Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
2461-IBPP3.4512.884.2016.6.AR
z 18 maja 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, po rozpatrzeniu postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2017 r. znak 2461-IBPP3.4512.884.2016.4.PK zażalenia z 28 lutego 2017 r. (data wpływu 8 marca 2017 r.) na postanowienie Organu z 20 lutego 2017 r. znak 2461-IBPP3.4512.884.2016.2.AR stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 1 grudnia 2016 r. (data wpływu 12 grudnia 2016 r.) uzupełnionym pismem z 8 maja 2017 r. (data wpływu 15 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług, usług zakwaterowania matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego pacjenta na oddziale w trakcie szpitalnego leczenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 grudnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług, usług zakwaterowania matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego pacjenta na oddziale w trakcie szpitalnego leczenia. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 8 maja 2017 r. (data wpływu 15 maja 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 28 kwietnia 2017 r. znak: 2461-IBPP3.4512.884.2016.5.AR.

W przedmiotowym wniosku uzupełnionym pismem z 8 maja 2017 r. (data wpływu 15 maja 2017 r.) przedstawiono następujący stan faktyczny:

Szpital jest wyodrębnionym organizacyjnie zespołem osób i środków majątkowych utworzonym i utrzymywanym w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia.

Szpital jest podmiotem wykonującym działalność leczniczą w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o działalności leczniczej.

Szpital jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz składa deklaracje VAT.

Szpital świadczy usługi w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia w zakresie lecznictwa szpitalnego i jego pochodnych. Oprócz kontraktu z NFZ szpital świadczy również usługi na rzecz innych podmiotów gospodarczych, organów publicznych (Policja, Sądy, Prokuratura itp.) oraz osób fizycznych. Są to różnego rodzaju usługi medyczne, między innymi sekcje zwłok, przechowywanie zwłok, zakwaterowanie opiekunów osób chorych i wiele innych.

W zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych i opiekuńczo-leczniczych NFZ nie finansuje kosztów wyżywienia i zakwaterowania. Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, świadczeniobiorca przebywający w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, który udziela świadczeń całodobowych, ponosi koszty wyżywienia i zakwaterowania. Szpital otrzymuje środki finansowe z NFZ za świadczenia medyczne w zakładzie opiekuńczo-leczniczym oraz pobiera opłaty za pobyt w zakładzie opiekuńczo-leczniczym zgodnie z przywołanymi przepisami.

Szpital, realizując usługi w zakresie opieki medycznej, umożliwia swoim pacjentom korzystanie z praw do obecności osób bliskich przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. O skorzystaniu z tego prawa w przypadku pacjentów, którzy nie mają zdolności do czynności prawnych (dzieci) decyzję podejmują rodzice lub opiekun prawny. Z całodobowym pobytem opiekuna na oddziale wiąże się ich zakwaterowanie. Usługi te są odpłatne. Za każdą dobę pobytu, matki karmiącej albo rodzica z chorym dzieckiem na oddziale, Szpital pobiera opłaty wg cennika, w którym jako kwoty należne z tytułu sprzedaży ujęte są kwoty brutto. Opłata za przedmiotową usługę służy wyłącznie pokryciu kosztów pobytu rodzica/opiekuna w Szpitalu. Uzyskiwane przez Szpital z tego tytułu dochody są znikome.

Szpital opodatkowuje świadczone usługi zakwaterowania opiekunów osób chorych przebywających na oddziałach szpitalnych (dzieci) wg stawki podatku VAT 8%.

Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku praw pacjenta przewiduje w art. 34 prawo pacjenta do tzw. „dodatkowej opieki pielęgnacyjnej”. Dodatkową opiekę pielęgnacyjną sprawować mogą oprócz osób z personelu medycznego osoby najbliższe lub osoby wskazane przez pacjenta.

Przedmiotowy wniosek dotyczy pobytu w Szpitalu wraz z pacjentem rodzica/opiekuna. Stosownie do art. 35 ww. ustawy koszty realizacji prawa do dodatkowej opieki (tu - pobytu rodzica/opiekuna) ponosi pacjent, natomiast wysokość opłaty ustala kierownik podmiotu (tu: Dyrektor Szpitala).

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług „opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanego dalej podatkiem, podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez odpłatne świadczenie usług rozumie się - na podstawie art. 8 ust. 1”...każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów...”. Stosownie natomiast do art. 43 ust. 1 pkt 18 zwalnia się od podatku VAT usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów (świadczenie usług) ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze.

Art. 43 ust. 17 ww. ustawy wskazuje, iż zwolnienie określone m.in. w art. 43 ust. 1 pkt 18 nie ma zastosowania do dostawy towarów czy świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 lub ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia, co nie ma odniesienia do wyżej opisanej sytuacji Szpitala.

Mając na względzie powyższe powstaje pytanie czy pobierana przez Szpital opłata za pobyt osoby towarzyszącej pacjentowi w trakcie szpitalnego leczenia korzysta ze zwolnienia od podatku VAT - stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług.

Usługi będące przedmiotem wniosku są w ocenie Wnioskodawcy związane ściśle z opieką medyczną. Ich zasadniczym celem jest obok przyśpieszenia procesu leczenia zapewnienie najmłodszym pacjentom lepszego komfortu psychicznego (poprzez obecność najbliższej osoby np. matki).

Przedmiotowa usługa służy przywracaniu i poprawie zdrowia pacjentów (ponieważ wsparcie emocjonalne ma realny wymiar terapeutyczny).

W uzupełnieniu wniosku podano, że:

1. W opinii Wnioskodawcy usługi zakwaterowania matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego pacjenta na oddziale w trakcie leczenia szpitalnego są niezbędne do wykonania usługi podstawowej, tj. usługi w zakresie opieki medycznej. Usługi te „wspierają” procedury medyczne stosowane podczas leczenia szpitalnego przez co wpływają pozytywnie na przywrócenie i poprawę zdrowia hospitalizowanych pacjentów.
2. Obecność opiekuna towarzyszącego pacjentowi jest niezbędna ze względów terapeutycznych (tj. konieczna ze względu na stan pacjenta i przewidywany korzystny wpływ na leczenie, konieczna do osiągnięcia celu medycznego). Usługi te mają niewątpliwie cel terapeutyczny - zapewnienie obecności osób bliskich przy pacjencie podczas opieki medycznej służy celom terapeutycznym, ściśle związanym z opieką medyczną.
3. Informacja o zaleceniu pobytu matki karmiącej albo rodzica dziecka chorego na oddziale nie jest wpisywana w dokumentacji pacjenta prowadzonej przez Szpital. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nie jest to konieczne lecz oczywiste i nie wymaga wpisu do dokumentacji.
   
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy usługi zakwaterowania matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego pacjenta na oddziale w trakcie szpitalnego leczenia korzystają ze zwolnienia od podatku VAT – stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, obecność i opieka osób bliskich przy chorych z całą pewnością ma pozytywny wpływ na proces ich leczenia. Szczególnym potwierdzeniem tych korzyści jest obecność rodziców przy chorym dziecku. Korzystanie z praw pacjenta, określonych w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, w istocie wspiera procedury medyczne stosowane podczas leczenia szpitalnego. Oznacza to, ze obecność i dodatkowa opieka pielęgnacyjna świadczone przez osoby bliskie nie są bez znaczenia i wpływają na przywracanie i poprawę zdrowia hospitalizowanym.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o po zwolnienia od VAT istotny jest cel wykonywanych świadczeń. Mimo że usługi zakwaterowania są grupowane w dziale 55 PKWiU to, ze względu na cel jakim jest leczenie chorych, usługi te, poprzez obecność i opiekę pielęgnacyjną świadczoną przez osobę bliską, związane są ściśle ze świadczeniem zdrowotnym realizowanym przez podmiot leczniczy.

Zdaniem Szpitala, zakwaterowanie matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego dziecka na oddziale nie wymaga formalnego zalecenia lekarza o konieczności osoby bliskiej przy pacjencie i jako świadczenia poboczne do usługi medycznej świadczonej przez podmiot leczniczy korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT.

W związku z powyższym Wnioskodawca nie odbiera od rodziców/opiekunów pacjentów informacji i dowodów wskazujących na fakt, iż pobyt (zakwaterowanie) matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego pacjenta na oddziale w trakcie szpitalnego leczenia jest przedmiotem zalecenia lekarza. Takimi dowodami Wnioskodawca nie dysponuje, co nie oznacza, że w wielu przypadkach - gdyby istniały uzasadnione potrzeby wydania takiego pisemnego zalecenia lekarskiego – byłoby to możliwe do uzyskania. Przykładowo zalecenia takie na pewno wydawane byłyby w przypadku matek karmiących. Jest to jednakże na tyle oczywiste, że pobyt matki karmiącej z chorym dzieckiem na terenie szpitala jest niezbędny w trakcie leczenia szpitalnego w celu zapewnienia chociażby dostępu do pokarmu, że Wnioskodawca nie odbiera od tych osób informacji w powyższym zakresie.

W opinii Wnioskodawcy usługi zakwaterowania matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego pacjenta na oddziale w trakcie leczenia są niezbędne do wykonania usługi podstawowej, tj. usługi w zakresie opieki medycznej. Obecność opiekuna towarzyszącego pacjentowi jest niezbędna ze względów terapeutycznych (tj. konieczna ze względu na stan pacjenta i przewidywany korzystny wpływ na leczenie, konieczna do osiągnięcia celu medycznego). Usługi te maja niewątpliwie cel terapeutyczny – zapewnienie obecności osób bliskich przy pacjencie podczas opieki medycznej służy celom terapeutycznym, ściśle związanym z opieka medyczną. Usługi te „wspierają” procedury medyczne stosowane podczas leczenia szpitalnego przez co wpływają pozytywnie na przywrócenie i poprawę zdrowia hospitalizowanych pacjentów.

W ocenie Szpitala opłatę pobieraną za pobyt rodzica/opiekuna przy hospitalizowanym pacjencie traktować należy jako opłatę za świadczenie usług ściśle związanych z usługami w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, korzystające ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Usługa oferowana przez Szpital ma bowiem na celu zapewnienie pacjentowi (w szczególności dziecku) lepszego komfortu psychicznego podczas leczenia. Usługa ma niewątpliwie realny wymiar terapeutyczny, w sposób oczywisty związany ściśle z opieką medyczną. Usługa koresponduje z zasadniczym celem Szpitala, którym jest możliwie szybkie, skuteczne i efektywne udzielenie świadczeń zdrowotnych, skutkujące pomyślnym zakończeniem procesu leczenia i pobytu pacjentów w Szpitalu. Spełnione zostają zatem przesłanki do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo:

• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 30 maja 2016 r. nr IBPP3/4512-234/16/SR,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 29 września 2015 r. nr ILPP2/4512-1 -496/15-2/MR,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 2 września 2015 r. nr ITPP1/4512-657/15/RH,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 27 października 2016 r. nr IBPP3/4512-455/16-2/SR.
  
  

W dniu 20 lutego 2017 r. zostało wydane postanowienie bez rozpatrzenia znak 2461-IBPP3.4512.884.2016.2.AR na które wpłynęło zażalenie z dnia 28 lutego 2017 r. (data wpływu 8 marca 2017 r.). Ww. postanowienie zostało uchylone postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2017 r. znak 2461-IBPP3.4512.884.2016.4.PK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy, świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na podstawie art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT stawka podatku w okresie od 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. wynosi 23% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 oraz art. 146f.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi albo zwolnienie od podatku.

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze.

Jednocześnie zgodnie z art. 43 ust. 17 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.
   
   

Z powołanego przepisu art. 43 ust. 1 pkt 18 wynika, że zwolnieniu od podatku VAT podlegają wyłącznie usługi w zakresie opieki medycznej, które spełniają określone warunki – służą mianowicie profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz świadczone są przez konkretne, wymienione przez ustawodawcę wprost podmioty, a także dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane. Zwolnienie powyższe ma zatem charakter podmiotowo-przedmiotowy, co oznacza, że zwolnieniu od podatku podlega określony rodzaj usług wykonywanych przez ściśle zdefiniowany krąg podmiotów, wykonujących te usługi.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu sprawy, Wnioskodawca jest podmiotem wykonującym działalność leczniczą w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o działalności leczniczej. A zatem, w przedmiotowej sprawie została spełniona przesłanka podmiotowa zwolnienia.

Rozpatrzeniu pozostaje więc kwestia ewentualnego zwolnienia usług związanych z zakwaterowaniem matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego pacjenta na oddziale w trakcie szpitalnego leczenia, świadczonych przez Wnioskodawcę, pod kątem czy usługi te ze względu na swój cel mogą zostać uznane za usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia lub za usługi ściśle z tymi usługami związane.

Przy definiowaniu zwolnienia usług w zakresie opieki medycznej, oprzeć należy się na orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które wskazuje, że ze zwolnienia będą generalnie korzystać tylko te czynności, które mają charakter diagnostyczny lub terapeutyczny (leczniczy). Jeśli świadczenie nie będzie służyć profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, to wówczas nie będzie objęte zwolnieniem od podatku VAT. Ponadto, jak wskazuje TSUE, pojęcia dotyczące zwolnień należy interpretować w sposób ścisły, ponieważ zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika.

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jednoznacznie wynika, że pojęcie „opieka medyczna” odnosi się do świadczeń, które służą diagnozie, opiece oraz w miarę możliwości leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia. Cel usługi medycznej określa, czy powinna ona korzystać ze zwolnienia. Jeżeli z kontekstu wynika, że jej głównym celem nie jest ochrona, utrzymanie bądź przywrócenie zdrowia, lecz inny cel, to wówczas zwolnienie nie będzie miało zastosowania. Innymi słowy, aby świadczenie mogło podlegać zwolnieniu powinno mieć cel terapeutyczny. Tym samym liczy się nie charakter usługi, ale jej cel.

Zdefiniowanie w przepisach art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy zakresu zwolnienia przez zawężenie go wyłącznie do usług opieki medycznej służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, odpowiada co do zasady używanym przez Trybunał określeniom „postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz, w zakresie, w jakim jest to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych”.

Należy podkreślić, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pojęcia świadczenia opieki medycznej nie można interpretować w sposób, który obejmuje świadczenia medyczne realizowane w innym celu niż postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz w zakresie, w jakim to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych (wyrok w sprawie Peter d’Ambrumenil, Dispute Resolution Services Ltd vs Commissioners of Customs and Excise C-307/01).

Jeżeli podstawowym celem danego świadczenia nie są diagnoza, opieka, bądź leczenie chorób lub zaburzeń zdrowia (tj. świadczeniu nie przyświeca cel terapeutyczny), świadczenie takie nie podlega zwolnieniu z VAT. Takie stanowisko było prezentowane przez Trybunał Sprawiedliwości UE w licznych orzeczeniach (wyrok z 20 listopada 2003 r. w sprawie Peter d’Ambrumenil C-307/01; wyrok z 20 listopada 2003 r. w sprawie Margarete Unterpertinger, C-212/01; wyrok z 10 września 2002 r. w sprawie Kügler, C-141/00).

Ponadto z orzecznictwa Trybunału wynika, że pojęcia „opieka medyczna” i „działalność ściśle związana z opieką szpitalną i medyczną (leczeniem szpitalnym i medycznym)”, należy interpretować w ten sam sposób w obu przypadkach, ponieważ oba te przepisy mają na celu uregulowanie ogółu zwolnień od opodatkowania świadczeń medycznych w ścisłym znaczeniu: które służą diagnozie, opiece oraz, w miarę możliwości, leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia.

W sprawie CopyGene A/S, o sygn. akt C-262/08 TSUE stwierdził, że „usługi są ściśle związane z opieką szpitalną i medyczną (leczeniem szpitalnym i medycznym) jedynie wówczas, gdy są one rzeczywiście świadczone jako usługi pomocnicze względem takiej opieki świadczonej pacjentom jako świadczenie główne, tylko wówczas jeżeli wpisują się one w logiczny sposób w ramy świadczenia tejże opieki i stanowią w procesie świadczenia tejże opieki niezbędny etap, aby osiągnąć cele terapeutyczne, którym służą, gdyż jedynie takie usługi mogą mieć wpływ na koszty opieki zdrowotnej, która staje się dostępna w drodze zwolnienia od podatku”.

Świadczenie może zatem być uznane za pomocnicze względem świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi celu samego w sobie, lecz środek służący jak najlepszemu skorzystaniu ze świadczenia głównego usługodawcy.

W świetle powyższego ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług będą korzystały jedynie usługi służące określonemu celowi tj. profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane. Zauważyć zatem można, że wszędzie tam, gdzie nie ma bezpośredniego związku z leczeniem – nie ma prawa do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Zatem dokonując ustalenia, czy dana usługa medyczna podlega zwolnieniu z VAT, należy ustalić, czy będzie spełniała wyżej określone warunki.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że kwestia zwolnienia od podatku VAT usług polegających na dostarczaniu łóżek i posiłków osobom towarzyszącym osobom hospitalizowanym, jako usług ściśle związanych z opieką medyczną, była przedmiotem orzeczenia TSUE C-394/04 i 395/04 Diagnostiko & Therapeftiko Kentro Athinon-Ygeia AE a Ypourgos Oikonomikon. W wyroku tym Trybunał stwierdził: „(...) jedynie świadczenie usług, które logicznie wpisują się w ramy dostarczania usług opieki szpitalnej i medycznej, które w procesie świadczenia tych usług stanowią etap niezbędny, aby osiągnąć cele terapeutyczne, którym te ostatnie służą, mogą stanowić „działalność ściśle (...) związaną” w rozumieniu tego przepisu (obecnie art. 132 ust. 1 lit. b dyrektywy 2006/112/WE). Jedynie tego rodzaju usługi mogą bowiem wpływać na koszt opieki zdrowotnej, którą omawiane zwolnienie czyni dostępną dla osób prywatnych.” (C-394/04 i C-395/04, pkt 25).

Ostatecznie Trybunał orzekł: „Świadczenie przez podmioty określone w art. 13 część A ust. 1 lit. b) szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, usług telefonicznych i wynajmowanie telewizorów osobom hospitalizowanym, jak również dostarczanie przez te same podmioty łóżek i posiłków towarzyszącym im osobom, co do zasady nie stanowi działalności ściśle związanej z opieką szpitalną i medyczną w rozumieniu tego przepisu. Inaczej może być tylko wówczas, gdy usługi te są konieczne do osiągnięcia celów terapeutycznych, którym służy opieka szpitalna oraz medyczna, i nie są przeznaczone głównie do tego, by zapewniać świadczącemu je podmiotowi dodatkowe dochody poprzez realizację transakcji dokonywanych w bezpośredniej konkurencji z transakcjami podlegającymi podatkowi od wartości dodanej dokonywanymi przez przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą.”

A zatem realizowanie przez pacjenta przysługującego mu bezsprzecznie prawa do obecności osób bliskich nie stanowi automatycznie podstawy do zastosowania zwolnienia od podatku VAT. Brak jest podstaw do objęcia zwolnieniem od podatku VAT usług związanych z pobytem w szpitalu osób najbliższych pacjenta, o ile nie jest to niezbędne dla osiągnięcia celu terapeutycznego wobec hospitalizowanego pacjenta.

O tym, jakie okoliczności muszą być spełnione, aby cel terapeutyczny został osiągnięty decyduje lekarz. Zatem jeżeli uzna on, że realizowane przez pacjenta prawo do pobytu osoby bliskiej jest istotne w procesie terapeutycznym, wówczas należy uznać usługę szpitala na rzecz osoby bliskiej jako ściśle związaną z usługą podstawową wykonywaną na rzecz pacjenta. Informacja o takim zaleceniu powinna co do zasady wynikać z prowadzonej przez podatnika dokumentacji.

Z okoliczności sprawy wynika, że Szpital, realizując usługi w zakresie opieki medycznej, umożliwia pacjentom korzystanie z praw do obecności osób bliskich przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Dodatkowo Wnioskodawca wskazał, że przedmiotowy wniosek dotyczy pobytu w Szpitalu wraz z pacjentem rodzica/opiekuna. Za każdą dobę pobytu, matki karmiącej albo rodzica z chorym dzieckiem na oddziale, Szpital pobiera opłaty wg cennika.

Analizując przedstawiony opis sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa podatkowego wskazać należy, że należną Szpitalowi opłatę za zakwaterowanie matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego pacjenta na oddziale należy uznać jako wynagrodzenie za świadczoną usługę ściśle związaną z usługami zwolnionymi na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy. W opisie sprawy jednoznacznie wskazano, że usługi te mają niewątpliwie cel terapeutyczny – zapewnienie obecności osób bliskich przy pacjencie podczas opieki medycznej służy celom terapeutycznym, ściśle związanym z opieką medyczną. Usługi te „wspierają” procedury medyczne stosowane podczas leczenia szpitalnego przez co wpływają pozytywnie na przywrócenie i poprawę zdrowia hospitalizowanych pacjentów. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że przedmiotowe usługi są niezbędne do wykonania usługi podstawowej, tj. usługi w zakresie opieki medycznej. Z uwagi na fakt, że usługi te dotyczą pobytu matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego pacjenta oraz – jak wskazał Wnioskodawca – obecność opiekuna towarzyszącego pacjentowi jest niezbędna ze względów terapeutycznych (tj. konieczna ze względu na stan pacjenta i przewidywany korzystny wpływ na leczenie, konieczna do osiągnięcia celu medycznego), zwolnienie od podatku VAT w tych konkretnych okolicznościach znajdzie zastosowanie.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy usługi zakwaterowania matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego dziecka na oddziale w trakcie szpitalnego leczenia świadczone przez Szpital będący w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej podmiotem leczniczym, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy. Usługi te bowiem spełniają wymogi umożliwiające zastosowanie zwolnienia, tj. są one usługami ściśle związanymi z usługami w zakresie opieki medycznej, służącej profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Ponadto jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy celem pobierania opłat za pobyt w szpitalu wraz z pacjentem rodzica/opiekuna nie jest osiągnięcie przez Szpital dodatkowego dochodu. Wnioskodawca wskazał, że opłata za przedmiotową usługę służy wyłącznie pokryciu kosztów pobytu rodzica/opiekuna w Szpitalu, a uzyskiwane przez Szpital z tego tytułu dochody są znikome.

Podsumowując, stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, niniejsza interpretacja traci aktualność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Podkreślić należy, że niniejsza interpretacja rozstrzyga ściśle w zakresie pobytu rodzica/opiekuna na oddziale, przy pacjencie jakim jest dziecko.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w…., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.