2017.03.31 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
2461-IBPP3.4512.912.2016.2.MD
z 31 marca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia z 14 grudnia 2016 r. (data wpływu 20 grudnia 2016 r.), uzupełniony pismem z 15 lutego 2017 r. (data wpływu 24 lutego 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

zwolnienia od podatku VAT usług zapewnienia pobytu w noclegowni, ośrodku wsparcia, mieszkaniu chronionym oraz dziennym domie pomocy społecznej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT – jest prawidłowe,
zwolnienia od podatku VAT usług żywienia świadczonych przez Dzienny Dom Pomocy Społecznej „…” i Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT – jest prawidłowe,
zwolnienia od podatku VAT specjalistycznych usług opiekuńczych (z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT – jest prawidłowe,
ustalenia czy specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczone przez MOPS nie podlegają ustawie o VAT (znajdują się poza zakresem ustawy o VAT) – jest nieprawidłowe,
ustalenia czy usługi pobytu dziecka w pieczy zastępczej wykonywane przez Placówkę Pieczy Zastępczej „…..” nie podlegają ustawie o VAT (znajdują się poza zakresem ustawy o VAT) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 grudnia 2016 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług zapewnienia pobytu (w noclegowni, ośrodku wsparcia, mieszkaniu chronionym oraz dziennym domie pomocy społecznej), usług żywienia świadczonych przez Dzienny Dom Pomocy Społecznej „….” i Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej oraz specjalistycznych usług opiekuńczych (z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT, a także ustalenia czy specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczone przez MOPS oraz usługi pobytu dziecka w pieczy zastępczej wykonywane przez Placówkę Pieczy Zastępczej „…..” nie podlegają ustawie o VAT. Wniosek został uzupełniony pismem z 15 lutego 2017 r. (data wpływu 24 lutego 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie organu z 9 lutego 2017 r. znak: 2461-IBPP3.4512.912.2016.1.KS.

We wniosku uzupełnionym pismem z 15 lutego 2017 r. (data wpływu 24 lutego 2017 r.), przedstawiono następujący stan faktyczny:

Gmina Miasta ….(dalej: „Wnioskodawca” lub „Miasto”) jest podatnikiem VAT czynnym. Jak stanowi art. 92 ust. 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w tej ustawie. Stosownie do przepisów ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Miasto jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność (art. 2 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym). Miasto realizuje swoje zadania własne, które polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, jak również z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów (art. 7 i 8 tej ustawy).

Celem wykonywania zadań nałożonych na Miasto mocą odrębnych ustaw, Miasto tworzy jednostki organizacyjne, a także zawiera umowy z innymi podmiotami (art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Wśród jednostek organizacyjnych znajdują się jednostki powołane w celu realizacji zadań własnych Miasta z zakresu polityki społecznej. Jednostki takie świadczą usługi w zakresie pomocy społecznej oraz opieki nad dziećmi i młodzieżą, które są wykonywane w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej oraz w przepisach o systemie oświaty. Zdarza się również, że jednostki te dokonują świadczeń ściśle związanych z takimi usługami.

Do jednostek powołanych celem realizacji zadania własnego Miasta w postaci pomocy społecznej, określonego w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym, jak również w ustawie z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, należą:

Dzienny Dom Pomocy Społecznej „….”,
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej.

Wpływy, jakie wyżej wskazane jednostki otrzymują obejmują m.in. opłaty za pobyt, opłaty za posiłki.

Placówka Pieczy Zastępczej „….” jest jednostką, która zapewnia całodobową opiekę i wychowanie dzieciom pozbawionym opieki rodziny naturalnej.

Działalność ww. jednostek organizacyjnych finansowana jest środkami pochodzącymi z budżetu Miasta albo z tytułu opłat dokonywanych przez osoby z nich korzystające.

Jednostki organizacyjne Miasta do dnia 31 grudnia 2016 r. stanowią odrębnych od gminy podatników VAT (zwolnionych przedmiotowo i podmiotowo). Niemniej jednak, od 1 stycznia 2017 r. Miasto planuje dokonać tzw. „centralizacji” rozliczeń w zakresie VAT, w związku z czym wstąpi we wszelkie prawa i obowiązki tych jednostek w zakresie VAT i będzie dokonywać wspólnego rozliczenia podatku VAT.

W świetle powyższego Wnioskodawca uznał za istotne potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska w zakresie zasad opodatkowania VAT wyżej wymienionych świadczeń w zakresie pomocy społecznej wykonywanych przez jego jednostki organizacyjne.

Wnioskodawca we wniosku wskazał, że jego jednostki organizacyjne świadczą usługi pomocy społecznej oraz usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą. Zdarza się również, że jednostki te dokonują świadczeń ściśle związanych z tymi usługami. W związku z wykonywanymi usługami, jednostki te otrzymują wpływy m. in. z tytułu:

opłaty za pobyt (noclegownie, ośrodki wsparcia, mieszkania chronione, dzienny dom pomocy społecznej),
opłaty za posiłki,
opłaty za specjalistyczne usługi opiekuńcze (z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi),
opłaty za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej.

W myśl art. 50 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (Dz.U. z 2016 r. poz.930) osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych; na podstawie art. 51 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone w ośrodku wsparcia.

Zgodnie z art. 55 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających;

Zgodnie z art. 68 ust. 6 pkt 1 i 2 placówka, o której mowa w art. 68 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, powinna zapewnić co najmniej 3 posiłki dziennie, w tym posiłki dietetyczne, zgodnie ze wskazaniem lekarza oraz dostęp do drobnych posiłków i napojów między posiłkami;

Na podstawie art. 53 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, osobie, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności osobie z zaburzeniami psychicznymi, osobie opuszczającej pieczę zastępczą w rozumieniu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

(Dz.U. z 2016 r. poz. 575 z późn.zm.), młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zakład dla nieletnich, a także cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, może być przyznany pobyt w mieszkaniu chronionym.

Art. 193 ust. 1-8 ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej.

Do jednostek powołanych celem realizacji zadania własnego Gminy w postaci pomocy społecznej, określonego w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz 446 z późn. zm), jak również w ustawie o pomocy społecznej, należą:

Dzienny Dom Pomocy Społecznej „….”,
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej,
Placówka Pieczy Zastępczej „…..”.

Usługi pomocy społecznej, a także dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, świadczone przez Wnioskodawcę za pomocą jednostek organizacyjnych są usługami opieki społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługami określonymi w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Wnioskodawca zwraca także uwagę, że zdarzają się sytuacje, w których jednostki pomocy społecznej wykonują czynności także na podstawie odrębnych ustaw np. ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci tzw. 500 + , czy ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Czynności wykonywane przez Placówkę Pieczy Zastępczej „…..” w ocenie Wnioskodawcy znajdują się poza zakresem ustawy o VAT. Dzieci umieszczane są w Placówce ….. na podstawie decyzji MOPS-u będącej następstwem decyzji Sądu o umieszczeniu dziecka w placówce. Dlatego opłaty które czynią biologiczni rodzice czy wpłaty z innych powiatów na utrzymanie umieszczonego w placówce dziecka są przejawem władztwa publicznego, a co za tym idzie nie są zapłatą za usługę w rozumieniu ustawy o VAT.

Wnioskodawca na pytanie Organu „Czy Dzienny Dom Pomocy Społecznej „….” oraz Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, które wykonują ww. usługi, są podmiotami, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a-e ustawy o podatku od towarów i usług?” odpowiedział Tak.

Dzienny Dom Pomocy Społecznej „….” i Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej nie mają obowiązku uzyskania zezwolenia Wojewody na prowadzenie swojej działalności na podstawie ustawy o pomocy społecznej oraz uzyskania wpisu do rejestru prowadzonego przez wojewodę. Dlatego też nie posiadają zezwolenia wojewody oraz wpisu do rejestru.

Na pytanie organu: „Czy usługi pomocy społecznej są świadczone na rzecz beneficjenta tej pomocy tj. bezpośrednio na rzecz odbiorcy pomocy?” wnioskodawca wskazał Tak. W przypadku Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej – zaznaczyć należy, że np. usługi opiekuńcze czy usługi schronienia świadczone są przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w T…w ramach zadań ustawowych na rzecz beneficjenta tej pomocy, ale wykonywane fizycznie za pośrednictwem podmiotu zewnętrznego, który został wyłoniony w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych. Kolejno, MOPS świadczy usługi specjalistycznego poradnictwa, m.in. poradnictwa prawnego, na rzecz beneficjenta pomocy za pośrednictwem adwokata, który realizuje zadania ustawowe Ośrodka. Natomiast usługa schronienia w Noclegowni Miejskiej, realizowana jest na rzecz beneficjenta pomocy, bezpośrednio przez MOPS, gdyż Noclegownia Miejska znajduje się w strukturze organizacyjnej Ośrodka.

Placówka Pieczy Zastępczej „…..” jest placówką opiekuńczo-wychowawczą, o której mowa w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Placówka Pieczy Zastępczej „…..” jest jednostką organizacyjną Wnioskodawcy, która uzyskała zezwolenie od Wojewody na prowadzenie swojej działalności na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – decyzja nr ... z dnia 19 lutego 2008 r. (zmieniona decyzją nr ... z dnia 11 października 2011 r. oraz decyzją nr ... z dnia 5 marca 2013 r.) i została wpisana do rejestru prowadzonego przez Wojewodę pod numerem ... .

Placówka Pieczy Zastępczej „…..” świadczy usługi ściśle związane ze sprawowaniem opieki nad dziećmi i młodzieżą, o których mowa w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz w § 18 ust. 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. Do zadań Placówki należy przede wszystkim zapewnienie całodobowej opieki i wychowania dzieciom pozbawionym opieki rodziny naturalnej oraz zaspokajanie ich niezbędnych potrzeb, w szczególności emocjonalnych, rozwojowych, zdrowotnych, społecznych i religijnych. Placówka zapewnia dzieciom i młodzieży dostęp do kształcenia dostosowanego do ich wieku i możliwości rozwojowych oraz obejmuje dzieci i młodzież działaniami terapeutycznymi o ile zachodzi taka potrzeba. Placówka wspiera dzieci i młodzież w realizacji ich pasji życiowych, zainteresowań oraz planów dotyczących przyszłości.

Na pytanie organu „Czy Placówka Pieczy Zastępczej „…..” jest podmiotem sprawującym opiekę nad dziećmi w wieku do 3 lat? Wnioskodawca odpowiedział Nie.

Sprzedaż posiłków na rzecz mieszkańców Dziennego Domu Pomocy Społecznej „….” jest usługą ściśle związaną z usługami podstawowymi świadczonymi przez Wnioskodawcę za pośrednictwem ww. jednostek. Odnośnie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej – Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, w ramach swoich zadań ustawowych wynikających z ustawy o pomocy społecznej udziela pomocy m.in. w formie posiłku, np. osobom przebywającym w Noclegowni Miejskiej czy w ośrodku wsparcia (na mocy decyzji administracyjnej).

Wskazać należy, że decyzja administracyjna określa rodzaj i okres, na który przyznano pomoc, natomiast nie określa kwoty „sprzedaży” posiłku.

Przedmiotowe świadczenie, jest jednym z podstawowych świadczeń realizowanych przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej – zadanie własne gminy - art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej).

Mając powyższe na uwadze, przyznawanie prawa do posiłku („sprzedaż” posiłków) można uznać za usługę ściśle związaną z zapewnieniem usługi schronienia, którą (schronienie) można traktować jako usługę podstawową.

Natomiast przyznanie prawa do posiłku/wyżywienia („sprzedaż” posiłków) na rzecz np. dzieci w szkole, przedszkolach czy też dla osób starszych, może być uznana za usługę podstawową samą w sobie, gdyż część beneficjentów pomocy nie korzysta z innych form wsparcia oferowanych przez Ośrodek.

Głównym celem usług sprzedaży posiłków nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez Wnioskodawcę. Ceny za posiłki kalkulowane są na poziomie zapewniającym jedynie pokrycie faktycznych kosztów wytworzenia posiłków. Osoby nie korzystające z pobytu, oprócz odpłatności za posiłek, ponoszą dodatkowo odpłatność za przygotowanie posiłku (w zależności od posiadanego dochodu).

Opłaty za posiłki są zwrotem kosztów poniesionych na zakup żywności (koszt tzw. wsadu do kotła). Osoby nie korzystające z pobytu ponoszą dodatkowo odpłatność za przygotowanie posiłku (w zależności od posiadanego dochodu).

Dzienny Dom Pomocy Społecznej „….” świadczy usługę podstawową pobytu dziennego, w ramach której zawarty jest również posiłek dla osób korzystających z pobytu. Cena pobytu zawiera m.in. cenę posiłku. Dodatkowo jednostka świadczy usługi sprzedaży posiłków, gdzie obok ceny za posiłek ponoszona jest również odpłatność za jego przygotowanie. Dla większości osób świadczenie z pomocy społecznej w formie posiłku wraz z jego przygotowaniem jest bezpłatne a ww. koszty pokrywa Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Cena posiłku dla dzieci skalkulowana jest tylko w wysokości kosztów poniesionych na zakup żywności. Płatność za posiłki pokrywa Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej.

Odnośnie MOPS – wszelkie działania Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej realizowane są w oparciu o przepisy prawa. W przypadku wystąpienia przy usłudze podstawowej usługi pomocniczej, należy stwierdzić, że usługa pomocnicza jest ściśle związana oraz niezbędna do prawidłowego świadczenia podstawowego, np. otrzymywanie wpłat za udzielenie usługi schronienia w Noclegowni Miejskiej, np. pobieranie częściowych opłat za udzielenie świadczenia w formie posiłku, np. usługa schronienia może być ściśle związana z usługą zapewnienia posiłku, w przypadku, gdy beneficjent pomocy jest tego posiłku pozbawiony.

Na pytanie organu: „Czy celem świadczeń dodatkowych oferowanych przez jednostki organizacyjne Wnioskodawcy w ramach usługi głównej (usług w zakresie pomocy społecznej oraz opieki nad dziećmi i młodzieżą) będzie osiągnięcie dodatkowego dochodu, przez konkurencyjne wykonanie tych świadczeń w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia?” Wnioskodawca odpowiedział Nie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy opłaty za pobyt (noclegownie, ośrodki wsparcia, mieszkania chronione, dzienny dom pomocy społecznej) uzyskiwane przez Dzienny Dom Pomocy Społecznej „…..” i Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT?
Czy usługi żywienia świadczone przez Dzienny Dom Pomocy Społecznej „….” i Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT?
Czy opłaty za specjalistyczne usługi opiekuńcze (z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi) uzyskiwane przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT ?
Czy opłaty za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczone przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, stanowią czynności niepodlegające ustawie o VAT (znajdujące się poza zakresem ustawy o VAT)?
Czy opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej uzyskiwane przez Placówkę Pieczy Zastępczej „……” stanowią wpływy niepodlegające ustawie o VAT (znajdujące się poza zakresem ustawy o VAT)?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Opłaty za pobyt (noclegownie, ośrodki wsparcia, mieszkania chronione, dzienny dom pomocy społecznej) uzyskiwane przez Dzienny Dom Pomocy Społecznej „….” i Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT.
usługi żywienia świadczone przez Dzienny Dom Pomocy Społecznej „…..” i Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT.
Opłaty za specjalistyczne usługi opiekuńcze (z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi) uzyskiwane przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT.
Opłaty za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczone przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, stanowią czynności niepodlegające ustawie o VAT (znajdujące się poza zakresem ustawy o VAT).
Opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej uzyskiwane przez Placówkę Pieczy Zastępczej „…..” stanowią wpływy niepodlegające ustawie o VAT (znajdujące się poza zakresem ustawy o VAT)

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie:

zwolnienia od podatku VAT usług zapewnienia pobytu w noclegowni, ośrodku wsparcia, mieszkaniu chronionym oraz dziennym domie pomocy społecznej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT – jest prawidłowe,
zwolnienia od podatku VAT usług żywienia świadczonych przez Dzienny Dom Pomocy Społecznej „….” i Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT – jest prawidłowe,
zwolnienia od podatku VAT specjalistycznych usług opiekuńczych (z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT – jest prawidłowe,
ustalenia czy specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczone przez MOPS nie podlegają ustawie o VAT (znajdują się poza zakresem ustawy o VAT) – jest nieprawidłowe,
ustalenia czy usługi pobytu dziecka w pieczy zastępczej wykonywane przez Placówkę Pieczy Zastępczej „…” nie podlegają ustawie o VAT (znajdują się poza zakresem ustawy o VAT) – jest prawidłowe.

W dniu 29 września 2015 r. zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-276/14, zgodnie z którym gminna jednostka organizacyjna, której działalność nie spełnia kryterium samodzielności w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE, nie może być uznana za podatnika podatku od wartości dodanej odrębnie od gminy, w której skład jednostka ta wchodzi.

Jak wynika z wyroku TSUE w sprawie C-276/14 samorządowe jednostki budżetowe nie posiadają odrębności podatkowej na gruncie przepisów o VAT, zatem wszelkie czynności przez nie dokonywane powinny być rozliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która je utworzyła.

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1454) jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do podjęcia rozliczenia podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi najpóźniej od dnia 1 stycznia 2017 r.

W myśl art. 4 ww. ustawy jednostka samorządu terytorialnego, której jednostki organizacyjne rozliczały się jako odrębni podatnicy, wstępuje z dniem podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi we wszystkie przewidziane w przepisach dotyczących podatku prawa i obowiązki jednostek organizacyjnych.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się – w świetle art. 8 ust. 1 ustawy – każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy (…).

Zauważyć należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT lub świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie natomiast do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji.

Konieczność spełniania dwóch warunków wyłączających organy publiczne z opodatkowania VAT (wykonywanie czynności przez organ podlegający prawu publicznemu oraz wykonywanie danej czynności przez podmiot działający w charakterze organu publicznego w odniesieniu do tej czynności) była wielokrotnie podkreślana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak stwierdził TSUE w orzeczeniu w sprawie C-4/89 – Comune di Carpaneto Piascentino i inni a Ufficio provinciale imposta sul valore aggiunto di Piacenza – art. 4(5) VI Dyrektywy należy interpretować w taki sposób, aby czynności wykonywane przez organy publiczne w rozumieniu tego przepisu stanowiły czynności wykonywane przez organy prawa publicznego podlegające szczególnym zasadom prawnym mającym do nich zastosowanie. Drugi akapit tej regulacji należy natomiast interpretować w taki sposób, aby Państwa Członkowskie zobowiązane były zapewnić, by organy prawa publicznego traktowane były jak podatnicy w związku z czynnościami wykonywanymi w charakterze organów publicznych w przypadku, gdy czynności te mogą być również podejmowane w ramach działalności konkurencyjnych przez przedsiębiorców prywatnych, jeśli traktowanie tych organów jako podmiotów nieposiadających statusu podatnika mogłoby prowadzić do istotnego naruszenia zasad konkurencji.

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i jako takie musi być ściśle interpretowane.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 446 ze zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych oraz wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej i edukacji publicznej (art. 7 ust. 1 pkt 6, 6a i 8 ustawy o samorządzie gminnym). W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi – art. 9 ust. 1 cyt. ustawy.

Na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego.

Z opisu sprawy wynika, że Miasto jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność (art. 2 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym). Miasto realizuje swoje zadania własne, które polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej (art. 7 i 8 tej ustawy).

Celem wykonywania zadań nałożonych na Miasto mocą odrębnych ustaw, Miasto tworzy jednostki organizacyjne, a także zawiera umowy z innymi podmiotami. Wśród jednostek organizacyjnych znajdują się jednostki powołane w celu realizacji zadań własnych Miasta z zakresu polityki społecznej.

Do jednostek powołanych celem realizacji zadania własnego Gminy w postaci pomocy społecznej, określonego w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym jak również w ustawie o pomocy społecznej, należą Dzienny Dom Pomocy Społecznej „…..”, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Placówka Pieczy Zastępczej „….”.

Jednostki organizacyjne Wnioskodawcy świadczą usługi pomocy społecznej oraz usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą. Zdarza się również, że jednostki te dokonują świadczeń ściśle związanych z tymi usługami. W związku z wykonywanymi usługami, jednostki te otrzymują wpływy m. in. z tytułu:

opłaty za pobyt (noclegownie, ośrodki wsparcia, mieszkaniach chronionych, dziennym domie pomocy społecznej),
opłaty za posiłki,
opłaty za specjalistyczne usługi opiekuńcze (z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi),
opłaty za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej.

Sprzedaż posiłków na rzecz mieszkańców Dziennego Domu Pomocy Społecznej „….” jest usługą ściśle związaną z usługami podstawowymi świadczonymi przez Wnioskodawcę za pośrednictwem ww. jednostek. Odnośnie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej – Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, w ramach swoich zadań ustawowych wynikających z ustawy o pomocy społecznej udziela pomocy min. w formie posiłku, np. osobom przebywającym w Noclegowni Miejskiej czy w ośrodku wsparcia (na mocy decyzji administracyjnej).

Prawo do posiłku przyznawane jest w drodze decyzji administracyjnej również na rzecz dzieci przedszkolnych/szkolnych czy też dla osób starszych – część świadczeniobiorców korzysta jedynie z tego rodzaju wsparcia. Przedmiotowe świadczenie, jest jednym z podstawowych świadczeń realizowanych przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej – zadanie własne gminy - art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej). Mając powyższe na uwadze, przyznawanie prawa do posiłku („sprzedaż” posiłków) można uznać za usługę ściśle związaną z zapewnieniem usługi schronienia, którą (schronienie) można traktować jako usługę podstawową. Natomiast przyznanie prawa do posiłku/wyżywienia („sprzedaż” posiłków) na rzecz np. dzieci w szkole, przedszkolach czy też dla osób starszych, może być uznana za usługę podstawową samą w sobie, gdyż część beneficjentów pomocy nie korzysta z innych form wsparcia oferowanych przez Ośrodek. Głównym celem usług sprzedaży posiłków nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez Wnioskodawcę. Ceny za posiłki kalkulowane są na poziomie zapewniającym jedynie pokrycie faktycznych kosztów wytworzenia posiłków. Osoby nie korzystające z pobytu, oprócz odpłatności za posiłek, ponoszą dodatkowo odpłatność za przygotowanie posiłku (w zależności od posiadanego dochodu). Opłaty za posiłki są zwrotem kosztów poniesionych na zakup żywności (koszt tzw. wsadu do kotła). Osoby nie korzystające z pobytu ponoszą dodatkowo odpłatność za przygotowanie posiłku (w zależności od posiadanego dochodu). Dzienny Dom Pomocy Społecznej „….” świadczy usługę podstawową pobytu dziennego, w ramach której zawarty jest również posiłek dla osób korzystających z pobytu. Cena pobytu zawiera m.in. cenę posiłku. Dodatkowo jednostka świadczy usługi sprzedaży posiłków, gdzie obok ceny za posiłek ponoszona jest również odpłatność za jego przygotowanie. Dla większości osób świadczenie z pomocy społecznej w formie posiłku wraz z jego przygotowaniem jest bezpłatne a ww. koszty pokrywa Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Cena posiłku dla dzieci skalkulowana jest tylko w wysokości kosztów poniesionych na zakup żywności. Płatność za posiłki pokrywa Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Odnośnie MOPS - wszelkie działania Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej realizowane są w oparciu o przepisy prawa. W przypadku wystąpienia przy usłudze podstawowej usługi pomocniczej, należy stwierdzić, że usługa pomocnicza jest ściśle związana oraz niezbędna do prawidłowego świadczenia podstawowego, np. otrzymywanie wpłat za udzielenie usługi schronienia w Noclegowni Miejskiej, np. pobieranie częściowych opłat za udzielenie świadczenia w formie posiłku, np. usługa schronienia może być ściśle związana z usługą zapewnienia posiłku, w przypadku, gdy beneficjent pomocy jest tego posiłku pozbawiony.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy w pierwszej kolejności wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT usług świadczonych przez Dzienny Dom Pomocy Społecznej „…..” i Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej tj. zapewnienie pobytu w noclegowni, ośrodku wsparcia, mieszkaniu chronionym, dziennym domu pomocy społecznej, usług żywienia, a także specjalistycznych usług opiekuńczych (z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi).

W pierwszej kolejności należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata (opłata).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 930, z późn. zm.), pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

W myśl art. 2 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Jak wynika z art. 3 ust. 1 powołanej ustawy, pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Stosownie do zapisu zawartego w art. 6 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej, przez jednostkę organizacyjną pomocy społecznej rozumie się regionalny ośrodek polityki społecznej, powiatowe centrum pomocy rodzinie, ośrodek pomocy społecznej, dom pomocy społecznej, placówkę specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego, ośrodek wsparcia i ośrodek interwencji kryzysowej.

Obowiązek zapewnienia realizacji zadań pomocy społecznej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej w zakresie ustalonym ustawą (art. 16 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej).

Gmina i powiat, obowiązane zgodnie z przepisami ustawy do wykonywania zadań pomocy społecznej, nie mogą odmówić pomocy osobie potrzebującej, mimo istniejącego obowiązku osób fizycznych lub osób prawnych do zaspokajania jej niezbędnych potrzeb życiowych (art. 16 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej).

Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym, organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych; (art. 17 ust. 1 pkt 3, 11 i 12 ustawy o pomocy społecznej).

Do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę należy prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi; (art. 18 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej).

Zgodnie z art. 48 ustawy o pomocy społecznej osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania, jeżeli jest tego pozbawiona.

Stosownie do art. 48a ust. 1 ustawy udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego miejsca w noclegowni albo schronisku dla osób bezdomnych.

W myśl art. 50. ust. 1 ww. ustawy osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia (art. 50 ust. 5 cyt. ustawy. Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania (art. 50 ust. 6 ww. ustawy).

Jak stanowi art. 51 ust. 1-4 ustawy o pomocy społecznej osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze lub posiłek, świadczone w ośrodku wsparcia. Ośrodek wsparcia jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej dziennego pobytu. W ośrodku wsparcia mogą być prowadzone miejsca całodobowe okresowego pobytu. Ośrodkiem wsparcia, o którym mowa w ust. 1-3, może być ośrodek wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, dzienny dom pomocy, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, schronisko dla bezdomnych oraz klub samopomocy.

W myśl art. 53 ust. 1 ustawy osobie, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności osobie z zaburzeniami psychicznymi, osobie opuszczającej pieczę zastępczą w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zakład dla nieletnich, a także cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, może być przyznany pobyt w mieszkaniu chronionym.

Stosownie do art. 53 ust. 3 ustawy mieszkanie chronione może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub organizację pożytku publicznego.

Również w art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej, wskazano, że osoba pełnoletnia opuszczająca dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę i młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zwana dalej „osobą usamodzielnianą”, zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną, a także pomocą w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym.

W myśl art. 90 ust. 3 ustawy osoba usamodzielniana zamieszkująca w mieszkaniu chronionym jest obowiązana do ponoszenia częściowych kosztów utrzymania tego mieszkania proporcjonalnie do swoich dochodów. W uzasadnionych przypadkach starosta może ją zwolnić z ponoszenia opłat.

Zgodnie z art. 97 ust. 1 ww. ustawy opłatę za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych ustala podmiot kierujący w uzgodnieniu z osobą kierowaną, uwzględniając przyznany zakres usług. Osoby nie ponoszą opłat, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty kryterium dochodowego. Rada powiatu lub rada gminy w drodze uchwały ustala, w zakresie zadań własnych, szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych (art. 97 ust. 5 ustawy).

Zgodnie z art. 106 ust. 1 i ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej. Udzielenie świadczeń w postaci interwencji kryzysowej, pracy socjalnej, poradnictwa, uczestnictwa w zajęciach klubu samopomocy, klubu samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, schronienia w formie ogrzewalni i noclegowni, sprawienia pogrzebu, a także przyznanie biletu kredytowanego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej.

Na podstawie art. 110 ust. 1 zadania pomocy społecznej w gminach wykonują jednostki organizacyjne – ośrodki pomocy społecznej. Gmina, realizując zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, kieruje się ustaleniami przekazanymi przez wojewodę. Ośrodek pomocy społecznej, wykonując zadania własne gminy w zakresie pomocy społecznej, kieruje się ustaleniami wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Ośrodek pomocy społecznej koordynuje realizację strategii, o której mowa w art. 17 ust. 1 pkt 1 (art. 110 ust. 2, 3 i 4 ww. ustawy).

Stosownie do art. 110 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej Wójt (burmistrz, prezydent miasta) udziela kierownikowi ośrodka pomocy społecznej upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy.

Świadczenia z pomocy społecznej są udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego – art. 102 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy ustawy o podatku od towarów i usług należy wskazać, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nie czynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług należy zatem rozumieć prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu

(np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Konfrontując zaprezentowany opis sprawy z powołanymi wyżej przepisami prawa stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie w odniesieniu zarówno do usług zapewnienia pobytu w noclegowni, ośrodku wsparcia, mieszkaniu chronionym, dziennym domie pomocy społecznej, usług żywienia, a także specjalistycznych usług opiekuńczych (z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi) mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje skonkretyzowane świadczenie – zapewnienie pobytu w noclegowni, ośrodku wsparcia, mieszkaniu chronionym, dziennym domie pomocy społecznej, usług żywienia, a także specjalistycznych usług opiekuńczych (z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi) pomiędzy dwoma określonymi stronami transakcji, dla którego istnieje bezpośredni beneficjent czynności.

Wnioskodawca zobowiązuje się wykonać określone czynności na rzecz konkretnej osoby (świadczeniobiorcy), która za te czynności dokonuje opłaty w określonej wysokości. Skoro jest możliwe zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez Wnioskodawcę na rzecz określonego podmiotu (nabywcy), należy uznać je za świadczenie usług w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług.

Zatem wykonanie przedmiotowych czynności na rzecz beneficjentów pomocy należy uznać za podlegające opodatkowaniu świadczenie usług.

W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki warunkujące uznanie wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności na rzecz beneficjentów pomocy społecznej za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Jak wynika z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że w oparciu o art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Oznacza to, że wymienioną wyżej stawkę należy stosować, jeżeli brak jest przepisu szczególnego określającego obniżoną stawkę podatku lub zwolnienie od podatku, przy czym przepisy takie zawiera zarówno ustawa, jak też rozporządzenia wykonawcze do ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 22 ww. ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:

regionalne ośrodki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej,
wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę:
- domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody,
- placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,
placówki specjalistycznego poradnictwa,
inne niż wymienione w lit. a-c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę,
specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Należy podkreślić, że zgodnie z omawianym przepisem art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT zwolnieniu podlegają jedynie te usługi, które:

są usługami pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, względnie usługami określonymi w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (w tym przypadku nie są to usługi pomocy społecznej),
są świadczone na rzecz beneficjenta tej pomocy,
są świadczone przez podmioty wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 17 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Z powyższych przepisów wynika, że wszelkie działania (usługi i dostawa towarów), które nie mają charakteru niezbędnego do świadczenia usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, nie mają charakteru czynności ściśle związanych z tymi usługami w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 17a ustawy o VAT zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a, mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane uregulowania prawne należy stwierdzić, że skoro Wnioskodawca za pomocą jednostek organizacyjnych (tj. Dziennego Domu Pomocy Społecznej „……” oraz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej) które są podmiotami wymienionymi w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit a - lit. e ustawy o VAT, świadczy przedmiotowe usługi (zapewnienia pobytu w noclegowni, ośrodku wsparcia, mieszkaniu chronionym, dziennym domu pomocy społecznej, usług żywienia, a także specjalistycznych usług opiekuńczych z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi). tj. świadczy na podstawie ustawy o pomocy społecznej i usługi które są usługami pomocy społecznej w rozumieniu tej ustawy, to spełnione zostały warunki korzystania ze zwolnienia od podatku VAT określone w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT.

W konsekwencji świadczone przez Wnioskodawcę w tym zakresie usługi pomocy społecznej mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie ww. przepisu art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że zapewnienie usługi pobytu w noclegowni, ośrodku wsparcia, mieszkaniu chronionym, dziennym domu pomocy społecznej, usługi żywienia, a także specjalistyczne usługi opiekuńcze z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług należało uznać za prawidłowe.

Wątpliwości wnioskodawcy dotyczą również ustalenia czy opłaty za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczone przez MOPS oraz opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej uzyskiwane przez Placówkę Pieczy Zastępczej „….” stanowią wpływy niepodlegające ustawie o VAT (znajdujące się poza zakresem ustawy o VAT).

Odnosząc się do odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczone przez MOPS należy wskazać że w myśl art. 18 ust. 1 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę należy prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Art. 51a ww. ustawy stanowi, że:

ust. 1 – Ośrodkami wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi są: środowiskowy dom samopomocy lub klub samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, zwanych dalej „uczestnikami”, które w wyniku upośledzenia niektórych funkcji organizmu lub zdolności adaptacyjnych wymagają pomocy do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, w szczególności w celu zwiększania zaradności i samodzielności życiowej, a także ich integracji społecznej.
ust. 2 – Środowiskowy dom samopomocy świadczy usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych, polegających na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym.
ust. 3 – Okres korzystania z miejsca całodobowego pobytu w środowiskowym domu samopomocy nie może być jednorazowo dłuższy niż 3 miesiące, z możliwością przedłużenia do 6 miesięcy w uzasadnionych przypadkach, przy czym maksymalny okres pobytu całodobowego osoby w roku kalendarzowym nie może być dłuższy niż 8 miesięcy.

W myśl art. 51b. ust. 1 ustawy o pomocy społecznej odpłatność miesięczną za usługi świadczone w ośrodkach wsparcia osobom z zaburzeniami psychicznymi ustala się w wysokości 5% kwoty dochodu osoby samotnie gospodarującej lub kwoty dochodu na osobę w rodzinie, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie przekracza kwotę 300% odpowiedniego kryterium dochodowego, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2.

Odpłatność za usługi całodobowe w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala się w wysokości 70% dochodu osoby korzystającej z usług, proporcjonalnie do okresu jej pobytu (art. 51b. ust. 3 ustawy o pomocy społecznej).

Odpłatność, o której mowa w ust. 1 i 3, nie może być wyższa niż średnia miesięczna kwota dotacji na jednego uczestnika, o której mowa w art. 51c ust. 3, wyliczona dla ośrodka wsparcia, w którym osoba przebywa (art. 51b. ust. 4 ustawy).

Na podstawie art. 54b ust. 5 ww. ustawy decyzję o skierowaniu do ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi i decyzję ustalającą odpłatność za korzystanie z usług w tych ośrodkach wydaje właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej lub zlecającej prowadzenie ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Organ, o którym mowa w ust. 5, może zwolnić osoby zobowiązane do odpłatności za usługi w ośrodkach wsparcia, na ich wniosek, częściowo lub całkowicie z tej odpłatności. Przepis art. 64 stosuje się odpowiednio (art. 51b. ust. 6 ustawy).

Mając na uwadze opis sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić że Wnioskodawca świadcząc specjalistyczne usługi opiekuńczej dla osób z zaburzeniami psychicznymi nie wypełnia dyspozycji art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Tak więc w analizowanej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje skonkretyzowane świadczenie (świadczenie specjalistycznej usługi opiekuńczej dla osób z zaburzeniami psychicznymi) pomiędzy dwoma określonymi stronami transakcji, dla którego istnieje bezpośredni beneficjent czynności. Wnioskodawca zobowiązuje się wykonać określone czynności na rzecz konkretnej osoby, za które otrzymuje opłaty w określonej wysokości. Możliwe jest zatem zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez Wnioskodawcę na rzecz określonego podmiotu (nabywcy). Dlatego też ww. czynności świadczone przez Wnioskodawcę spełniają definicję świadczenia usług określoną w art. 8 ust. 1 ustawy i Wnioskodawca w zakresie tych czynności nie korzysta z wyłączenia z grona podatników podatku od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym zapewnienie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi stanowi czynności niepodlegające ustawie o VAT (znajdujące się poza zakresem ustawy o VAT) uznać należy za nieprawidłowe.

Należy wskazać, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii ewentualnego zwolnienia od podatku świadczonych czynności tj. zapewnienie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, gdyż nie było to przedmiotem zapytania.

Z odmienną sytuacją mamy do czynienia w przypadku świadczenia z tytułu pieczy zastępczej, które to świadczenia reguluje ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 575 ze zm.).

Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy pieczę zastępczą organizuje powiat.

Art. 2 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, stanowi że wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych to zespół planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji.

System pieczy zastępczej to zespół osób, instytucji i działań mających na celu zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców (art. 2 ust. 2 ww. ustawy).

Stosowanie do zapisu art. 2 ust. 3 ww. ustawy jednostkami organizacyjnymi wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej są jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego wykonujące zadania w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, placówki wsparcia dziennego, organizatorzy rodzinnej pieczy zastępczej, placówki

opiekuńczo-wychowawcze, regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne, interwencyjne ośrodki preadopcyjne, ośrodki adopcyjne oraz podmioty, którym zlecono realizację zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej.

Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w art. 3 ust. 1–3 wskazuje również, że obowiązek wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji

opiekuńczo-wychowawczych oraz organizacji pieczy zastępczej, w zakresie ustalonym ustawą, spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, jednostki samorządu terytorialnego oraz organy administracji rządowej realizują w szczególności we współpracy ze środowiskiem lokalnym, sądami i ich organami pomocniczymi, policją, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi. Zadania z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej są realizowane zgodnie z zasadą pomocniczości, zwłaszcza gdy przepisy ustawy przewidują możliwość zlecania realizacji tych zadań przez organy jednostek samorządu terytorialnego.

Przy czym myśl art. 34 ww. ustawy piecza zastępcza jest sprawowana w formie rodzinnej lub instytucjonalnej.

Ponadto zgodnie z art. 35 ust. 1 ww. ustawy, umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu, z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 58 ust. 1 i art. 103 ust. 2.

Zgodnie z art. 76 ust. 1 ww. ustawy organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej jest jednostka organizacyjna powiatu lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania na podstawie art. 190.

Natomiast na podstawie art. 93 ust. 1 ww. ustawy, instytucjonalna piecza zastępcza jest sprawowana w formie:

placówki opiekuńczo-wychowawczej;
regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej;
interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.

W myśl art. 191 ust. 1-5 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej:

Powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem go po raz pierwszy w pieczy zastępczej ponosi:
1. wydatki na opiekę i wychowanie dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka;
2. średnie miesięczne wydatki przeznaczone na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej albo interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym;
3. wydatki na finansowanie pomocy na kontynuowanie nauki i usamodzielnienie.
Jeżeli nie można ustalić powiatu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, właściwy do ponoszenia wydatków jest powiat miejsca jego ostatniego zameldowania na pobyt stały.
Jeżeli nie można ustalić miejsca ostatniego zameldowania dziecka na pobyt stały, właściwy do ponoszenia wydatków jest powiat miejsca siedziby sądu, który orzekł o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej.
W przypadku powrotu dziecka do rodziny i ponownego umieszczenia go w pieczy zastępczej, wydatki ponosi powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed ponownym umieszczeniem go w pieczy zastępczej. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się.
Powiat, na terenie którego funkcjonują mogące przyjąć dziecko rodzina zastępcza, rodzinny dom dziecka lub placówka opiekuńczo-wychowawcza, zawiera z powiatem, o którym mowa w ust. 1-4, porozumienie w sprawie przyjęcia dziecka oraz warunków jego pobytu i wysokości wydatków, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2.

Art. 192 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej stanowi, że do wydatków na opiekę i wychowanie dziecka, o których mowa w art. 191 ust. 1, zalicza się:

1. świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej lub w rodzinnym domu dziecka;

2. dodatek, o którym mowa w art. 81;

3. dofinansowanie do wypoczynku dziecka;

4. świadczenie na pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka;

5. świadczenie przyznane w związku z wystąpieniem zdarzenia losowego lub innego zdarzenia mającego wpływ na jakość sprawowanej opieki;

5a) środki finansowe na pokrycie nieprzewidzianych kosztów związanych z opieką i wychowaniem dziecka w rodzinnym domu dziecka lub funkcjonowaniem rodzinnego domu dziecka;

6. środki finansowe na pomoc na kontynuowanie nauki i usamodzielnienie;

7. środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym zamieszkuje rodzina zastępcza zawodowa, rodzina zastępcza niezawodowa lub w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka, oraz środki finansowe związane ze zmianą tego lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego;

8. świadczenie związane z remontem lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym zamieszkuje rodzina zastępcza zawodowa lub jest prowadzony rodzinny dom dziecka;

9. wynagrodzenie wraz z pochodnymi od wynagrodzenia dla zawodowej rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka i osób zatrudnionych w rodzinie zastępczej oraz rodzinnym domu dziecka lub zajmujących się opieką i wychowaniem w rodzinnym domu dziecka;

10. świadczenia dla rodziny pomocowej.

Zgodnie z art. 193 ust. 1 ww. ustawy, za pobyt dziecka w pieczy zastępczej rodzice ponoszą miesięczną opłatę w wysokości:

przyznanych świadczeń oraz dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1 i art. 81 – w przypadku umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka;
średnich miesięcznych wydatków przeznaczonych na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym – w przypadku umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym.

Zgodnie z art. 194 ww. ustawy, opłatę, o której mowa w art. 193 ust. 1, ustala, w drodze decyzji, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej albo interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym.

Z okoliczności sprawy przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca uzyskuje wpłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej w zakresie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Powołany na wstępie niniejszej interpretacji przepis art. 15 ust. 6 ustawy wyłącza z opodatkowania organy podlegające prawu publicznemu, jeżeli prowadzą daną działalność jako organy publiczne, nawet wtedy, gdy pobierają z tytułu tej działalności wynagrodzenie. Czynności, w których organy te uczestniczą jako organy publiczne, to określone prawem czynności wykonywane w interesie publicznym. Zatem czynności, w stosunku do których organy publiczne nie są traktowane jako podatnicy, to czynności wykonywane przez nie w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, a także czynności, do których wykonywania są uprawnione wyłącznie organy publiczne.

Powołane na wstępie interpretacji przepisy wskazują, że generalnie organy oraz urzędy publiczne są uznawane za podatników. Dotyczy to jednakże tylko tej sfery, w której faktycznie występuje konsumpcja oraz gdzie podmioty te mogą konkurować z podmiotami prawa prywatnego.

Kryterium decydującym o uznaniu organu (urzędu) władzy publicznej za podatnika VAT jest zachowywanie się nie jak organ władzy, lecz jak podmiot gospodarczy (przedsiębiorca) w stosunku do określonych transakcji lub czynności. Szczególnie jest to uzasadnione w tych przypadkach, gdzie identyczne czynności lub bardzo zbliżone czynności bądź też transakcje mogą być wykonywane przez podmioty prywatne (np. przedsiębiorców).

Analiza zacytowanych przepisów w odniesieniu do opisu sprawy wskazuje, że zapewnienie pobytu dziecka w pieczy zastępczej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej. Tym samym Wnioskodawca wykonuje więc ustawowo określone dla jednostek samorządu terytorialnego zadania z zakresu organizacji pieczy zastępczej. Działania w zakresie organizacji pieczy zastępczej są wykonywane w ramach funkcji publicznych i nie są działaniami podejmowanymi przez Wnioskodawcę na tych samych warunkach prawnych co prywatni przedsiębiorcy. Są one formą sprawowania władztwa publicznego. Czynności te mają charakter publicznoprawny, a nie cywilnoprawny, a sposób i zakres ich realizacji jest ściśle określony w przepisach prawa.

Zatem stwierdzić należy, że realizowane przez Wnioskodawcę ustawowo określone zadania, na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej są formą sprawowania władztwa publicznego.

W związku z powyższym, realizując czynności w tym zakresie i pobierając wskazane opłaty nałożone przez przepisy ustawy, Wnioskodawca korzysta z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym czynności te należy traktować jako czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (pytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku – nie mogą być zgodnie z art. 14 b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin