usługi na rzecz wspólnoty związane z obsługą najmowanych części powierzchni wspólnych, kontaktami z najemcami, prowadzenie bieżących napraw i konserwacji, utrzymywaniu porządku na terenie nieruchomości, rozliczanie mediów dotyczących części wspólnych nieruchomości, przeprowadzanie konserwacji urządzeń oraz ciągów kominowych i wentylacyjnych. W związku z wykonywanymi usługami zarządca wystawia co miesiąc na rzecz wspólnoty faktury VAT obejmujące wynagrodzenie za świadczenie usług w danym miesiącu. W przedmiotowej wspólnocie lokale użytkowe stanowią ponad 50% powierzchni nieruchomości. W związku z powyższym usługi zarządzania nieruchomością nie podlegają zwolnieniu (jak przy zarządzaniu nieruchomościami mieszkalnymi) z podatku VAT i usługa świadczona przez zarządcę jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wspólnota Mieszkaniowa może pomniejszyć podatek należny stosując do obliczenia proporcję według art. 86 ust. 2c pkt 3 w ten sposób, to znaczy uwzględniając roczny obrót Wspólnoty z tytułu działalności gospodarczej (sprzedaż mediów oraz przychód z najmu w częściach wspólnych nieruchomości) w rocznym obrocie Wspólnoty z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez Wspólnotę innej działalności niż gospodarcza, bez wliczania do tych przychodów otrzymywanych zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną jako niezwiązanych z inną działalnością wspólnoty, która to wspólnota jest jedynie przymusowym pośrednikiem pomiędzy współwłaścicielami a podmiotami, od których są kupowane usługi i towary w ramach zarządzania nieruchomością wspólną?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o podatku VAT, w przypadku nabycia usług wykorzystywanych zarówno do celu wykonywania działalności gospodarczej jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, gdy przypisanie nabywanych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2 oblicza się ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej (sposób określanie proporcji).

Podatnik stoi na stanowisku, że w przypadku wspólnoty mieszkaniowej najbardziej adekwatny jest sposób określania proporcji wynikający art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy.

Podatnik jednak zwraca uwagę, że ustawa nie określa czynności, które nie są innymi czynnościami niż działalność gospodarcza oraz nie wskazuje jak ma być ustalana wysokość przychodu z tej innej działalności.

Wobec powyższego Podatnik stoi na stanowisku, że w celu ustalenia tego przychodu należy się posłużyć treścią interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 21 czerwca 2011 r. (nr PT8/033/IO1/AEW/11/PT-571). Po pierwsze z treści tej interpretacji wynika, że zaliczki uiszczane przez członków wspólnoty nie są objęte przepisami ustawy o podatku VAT. Ponadto Minister Finansów w treści interpretacji wskazał, że w przypadku nabywania towarów i usług w ramach zarządu nieruchomością wspólną (dla celów nieruchomości wspólnej) wspólnota nie wykonuje żadnych czynności na rzecz właścicieli.

Powyższe oznacza, że do wyliczenia obrotu wspólnoty z innej działalności niż działalność gospodarcza nie należy wliczać otrzymywanych zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomości wspólnej.

„W takiej bowiem sytuacji działa ona (wspólnota) w imieniu własnymi na własny rachunek (…), którego działanie jest jedynie finansowane przez właścicieli wyodrębnionych lokali”.

W tym miejscu należy wskazać, że nie ma wątpliwości, że zaliczki wpłacane przez członków wspólnoty są niewątpliwie innego charakteru niż dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, otrzymane na sfinansowanie wykonywanej przez Wspólnotę innej działalności niż gospodarcza.

To określenie ustawowe wyraźnie wskazuje na „zewnętrzny” charakter takiego finansowania podczas gdy zaliczki otrzymywane od członków wspólnoty mają niewątpliwie charakter samofinansowania.

W tej sytuacji Podatnik stoi na stanowisku, że do wyliczenia proporcji wielkości przychodu z innej działalności niż działalność gospodarcza, przy zastosowaniu sposobu liczenia proporcji według treści art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy o podatku VAT, nie ma obowiązku uwzględniania zaliczek otrzymywanych przez wspólnotę od jej członków na poczet pokrycia kosztów zarządu nieruchomością wspólną.

Ustawodawca nie precyzuje, w jaki sposób i w jakim zakresie towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych aby umożliwiało to podatnikowi dokonanie odliczenia podatku naliczonego. W związku z tym należy podkreślić że związek ten może być pośredni, co więcej, dany zakup może wiązać się z wykonaniem czynności niepodlegającej opodatkowaniu, która jest jednak niezbędna lub tylko potrzebna do prowadzenia działalności opodatkowanej. W wyroku z dnia 21 lutego 2013 r. w sprawie C-104/12 Wolfram Becker (PP 2013, Nr 4, s. 51) TSUE podkreślił, że „podatnik korzysta jednak z prawa do odliczenia również w sytuacji braku bezpośredniego związku między konkretną transakcją na wcześniejszym etapie obrotu a transakcją lub transakcjami na późniejszym etapie obrotu powodującymi powstanie prawa do odliczenia, jeżeli cena nabycia otrzymanych świadczeń wchodzi w zakres ogólnych kosztów działalności podatnika i stanowi w związku z tym element ceny dostarczanych przez niego towarów lub świadczonych usług. Tego rodzaju koszty mają bowiem bezpośredni związek z całością działalności gospodarczej podatnika (…). W świetle powyższego należy wskazać, że zatrudnienie zarządcy wpływa na prowadzenie działalności opodatkowanej tj. najem części wspólnych i korzystanie z usług zarządcy jest „w cenie” czynszu najmu czy dzierżawy.

Ponadto podkreślić należy, iż w wielu orzeczeniach TSUE stanął na stanowisku, iż dla zasady neutralności opodatkowania podatkiem VAT istotne jest nie tyle rzeczywiste wykorzystanie nabytych towarów i usług dla celów wykonywania czynności opodatkowanych, ile zamiar takiego ich wykorzystania w momencie ich nabycia. A zatem należy wziąć pod uwagę fakt, że zatrudnienie zarządcy przede wszystkim wiąże się z potrzebami prowadzenia działalności opodatkowanej przez wspólnotę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto przepisy o własności lokali przewidują, że wspólnotę mieszkaniową reprezentuje zarząd, który może zostać powierzony członkom wspólnoty lub profesjonalnemu zarządcy.

Należy zwrócić również uwagę, że jedną z podstawowych zasad w podatku VAT jest prawo do odliczenia podatku naliczonego. W sytuacji dotyczącej przedstawionego stanu faktycznego przy przyjęciu proporcji z uwzględnieniem wpłacanych zaliczek Wnioskodawca miałby do czynienia z sytuacją, w której wspólnota jako podatnik VAT wynajmujący na cele komercyjne części wspólne nieruchomości mimo, iż kupują usługę zarządzania z podatkiem naliczonym i go płacą, nie ma prawa do odliczania takiego podatku

Należy wskazać, że właściciele lokali użytkowych, będący podatnikami VAT w takiej sytuacji ponosiliby koszty podatku VAT (zaliczki są wpłacane w kwocie brutto) bez możliwości odliczenia tego podatku jako podatku naliczonego. Zatem ustawodawca ustanawiając przymus rozliczania kosztów zarządu nieruchomością za pośrednictwem zarządu wspólnoty odbiera możliwość odliczenia podatku naliczonego od zakupu tych usług, które są fakturowane na wspólnotę, mimo że ich koszty są ponoszone faktycznie przez poszczególnych członków wspólnoty w wysokości odpowiadającej posiadanym udziałom w nieruchomości.

Podatnik wskazuje również na jeden z wyroków TSUE w którym trybunał stanął na stanowisku, że usługi i towary nabywane w celu wykonania czynności nieopodatkowanych (np. emisja nowych akcji) mogą stanowić podstawę odliczenia w sytuacji kiedy przyczyniają się do rozszerzenia, służą działalności opodatkowanej (tak TSUE z 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 Kretztechnik AG v Finanzamt Linz). Wobec powyższego nawet jeżeli zatrudnienie zarządcy uznać za czynność, która ma na celu wykonanie czynności niewchodzących w skład prowadzonej działalności i nieobjętych ustawą o VAT, to z pewnością należy ją również uznać za czynności przyczyniającą się do rozszerzenia, służące działalności opodatkowanej wspólnoty mieszkaniowej.

W tej sytuacji Podatnik stoi na stanowisku, że do określenia proporcji przy zastosowaniu art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy o podatku VAT do wielkości przychodu innego niż z działalności gospodarczej nie ma obowiązku wliczania zaliczek otrzymywanych przez wspólnotę od jej członków na poczet pokrycia kosztów zarządu nieruchomością wspólną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
   
   

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Dalsze przepisy, tj. art. 86 ust. 2b – 2h ww. ustawy regulują zasady sposobu określania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług.

I tak stosownie do treści art. 86 ust. 2b ww. ustawy, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1. zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz
2. obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.
   
   

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy o VAT, przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1. średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;
2. średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;
3. roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;
4. średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.
   
   

W myśl art. 86 ust. 2d ustawy o VAT, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Na mocy art. 86 ust. 2e ustawy o VAT, podatnik rozpoczynający w danym roku podatkowym wykonywanie działalności gospodarczej i działalności innej niż działalność gospodarcza, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje dane wyliczone szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.

Zgodnie z art. 86 ust. 2f ustawy o VAT, przepis ust. 2e stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć dane za poprzedni rok podatkowy byłyby niereprezentatywne.

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy o VAT, proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 stosuje się odpowiednio.

W tym miejscu należy zauważyć, że w świetle art. 90 ust. 5 ustawy o VAT – wskazanym w cyt. art. 86 ust. 2g ww. ustawy – do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika - używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności.

Ponadto, stosownie do treści art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących:

1. pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych;
2. usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.
   
   

Przy ustalaniu proporcji zgodnie z ust. 2-6 do obrotu nie wlicza się kwoty podatku (art. 90 ust. 9a ustawy o VAT).

Na podstawie art. 90 ust. 10 ww. ustawy, w przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:

1. przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 500 zł - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%;
2. nie przekroczyła 2% - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.
   
   

Z kolei z przepisu art. 86 ust. 22 ustawy o VAT wynika, że minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

Jednak i w takich przypadkach możliwe jest stosowanie przez podatników innego sposobu określenia proporcji.

Wynika to z art. 86 ust. 2h ustawy o VAT, który stanowi, że w przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Stosownie do treści art. 90c ustawy o VAT:

1. W przypadku nabytych towarów i usług, w odniesieniu do których kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie z art. 86 ust. 2a, po zakończeniu roku podatkowego, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, podatnik jest obowiązany dokonać korekty podatku odliczonego przy ich nabyciu, uwzględniając dane dla zakończonego roku podatkowego. Przepisy art. 91 ust. 2-9 stosuje się odpowiednio.
2. W przypadku gdy korekty podatku odliczonego dokonuje podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie art. 86 ust. 22, może on uwzględnić dane za rok podatkowy poprzedzający poprzedni rok podatkowy, jeżeli takie dane przyjęto w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w art. 86 ust. 2a.
3. Dokonując korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik może przyjąć inny sposób określania proporcji, niż został przyjęty dla danego roku podatkowego, jeżeli byłby on bardziej reprezentatywny dla zakończonego roku.
   
   

Powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2a ustawy o VAT określa zakres odliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 oraz art. 8 ust. 5 ustawy o VAT), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ww. ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).

Z uwagi na treść przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy zauważyć, że obowiązkiem Wnioskodawcy w pierwszej kolejności jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju działalności, z którą wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi.

Jak wynika z przedstawionego opisu sprawy Wspólnota Mieszkaniowa - czynny, zarejestrowany podatnik VAT - prowadzi działalność opodatkowaną w rozumieniu przepisów ustawy od towarów i usług polegającą na oddawaniu w najem powierzchni wchodzących w skład nieruchomości wspólnej. Ponadto Wnioskodawca dokonuje czynności odsprzedaży części mediów na rzecz poszczególnych właścicieli lokali, które to lokale są odrębnymi nieruchomościami. W przedmiotowej wspólnocie lokale użytkowe stanowią ponad 50% powierzchni nieruchomości.

Wspólnota zawarła umowę z zarządcą o zarządzanie i administrowanie nieruchomością. Zarządca świadczy usługi na rzecz wspólnoty związane z obsługą najmowanych części powierzchni wspólnych, kontaktami z najemcami, prowadzenie bieżących napraw i konserwacji, utrzymywaniu porządku na terenie nieruchomości, rozliczanie mediów dotyczących części wspólnych nieruchomości, przeprowadzanie konserwacji urządzeń oraz ciągów kominowych i wentylacyjnych. Wspólnota otrzymuje od członków wspólnoty zaliczki na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną. W związku z wykonywanymi usługami zarządca wystawia co miesiąc na rzecz wspólnoty faktury VAT obejmujące wynagrodzenie za świadczenie usług w danym miesiącu. W związku z powyższym usługi zarządzania nieruchomością nie podlegają zwolnieniu (jak przy zarządzaniu nieruchomościami mieszkalnymi) z podatku VAT i usługa świadczona przez zarządcę jest opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia czy Wspólnota może pomniejszyć podatek należny stosując do obliczenia proporcję według art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy o VAT uwzględniając roczny obrót Wspólnoty z tytułu działalności gospodarczej (sprzedaż mediów oraz przychód z najmu w częściach wspólnych nieruchomości) w rocznym obrocie Wspólnoty z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności (w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez Wspólnotę innej działalności niż gospodarcza), bez wliczania do tych przychodów otrzymywanych zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną jako niezwiązanych z inną działalnością wspólnoty.

Zgodnie z art. 86 ust. 2b ustawy o VAT określając proporcję należy się kierować specyfiką wykonywanej przez podatnika działalności. Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać dane określone w art. 86 ust. 2c pkt 1 do 4.

Wnioskodawca wskazał w treści pytania na sposób określenia proporcji w rozumieniu art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy o VAT, który określa, że przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

• roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności (w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza) bez wliczania do tych przychodów otrzymywanych zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną.
  
  

Należy jednakże podkreślić, że wybór sposobu, według którego dokonuje się tego proporcjonalnego przypisania, należy do podatnika. Przepisy ustawowe wymagają jedynie aby odpowiadał on najbardziej specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Będzie to spełnione, jeśli sposób ten:

• zapewni dokonanie odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą (co do zasady dotyczącej czynności opodatkowanych VAT) oraz
• obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na cele inne (z wyjątkiem celów prywatnych) – gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

W przypadku zatem, gdy przyjęta przez Wnioskodawcę, zaproponowana we wniosku metoda odpowiadająca metodzie wskazanej w art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy o VAT, odpowiadać będzie specyfice wykonywanej działalności i dokonywanych nabyć, w ten sposób, że zapewni dokonanie odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą (co do zasady dotyczącej czynności opodatkowanych VAT) oraz obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na cele inne (z wyjątkiem celów prywatnych) – gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, Wnioskodawca może zastosować ją celem proporcjonalnego obliczenia podatku naliczonego.

W tej sytuacji, współczynnik obliczany jest na podstawie następujących danych: roczny obrót z działalności gospodarczej (licznik) w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności (mianownik). Co istotne w mianowniku w przychodach z innej działalności należy uwzględnić również wartość dotacji, subwencji i dopłat o podobnych charakterze otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez podatnika działalności innej niż gospodarcza.

Wyjaśnić należy, że pojęcie obrotu, o którym mowa w powyższej regulacji powinno być interpretowane tak jak w przypadku art. 90 ustawy o VAT. Obrót powinien być rozumiany jako kwota zapłaty należna z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług pomniejszona o VAT. Obrót ten będzie – dla celów określenia proporcji – powiększany o otrzymane przychody z innej niż gospodarcza działalności.

Z kolei w kategorii „przychodu” będą się mieścić także dotacje, subwencje oraz inne dopłaty o podobnym charakterze otrzymane na sfinansowanie działalności innej niż gospodarcza. Oznacza to, że nie wszystkie dofinansowania będą zaliczane do mianownika tego ułamka, ale tylko takie, które finansują inną aktywność podatnika (poza VAT). W kategorii tej nie będą zatem mieściły się dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które wykorzystywane są do wykonywania działalności gospodarczej.

W przypadku stosowania metody opartej na obrocie i przychodach, do obrotu nie będzie wliczało się kwoty podatku VAT. Do obrotu (przychodu) nie będzie wliczało się kwoty podatku VAT, jak również obrotu (przychodu) uzyskanego:

• z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane (lub mogłyby zostać zaliczone) przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji – używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności;
• z dostawy gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika (lub mogłyby zostać zaliczone) – używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności;
• z tytułu transakcji dotyczących pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych;
• z tytułu transakcji dotyczących usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 (tj. zasadniczo usług o charakterze finansowym), w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.
  
  

Wnioskodawca wskazał we wniosku, że prowadzi działalność opodatkowaną polegającą na oddawaniu w najem powierzchni wchodzących w skład nieruchomości wspólnej oraz dokonuje czynności odsprzedaży części mediów na rzecz poszczególnych właścicieli lokali, które to lokale są odrębnymi nieruchomościami. Wspólnota zawarła umowę z zarządcą o zarządzanie i administrowanie nieruchomością. Wspólnota otrzymuje od członków wspólnoty zaliczki na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 1892 ze zm.), ustawa określa sposób ustanawiania odrębnej własności samodzielnych lokali mieszkalnych, lokali o innym przeznaczeniu, prawa i obowiązki właścicieli tych lokali oraz zarząd nieruchomością wspólną.

W myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy, w razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Nie można żądać zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej, dopóki trwa odrębna własność lokali. Nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.

Stosownie do art. 6 ww. ustawy, ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana.

Przepis ten daje wspólnocie mieszkaniowej przymiot jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Jak wynika z powyższego, wspólnota mieszkaniowa jest odrębnym od członków wspólnoty podmiotem praw i obowiązków, a tym samym działając w ramach przyznanej zdolności prawnej, może nabywać prawa i obowiązki do własnego majątku.

Wspólnota zatem posiada określoną strukturę organizacyjną, w skład której wchodzą (tworzą ją) właściciele lokali, zobowiązani do określonych zachowań i czynności wynikających z tej ustawy

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o własności lokali, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nieutrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ww. ustawy, na pokrycie kosztów zarządu właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca.

Powyższe przepisy wskazują na dwa rodzaje obowiązków członków wspólnoty mieszkaniowej: jedne związane z nieruchomością wspólną i drugie, związane z odrębną własnością lokalu. Tym samym właściciele lokali zobowiązani są uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z nieruchomością wspólną, na pokrycie których uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat (art. 15 ustawy o własności lokali), oraz ponoszą wydatki związane z utrzymaniem własnych lokali (m.in. za wodę, ciepło, odprowadzanie ścieków, gaz, energię elektryczną).

Wspólnota mieszkaniowa realizując wspólny interes właścicieli występuje w odmiennych rolach w przypadku nabycia towarów i usług w ramach zarządu nieruchomością wspólną oraz w przypadku nabycia towarów i usług na potrzeby utrzymania poszczególnych lokali właścicieli.

W pierwszym z wyżej wymienionych przypadków wspólnota, będąca jednostką odrębną od właścicieli lokali, nabywając towary i usługi dla celów nieruchomości wspólnej nie wykonuje żadnych czynności na rzecz właścicieli. W takiej bowiem sytuacji działa ona w imieniu własnym i na własny rachunek, jako podmiot stosunków zobowiązaniowych wynikających z zarządu nieruchomością wspólną, którego działanie jest jedynie finansowane przez właścicieli wyodrębnionych lokali mieszkalnych (m.in. w formie zaliczek, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali), mających udziały w nieruchomości wspólnej.

Tym samym odbiorcą nabywanych towarów i usług jest wspólnota mieszkaniowa, jako odrębny od jej członków podmiot praw, i to ona występuje jako ostateczny konsument.

W takim więc zakresie nie świadczy ona żadnych czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług na rzecz właścicieli odrębnych lokali.

Zatem uiszczanie przez członków wspólnoty należności tytułem pokrycia kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie jest objęte przepisami ustawy o VAT.

Natomiast w drugim przypadku, gdy wydatki ponoszone są przez właściciela wyłącznie w związku z odrębną własnością lokalu, wspólnota w zakresie nabywanych towarów i usług celem zaopatrzenia poszczególnych lokali występuje w odmiennej roli. Nabywa bowiem towary i usługi w swoim imieniu jednakże na rzecz właścicieli poszczególnych lokali, którzy dokonują na poczet tych zakupów stosownych wpłat. Tym samym wspólnota zakupując towary i usługi, które następnie przyporządkowuje poszczególnym lokalom, dokonuje ich odsprzedaży właścicielom lokali. W takiej sytuacji środki uiszczane przez właścicieli poszczególnych lokali na ich utrzymanie stanowią w istocie zapłatę za odsprzedawane im przez wspólnotę towary i usługi. W konsekwencji w odniesieniu do rozliczania wydatków związanych z utrzymaniem poszczególnych lokali, ponoszonych m.in. z tytułu zakupu przez wspólnotę towarów i usług do tych lokali, zastosowanie znajdą przepisy o podatku od towarów i usług.

Z powyższego wynika, że Wnioskodawca wykonuje działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT (odsprzedaż współwłaścicielom zakupionych mediów oraz wynajem powierzchni wchodzących w skład nieruchomości wspólnej) oraz wykonuje czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT (pobieranie należności na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną). Zatem ww. przychody niepodlegające opodatkowaniu VAT (z tytułu pobierania należności na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną) należy uznać za „przychody z innej działalności”.

Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że Wnioskodawca, zgodnie z art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy o VAT, przy obliczaniu proporcji powinien zastosować roczny obrót z działalności gospodarczej (tj. polegającej na odsprzedaży części mediów poszczególnym współwłaścicielom oraz na wynajmie części wspólnych nieruchomości) w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej (o którym mowa wyżej) powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności niż gospodarcza (tj. z tytułu pobierania należności na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz ewentualnie dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez Wnioskodawcę działalności innej niż gospodarcza).

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.