Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461.IBPB-2-1.4514.650.2016.2.ASz
z 21 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 25 listopada 2016 r. (data wpływu do Biura 30 listopada 2016 r.), uzupełnionym 31 stycznia oraz 9 lutego 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przechowania środków pieniężnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 listopada 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przechowania środków pieniężnych.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 11 stycznia 2017 r. znak: 2461.IBPB-2-1.4514.650.16.1.ASz wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 31 stycznia oraz 9 lutego 2017 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W marcu 2015 r. Wnioskodawczyni wraz z trzema córkami dokonała sprzedaży nieruchomości. Wnioskodawczyni była właścicielem nieruchomości w ½ części, natomiast córki w 1/6 części (dziedziczące po ojcu, a byłym mężu Wnioskodawczyni). Część Wnioskodawczyni nie podlegała opodatkowaniu, natomiast część córek podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w związku ze sprzedażą nieruchomości przed upływem pięciu lat od nabycia spadku.

Ustalono, że środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania córki przeznaczą na zakup innego mieszkania. Suma ze sprzedaży nieruchomości z przyczyn technicznych została w całości przelana na konto Wnioskodawczyni (było to wygodne i praktyczne podczas podpisywania aktu notarialnego). Część córek, tj. 130.000,00 zł pozostawała na koncie Wnioskodawczyni ok. 2,5 miesiąca, celem przekazania na zakup kolejnego mieszkania (którego współwłaścicielkami są córki). Był to czas potrzebny na uregulowanie czynności związanych z zakupem kolejnego mieszkania. Kwota należna córkom, która wpłynęła na konto Wnioskodawczyni została przekazana na konto osoby, od której córki kupiły mieszkanie.

Przy sporządzaniu aktu notarialnego Wnioskodawczyni reprezentowała jedną z córek na podstawie notarialnego pełnomocnictwa.

Wnioskodawczyni nie dysponowała w żaden sposób ww. pieniędzmi. Przekazanie ich na konto sprzedającego córkom mieszkanie stanowiło czynność techniczną. Wnioskodawczyni była tylko przechowawcą na prośbę dzieci. W żaden sposób Wnioskodawczyni nie odniosła korzyści majątkowej dokonując w imieniu córek czynności związanych z zakupem ich mieszkania.

Zarówno okoliczności faktyczne powyższych czynności jak również umowa ustna wykluczały możliwość dysponowania pieniędzmi córek.

Wnioskodawczyni uzyskała informację, że zdarzenie polegające na pozostawaniu przedmiotowych pieniędzy na jej koncie może zostać uznane za depozyt nieprawidłowy, od którego należy odprowadzić podatek.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy na tle zarysowanego stanu faktycznego wskazana czynność może zostać zakwalifikowana przez organ podatkowy jako depozyt nieprawidłowy i co za tym idzie czy zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych powstał obowiązek podatkowy?

Czy wobec powyższego pomiędzy Wnioskodawczynią a jej córkami istniał stosunek prawny o cechach istotnych dla depozytu nieprawidłowego i czy skutkuje to obowiązkiem złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych i zapłaty ww. podatku w wysokości 2% przechowywanej kwoty środków pieniężnych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w zaistniałej sytuacji doszło co prawda do przekazania pewnej sumy pieniędzy, jednakże bynajmniej nie w celu złożenia w depozycie jako takim. Mocodawczynie – córki Wnioskodawczyni przelały pieniądze na konto Wnioskodawczyni, aby Wnioskodawczyni mogła w odpowiednim momencie – czasie koniecznym do sfinalizowania umowy kupna mieszkania, przekazać te pieniądze w ich imieniu wskazanemu podmiotowi.

W opinii Wnioskodawczyni, przekazanie konkretnej sumy pieniędzy na konto jakiejś osoby w celu ich dalszego przeniesienia (przelania) na rzecz określonego przedmiotu jest, co do zasady, niezgodne z konstrukcją umowy pożyczki, a co za tym idzie również umowy depozytu nieprawidłowego.

Podobnie nietrafne byłoby stwierdzenie, jakoby treść opisanych przez Wnioskodawczynię czynności upoważniała ją do rozporządzania przekazanymi środkami pieniężnymi, co niewątpliwie przewiduje umowa depozytu nieprawidłowego. Jak wskazuje bowiem treść art. 845 Kodeksu cywilnego do umowy depozytu nieprawidłowego stosuje się przepisy dotyczące pożyczki. Należałoby zatem wnioskować, że pojęcie rozporządzania rzeczą będzie w tym wypadku rozumiane zgodnie z ideą tej właśnie instytucji. Należy również mniemać, że z możliwością rozporządzenia wiąże się przede wszystkim przejście własności przedmiotu na depozytariusza niewłaściwego.

Nie powinno więc ulegać wątpliwości, że taki depozytariusz rozporządzając przekazanymi środkami pieniężnymi, działa we własnym imieniu i na własny rachunek a nie na rachunek składającego do depozytu. Oznacza to, że w takiej sytuacji osoba przyjmuje sumę w celu zadysponowania nią w określony sposób na swoją rzecz. Wydatkuje otrzymane środki w zamian za przysporzenie po swojej stronie.

W ocenie Wnioskodawczyni, w niniejszej sprawie doszło do przekazania środków, którymi Wnioskodawczyni nie mogła rozporządzać. Rola Wnioskodawczyni w tym przedsięwzięciu ograniczała się wyłącznie do przeniesienia tych środków w chwili zakupu na wskazany przez córki podmiot. Transakcja dokonana przy użyciu wskazanej sumy była ponadto realizowana w imieniu i na rzecz córek Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni zwróciła uwagę, że w wyniku tych operacji nie odniosła żadnej korzyści majątkowej i działała na rzecz i w imieniu dzieci. Nie mogła w żaden sposób dysponować tym pieniędzmi.

Przez wzgląd na powyższe należy przyjąć, że z samego faktu przekazania sprzedawcy mieszkania środków pieniężnych nie wynika domniemanie zawiązania pomiędzy podmiotami stosunku depozytu nieprawidłowego. Opisane powyżej czynności nie zawierają elementów istotnych dla depozytu nieprawidłowego czy pożyczki.

W ocenie Wnioskodawczyni oznacza to, że opisana czynność polegająca na swego rodzaju powierzeniu środków pieniężnych znajduje się poza zakresem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy o podatku od czynności i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni przywołała interpretację indywidulną, wyrok sądu najwyższego oraz dwa postanowienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223, ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona)
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona)
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie natomiast do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i j) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z art. 845 ww. ustawy jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu; przepisy te zawarte są w art. 835-844 Kodeksu cywilnego.

Depozyt nieprawidłowy uznawany jest albo za odmianę zwykłej umowy przechowania, instytucję odrębną od umowy pożyczki, albo odrębny typ umowy nazwanej. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego ma obowiązek oddać taką samą ilość pieniędzy (rzeczy), ale niekoniecznie tę samą.

Depozyt nieprawidłowy ma miejsce wtedy, gdy z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Upoważnienie do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi jest dla bytu umowy depozytu nieprawidłowego konieczne – sam fakt oddania na przechowanie pieniędzy nie tworzy bowiem jeszcze stosunku depozytu nieprawidłowego z prawem rozporządzania nimi.

Przechowawca „nieprawidłowy” nabywa na własność przedmiot depozytu i może nim rozporządzać tak, jak w umowie pożyczki. Depozyt nieprawidłowy różni się jednak od pożyczki tym, że jest zawierany w interesie składającego. Nie można utożsamiać depozytu nieprawidłowego z pożyczką. Depozyt nieprawidłowy może być odpłatny lub nieodpłatny.

Z treści przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w marcu 2015 r. Wnioskodawczyni wraz z trzema córkami dokonała sprzedaży nieruchomości. Wnioskodawczyni była właścicielem nieruchomości w ½ części, natomiast córki w 1/6 części.

Ustalono, że środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania córki przeznaczą na zakup innego mieszkania. Suma ze sprzedaży nieruchomości z przyczyn technicznych została w całości przelana na konto Wnioskodawczyni (było to wygodne i praktyczne podczas podpisywania aktu notarialnego). Część córek, tj. 130.000,00 zł pozostawała na koncie Wnioskodawczyni ok. 2,5 miesiąca, celem przekazania na zakup kolejnego mieszkania (którego współwłaścicielkami są córki). Był to czas potrzebny na uregulowanie czynności związanych z zakupem kolejnego mieszkania. Kwota należna córkom, która wpłynęła na konto Wnioskodawczyni została przekazana na konto osoby, od której córki zakupiły mieszkanie.

W treści wniosku Wnioskodawczyni wskazała również, iż w zaistniałej sytuacji doszło co prawda do przekazania pewnej sumy pieniężnej, jednakże nie w celu złożenia w depozycie. Wnioskodawczyni nie mogła rozporządzać przekazanymi na jej konto środkami pieniężnymi. Opisana czynność nie zawierała zatem elementów istotnych dla depozytu nieprawidłowego czy pożyczki.

Skoro zatem przekazanie pieniędzy na konto Wnioskodawczyni nie było wynikiem zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego ani też umowy pożyczki to należy zgodzić się z Wnioskodawczynią, iż opisana we wniosku czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, wymienionych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym na Wnioskodawczyni nie ciążył obowiązek podatkowy z tego tytułu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Końcowo wskazać należy, iż wydając interpretację uprawniony Organ opiera się jedynie na stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym przedstawionym w treści wniosku, Organ interpretacyjny nie przeprowadza postępowania dowodowego mającego na celu ustalenie jaka w istocie czynność miała miejsce. Takie postępowanie może jedynie przeprowadzić właściwy organ podatkowy. Tym samym jeśli przedstawiona we wniosku czynność nie odpowiada rzeczywistości interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie tut. Organ wskazuje, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni, jako występującej z wnioskiem. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M. C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.