Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
2461-IBPB-2-1.4515.478.2016.4.MD
z 14 kwietnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U., poz. 1948, ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 4 listopada 2016 r. (data wpływu – 16 listopada 2016 r.), uzupełnionym 21 lutego i 27 marca 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej przez Wnioskodawcę na mocy postanowienia sądu, w wyniku uwzględnienia zażalenia z 21 lutego 2017 r. (data wpływu – 23 lutego 2017 r.) na postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia z dnia 15 lutego 2017 r. znak: 2461-IBPB-2-1.4515.478.2016.2.MD – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 listopada 2016 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej przez Wnioskodawcę na mocy postanowienia sądu.

Wniosek uzupełniono 27 marca 2017 r.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym, w piśmie z 11 stycznia 2017 r., znak: 2461-IBPB-2-1.4515.478.2016.1.MD wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 21 lutego 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Postanowieniem z 20 grudnia 2012 r., Sąd Rejonowy zezwolił na zawarcie umowy darowizny pomiędzy ubezwłasnowolnionym całkowicie Wnioskodawcą oraz jego dziećmi, obejmującej działki, a także udział wynoszący łącznie 4/5 części w prawie własności innej działki, położone w K. Równocześnie, Sąd zobowiązał córkę Wnioskodawcy do zapłaty kwoty 100.000,00 zł, a syna Wnioskodawcy do zapłaty kwoty 155.000,00 zł – na rzecz całkowicie ubezwłasnowolnionego Wnioskodawcy najpóźniej w chwili sprzedaży którejkolwiek z ww. działek. Ponadto, na wypadek sprzedaży powyższych działek przez córkę i syna Wnioskodawcy, tytułem zabezpieczenia zapłaty na rzecz Wnioskodawcy ww. kwot, Sąd obciążył przedmiotowe nieruchomości hipoteką łączną na rzecz Wnioskodawcy odpowiednio do kwoty 100.000,00 zł i 155.000,00 zł.

W dniu 29 kwietnia 2013 r. doszło do zawarcia umowy darowizny pomiędzy Wnioskodawcą a jego dziećmi, na mocy której Wnioskodawca darował im nieruchomości i udziały w nieruchomości wskazane w ww. postanowieniu Sądu, z jednoczesnym obciążeniem przedmiotowych działek hipoteką łączną na jego rzecz, opiewającą na wymienione powyżej kwoty. W dniu 6 maja 2016 r. córka i syn Wnioskodawcy zawarli z R. P. przedwstępną umowę sprzedaży działek a także udziału wynoszącego łącznie 3/5 części w prawie własności innej działki. Na mocy § 3 ust. 1 umowy, strona kupująca zobowiązała się do zapłaty zaliczek na poczet cen sprzedaży w łącznej kwocie 255.000,00 zł, z przeznaczeniem na spłatę zobowiązań pieniężnych dzieci Wnioskodawcy wobec Wnioskodawcy, zabezpieczonych opisanymi hipotekami na podstawie ww. postanowienia Sądu z dnia 20 grudnia 2012 r.

W dniu 9 maja 2016 r. R. P. przelał łącznie kwotę 255.000,00 zł na rachunek bankowy prowadzony na rzecz Wnioskodawcy w banku. W dniu 26 lipca 2016 r. córka i syn Wnioskodawcy zawarli z R. P., A. P. oraz J. K. przyrzeczoną umowę sprzedaży działek, a także udziału wynoszącego łącznie 3/5 części w prawie własności innej działki, za łączną cenę sprzedaży w wysokości 550.000,00 zł, z uwzględnieniem zaliczek uiszczonych na mocy ww. umowy przedwstępnej. Córka jest opiekunem prawnym ubezwłasnowolnionego całkowicie S. Z.

Reasumując, córka sprzedała darowane jej przez ojca nieruchomości i udziały w prawie własności nieruchomości za cenę 180.000,00 zł, zaś część powyższej kwoty w wysokości 100.000,00 zł zapłaciła – zgodnie ze zobowiązaniem zawartym w ww. postanowieniu Sądu z dnia 20 grudnia 2012 r. – ojcu, analogicznie syn sprzedał darowane mu przez ojca nieruchomości za cenę 370.000,00 zł, zaś część powyższej kwoty w wysokości 155.000,00 zł zapłacił – zgodnie ze zobowiązaniem zawartym w ww. postanowieniu Sądu z 20 grudnia 2012 r. – ojcu.

Jak wskazał Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku, kwota, która została zwrócona Wnioskodawcy przez córkę i syna w wykonaniu postanowienia Sądu Rejonowego, została mu przekazana tytułem rozliczenia umowy darowizny zawartej – na mocy wskazanego postanowienia Sądu – przez Wnioskodawcę z dziećmi 29 kwietnia 2013 r. Kwota ta nie stanowiła darowizny dokonanej na rzecz Wnioskodawcy przez dzieci, albowiem majątek Wnioskodawcy nie uległ w jakimkolwiek stopniu zwiększeniu. Wnioskodawca uzyskał bowiem jedynie zwrot części kwoty stanowiącej cenę sprzedaży nieruchomości, darowanych uprzednio dzieciom ale z zastrzeżeniem jej zapłaty na rzecz Wnioskodawcy. W efekcie, w ramach jednej czynności prawnej darowizny na rzecz dzieci, Wnioskodawca – na mocy uregulowań zawartych w postanowieniu Sądu z 20 grudnia 2012 r. – mimo dokonanej następnie sprzedaży działek przez dzieci, zachował łącznie kwotę 255.000,00 zł. Podstawą przekazania Wnioskodawcy przez dzieci kwoty 255.000,00 zł była umowa darowizny nieruchomości na rzecz dzieci, nie zaś odrębna umowa darowizny ww. kwoty przez dzieci na rzecz Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem, po przeformułowaniu, zadano następujące pytanie:

Czy na gruncie art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn kwota 255.000,00 zł, która została zwrócona Wnioskodawcy przez córkę i syna 9 maja 2016 r. na mocy umowy darowizny zawartej przez Wnioskodawcę z dziećmi 29 kwietnia 2013 r., w wykonaniu postanowienia Sądu Rejonowego z 20 grudnia 2012 r., uznana jako rozliczenie darowizny dokonanej na rzecz dzieci przez Wnioskodawcę, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowa interpretacja przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn winna prowadzić do wniosku, że kwota 255.000,00 zł przekazana Wnioskodawcy przez córkę i syna w rozliczeniu dokonanej na ich rzecz darowizny, nie stanowi kolejnej darowizny, a jedynie rozliczenie jednej czynności prawnej – darowizny dokonanej przez Wnioskodawcę na rzecz dzieci, w sposób wskazany w ww. postanowieniu Sądu.

Wnioskodawca podnosi, że w niniejszej sprawie darował dzieciom nieruchomości i udziały nieruchomości, wskazane w postanowieniu Sądu z dnia 20 grudnia 2012 r., przy czym Sąd zobowiązał równocześnie dzieci Wnioskodawcy do zapłaty na rzecz wnioskodawcy łącznie kwoty 255.000,00 zł najpóźniej w chwili sprzedaży którejkolwiek z darowanych im działek, a zatem darowizna dokonana przez Wnioskodawcę w postaci powyżej wskazanych działek, pomniejszona była od początku o łączną kwotę 255.000,00 zł, z odroczeniem jedynie terminu jej zapłaty. W związku z faktem, iż dzieci Wnioskodawcy sprzedały przedmiotowe nieruchomości, doszło do przekazania ww. kwoty na rzecz Wnioskodawcy.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy przyjąć należy po pierwsze, iż kwota 255.000,00 zł, która została przekazana mu przez dzieci, nie stanowi darowizny na rzecz Wnioskodawcy w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn, albowiem majątek Wnioskodawcy nie uległ zwiększeniu, gdyż na skutek darowania nieruchomości swoim dzieciom, a następnie sprzedaży działek, Wnioskodawca nie uzyskał w istocie żadnego przysporzenia, a jedynie zwrot części kwoty stanowiącej cenę sprzedaży nieruchomości, darowanych uprzednio dzieciom, ale z zastrzeżeniem jej zapłaty na rzecz Wnioskodawcy.

Podkreślenia wymaga, że wskazania Sądu zawarte w postanowieniu z 20 grudnia 2012 r., którymi Sąd zezwolił na zawarcie umowy darowizny pomiędzy Wnioskodawcą oraz jego dziećmi, zobowiązując równocześnie dzieci do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy łącznie kwoty 255.000,00 zł najpóźniej w chwili sprzedaży którejkolwiek z działek, winny być traktowane jako postanowienia regulujące wszelkie kwestie związane z jedną czynnością prawną – to jest umową darowizny, do zawarcia której doszło, po wydaniu orzeczenia, pomiędzy Wnioskodawcą i jego dziećmi. Tym samym, w ramach jednej czynności prawnej darowizny na rzecz dzieci, Wnioskodawca – na mocy uregulowań zawartych w postanowieniu Sądu z 20 grudnia 2012 r. – zachował łącznie kwotę 255.000,00 zł.

Co więcej, z postanowienia Sądu wynika w sposób wyraźny, że warunkiem dokonania darowizny na rzecz dzieci Wnioskodawcy było zachowanie przez niego łącznie kwoty 255.000,00 zł, niezależnie od ostatecznej ceny sprzedaży działek. Innymi słowy, majątek Wnioskodawcy miał ulec uszczupleniu o kwotę będącą różnicą pomiędzy ceną sprzedaży nieruchomości, a kwotą 255.000,00 zł.

W efekcie rozliczeń pomiędzy Wnioskodawcą i jego dziećmi dokonanych w sposób uregulowany postanowieniem Sądu, Wnioskodawca zachował łącznie kwotę 255.000,00 zł, nie uzyskał jej zaś jako przysporzenia.

W ocenie Wnioskodawcy w niniejszej sprawie doszło zatem w istocie do dokonania jednej czynności prawnej, tj. zawarcia umowy darowizny z 29 kwietnia 2013 r., przy czym, w związku ze sposobem uregulowania przez Sąd rozliczeń pomiędzy Wnioskodawcą i dziećmi, majątek Wnioskodawcy uległ zmniejszeniu, nie uległ natomiast w jakimkolwiek stopniu zwiększeniu, w konsekwencji stwierdzić trzeba, że Wnioskodawca nie uzyskał żadnego przysporzenia.

W związku z faktem, iż Wnioskodawca nie uzyskał przysporzenia, albowiem zachowana przez niego kwota 255.000,00 zł stanowiła jedynie zwrot dokonany w ramach jednej czynności prawnej – umowy darowizny z 29 kwietnia 2013 r., ww. kwota nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r., poz. 205, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

W myśl ust. 2 ww. przepisu podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że postanowieniem z 20 grudnia 2012 r., Sąd Rejonowy zezwolił na zawarcie umowy darowizny pomiędzy ubezwłasnowolnionym całkowicie Wnioskodawcą oraz jego dziećmi, obejmującej działki, a także udział wynoszący łącznie 4/5 części w prawie własności innej działki. Równocześnie, Sąd zobowiązał córkę Wnioskodawcy do zapłaty kwoty 100.000,00 zł, a syna Wnioskodawcy do zapłaty kwoty 155.000,00 zł – na rzecz całkowicie ubezwłasnowolnionego Wnioskodawcy najpóźniej w chwili sprzedaży którejkolwiek z ww. działek. Ponadto, na wypadek sprzedaży powyższych działek przez córkę i syna Wnioskodawcy, tytułem zabezpieczenia zapłaty na rzecz Wnioskodawcy ww. kwot, Sąd obciążył przedmiotowe nieruchomości hipoteką łączną na rzecz Wnioskodawcy odpowiednio do kwoty 100.000,00 zł i 155.000,00 zł. W dniu 29 kwietnia 2013 r. doszło do zawarcia umowy darowizny pomiędzy Wnioskodawcą a jego dziećmi, na mocy której Wnioskodawca darował im nieruchomości i udziały w nieruchomości wskazane w ww. postanowieniu Sądu. W dniu 6 maja 2016 r. córka i syn Wnioskodawcy zawarli z R. P. przedwstępną umowę sprzedaży działek a także udziału wynoszącego łącznie 3/5 części w prawie własności innej działki. Na mocy § 3 ust. 1 umowy, strona kupująca zobowiązała się do zapłaty zaliczek na poczet cen sprzedaży w łącznej kwocie 255.000,00 zł, z przeznaczeniem na spłatę zobowiązań pieniężnych dzieci Wnioskodawcy wobec Wnioskodawcy, zabezpieczonych opisanymi hipotekami. Reasumując, córka sprzedała darowane jej przez ojca nieruchomości i udziały w prawie własności nieruchomości za cenę 180.000,00 zł, zaś część powyższej kwoty w wysokości 100.000,00 zł zapłaciła – zgodnie ze zobowiązaniem zawartym w ww. postanowieniu Sądu z dnia 20 grudnia 2012 r. – ojcu, analogicznie syn sprzedał darowane mu przez ojca nieruchomości za cenę 370.000,00 zł, zaś część powyższej kwoty w wysokości 155.000,00 zł zapłacił – zgodnie ze zobowiązaniem zawartym w ww. postanowieniu Sądu z 20 grudnia 2012 r. – ojcu. Podstawą przekazania Wnioskodawcy przez dzieci kwoty 255.000,00 zł była umowa darowizny nieruchomości na rzecz dzieci, nie zaś odrębna umowa darowizny ww. kwoty przez dzieci na rzecz Wnioskodawcy.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzić należy, że zwrot kwoty 255.000,00 zł na rzecz Wnioskodawcy przez córkę i syna 9 maja 2016 r. na mocy umowy darowizny zawartej przez Wnioskodawcę z dziećmi 29 kwietnia 2013 r., w wykonaniu postanowienia Sądu Rejonowego z 20 grudnia 2012 r. stanowi element rozliczenia w ramach jednej – pierwotnej umowy darowizny. Jak twierdzi Wnioskodawca – w opisanej sytuacji nie nastąpiła żadna dodatkowa czynność czy też osobna regulacja, na mocy której miałoby dojść do przekazania ww. kwoty na rzecz Wnioskodawcy. Skoro zatem zapłata kwoty 255.000,00 zł przez córkę i syna na rzecz Wnioskodawcy nie wynikała z nowego stosunku prawnego, odpowiadającego jednemu z tytułów objętych zakresem art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to zwrot tejże kwoty nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.