Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.9.2017.1.JKu
z 15 maja 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 13 marca 2017 r. (data wpływu – 20 marca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych powołania się przed organem podatkowym na postanowienie o nabyciu w drodze zasiedzenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 marca 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych powołania się przed organem podatkowym na postanowienie o nabyciu w drodze zasiedzenia. Wniosek został złożony przez osobę fizyczną, która wskazała status Wnioskodawcy: „podatnik”.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z 1 marca 2010 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że podatnik nabył przez zasiedzenie z dniem 1 października 2005 r. własność udziału ¼ w nieruchomości położonej w Ł. Przedmiotowe postanowienie o stwierdzeniu zasiedzenia stało się prawomocne 22 marca 2010 r.

Podatnik nie złożył do Naczelnika Urzędu Skarbowego zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych i nie wskazał do opodatkowania nabycia udziału we własności nieruchomości w wyniku zasiedzenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w niniejszym stanie faktycznym znajdzie zastosowanie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2007 r., a tym samym obowiązek podatkowy nie powstanie na nowo z chwilą powołania się przed organem podatkowym na nabycie własności w drodze zasiedzenia?
2. Czy w niniejszym stanie faktycznym zgodnie z art. 68 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa nastąpiło przedawnienie powstania zobowiązania podatkowego a tym samym przedawnienie prawa do wydania decyzji podatkowej?

Zdaniem Wnioskodawczyni, skutkiem zasiedzenia jest nabycie prawa własności przez posiadacza a skutek ten następuje z mocy prawa z dniem upływu określonego terminu posiadania, a nie z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu, które ma charakter jedynie deklaratywny i nie tworzy stanu prawnego lecz jedynie potwierdza jego istnienie. Ponieważ podatnik zasiedział nieruchomość 1 października 2005 r., nabycie przez niego własności nastąpiło w tymże dniu.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wschodzącej w życie 1 stycznia 2007 r., do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Przepis art. 3 ust. 1 ustawy zmieniającej jest przepisem rozstrzygającym, od którego momentu zmiany do ustawy o podatku od spadków i darowizn mają zastosowanie do opodatkowania nabycia.

Zgodnie z tym przepisem, do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie zmian, tj. 31 grudnia 2006 r. (celem wprowadzenia ww. przepisu intertemporalnego, zgodnie z orzecznictwem WSA, jest uniknięcie zróżnicowania sprzeciwiającego się zasadzie powszechności i równości opodatkowania – w niniejszej sprawie podatnik mógł przeprowadzić postępowania o stwierdzenie zasiedzenia na przełomie lat 2005 i 2006 i uzyskać prawomocne orzeczenie przed wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. obecnie obowiązujących przepisów).

Wnioskodawczyni wskazała, że ponieważ nabyła z mocy prawa własność udziału w nieruchomości w dniu 1 października 2005 r. (a więc przed datą wejścia w życie ustawy z 16 listopada 2006 r., które następowało w dniu 1 stycznia 2007 r.) stosuje się w niniejszym przypadku ustawę o podatku od spadków i darowizn obowiązującą przed 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym 31 grudnia 2006 r., obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze zasiedzenia – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie. Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 4 w brzmieniu obowiązującym na koniec 2006 r., jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w przeciwieństwie do obowiązującego od 1 stycznia 2007 r. do chwili obecnej art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w poprzednim stanie prawnym (do końca 2006 r.) odnowienie obowiązku podatkowego (na skutek powołania się przed organem podatkowym na fakt nabycia) dotyczyło tylko i wyłącznie darowizn.

Jak wskazała Wnioskodawczyni, w odniesieniu zatem do własności nabytej w drodze zasiedzenia przed dniem 1 stycznia 2007 r., a stwierdzonej następnie orzeczeniem sądu (nawet w 2010 r.), obowiązek podatkowy powstał z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia a zgodnie z wyjaśnieniami departamentu podatków lokalnych Ministerstwa Finansów „mając na względzie ww. przepisy przejściowe oraz drugie zdanie przepisu art. 6 ust. 4 ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r. w przypadku nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych przed tym dniem, w związku z powołaniem się podatnika przed organem podatkowym po tym dniu, ponowny obowiązek podatkowy powstaje, zdaniem Ministerstwa Finansów, wyłącznie w przypadku, jeżeli tytułem tego nabycia niezgłoszonego do opodatkowania jest darowizna.” Obecnie od powstania obowiązku podatkowego w niniejszej sprawie upłynęło 7 lat.

Zgodnie z art. 68 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2 (tj. powstające z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalające wysokość tego zobowiązania), nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Zgodnie zaś z § 2 pkt 1 cytowanego przepisu, jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego, zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem, że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Skoro w niniejszej sprawie od powstania obowiązku podatkowego (uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu zasiedzenia) upłynęło 5 lat (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym postanowienie to się uprawomocniło) i jako, że zastosowanie znajdzie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2007 r. (gdzie jedynie dla nabycia w drodze darowizny, gdy nie zostało ono zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania darowizny podczas gdy obowiązek ten nie odnawia się dla nabycia w drodze zasiedzenia czy dziedziczenia), w świetle art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej nie może zostać obecnie wydana decyzja ustalająca wysokość podatku od zasiedzenia, z uwagi na przedawnienie powstania zobowiązania podatkowego, a tym samym przedawnienie prawa do wydania decyzji podatkowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 222, poz. 1629, ze zm.) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514, ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r., podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem zasiedzenia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wyrokiem z 1 marca 2010 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że Wnioskodawczyni nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 października 2005 r. własność udziału ¼ w nieruchomości położonej w Ł. Przedmiotowe postanowienie o stwierdzeniu zasiedzenia stało się prawomocne 22 marca 2010 r. Podatnik nie złożył do Naczelnika Urzędu Skarbowego zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych i nie wskazał do opodatkowania nabycia udziału we własności nieruchomości w wyniku zasiedzenia.

Zasiedzenie jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459). W myśl art. 172 § 1 ustawy Kodeks cywilny posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od dwudziestu lat jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie trzydziestu lat posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze (§ 2 powołanego przepisu).

Zasiedzenie jest tzw. instytucją dawności, służącą korygowaniu rzeczywistego stanu posiadania ze stanem prawnym. Prowadzi ono do nabycia przez posiadacza własności na skutek długotrwałego posiadania przez niego rzeczy, czemu towarzyszy utrata własności przez dotychczasowego właściciela, który w przeszłości utracił posiadanie rzeczy. Poprzez zasiedzenie można nabyć własność rzeczy ruchomych i nieruchomych, udziału we współwłasności, prawa użytkowania wieczystego, służebność gruntową. Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. Na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego; jest więc ono pierwotnym sposobem nabycia prawa podmiotowego.

W przedmiotowej sprawie – z uwagi na fakt nabycia udziału w nieruchomości w drodze zasiedzenia przed wejściem w życie od dnia 1 stycznia 2007 r. znowelizowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn – będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.

Obowiązek podatkowy w przypadku nabycia w drodze zasiedzenia powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie (art. 6 ust. 1 pkt 6

cyt. ustawy). Natomiast stosownie do treści art. 6 ust. 4 powołanej ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny. Stosownie do art. 17a ust. 1 ww. ustawy podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku zaistniały stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny, należy stwierdzić, że przy nabyciu w drodze zasiedzenia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania (co miało miejsce w przedmiotowej sprawie) ale zostało stwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego, obowiązek podatkowy powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 6 ust. 4 cyt. ustawy). Ponieważ w przedmiotowej sprawie postanowienie Sądu Rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku wydane zostało w 2010 r. to obowiązek podatkowy z tytułu ww. nabycia spadku powstał właśnie w 2010 r.

Zatem Wnioskodawczyni była zobowiązana, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego (tj. w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się postanowienia Sądu o stwierdzeniu zasiedzenia), do złożenia zeznania podatkowego.

Zgodnie z art. 21 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

1. zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;
2. doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.
   
   

Na podstawie art. 68 § 1 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Natomiast, stosownie do treści art. 68 § 2 cyt. ustawy, jeżeli podatnik:

1. nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,
2. w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego,

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Jak z powyższego wynika, zgodnie z art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania. Organ podatkowy wydaje w przypadku podatku od spadków i darowizn decyzję ustalającą wysokość zobowiązania. Co do zasady powinna ona być poprzedzona złożeniem zeznania podatkowego. Okres przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalającej wysokość podatku od spadków i darowizn liczy się od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy, tj. w analizowanej sprawie w ostateczności od końca roku, w którym uprawomocniło się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia udziału w nieruchomości w drodze zasiedzenia. Zobowiązanie z tytułu tego podatku nie powstanie, gdyż upłynął termin do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania z tytułu nabycia opisanego we wniosku.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika bowiem, iż obowiązek podatkowy w związku z nabyciem w drodze zasiedzenia powstał w 2010 r., zatem upłynął już przewidziany w powołanym powyżej przepisie, art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej, 5-letni termin. Oznacza to, iż zobowiązanie podatkowe z tytułu nabycia w drodze zasiedzenia nie powstało, przedawnieniu uległo bowiem prawo do jego ustalenia.

W opisanej sytuacji nie będzie miało także miejsca tzw. odnowienie obowiązku podatkowego (ponowne jego powstanie). Według brzmienia art. 6 ust. 4 zdanie drugie ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązującego do końca 2006 r. (a właśnie przepisy w tym stanie prawnym mają zastosowanie w niniejszej sprawie) – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym tylko na okoliczność dokonania darowizny – jeżeli nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania. Przepis ten w takim stanie prawnym nie dotyczył nabycia w drodze zasiedzenia.

Jednocześnie należy wskazać, że z uwagi na fakt, iż zgodnie z treścią analizowanego przepisu (art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma, to w sytuacji, gdyby w przyszłości pojawiło się nowe pismo stwierdzające (np. postanowienie sądu o nabyciu zmieniające to poprzednie) nabycie, powstanie obowiązek podatkowy, zgodnie z powołanym powyżej art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo Organ zaznacza, iż funkcja ochronna płynąca z przedmiotowej interpretacji, wynikająca z przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej, zgodnie z uprawnieniami Organu interpretacyjnego nadanymi przez art. 14b § 1 tejże ustawy ma zastosowanie wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.