Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
2461-IBPB-2-1.4515.56.2017.2.HK
z 21 kwietnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U., poz. 1948, ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 14 lutego 2017 r. (data wpływu – 20 lutego 2017 r.), uzupełnionym 3 kwietnia 2017 r, o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych, jakie mogą wystąpić po stronie Wnioskodawcy z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lutego 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych, jakie mogą wystąpić m.in. po stronie Wnioskodawcy z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Pismem z 16 marca 2017 r. znak: 2461-IBPB-2-1.4515.56.2017.1.HK 2461-IBPB-2-1.4515.57.2017.1.HK, wezwano o jego uzupełnienie.

Wniosek uzupełniono 3 kwietnia 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 10 marca 2010 r. Wnioskodawca wraz z żoną oraz z małżonkami M. O. i A. D. jako kupujący zawarli warunkową umowę sprzedaży nieruchomości stanowiącej działkę o powierzchni 0,360 ha. Strony ustaliły cenę nieruchomości na kwotę 15.000 zł. Umowa przeniesienia prawa własności została zawarta w dniu 21 kwietnia 2010 r. Nabywcy zakupili działkę do małżeńskich wspólności ustawowych, po ½ dla każdego z małżeństw. Każde z małżeństw zakupiło działkę w celu wzniesienia dla siebie, z własnych środków, dwóch niezależnych domów jednorodzinnych.

Na podstawie pozwolenia na budowę wydanego przez Starostę 20 maja 2011 r. Wnioskodawca, wraz z żoną, z własnych środków, pochodzących głównie ze sprzedaży należącego do nich mieszkania, wybudowali na ww. działce budynek mieszkalny jednorodzinny, budynek gospodarczo-garażowy oraz przydomową oczyszczalnię ścieków. Współwłaściciele – M. O. i A. D. wyrazili zgodę na wskazaną budowę. Wnioskodawca i jego żona użytkują wzniesione budynki od 2012 r. Małżonkowie M. O. i A. D. nie zaczęli jeszcze budowy domu.

Właściciele ww. działki zamierzają dokonać nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości oraz dokonać fizycznego podziału tej działki w ten sposób, iż nieruchomość zostanie podzielona równolegle w stosunku do dłuższej granicy nieruchomości na dwie działki o równej powierzchni. Jedna działka będzie zabudowana budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, budynkiem gospodarczym i przydomową oczyszczalnią ścieków, wzniesionymi przez Wnioskodawcę i jego żonę, natomiast druga działka będzie niezabudowana. Nieruchomość zabudowana stanowić będzie własność Wnioskodawcy i jego żony, natomiast nieruchomość niezabudowana stanowić będzie własność małżonków M. O. i A. D.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytania:

Czy, obliczając podstawę opodatkowania, w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności Wnioskodawca może od wartości nieruchomości nabytej w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności odjąć wartość budynków wzniesionych przez Wnioskodawcę i jego żonę, z ich własnych środków, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Wnioskodawca wskazał, że - zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn – podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium rzeczypospolitej polskiej tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Z treści art. 7 ust. 6 ustawy wynika, iż przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku ustalenia podstawy opodatkowania, przy nabyciu rzeczy w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności, należy stosować art. 7 ust. 1 i ust. 6 ustawy, co oznacza, że od wartości nabytych rzeczy należy potrącić długi i ciężary. Wnioskodawca uważa, że pojęcie długów wskazane w tym artykule obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia, w tym roszczenia z tytułu poczynionych przez nabywcę nakładów na nabytą nieruchomość. Równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od jej wartości. W ocenie Wnioskodawcy, nakładami poczynionymi na nieruchomość są w tym przypadku nakłady związane ze wzniesieniem budynków na nieruchomości wspólnej przez współwłaścicieli. Długami natomiast są roszczenia z tytułu poczynionych nakładów, które przysługują współwłaścicielom ponoszącym nakłady wobec innych współwłaścicieli.

Wnioskodawca uważa, że w przypadku nabycia wraz z małżonką w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności zabudowanej nieruchomości, należy odjąć dług stanowiący roszczenie o zwrot nakładów na nabytą nieruchomość przysługujące wobec współwłaścicieli, którzy w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności nabędą nieruchomość niezabudowaną. Dopiero po ustaleniu czystej wartości nabytej nieruchomości, należy ustalić udział jaki przysługiwał dotychczas współwłaścicielowi i jego wartość. Wartość nieruchomości należy przyjąć z dnia powstania obowiązku podatkowego, w przypadku umownego zniesienia współwłasności będą to ceny rynkowe na dzień zawarcia umowy dotyczącej zniesienia współwłasności.

Jeżeli czysta wartość nieruchomości nabytej w wyniku zniesienia współwłasności odpowiadać będzie wartości udziału przysługującego przed zniesieniem współwłasności lub nie przekroczy kwoty wolnej od podatku w III grupie podatkowej (4.902 zł), to nie wystąpi konieczność zapłaty podatku od spadków i darowizn. Zatem w przypadku, gdy od wartości udziału zostanie odliczona wartość budynku, a działka zostanie podzielona fizycznie na dwie równe części, to konieczność zapłaty podatku nie nastąpi. „Natomiast kwota wolna od podatku nie zostanie przekroczona, to Wnioskodawca będzie zobowiązany zapłacić podatek – zgodnie z art. 15 ustawy o podatku od spadków i darowizn.”

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołał interpretacje indywidualne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy odnośnie podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych, jakie mogą wystąpić po stronie Wnioskodawcy z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Natomiast w pozostałym zakresie wniosku wydaje się odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r., poz. 205, ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji współwłasności, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459).

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny, własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W myśl art. 210 ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

W świetle przepisów art. 211 i 212 ustawy Kodeks cywilny zniesienie współwłasności może nastąpić przez:

1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
   
   

Zniesienie współwłasności bez spłat i dopłat podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Podstawa opodatkowania w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności określona została w art. 7 ust. 6 ww. ustawy. Zgodnie z jego treścią przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Przy obliczaniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn należy mieć na względzie przepis art. 7 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy, w myśl którego podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Ustalenie podstawy opodatkowania składa się więc z dwóch etapów. W pierwszym należy określić wartość rzeczy lub praw majątkowych, których dotyczy zniesienie współwłasności, według zasady generalnej wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy (czysta wartość, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego). W drugim etapie ustala się udział, jaki przysługiwał dotychczas współwłaścicielowi i jego wartość. Podatkowi podlega bowiem nadwyżka wartości udziału. Wskazać również należy, że wartość nieruchomości przy zniesieniu współwłasności przyjmuje się z dnia powstania obowiązku podatkowego, tzn. z chwili zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Pojęcie „długów” w rozumieniu tego artykułu obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia, do których poniesienia zobowiązany jest nabywca. Równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od jej wartości. „Ciężarem” natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową, np. ustanowienie służebności, prawa użytkowania czy drogi koniecznej. Należy podkreślić, że odliczenie długów i ciężarów od wartości nabytej rzeczy lub prawa majątkowego nie może być traktowane jako ulga lub zwolnienie podatkowe. Odliczenie długów i ciężarów jest wyrazem istoty (elementem konstrukcyjnym) podatku od spadków i darowizn, polegającej na opodatkowaniu przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1. 9.637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2. 7.276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3. 4.902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
   
   

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wraz z żoną oraz z małżonkami M. O. i A. D. są współwłaścicielami nieruchomości stanowiącej działkę o powierzchni 0,360 ha, którą zakupili do małżeńskich wspólności ustawowych, po ½ dla każdego z małżeństw. Każde z małżeństw zakupiło działkę w celu wzniesienia dla siebie, z własnych środków, dwóch niezależnych domów jednorodzinnych.

Na podstawie pozwolenia na budowę wydanego przez Starostę 20 maja 2011 r. Wnioskodawca, wraz z żoną, z własnych środków wybudowali na ww. działce budynek mieszkalny jednorodzinny i budynek gospodarczo-garażowy z przydomową oczyszczalnią ścieków. Współwłaściciele – M. O. i A. D. wyrazili zgodę na wskazaną budowę. Wnioskodawca i jego żona użytkują wzniesione budynki od 2012 r. Małżonkowie M. O. i A. D. nie zaczęli jeszcze budowy domu.

Właściciele ww. działki zamierzają dokonać nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości oraz dokonać fizycznego podziału tej działki w ten sposób, iż nieruchomość zostanie podzielona równolegle w stosunku do dłuższej granicy nieruchomości na dwie działki o równej powierzchni. Jedna działka będzie zabudowana budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, budynkiem gospodarczym i przydomową oczyszczalnią ścieków, wzniesionymi przez Wnioskodawcę i jego żonę, natomiast druga działka będzie niezabudowana. Nieruchomość zabudowana stanowić będzie własność Wnioskodawcy i jego żony, natomiast nieruchomość niezabudowana stanowić będzie własność małżonków M. O. i A. D.

Zdaniem Wnioskodawcy, od podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn należy odjąć wartość długów i ciężarów, którymi w opisanym zdarzeniu będą roszczenia z tytułu poniesionych przez Wnioskodawcę i jego żonę nakładów związanych z budową budynku mieszkalnego jednorodzinnego, budynku gospodarczo-garażowego oraz przydomowej oczyszczalni ścieków.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić. Do długów i ciężarów obniżających podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, nie można bowiem zaliczyć wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę na budowę domu i innych obiektów na nieruchomości, będącej przedmiotem umowy zniesienia współwłasności. Pojęcia poniesionych nakładów nie można bowiem utożsamiać z pojęciem „długów i ciężarów” obniżających podstawę opodatkowania. Potwierdzeniem tego jest zapis zawarty w art. 7 ust. 4 ustawy. Z jego treści jasno wynika, iż jedynie przy nabyciu w drodze zasiedzenia wartość dokonanych nakładów podlega wyłączeniu z podstawy opodatkowania. Gdyby ustawodawca chciał taką zasadę zastosować również przy nabyciu innym tytułem, np. tytułem zniesienia współwłasności, niewątpliwie uczyniłby taki zapis. Gdyby natomiast wolą ustawodawcy było, aby nakłady poniesione przez nabywcę były wyłączane z podstawy opodatkowania jako ciężar lub dług (na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn) w przypadku nabycia na mocy wszystkich tytułów określonych w ustawie, to bezzasadnym byłoby zawieranie specjalnej regulacji w art. 7 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Należy zwrócić uwagę, że w powołanym wyżej art. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności stanowi wartość rzeczy (lub praw majątkowych), w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Zatem w sytuacji, gdy wartość udziału w nieruchomości nabytej przez Wnioskodawcę w drodze zniesienia współwłasności przekroczy udział posiadany przed zniesieniem współwłasności, wartość poniesionych przez Wnioskodawcę nakładów na budowę domu i innych obiektów nie obniży podstawy opodatkowania.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Przedmiotowa interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). A zatem tylko Wnioskodawca może czerpać z wydanej interpretacji ochronę prawną.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla organu interpretacyjnego. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.