Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
1462-IPPP3.4512.33.2017.1.ISZ
z 24 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2017, poz. 201) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 5 stycznia 2017 r. (data wpływu 16 stycznia 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury otrzymanej od lidera konsorcjum - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 stycznia 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury otrzymanej od lidera konsorcjum.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Spółka S.A. (dalej „Spółka”) jest podatnikiem VAT czynnym. Spółka jest zarządcą infrastruktury kolejowej i prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług w zakresie odpłatnego udostępniania linii przewoźnikom kolejowym.

W ramach prowadzonej działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług Spółka działając wspólnie z Miastem oraz S.A. (dalej „Zamawiający”) zawarła z konsorcjum utworzonym przez T. S.A., A. S.p.A. I. sp. z o.o. oraz M. Sp. z o.o. (dalej „Wykonawca”) umowę, której przedmiotem miało być zaprojektowanie, wykonanie i oddanie do eksploatacji inwestycji obejmującej modernizację linii kolejowej oraz stacji (umowa z dnia 18 sierpnia 2011 r. (dalej „Umowa” oraz odpowiednio „Inwestycja”).

Umowa była realizowana przez Konsorcjum, którego liderem był T. S.A. T. S.A. zgodnie z umową konsorcjum jest umocowany również do rozliczeń Konsorcjum z Zamawiającym, w tym do wystawiania faktur. W toku realizacji Umowy doszło do opóźnień, co skutkowało zawarciem przez Strony aneksów nr 4 i 5 do Umowy, przedłużających termin wykonania Umowy do dnia 31 sierpnia 2016 r. Wykonawca wystąpił do Zamawiającego o dodatkową zapłatę oznaczonej kwoty i wobec odmowy Zamawiającego Wykonawca złożył przeciwko Zamawiającemu pozew o zapłatę.

Zgodnie z Umową Wykonawca będzie uprawniony do przedłużenia Czasu na Ukończenie (terminu zakończenia robót) w zakresie w jakim ukończenie robót lub odcinków jest lub przewiduje się, że będzie opóźnione z któregokolwiek z następujących powodów:

1. zmiana,
2. powód opóźnienia dający tytułu do przedłużenia czasu według jakieś subklauzuli Warunków Szczególnych Umowy,
3. jakiekolwiek opóźnienie, utrudnienie lub uniemożliwienie, spowodowane przez któregokolwiek Zamawiającego lub personel Zamawiającego.
   
   

Wykonawca podniósł, że z dokumentacji przetargowej (odpowiedzi na pytania do Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia) wynika, że brak wskazania uprawnienia Wykonawcy do zmiany ceny kontraktowej na skutek w szczególności:

1. zmian technologicznych spowodowanych w szczególności przez wstrzymanie oraz związanych z koordynacją robót pozostałych zamawiających w obszarze sąsiadującym z robotami objętymi Umową,
   
2. zmian odnoszących się do treści PFU (programu funkcjonalnoużytkowego inwestycji), w szczególności dotyczących konieczności wykonania dodatkowych robót (zamówień uzupełniających lub dodatkowych) wstrzymujących z przyczyn technicznych realizację robót lub wpływających z innych przyczyn na wydłużenie Czasu na Ukończenie,
   
3. zmian będących następstwem działań lub zaniechań Organów Administracji Publicznej lub innych podmiotów (w szczególności eksploatatorów infrastruktury oraz właścicieli gruntów niezbędnych w związku z realizacją Inwestycji),

- nie oznacza wyłączenia odpowiedzialności Zamawiającego z tego tytułu, a jedynie iż kwestie te podlegają odpowiedzialności na zasadach zawartych w art. 471 Kodeksu cywilnego.

Wykonawca wskazał w pozwie, że na skutek wystąpienia nieprzewidywalnych warunków fizycznych w trakcie robót realizowanych przez innego wykonawcę na inwestycji sąsiadującej, dla Inwestycji powstała konieczności wykonania robót zamiennych i przeprojektowania części dokumentacji dla Inwestycji.

Strony zawarły w związku z tym aneks nr 4 do Umowy, w którym przedłużono początkowy Czas na Ukończenie z początkowych 42 miesięcy na 49 miesięcy.

Po podpisaniu aneksu nr 4 pojawiły się kolejne okoliczności, które spowodowały, że inwestycja nie została zakończona w uzgodnionym terminie. Zakłócenia robót wynikały z:

1. braku dostępu do części placu budowy, spowodowanym uchyleniem decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej („dalej ZRID”) i związanym z tym brak możliwości pozyskania terenu dla realizacji robót objętych tą decyzją,
2. zwłoki Zamawiającego z podpisaniem umów na usunięcie kolizji i przebudowę sieci ze Spółką infrastrukturalną sp. z o.o. oraz P. Dystrybucja S.A.,
3. niezapewnienia przez Zmawiającego dostępu szynowego do placu budowy przez teren inwestycji sąsiadującej,
4. zwłoki w relacji instalacji SRK i systemu instalacji niskoprądowych na stacji i w tunelu (roboty poza zakresem Umowy),
5. braku dostępu do części placu budowy spowodowanym przebudową ciepłociągu przez D. S.A. Wykonawca dowodził, że z winy Zamawiającego procedura uzyskania ZRID uległa wydłużeniu z planowanych 2 miesięcy do ponad 2 lat. Wykonawca wskazał w pozwie ponadto, że uchylenie pierwszej decyzji ZRID skutkowało brakiem dostępu do ponad 25% całego obszaru Inwestycji i uniemożliwiało wykonanie w terminie kluczowych zakresów robót. Zgodnie z Umową uzyskanie wszelkich decyzji lokalizacyjnych należało do obowiązków Zamawiającego.
   
   

W pozwie wskazano również, że do obowiązków Zamawiającego należy także likwidacja wszelkich kolizji infrastruktury technicznej wynikających z realizowanej inwestycji. Wykonawca wskazał, że brak zawarcia przez Zamawiającego stosowanych umów oraz usunięcia kolizji uniemożliwiał Wykonawcy prowadzenie robót w zaplanowanym okresie i wymiarze. Zgodnie z Umową usunięcie wszelkich kolizji należało do obowiązków zamawiającego.

Ponadto Wykonawca wskazał, że Zamawiający nie zapewnił dostępu szynowego placu budowy. W ramach postępowania poprzedzającego udzielnie zamówienia Wykonawcy, Zamawiający poinformował Wykonawcę o dostępie szynowym do Inwestycji. Brak dostępu szynowego uniemożliwiło Wykonawcy kontynuowanie wymienionych w pozwie robót.

Podobnie w odniesieniu do zwłoki w relacji instalacji SRK i systemu instalacji niskoprądowych na stacji i w tunelu (roboty poza zakresem Umowy). Wykonanie tych zadań należało do obowiązków Zamawiającego (podmiotu niezależnego od wykonawcy). Wykonawca podniósł, że instalacje te, wykonywane przez innego wykonawcę na sąsiedniej inwestycji, to wszystkie instalacje w obszarze stacji, dworca i tunelu. Bez ich realizacji nie jest możliwe skoordynowanie i sprawdzenie oraz przeprowadzenie prób instalacji wykonanych przez Wykonawcę w obszarze Inwestycji.

W odniesieniu do przebudowy ciepłociągu przez niezależnego wykonawcę Wykonawca wskazał, że powodowało to brak dostępu do placu budowy, a także uniemożliwiała zakończenie realizacji instalacji objętych Umową.

Strony powołały Eksperta, który określił okres, o jaki Wykonawca był uprawniony do wydłużenia Czasu na Ukończenie oraz ustalił wartość kosztów pośrednich za ten okres.

W związku z powyższym Strony zawarły aneks nr 5 do Umowy wydłużając Czas na Ukończenie o kolejne 11 miesięcy, zastrzegając przy tym, że:

1. zawarcie aneksu nie stanowi zrzeczenia się przez Wykonawcę jakichkolwiek roszczeń wobec któregokolwiek zamawiającego,
2. roszczenia Wykonawcy, w tym ewentualna wierzytelność Wykonawcy o zapłatę z tytułu dłuższego czasu realizacji przedmiotu Umowy, zostaną poddane rozstrzygnięciu przez sąd, zgodnie z postanowieniami Umowy,
3. postanowienie aneksu nr 5, dotyczące przedłużenia Czasu na Ukończenie nie stanowi uznania przez Wykonawcę braku obowiązku podwyższenia Ceny Kontraktowej.
   
   

W pozwie Wykonawca domagał się naprawienia szkody powstałej w majątku członków konsorcjum na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez Zamawiającego (art. 471 kc, art. 486 kc w zw. z art. 361 § 2 Kc). Wykonawca podniósł, że do podstawowych obowiązków Zamawiającego należało przekazanie placu budowy Wykonawcy. Wskazał ponadto, że do obowiązków Zamawiającego należało także współdziałanie przy usunięciu kolizji, realizacji instalacji SR i systemu instalacji niskoprądowych.

Wykonawca twierdził, że na kwotę żądanego odszkodowania składają się koszty pośrednie Wykonawcy w zakresie kosztów ogólnych budowy, związane bezpośrednio z zakłóceniami budowy i wydłużeniem Czasu na Ukończenie, tj. koszty umów z podwykonawcami, koszty związane z personelem, biurem budowy, transportem i sprzętem mechanicznym zarządzaniem projektem, ubezpieczeniem, finansowaniem i podatkami oraz koszty pośrednie zarządów firm, będących członkami konsorcjum. Wykonawca podniósł, że opóźnienie w realizacji robót skutkuje dla Wykonawcy koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów ogólnych budowy ponad te uwzględnione w Cenie Kontraktowej, co stanowi stratę związaną z opóźnieniem, którą Wykonawca poniósł w okresie opóźnienia (dodatkowy czas realizacji robót).

Kwota roszczenia dochodzona przez Wykonawcę (konsorcjum) została podzielona zgodnie z postanowieniami umowy konsorcjum (po stronie powodowej) i zgodnie z postanowieniami Umowy (po stronie pozwanych).

Po wytoczeniu powództwa Sąd Okręgowy skierował Strony do mediacji. W wyniku mediacji Strony zawarły ugodę w celu polubownego rozwiązania sporu (dalej „Ugoda”). Zgodnie z Ugodą:

1. Spółka zapłaci Konsorcjum ustaloną kwotę tytułem zaspokojenia roszczeń objętych pozwem na rachunek T. S.A.,
2. Miasto zapłaci Konsorcjum oznaczoną kwotę tytułem zaspokojenia roszczeń objętych pozwem na rachunek T. S.A.,
3. T. S.A. wystawi faktury VAT na kwoty w pkt 1 i 2 powyżej,
4. kwoty określone w ust. 1 i 2 powyżej stanowią zapłatę za roszczenia Konsorcjum związane z usługami polegającymi w szczególności na utrzymaniu budowy (biura, zaplecza i placu budowy), utrzymywaniu realizowanych w toku wykonywania Umowy obiektów, jak również utrzymywaniu w gotowości personelu oraz sprzętu,
5. Konsorcjum oświadcza, że P. S.A. nie jest zobowiązane do zapłaty jakichkolwiek kwot na rzecz Konsorcjum z tytułu przedłużenia czasu realizacji Umowy na podstawie aneksu nr 4 i 5 do Umowy, w tym dochodzonych pozwem,
6. Konsorcjum oświadcza, że zapłata kwot określonych w pkt 1 i 2 powyżej wyczerpuje jego roszczenia objęte pozwem i stanowi całość zapłaty należnej na jego rzecz w związku z przedłużeniem terminu wykonania Umowy na podstawie aneksu nr 4 i 5 należnej od Zamawiających.
7. Konsorcjum oświadcza, że zrzeka się w całości jakichkolwiek roszczeń, jakie mogłyby mu przysługiwać w stosunku do P. na skutek przedłużenia terminu wykonania Umowy na podstawie aneksów nr 4 i 5 pod warunkiem spełnienia świadczenia, o którym mowa w pkt 1 powyżej.
   
   

Ugoda powyższej treści została zatwierdzona przez Sąd Okręgowy. Lider konsorcjum (T. S.A.) wystawił Spółce fakturę VAT na kwotę określoną w Ugodzie, doliczając podatek od towarów i usług według stawki podstawowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Spółka jest uprawniona do odliczenia podatku naliczonego z faktury otrzymanej do lidera konsorcjum (T. S.A.)?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Spółki przysługuje jej uprawnienie do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z wystawionej przez Lidera faktury. Faktura dokumentuje wynagrodzenie konsorcjum za usługi polegające w szczególności na utrzymaniu budowy (biura, zaplecza i placu budowy), utrzymywaniu realizowanych w toku wykonywania Umowy obiektów, jak również utrzymywaniu w gotowości personelu oraz sprzętu. Udokumentowana fakturą lidera kwota stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zważywszy, że przedmiotowe usługi Spółka nabyła w związku z wykonywaniem działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, który wynika z tej faktury.

Na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Warunkiem wykonania prawa do odliczenia podatku naliczonego jest w szczególności wykorzystywanie nabytego towaru lub usługi do czynności opodatkowanych, a także brak zastosowania wyłączeń prawa do odliczenia określonych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. Warunki te są w przedmiotowym przypadku spełnione.

Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Przepis art. 29a ust. 1 stanowi zaś, że podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wskazuje się w orzecznictwie sądowym "Posiłkując się także wskazówkami zawartymi w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości (np. wyrok z 3 marca 1994r w sprawie C-16/93, wyrok z 1 kwietnia 1982r w sprawie C-89/81, wyrok z 5 lutego 1980r w sprawie C-154/80 czy w sprawie C-276/97, C-358/97 i 408/97) można sformułować ogólne stanowisko, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być relacje, w których:

• istnieje jakiś związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
  

• wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
  

• istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
  

• odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
  

• istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego”
  

• (wyrok NSA z dnia 12 czerwca 2013 r. sygn. I FSK 1128/12). Pogląd ten należy uznać za utrwalony w orzecznictwie.
  
  
  

Wyżej wymienione warunki dla uznania analizowanej kwoty za wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu są spełnione. Jak wynika z zawartej Ugody, strony postanowiły, że kwoty określone w Ugodzie stanowią zapłatę za roszczenia Konsorcjum związane z usługami polegającymi w szczególności na utrzymaniu budowy (biura, zaplecza i placu budowy), utrzymywaniu realizowanych w toku wykonywania Umowy obiektów, jak również utrzymywaniu w gotowości personelu oraz sprzętu. W ugodzie określono zatem przedmiot świadczenia, wskazując jednocześnie, że zapłata kwot określonych w Ugodzie wyczerpuje jego roszczenia objęte pozwem i stanowi całość zapłaty należnej na jego rzecz w związku z przedłużeniem terminu wykonania Umowy na podstawie aneksu nr 4 i 5.

Ponadto Konsorcjum oświadczyło, że zrzeka się w całości jakichkolwiek roszczeń, jakie mogłyby mu przysługiwać w stosunku do Spółki na skutek przedłużenia terminu wykonania Umowy na podstawie aneksów nr 4 i 5. Dochodzone pozwem kwoty, choć początkowo dochodzone jako odszkodowanie, strony ostatecznie uznały za wynagrodzenie za świadczenie usług.

Spółka wskazuje ponadto, że przedmiotowe kwoty dochodzone przez Konsorcjum pozostają w ścisłym związku z realizacją Umowy. Jak wynika z postanowień Umowy oraz przebiegu postępowania przetargowego strony nie wyłączyły możliwości zmiany ceny usług.

Jak wynika z dokumentacji przetargowej (Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia) brak wskazania uprawnienia Wykonawcy do zmiany ceny kontraktowej na skutek w szczególności:

1. zmian technologicznych spowodowanych w szczególności przez wstrzymanie oraz związanych z koordynacją robót pozostałych zamawiających w obszarze sąsiadującym z robotami objętymi Umową,
   
2. zmian odnoszących się do treści PFU (programu funkcjonalno użytkowego inwestycji), w szczególności dotyczących konieczności wykonania dodatkowych robót (zamówień uzupełniających lub dodatkowych) wstrzymujących z przyczyn technicznych realizację robót lub wpływających z innych przyczyn na wydłużenie Czasu na Ukończenie,
   
3. zmian będących następstwem działań lub zaniechań Organów Administracji Publicznej lub innych podmiotów (w szczególności eksploatatorów infrastruktury oraz właścicieli gruntów niezbędnych w związku z realizacją Inwestycji),
   

- nie oznacza wyłączenia odpowiedzialności Zamawiającego z tego tytułu. Z perspektywy art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r,, przedmiotowa kwota winna być traktowana jako podwyższenie wynagrodzenia umówionego za wykonanie przedmiotu umowy. Taką właśnie kwalifikację prawną podstawy wypłaty przez Spółkę dodatkowej kwoty strony przyjęły w Ugodzie.

W dotychczasowej praktyce interpretacyjnej Ministra Finansów przyjmowano, że dodatkowe kwoty wypłacane wykonawcy z tytułu przedłużenia czasu na ukończenie nie stanowią świadczenia o charakterze odszkodowawczym, ale wynagrodzenie za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W interpretacji z dnia 26 czerwca 2015 r. znak IPPP1/4512-330/15-2/KC Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie rozpatrując analogiczny stan faktyczny wskazał, że:

„Z uwagi na wady dokumentacji projektowej przekazanej przez Zamawiającego konieczne stało się prowadzenie robót przez okres dłuższy niż określony w Umowie, bowiem Wnioskodawca nie był w stanie zakończyć robót w terminie określonym w Umowie.

W związku z tym w dniu 15 października 2012 r. strony zawarły Aneks nr 5 do Umowy, w którym przedłużono o 8 kolejnych miesięcy termin realizacji robót, pozostałe postanowienia umowy pozostawiając bez zmian. Okoliczności, które spowodowały konieczność wydłużenia terminu realizacji kontraktu nie upoważniają do zmiany (podwyższenia) ceny. Przedłużenie terminu wykonania Umowy nie wiąże się również z wykonaniem dodatkowych prac, a wynika wyłącznie z wadliwej dokumentacji projektowej przekazanej przez Zamawiającego.

Powołując się na odpowiednie zapisy umowy, Wnioskodawca zgłosił zamawiającemu Roszczenie o zapłatę dodatkowego kosztu, tj. wskazał, że wydłużenie czasu realizacji inwestycji nastąpiło z powodu przekazania przez Zamawiającego wadliwej dokumentacji projektowej, wystąpienie gruntów nienośnych lub słabo nośnych, innego niż zakładano stanu nasypu, co nie było uwzględnione w dokumentacji projektowej. Wnioskodawca wskazał również wysokość poszczególnych kosztów poniesionych w okresie wydłużenia terminu wykonania robót (od dnia zawarcia Aneksu nr 5 do dnia zgłoszenia Roszczenia).

Ponadto, Wnioskodawca uzasadnił swoje roszczenie tym, że odpowiedzialność za przekazanie prawidłowej dokumentacji projektowej leży po stronie Zamawiającego, a wykonawca nie ponosi odpowiedzialności za jej wady oraz fakt, że okoliczności wpływające na zawarcie Aneksu nr 5 nie powstały z jego winy, ani nie można ich było przewidzieć na etapie postępowania przetargowego.

Strony zawarły przed sądem w dniu 4 lutego 2015 r. ugodę z Zamawiającym, zgodnie z którą Zamawiający zobowiązał się do zapłaty Roszczenia na podstawie wystawionego przez Wnioskodawcę dokumentu rozliczeniowego.

(...) Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  

• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  
  

Należy przy tym podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało - jako usługa - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Kwestie odszkodowań, jak i kar umownych z tytułu niewywiązania się z warunków umowy regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 poz. 121). Odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty. Zgodnie z art. 361 § 1 i 2, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy, lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie - co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika.

(...) Jak wynika z opisu sprawy, zgodnie z postanowieniami zawartego przez Strony Aneksu nr 5 do umowy, zamiarem stron (Wnioskodawcy oraz Zamawiającego) było przedłużenie terminu realizacji robót, co w konsekwencji prowadziło do wyszczególnienia dodatkowych kosztów po stronie Wnioskodawcy, do których zwrotu był zobowiązany z kolei Zamawiający. Należy zauważyć, że Wnioskodawca, realizując wymienione świadczenia opisane we wniosku za które otrzymał płatności, w żaden sposób nie naruszył postanowień kontraktu, a wypłacona kwota Roszczenia, powiększona o rozsądny zysk nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę, gdyż nie zaistniały okoliczności, które w rozumieniu Kodeksu cywilnego powodowałyby szkodę i determinowały wypłatę odszkodowania.

Istotną kwestią w omawianej sprawie jest fakt, że podmiotem zobowiązanym do uregulowania wszelkich kosztów oraz wydatków wynikłych z powstałych Roszczeń jest Zamawiający, gdyż jak wynika z opisu sprawy konsekwencją powstania roszczeń były okoliczności których ryzyko ponosi Zamawiający.

W związku z tym należy przyjąć, że Wnioskodawca oraz Zamawiający wyszczególniając okoliczności powodujące powstanie dodatkowych kosztów po stronie Wnioskodawcy, przewidziały dodatkowe świadczenie pieniężne na jego rzecz z tego tytułu, które nie było objęte wynagrodzeniem określonym w umowie podstawowej. Tak rozumiane świadczenie wykonywane jest w uzgodnieniu i w interesie drugiej strony. Zamawiający z powodu zaistnienia okoliczności opisanych w Aneksie nr 5, dokonał na rzecz Wnioskodawcy transferów pieniężnych stanowiących należność za straty w majątku Spółki powstałe w wyniku wystąpienia dodatkowych kosztów związanych z utrzymaniem budowy (wynagrodzenia pracowników, koszt biura i zaplecza, utrzymanie i transport sprzętu, ubezpieczenie, koszty Zarządu, koszty wydziałowe, pozostałe), co w istocie stanowi wynagrodzenie należne. Podsumowując, otrzymana przez Wnioskodawcę kwota Roszczenia nie spełnia funkcji odszkodowawczej, mieści się bowiem w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy i tym samym podlega opodatkowaniu VAT”.

Do identycznych wniosków doszedł również ten organ analizując opodatkowanie stron umowy o roboty budowlane w związku z przedłużeniem okresu wykonywania robót w interpretacji z dnia 31 lipca 2015 r. sygn. IPPP1/4512-421/15-2/BS:

„Skoro Wnioskodawca nabył usługi oraz poniósł inne wymienione we wniosku koszty, w celu wykonania przedmiotu zamówienia, a następnie obciąży tymi kosztami (koszty ogólne budowy, koszty wydziałowe, koszty ogólnego zarządu, a także koszty gwarancji i ubezpieczeń) Zamawiającego, to należy uznać, że zwrot kosztów dokonany przez Zamawiającego stanowi formę wynagrodzenia za działania Spółki, które w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT spełniają przesłanki uznania ich za świadczenie usług. Zatem, otrzymanego przez Spółkę zwrotu kosztów nie można uznać za odszkodowanie w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, lecz należy je potraktować jako formę wynagrodzenia za świadczenie usług, podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy”.

Tożsame wnioski wynikają z interpretacji indywidualnej z dnia 10 września 2015 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie znak IPPP1/4512-808/15-2/IGo. Podobnie rozstrzygnięto analogiczny problem w interpretacji indywidualnej z dnia 16 listopada 2016 r. znak 2461-IBPP1.4512.593.2016.2.LSz wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach:

„Należy zauważyć, że Wnioskodawca oraz Zamawiający podpisując Aneks nr 1 i Aneks nr 2 do Umowy jednoznacznie zgodzili się na przesunięcie terminu zakończenia budowy.

Wnioskodawca zatem podpisując ww. Aneksy musiał mieć świadomość, że wyrażając zgodę na zmianę warunków Umowy powodujących przesunięcie ww. terminów doprowadzi do powstania dodatkowych kosztów po swojej stronie. Fakt, że Umowa nie regulowała wprost możliwości wypłaty zwrotu kosztów na rzecz Wnioskodawcy a w Aneksach nie przewidziano rekompensaty na rzecz Wnioskodawcy z tytułu poniesionych przez niego dodatkowych kosztów związanych z przesunięciem terminu zakończenia budowy nie przesądza, że nie doszło w przedmiotowej sprawie do zawiązania stosunku zobowiązaniowego, w którym Wnioskodawca w związku z wyrażeniem zgody na przesunięcie terminu zakończenia budowy zobowiązał się do przedłużenia gwarancji należytego wykonania umowy, utrzymania gotowości personelu i utrzymania zaplecza budowy w zamian za wypłacone kwoty pieniężne będące zapłatą za świadczenie tych usług, które zostały wypłacone w wyniku zawartej ugody.

Ponadto z treści samej ugody wynika, że Wnioskodawca nie podnosi i zobowiązuje się nie podnosić wobec Zamawiającego w przyszłości żadnych roszczeń o podwyższenie należnego Wykonawcy w ramach Umowy wynagrodzenia, roszczeń o charakterze odszkodowawczym powstałych w związku z wydłużonym terminem realizacji Umowy oraz roszczeń o zwrot jakichkolwiek innych kosztów poniesionych przez Wykonawcę w związku z wydłużonym terminem realizacji Umowy.

Tak więc otrzymana przez Wnioskodawcę od Zamawiającego kwota jest związana z określonym zachowaniem Wnioskodawcy, a zatem świadczeniem przez niego usługi na rzecz Zamawiającego. Zamawiający z powodu zaistnienia ww. okoliczności dokonał na rzecz Wnioskodawcy zapłaty za straty w majątku Wnioskodawcy powstałe w wyniku wystąpienia dodatkowych kosztów (przedłużenia gwarancji, wynagrodzenia pracowników i utrzymania zaplecza budowy), co w istocie stanowi zapłatę wynagrodzenia należnego za określone zachowanie Wnioskodawcy”.

Zdaniem Spółki powyższa ocena w sposób pełny przystaje do realiów przedmiotowej sprawy. Na skutek ugody Strony potwierdziły, że sporne między nimi roszczenie stanowiło wynagrodzenie za świadczenie usług w okresie przedłużenia czasu na ukończenie. Potwierdzeniem ścisłego związku ustalonej w ugodzie kwoty jest wyraźne powiązanie jej z określonymi czynnościami, jakie niewątpliwie były wykonywane w okresie realizacji Umowy.

Mając powyższe na względzie uznać trzeba, że kwota ustalona w Ugodzie została słusznie potraktowana jako wynagrodzenie za świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i udokumentowaniu fakturą przez Lidera konsorcjum.

Podatek wynikający z tej faktury może zostać odliczony przez Spółkę jako podatek naliczony związany z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Na trafność tego poglądu wskazują również w szczególności interpretacje indywidualne z dnia:

1. 26 października 2015 r. znak IPPP3/4512-744/15-2/RD (Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie),
2. 13 listopada 2015 r. znak IPPP1/4512-1030/15-2/KC (Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie).
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Z dniem 25 maja 2016 r. został ogłoszony tekst jednolity ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.).

Jednakże powyższe nie wpływa na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydana w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.