Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.32.2017.1.KR
z 13 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 22 marca 2017 r. (data wpływu 24 marca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przedawnienia zobowiązania wynikającego z umowy o limit kredytowy i kartę kredytową – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 marca 2017 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przedawnienia zobowiązania wynikającego z umowy o limit kredytowy i kartę kredytową.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 3 listopada 2008 r. Wnioskodawczyni zawarła z Bankiem … Polska S.A. umowę o limit kredytowy i kartę kredytową. W związku z brakiem płatności, Bank wypowiedział umowę, a następnie dnia 7 października 2010 r. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny (postanowienie Sądu Rejonowego w … z dnia 23 listopada 2010 r., sygn. akt …). Następnie … NS FIZ zawarła z Bankiem jako wierzycielem pierwotnym umowę przelewu wierzytelności. Od daty wypowiedzenia umowy do 2015 r. nie zostały podjęte żadne działania windykacyjne przez firmę … NS FIZ. W 2015 r. … NS FIZ skierowała pozew do Sądu Rejonowego w … o zapłatę. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt …. Wnioskodawczyni w złożonym sprzeciwie podniosła zarzut przedawnienia wierzytelności. Wnioskodawczyni podniosła, że dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej termin przedawnienia wynosi trzy lata (przy czym wystarczy, aby działalność gospodarczą prowadziła jedna ze stron). Natomiast roszczenia o zapłatę poszczególnych rat zadłużenia, wynikającego czy to z umowy kredytu, czy też umowy o kartę kredytową, mają z pewnością charakter okresowy. Stąd w ocenie Wnioskodawczyni można wyciągnąć wnioski, że roszczenia wynikające z ww. umów przedawniać się będą z upływem trzech lat od dnia wymagalności poszczególnych rat kredytu. Obecnie żaden przepis szczególny nie wskazuje innego okresu przedawnienia dla umowy kredytu, mają więc tu zastosowanie ogólne przepisy, wraz ze wskazanym wyżej art. 118 K.c. na czele. Obecnie, dla umów o kartę kredytową również nie ma przepisów szczególnych regulujących zasady przedawnienia tych roszczeń w sposób odmienny niż ogólne zasady. Jednak są wypadki, w których roszczenia wynikające z umowy o kartę kredytową przedawniać się będą z upływem nie trzech, a jedynie dwóch lat. Wynika to z faktu, że od października 2003 r. w polskim porządku prawnym obowiązywała ustawa o elektronicznych instrumentach płatniczych z dnia 12 września 2002 r. Ustawa ta, w jej art. 6, wprost przewidywała, że roszczenia z tytułu umów o elektroniczny instrument płatniczy przedawniają się z upływem lat dwóch. Nie ma również wątpliwości, że umowy o kartę kredytową zaliczają się do umów o elektroniczne instrumenty płatnicze. Problem w tym, że ustawa ta nie obowiązuje od sierpnia 2013 r. Została uchylona przez inny akt, tj. ustawę z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw. Nie oznacza to jednak, że obecnie mamy do czynienia tylko z trzyletnim okresem przedawnienia. W ustawie uchylającej ustawę o elektronicznych instrumentach płatniczych znalazł się bowiem przepis art. 26 ust. 1, o następującej treści: do przedawnienia roszczeń z tytułu umów o elektroniczny instrument płatniczy, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i nieprzedawnionych do tego czasu, stosuje się przepisy dotychczasowe. Powyższe oznacza, że w niniejszej sprawie roszczenie majątkowe z umowy kredytowej zawartej pomiędzy kredytobiorcą (osobą fizyczną) a prowadzącym działalność gospodarczą bankiem, uległo przedawnieniu po 2 latach od daty postawienia roszczenia w stan wymagalności, a więc od dnia wypowiedzenia umowy o limit kredytowy i kartę. Ponadto Wnioskodawczyni podniosła zarzut nieudowodnienia oraz niewykazania istnienia roszczenia w określonej wysokości, jak również braku wykazania skutecznego nabycia wierzytelności. W wyniku złożonego przez Wnioskodawczynię sprzeciwu, … NS FIZ złożyła oświadczenie o cofnięciu pozwu, w wyniku czego Sąd Rejonowy postanowieniem w 2016 r. umorzył postępowanie.

W styczniu … S.A. działając na rzecz wierzyciela … NS FIZ poinformował, że wierzyciel - uznał zarzut przedawnienia jako zasadny i poinformował, że przedawniona kwota będzie stanowiła przychód Wnioskodawczyni w 2016 r. i będzie podlegała opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym wierzyciel sporządzi PIT-8C i prześle go do właściwego Urzędu Skarbowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy przychodem Wnioskodawczyni (osoby fizycznej) podlegającym opodatkowaniu jest cała kwota długu wraz z odsetkami na dzień uznania przez wierzyciela zarzutu przedawniania, mimo że termin przedawnienia minął po 2 latach od dnia wypowiedzenia umowy?
   
2. Czy przychodem Wnioskodawczyni (osoby fizycznej) podlegającym opodatkowaniu jest kwota należności głównej i odsetek ustawowych na dzień przedawnienia?
   
3. Czy obecny wierzyciel, który nie był wierzycielem w dacie przedawnienia ma podstawę do wystawienia PIT-8C i w jakiej wysokości?
   
4. Czy Wnioskodawczyni podlega obowiązkowi opodatkowania takiego przychodu?
   
5. Czy przychodem osoby fizycznej podlegającym opodatkowaniu jest:
   • kwota zadłużenia z tytułu kapitału,
     
   • kwota odsetek do momentu przedawnienia, czyli w okresie 2 lata od postawienia roszczenia w stan wymagalności,
     
   • kwota odsetek naliczona przez wierzyciela, który wykupił dług, do dnia uznania przeterminowania?
6. W którym momencie powstanie przychód i czy przychód taki podlega obowiązkowi podatkowemu w chwili obecnej?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, instytucję przedawnienia określają przepisy art. 117 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm. - dalej K.c.). Z przepisów tych wynika, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, a po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże, zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne (zob. art. 117 K.c.).

Organy podatkowe najczęściej wyjaśniają, że osobom fizycznym, których wierzytelności się przedawniły, informacje PIT-8C należy sporządzać (zob. stanowiące zmianę interpretacji indywidualnej pismo Ministra Finansów z dnia 16 października 2013 r., DD3/033/109/CRS/11/RD-107221/13). W interpretacji tej zapisana jest wyraźnie kwestia - kiedy powstaje przychód z przedawnienia – cyt.: „Odnosząc się do trzeciej sytuacji opisanej w stanie faktycznym, tj. przedawnienia wierzytelności z tytułu należności głównej i odsetek wymagalnych oraz jej odpisania w księgach banku w koszty niestanowiące kosztu uzyskania przychodu, bez zwolnienia kredytobiorcy z obowiązku spłaty wierzytelności w trybie art. 508 Kodeksu cywilnego, Minister Finansów stoi na stanowisku, że w takim przypadku także u kredytobiorcy dochodzi do powstania realnego przysporzenia majątkowego, które podlega opodatkowaniu.

Przedawnienie zobowiązania jest zdarzeniem prawnym, powodującym określone skutki w zakresie możliwości dochodzenia zobowiązań. Zgodnie z art. 117 § 2 Kodeksu cywilnego, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne. Zobowiązanie przedawnione przekształca się w tzw. zobowiązanie naturalne. Nie może ono być wyegzekwowane pod przymusem, ani też zasądzone przez sąd powszechny, jeżeli dłużnik powoła się na upływ terminu przedawnienia.

Nie ulega wątpliwości, że gdy występuje niemożność przymusowego wyegzekwowania zobowiązania mimo braku jego faktycznego wykonania, dłużnik uzyskuje pewną korzyść majątkową, przejawiającą się w tym, że nie musi realnie wykonać zobowiązania. Zasadnicze znaczenie ma bowiem, że w następstwie przedawnienia dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia (ustaje obowiązek spełnienia świadczenia). Skutki finansowe przedawnienia zobowiązania z tytułu kredytu dla kredytobiorcy oraz kredytodawcy są zatem takie same jak przy jego umorzeniu. Kredytobiorca kosztem kredytodawcy osiąga realne przysporzenie majątkowe. Przychód podatkowy z tytułu przedawnionego zobowiązania powstaje w momencie upływu terminu przedawnienia. Stosownie do art. 118 Kodeksu cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.”

W opinii Wnioskodawczyni, jedynym momentem, który można uznać za datę powstania przychodu z przedawnienia, jest moment przedawnienia się wierzytelności. Przyjęcie takiego stanowiska oznaczałoby, że w przedstawionej sytuacji przychód Wnioskodawczyni powstał w roku, za który zobowiązanie podatkowe już uległo przedawnieniu.

Potwierdzenie takiego stanowiska zostało również zaprezentowane w prawomocnych wyrokach. Według wyroku WSA w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 2966/08) punkt 14 uzasadnienia: „W przypadku umorzenia nie przedawnionych zobowiązań, przychód powstawałby – tak jak wskazywały organy - w dacie umorzenia zobowiązań. W przypadku przedawnienia roszczenia przychód ten powstałby z pierwszym dniem po upływie terminu przedawnienia” oraz punkt 16 uzasadnienia, gdzie jest napisane „przedawnienie roszczenia majątkowego (w tym przypadku przedawnienie roszczenia banku o zwrot pożyczki wraz z odsetkami) powoduje, że przekształca się ono w tak zwane zobowiązanie niezupełne (naturalne), którego cechą jest niemożność jego przymusowej realizacji (Komentarz do Kodeksu cywilnego, Księga pierwsza, Część Ogólna, pod red. S. Dmowskiego, S. Prudnickiego, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis Warszawa 2004, str. 442). W konsekwencji, Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela pogląd wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie z dnia 15 stycznia 2008 r. (sygn. akt II FKS 1578/06), zgodnie z którym „postawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik - wykazując określoną aktywność - ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji podatnika - czyli w przypadku przedawnionego zobowiązania jest to pierwszy dzień po upływie terminu przedawnienia”.

Druga kwestia dotyczy wysokości przychodu z tytułu przedawnienia. Wnioskodawczyni wskazuje, że i tę kwestię wyjaśniło Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 16 października 2013 r. (DD3/033/109/CRS/11/RD-107221/13) wyjaśniając, że przychód ten składa się „z należności głównej oraz odsetek umownych wymagalnych na dzień umorzenia/przedawnienia”. A zatem przyjęcie stanowiska, że w przedstawionej sytuacji istnieje podstawa do wystawienia informacji PIT-8C oraz może to uczynić obecny wierzyciel oznaczałoby, że informację PIT-8C należy wystawić na kwotę należności głównej oraz odsetek umownych wymagalnych na dzień przedawnienia. W niniejszej sprawie, roszczenie majątkowe z umowy o limit kredytowy i kartę zawartej pomiędzy kredytobiorcą, a prowadzącym działalność gospodarczą bankiem, uległo przedawnieniu po 2 latach od daty postawienia roszczenia w stan wymagalności, a więc od daty wypowiedzenia umowy kredytu co miało miejsce przed wystawieniem bankowego tytułu egzekucyjnego w dniu 7 października 2010 r.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przychód był przychodem w chwili przedawnienia roszczenia czyli najpóźniej 2 lata od daty wypowiedzenia umowy. Przychód taki mógłby powstać w 2012 r. Wobec powyższego, w związku z przedawnieniem zobowiązania kredytowego, nie nastąpiło po stronie Wnioskodawczyni trwałe przysporzenie majątkowe i nie powstał przychód podlegający opodatkowaniu, tak jak to występuje w przypadku umorzenia wierzytelności przez bank, bowiem samo przedawnienie zobowiązania nie wywołuje zmiany charakteru zobowiązania na zobowiązanie bezzwrotne i nie powoduje powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, … S.A. nie wykazał istnienia samego zobowiązania oraz jego wysokości. Hipotetyczne istnienie długu nie może być podstawą do wystawienia PIT-8C. Taka też argumentacja została zawarta przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji nr ILPB2/4511-1-608/16-3/BC.

Jednak aby w ogóle można było mówić o powstaniu obowiązku podatkowego w przypadku „otrzymania świadczenia nieodpłatnego” musi zaistnieć sytuacja, w której po stronie dłużnika powstanie korzyść majątkowa. Taka korzyć może powstać tylko w przypadku zobowiązania bezzwrotnego, tzn. wtedy, gdy jedna strona zobowiąże się do świadczenia, za które druga strona nie musi nic „płacić”. Od razu widać, że chodzi tu o umowę, a nie tylko jednostronne oświadczenie wierzyciela. Klasycznym przykładem, w którym po stronie dłużnika występuje taki przychód, a tym samym po stronie wierzyciela powstaje obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C, jest zawarcie między tymi stronami umowy o zwolnienie z długu, określonej w art. 508 K.c. Stosownie do art. 508 K.c. zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Warto jednak podkreślić, że zwolnienie z długu może nastąpić tylko za zgodą obu stron, ponieważ dla skutecznego zwolnienia wymagane jest jego przyjęcie przez dłużnika. Jednostronne oświadczenie woli wierzyciela nie wywołuje więc takich skutków prawnych i nie może być podstawą do zwolnienia z długu, a w dalszej kolejności nie powoduje uzyskania przez dłużnika korzyści majątkowej.

Zatem, w ocenie Wnioskodawczyni, nie wystąpił obowiązek wystawienia informacji PIT-8C przez płatnika, a Wnioskodawczyni nie uzyskała przychodu podlegającego opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Źródłem przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych są między innymi inne źródła, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Cytowany przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy zawiera otwarty katalog przychodów, co oznacza, że do kategorii tej mogą zostać zaliczone również inne (niż wymienione w tym przepisie) przychody, które mieszczą się w ogólnej definicji przychodów, zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 3 listopada 2008 r. Wnioskodawczyni zawarła z Bankiem umowę o limit kredytowy i kartę kredytową. W związku z brakiem płatności, Bank wypowiedział umowę, a następnie dnia 7 października 2010 r. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny (postanowienie Sądu Rejonowego w … z dnia 23 listopada 2010 r., sygn. akt …). Następnie … NS FIZ zawarła z Bankiem jako wierzycielem pierwotnym umowę przelewu wierzytelności. Od daty wypowiedzenia umowy do 2015 r. nie zostały podjęte żadne działania windykacyjne przez firmę … NS FIZ. W 2015 r. … NS FIZ skierowała pozew do Sądu Rejonowego w … o zapłatę. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt …. Wnioskodawczyni w złożonym sprzeciwie podniosła zarzut przedawnienia wierzytelności. Roszczenie majątkowe z umowy kredytowej zawartej pomiędzy kredytobiorcą (osobą fizyczną) a prowadzącym działalność gospodarczą bankiem, uległo przedawnieniu po 2 latach od daty postawienia roszczenia w stan wymagalności, a więc od dnia wypowiedzenia umowy o limit kredytowy i kartę. W wyniku złożonego przez Wnioskodawczynię sprzeciwu, … NS FIZ złożyła oświadczenie o cofnięciu pozwu, w wyniku czego Sąd Rejonowy postanowieniem w 2016 r. umorzył postępowanie. W styczniu … S.A. działając na rzecz wierzyciela … NS FIZ poinformował, że wierzyciel - uznał zarzut przedawnienia jako zasadny i poinformował, że przedawniona kwota będzie stanowiła przychód Wnioskodawczyni w 2016 r. i będzie podlegała opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym wierzyciel sporządzi PIT-8C i prześle go do właściwego Urzędu Skarbowego.

Na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 1988, z późn. zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo bankowe, za kartę płatniczą uważa się - kartę płatniczą w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1572). Z kolei, zgodnie z art. 2 pkt 15a) ustawy o usługach płatniczych zmienionym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1997), karta płatnicza to karta uprawniająca do wypłaty gotówki lub umożliwiająca złożenie zlecenia płatniczego za pośrednictwem akceptanta lub agenta rozliczeniowego, akceptowana przez akceptanta w celu otrzymania przez niego należnych mu środków, w tym kartę płatniczą w rozumieniu art. 2 pkt 15 rozporządzenia (UE) 2015/751.

Zgodnie z art. 63 ust. 3 pkt 4 ustawy Prawo bankowe, rozliczenia bezgotówkowe przeprowadza się w szczególności: kartą płatniczą.

Zgodnie z art. 117 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459), z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

W świetle powyższego, zobowiązanie przedawnione przekształca się w tzw. zobowiązanie naturalne. Nie może ono być wyegzekwowane pod przymusem ani też zasądzone przez sąd powszechny, jeżeli dłużnik powoła się na upływ terminu przedawnienia.

Niemniej jednak, w sytuacji gdy występuje niemożność przymusowego wyegzekwowania zobowiązania mimo braku jego faktycznego wykonania, dłużnik uzyskuje pewną korzyść majątkową, przejawiającą się w tym, że nie musi realnie wykonać zobowiązania. Zasadnicze znaczenie ma bowiem, że w następstwie przedawnienia dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia (ustaje obowiązek spełnienia świadczenia). Skutki finansowe przedawnienia zobowiązania kredytowego wynikającego z umowy o limit kredytowy i kartę kredytową dla kredytobiorcy oraz kredytodawcy są zatem takie same jak przy jego umorzeniu. Kredytobiorca kosztem kredytodawcy osiąga realne przysporzenie majątkowe.

Przychód podatkowy z tytułu przedawnionego zobowiązania powstaje w momencie upływu terminu przedawnienia. Stosownie do art. 118 Kodeksu cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.

W konsekwencji, jeżeli kredytobiorca, powołując się na przedawnienie zobowiązania kredytowego wynikającego z umowy o limit kredytowy i kartę kredytową, odmawia jego spłacenia, wówczas kredytobiorca osiąga realne przysporzenie majątkowe, które – jako przychód z innych źródeł – podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Stosownie do postanowień art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na świadczeniodawcy ciąży obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C na imię kredytobiorcy, w którym jako przychód z innych źródeł wykaże wartość przedawnionego zobowiązania (na moment przedawnienia), którego kredytobiorca odmawia spłacenia.

Reasumując należy zauważyć, że gdy dochodzi do przedawnienia zobowiązania kredytobiorcy wynikającego z umowy o limit kredytowy i kartę kredytową, kredytobiorca – w dacie przedawnienia – osiąga przychód z innych źródeł w wysokości przedawnionego zobowiązania (składającego się z należności głównej oraz odsetek umownych wymagalnych na dzień przedawnienia).

Zauważyć należy, że ustawa z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1232) w art. 6 przewidywała, że roszczenia z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy przedawniają się z upływem 2 lat.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ww. ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych, elektroniczny instrument płatniczy to każdy instrument płatniczy, w tym z dostępem do środków pieniężnych na odległość, umożliwiający posiadaczowi dokonywanie operacji przy użyciu informatycznych nośników danych lub elektroniczną identyfikację posiadacza niezbędną do dokonania operacji, w szczególności kartę płatniczą lub instrument pieniądza elektronicznego. Natomiast stosownie do art. 2 pkt 6 ww. ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych, instrument pieniądza elektronicznego to urządzenie elektroniczne, na którym jest przechowywany pieniądz elektroniczny, w szczególności karta elektroniczna zasilana do określonej wartości. Karta płatnicza to karta identyfikująca wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniająca do wypłaty gotówki lub dokonywania zapłaty, a w przypadku karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty gotówki lub zapłaty z wykorzystaniem kredytu (art. 2 pkt 7 ww. ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych).

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie, umowy o kartę kredytową są niewątpliwie zaliczane do umów o elektroniczne instrumenty płatnicze (vide wyrok Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku z dnia 25 listopada 2016 r., sygn. akt I C 251/16).

Powyższa ustawa o elektronicznych instrumentach płatniczych przestała obowiązywać od dnia 7 października 2013 r., bowiem została uchylona przez ustawę z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 1036).

Przepis art. 26 ust. 1 ustawy uchylającej ustawę o elektronicznych instrumentach płatniczych przewiduje, że do przedawnienia roszczeń z tytułu umów o elektroniczny instrument płatniczy, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i nieprzedawnionych do tego czasu, stosuje się przepisy dotychczasowe.

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz sformułowanych w nim pytań należy zauważyć, że obecny wierzyciel (który nie był wierzycielem w dacie przedawnienia zobowiązania kredytowego wynikającego z umowy o limit kredytowy i kartę kredytową) nie jest obowiązany do wystawienia informacji, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie zmienia to jednak faktu, że odmowa przez Wnioskodawczynię spłaty zobowiązania kredytowego wynikającego z umowy o limit kredytowy i kartę kredytową, wynikająca także z podniesionego zarzutu przedawnienia długu z tego tytułu, skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten powstał w 2012 r., tj. w momencie przedawnienia ww. zobowiązania, w wysokości zadłużenia z tytułu kapitału oraz odsetek, które były wymagalne na moment przedawnienia. Tym samym, fakt nieotrzymania przez podatnika informacji PIT-8C o wysokości osiągniętych przychodów nie zwalnia z obowiązku zapłaty podatku od tych kwot. W sytuacji zatem gdy ww. przychody zostały uzyskane w 2012 r. na Wnioskodawczyni ciąży obowiązek ich wykazania i opodatkowania w zeznaniu podatkowym składanym za 2012 r. w terminie do 30 kwietnia 2013 r. Na podstawie art. 45 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w ww. terminie na Wnioskodawczyni ciąży obowiązek zapłaty różnicy pomiędzy podatkiem należnym wynikającym z tego zeznania a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym również sumą zaliczek pobranych przez płatników.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym przedawnienie zobowiązania kredytowego wynikającego z umowy o limit kredytowy i kartę kredytową nie powoduje powstania podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodu z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Podkreślić należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku.

Odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawczynię interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Odnosząc się natomiast do przywołanych przez Wnioskodawczynię wyroków sądów administracyjnych należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.