Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4011.6.2017.2.MK
z 18 maja 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 lutego 2017 r. (data wpływu 3 marca 2017 r.) uzupełnionym pismem z dnia 11 kwietnia 2017 r. (data wpływu 14 kwietnia 2017 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP3-2.4011.6.2017.1.MK z dnia 7 kwietnia 2017 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty z tytułu zniesienia współwłasności nieruchomości nabytej w spadku w drodze dziedziczenia testamentowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 marca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty z tytułu zniesienia współwłasności nieruchomości nabytej w spadku w drodze dziedziczenia testamentowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Siostra Wnioskodawcy w 2003 roku, jako jedyna spadkobierczyni po mamie odziedziczyła 1/2 nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Druga połowa należała do Ojca Wnioskodawcy. Po śmierci Ojca 30 grudnia 2015 r. Wnioskodawca jako jedyny spadkobierca odziedziczył drugą połowę nieruchomości wraz z budynkiem mieszkalnym (1/2) . Od tego czasu Wnioskodawca i siostra Wnioskodawcy stały się współwłaścicielami tej nieruchomości wraz ze stojącym na niej budynkiem mieszkalnym. Ponieważ siostra Wnioskodawcy zamieszkuje na tej nieruchomości, a Wnioskodawca od 1989 roku mieszka w Niemczech, w dniu 7 marca 2016 r. została podpisana umowa o zniesienie współwłasności. W konsekwencji jedynym właścicielem została siostra Wnioskodawcy.

Zniesienie współwłasności odbyło się za spłatą. Wartość nieruchomości wynosi 263.000 zł, 1/2 to 131.500 zł stanowi wartość udziału należącego do Wnioskodawcy. Wnioskodawca wskazuje, że kwota jaką otrzymał tytułem spłaty, to kwota 75.000 zł (tj. poniżej należącego się Wnioskodawcy udziału).

Wnioskodawca wskazał, że w dniach 4.03.2016 r. , 7 marca 2016, 25 kwietnia 2016 r. kontaktował się telefonicznie z Krajową Informacją Podatkową i za każdym razem informowano, że żadnego podatku Wnioskodawca nie musi płacić.

Ponieważ złożony wniosek zawierał braki formalne, tutejszy organ podatkowy pismem z dnia z dnia 7 kwietnia 2017 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.6.2017.1.MK wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

1. Doprecyzowanie przedstawionego stanu faktycznego o następujące informacje:
   1. wskazanie daty śmierci pierwszego spadkodawcy (matki),
      
   2. wskazanie czy data 30.12.2015 r. jest datą śmierci drugiego spadkodawcy (ojca)? Jeśli nie, to proszę wskazać datę śmierci spadkodawcy (ojca),
      
   3. czy przedmiotem nabycia w spadku była tylko nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym czy też inne składniki (co wchodziło w skład masy spadkowej)?
      
   4. czy nabycie nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, czy też innych składników nastąpiło w wyniku spadku, czy też ewentualnie w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, czy innej czynności? Proszę dokładnie wyjaśnić.
      
   5. jeśli był przeprowadzony dział spadku i zniesienie współwłasności, to czy wartość nabytych składników w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługiwał Pani przed dokonaniem działu spadku i zniesienia współwłasności? Organ wskazał, że należy porównać wartość nabytego udziału w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności z wartością posiadanego udziału w nieruchomości objętej współwłasnością na dzień dokonania działu spadku i zniesienia współwłasności. Porównaniu nie podlega wysokość udziałów, lecz wartości.
      
   6. czy działowi spadku i zniesieniu współwłasności towarzyszyły spłaty bądź dopłaty?
   
   

2. Przeformułowanie pytania zadanego we wniosku tak by wniosek dotyczył zapytania o wykładnię przepisów prawa materialnego i ich zastosowania w opisanym stanie faktycznym oraz by w konsekwencji możliwe było wydanie w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej - pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.
   
3. Ponowne przedstawienie własnego stanowiska w sprawie, adekwatnego do przeformułowanego pytania.
   
   

Braki uzupełniono w wyznaczonym terminie (data nadania 11 kwietnia 2017 r.). W kwestii doprecyzowania wyjaśniono, że:

Rodzice Wnioskodawcy (którzy byli cały czas w związku małżeńskim) sporządzili dwa oddzielne Testamenty. Jako jedyną spadkobierczynią po mamie, która zmarła 27 marca 2003 r. została siostra Wnioskodawczyni. Jako jedyną spadkobierczynią po ojcu, który zmarł 30 grudnia 2015 r. został Wnioskodawca. Wnioskodawca wraz z siostrą Odziedziczyły po 1/2 nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym wraz z dodatkowym budynkiem (gospodarczym o pow. 29 m2). Nabycie przez Wnioskodawcę ½ nieruchomości nastąpiło w wyniku spadku po ojcu. Ponieważ Wnioskodawca i siostra Wnioskodawcy były współwłaścicielkami jednej nieruchomości, podpisały notarialnie umowę o zniesieniu współwłasności ze splata na rzecz Wnioskodawczyni w wysokości 75000 zł. Przysługującą Wnioskodawcy wartość nieruchomości wynosiła 131500 zł. (wartość całej nieruchomości 263 000 zł). Więc nie była to w całości wartość jaka przysługiwała Wnioskodawcy, tylko jej część.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy dokonanie umowy o zniesienie współwłasności nieruchomości powoduje powstanie obowiązku podatkowego po stronie Wnioskodawcy?

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa o zniesienie współwłasności nieruchomości pomiędzy rodzeństwem nie podlega opodatkowaniu, ponieważ suma jaką Wnioskodawca otrzymał po podpisaniu tej umowy nie przekraczała jej wartości jaka przysługiwała Wnioskodawcy, a tylko była częścią tej wartości. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że siostra zamieszkuje na tej nieruchomości od dawna.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 29-30c, art. 30e, art. 30f oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl art. 3 ust. 2a ustawy, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 3 ust. 2b ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2016 r., za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

1. pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,
   
2. działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,
3. działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
4. położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.
   
   

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowanego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   
4. innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c ­przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku nabycia nieruchomości i praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy w spadku pięcioletni termin, o którym mowa w ww. przepisie winien być liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło otwarcie spadku czyli śmierć spadkodawcy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 30 grudnia 2015 r. zmarł Ojciec Wnioskodawcy. W drodze dziedziczenia testamentowego Wnioskodawca nabył cały przypadający w chwili śmierci Ojca udział (1/2) w nieruchomości. Pozostały udział w nieruchomości (1/2) posiadała od dnia 27 marca 2003 r. siostra Wnioskodawcy, który nabyła na podstawie testamentu sporządzonego przez zmarłą matkę. Wnioskodawca w 2016 r. dokonał zniesienia współwłasności i przeniósł swój udział (1/2) na rzecz współwłaściciela (siostry) z obowiązkiem spłaty określonej kwoty pieniężnej na rzecz Wnioskodawcy.

Wobec powyższego wskazać należy, że zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

W myśl art. 926 § 1 ww. Kodeksu powołanie do spadku, czyli przekazanie w spadku majątku wynika z ustawy albo z testamentu. Z kolei art. 925 Kodeksu cywilnego stanowi, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, co następuje z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności – w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego – jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

W świetle art. 195 ww. Kodeksu współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, iż własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom.

W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego, o czym stanowi art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Z kolei w myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

W wyniku dokonania zniesienia współwłasności możliwe jest zatem przyznanie rzeczy jednej osobie, przy jednoczesnym zobowiązaniu do dokonania spłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli.

Wówczas osoba otrzymująca w całości daną rzecz nabywa w niej udział ponad udział dotychczas posiadany i przysługujący jej w tej rzeczy. Konsekwencją tego jest zbycie udziału w rzeczy po stronie tego współwłaściciela, który w zamian przysługującego mu udziału w rzeczy otrzyma spłatę pieniężną. Wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem (nabyciem) udziału w nieruchomości, które wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazać bowiem należy, że użyte w wyżej powołanym art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcie „odpłatne zbycie” oznacza każde przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Termin odpłatne zbycie obejmuje zatem szeroki zakres czynności. Określenie „zbycie” odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży, czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do rzeczy.

Zatem po stronie dokonującego odpłatnego, tzn. w zamian za spłatę, zbycia udziału w nieruchomości powstaje obowiązek podatkowy, o ile zdarzenie to ma miejsce przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie zbywanego udziału w nieruchomości.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że zniesienie współwłasności między Wnioskodawcą a osobą trzecią (siostrą Wnioskodawcy) polegające na przyznaniu nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli w zamian za spłatę pieniężną na rzecz Wnioskodawcy, stanowi formę odpłatnego zbycia, wyczerpującą dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca otrzymał bowiem określoną sumę środków pieniężnych – spłatę, w zamian za przeniesienie prawa własności do określonych udziałów składników majątku (nieruchomości), nabytej w spadku.

W przedmiotowej sprawie należy mieć na uwadze postanowienia Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r.

Zgodnie z artykułem 6 ww. Umowy - Dochody z majątku nieruchomego:

1. Dochód osiągany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie z majątku nieruchomego (włączając dochód z gospodarstwa rolnego lub leśnego), położonego w drugim Umawiającym się Państwie, może być opodatkowany w tym drugim Państwie.
   
2. Określenie "majątek nieruchomy" ma takie znaczenie, jakie nadaje mu prawo tego Umawiającego się Państwa, na terytorium którego dany majątek jest położony. Określenie to obejmuje w każdym przypadku mienie przynależne do majątku nieruchomego, żywy i martwy inwentarz gospodarstw rolnych i leśnych, prawa, do których mają zastosowanie przepisy prawa powszechnego dotyczące nieruchomości gruntowych, prawa użytkowania nieruchomości, jak również prawa do stałych lub zmiennych świadczeń z tytułu eksploatacji lub prawa do eksploatacji złóż mineralnych, źródeł i innych zasobów naturalnych; statki morskie, statki żeglugi śródlądowej i statki powietrzne nie stanowią majątku nieruchomego.
   
3. Postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu stosuje się do dochodu osiągniętego z bezpośredniego użytkowania, najmu, dzierżawy lub innego rodzaju użytkowania majątku nieruchomego.
   
4. Postanowienia ustępów 1 i 3 niniejszego artykułu stosuje się również do dochodu z majątku nieruchomego przedsiębiorstwa i do dochodu z majątku nieruchomego służącego do wykonywania wolnego zawodu.
   
   
   

Mając zatem na uwadze przytoczone przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że dokonane w 2016 r. zniesienie współwłasności nieruchomości polegające na przyznaniu tej nieruchomości na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli (siostrze Wnioskodawcy) z jednoczesnym zobowiązaniem się przez tą osobę do dokonania spłaty na rzecz Wnioskodawcy, czyli przed upływem pięcioletniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowić będzie formę odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości.

W związku z powyższym, zgodnie z wyżej cytowanymi Postanowieniami Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku zbycie przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomości przed upływem pięciu lat o daty nabycia (tj. śmierci Ojca Wnioskodawcy), stanowić będzie źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w Polsce.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.