2017.01.03 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu - 3063-ILPP3.4512.141.2016.1.HW

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
3063-ILPP3.4512.141.2016.1.HW
z 3 stycznia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej przedstawione we wniosku z dnia 4 listopada 2016 r. (data wpływu 8 listopada 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy otrzymana kwota wpłacona tytułem jednostronnego rozwiązania przez zawodnika kontraktu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 listopada 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie ustalenia, czy otrzymana kwota wpłacona tytułem jednostronnego rozwiązania przez zawodnika kontraktu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

A (dalej: Klub, Spółka, Wnioskodawca) jest klubem sportowym działającym w formie spółki akcyjnej. Zgodnie z zapisami Statutu Spółki, Wnioskodawca prowadzi działalność o charakterze działalności pożytku publicznego na rzecz społeczności lokalnej w zakresie wspierania i upowszechniania kultury fizycznej, promocji zdrowia, a także wspomagania rozwoju wspólnoty i społeczności lokalnej, a działalność ta nie jest ukierunkowana na osiąganie zysku. Zgodnie z § … Statutu Spółki: „Całość dochodu Spółki przeznaczona jest na realizację Jej celów statutowych, a wypracowany zysk nie podlega podziałowi między akcjonariuszy i pracowników Spółki”.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług rozliczającym się za miesięczne okresy rozliczeniowe.

W związku z prowadzoną działalnością Wnioskodawca dokonuje dostawy towarów i świadczenia usług, w tym m.in.:

sprzedaży biletów i karnetów na organizowane przez Klub wydarzenia sportowe – mecze piłki nożnej,
sprzedaży praw do umieszczania reklam m.in. na stadionie, koszulkach piłkarzy i stronie internetowej,
sprzedaży usług w postaci możliwości korzystania z prestiżowego tytułu sponsora Klubu,
sprzedaży praw medialnych do transmisji telewizyjnych meczów piłkarskich, w których udział bierze Klub,
transferów zawodników.

Na potrzeby prowadzonej działalności Wnioskodawca zawiera z zawodnikami kontrakty o profesjonalne uprawianie piłki nożnej. Kontrakty te określają podstawowe prawa i obowiązki Klubu oraz zawodników, w tym w szczególności:

przedmiot kontraktu, którym jest przede wszystkim reprezentowanie barw Klubu w zespole piłki nożnej oraz przekazanie Klubowi wyłącznego prawa do dysponowania kartą zawodnika przez okres obowiązywania kontraktu;
dokładny okres obowiązywania kontraktu oraz możliwość przedłużenia okresu obowiązywania kontraktu, a także prawo Klubu do rozwiązania kontraktu;
możliwość czasowego oddelegowania zawodnika do reprezentowania barw innego klubu za porozumieniem;
prawo jednostronnego rozwiązania kontraktu przez zawodnika. W takim przypadku kontrakt wskazuje, iż prawo to przysługuje pod warunkiem zapłaty przez zawodnika Klubowi rekompensaty (kwoty wykupu) w określonej wysokości, przy czym jeśli rozwiązanie kontraktu wiąże się z zawarciem przez zawodnika umowy o profesjonalne uprawianie piłki nożnej z innym klubem, kwota wykupu może być uiszczona na rzecz Klubu przez ten drugi klub.

Kontrakt o profesjonalne uprawianie piłki nożnej może być zawarty w związku z nawiązaniem współpracy z piłkarzem niezwiązanym z innym klubem, bądź w związku z przejęciem zawodnika związanego z innym klubem na mocy zawartego kontraktu.

Zapisy kontraktów o profesjonalne uprawianie piłki nożnej opracowywane są w zgodzie i w ramach określonych aktami normatywnymi B (dalej: B). Regulacje te stanowią akty nadrzędne obowiązujące wszystkie zrzeszone kluby sportowe i mają pierwszeństwo stosowania przed innymi aktami i regulacjami wewnętrznymi klubów sportowych (w tym również kontraktami).

Podstawowe akty B regulujące zasady pozyskiwania piłkarzy przez kluby oraz status zawodników w klubach sportowych określają m.in.:

Uchwała nr … z dnia … r. Zarządu B w sprawie Minimalnych Wymagań dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej oraz
Uchwała nr … z … r. Zarządu B w sprawie statusu zawodników oraz zasad zmian przynależności klubowej.

Pierwsza z ww. Uchwał nr … określa m.in. ogólne zasady zawierania kontraktów między klubami a zawodnikami. Zgodnie z art. 4 ust. 2 Uchwały: „Zawodnik może zawrzeć kontrakt z klubem:

jeżeli nie jest związany Kontraktem z innym Klubem;
jeżeli dotychczasowy Kontrakt z Klubem odstępującym zawiera klauzulę odstępnego, na podstawie której, w przypadku zapłaty oznaczonej kwoty pieniężnej Kontrakt ulega automatycznemu rozwiązaniu, zaś Klub odstępujący został powiadomiony pisemnie o zamiarze skorzystania z tej klauzuli i kwota odstępnego została zapłacona;
jeżeli dotychczasowy Kontrakt Zawodnika wygaśnie w ciągu 6 miesięcy;
jeżeli Klub odstępujący zawrze z Klubem pozyskującym umowę transferu czasowego

– na czas trwania transferu czasowego”.

Z kolei Uchwała nr … zawiera szczegółowe regulacje dotyczące zmiany przynależności klubowej zawodnika, czyli tzw. transferu zawodnika.

Zgodnie z § 22 ust. 1 tej Uchwały: „Zmiana przynależności klubowej zawodnika następuje:

na podstawie umowy zawartej między zainteresowanymi klubami, lub
na podstawie oświadczenia klubu o wygaśnięciu umowy (kontraktu) z zawodnikiem, wydanego w ciągu 3 dni od zgłoszenia wniosku o wydanie takiego oświadczenia lub
na podstawie decyzji podjętej przez organ prowadzący dane rozgrywki związku piłki nożnej właściwy dla klubu pozyskującego, wydanej w oparciu o dokumenty posiadane przez ten organ”.

W świetle regulacji ww. aktów normatywnych, wskazać należy iż rozwiązanie kontraktu obowiązującego między klubem, a zawodnikiem możliwe jest na podstawie porozumienia stron (tj. zainteresowanych klubów i zawodnika, tzw. transfer) bądź też w drodze jednostronnego rozwiązania kontraktu przez zawodnika poprzez zapłatę tzw. odstępnego, które może być uregulowane zarówno przez samego zawodnika, jak i drugi klub zainteresowany zawarciem kontraktu z zawodnikiem. Przy czym w tym pierwszym przypadku dojdzie do transferu zawodnika, zgodnie z generalnymi regulacjami B, w drugim natomiast – do zerwania kontraktu i zapłaty odszkodowania.

W przedmiotowej sprawie, Spółka wskazuje, że były zawodnik Wnioskodawcy dokonał zmiany przynależności klubowej i zawarł kontrakt z nowym klubem przy wykorzystaniu tzw. klauzuli odstępnego (o której mowa w cytowanym wyżej art. 4 ust. 2 lit. b Uchwały nr … z dnia … … „Minimalne Wymagania dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej”), a nie na podstawie transferu definitywnego i zawartej umowy między klubem odstępującym i pozyskującym. Uprawnienia takie dawał zawodnikowi kontrakt o profesjonalne uprawianie piłki nożnej obowiązujący między Wnioskodawcą a zawodnikiem, który w jednym z paragrafów stanowił: „Zawodnik ma prawo jednostronnego rozwiązania niniejszego Kontraktu za zapłatą Klubowi rekompensaty (kwota wykupu) w wysokości 300.000 euro (słownie: trzysta tysięcy euro). W przypadku jeśli rozwiązanie Kontraktu wiąże się z zawarciem przez Zawodnika umowy o profesjonalne uprawianie piłki nożnej z innym klubem, kwota wykupu może być uiszczona na rzecz A przez ten klub”.

W dniu 8 sierpnia 2016 r. na koncie Klubu zaksięgowano wpłatę w kwocie „X” tytułem ww. kwoty wykupu zawodnika. Przelew został wykonany nie przez zawodnika, a przez jego nowy klub, czyli klub zamierzający nabyć prawa do karty zawodnika poprzez zawarcie z nim kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej, który ma wejść w życie automatycznie z chwilą rozwiązania dotychczas obowiązującego kontraktu poprzez zapłatę odszkodowania (na co zezwalał cytowany wyżej zapis kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej). W związku z zerwaniem kontraktu (jednostronnym rozwiązaniem) i uiszczeniem odszkodowania, Klub przesłał do właściwych organów B stosowny druk zwolnienia zawodnika z Klubu oraz oświadczenie o wygaśnięciu kontraktu zawodnika, czym umożliwił mu zawarcie kontraktu z innym klubem.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy otrzymana przez Klub kwota wpłacona tytułem jednostronnego rozwiązania przez zawodnika kontraktu z Klubem w ramach skorzystania przez zawodnika z możliwości wcześniejszego rozwiązania kontraktu na podstawie zapisów kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej, stanowi odszkodowanie niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

W razie potwierdzenia prawidłowości tego stanowiska przez organ, w powołaniu się na to stanowisko:

Czy fakt, iż kwota z tytułu jednostronnego zerwania kontraktu przez zawodnika, zgodnie z zapisami kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej, została zapłacona przez jego nowy klub (a nie przez samego zawodnika), nie zmienia kwalifikacji tego zdarzenia, tj. że jest to zdarzenie nie podlegające VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Zdaniem Spółki, kwota wpłacona tytułem jednostronnego rozwiązania przez zawodnika kontraktu z Klubem w ramach skorzystania przez zawodnika z możliwości wcześniejszego rozwiązania kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej na podstawie jego zapisów, stanowi odszkodowanie (rekompensatę) niepodlegające opodatkowaniu na gruncie ustawy VAT.

Ad. 2

Fakt, iż kwota z tyt. jednostronnego zerwania kontraktu została zapłacona przez nowy klub zawodnika (a nie bezpośrednio przez samego zawodnika), nie zmienia kwalifikacji tego zdarzenia, tj. tego, że jest to zdarzenie niepodlegające opodatkowaniu na gruncie ustawy VAT.

Uzasadnienie.

W świetle art. 5 ust. 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przy czym w myśl art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy VAT, za dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami, zaś przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Kierując się ww. przepisami, stwierdzić należy, że wpłacona przez zawodnika na rzecz Klubu kwota tytułem jednostronnego rozwiązania kontraktu nie może stanowić dostawy towarów, gdyż w efekcie okoliczności, w ramach których dochodzi do wypłaty tej kwoty, nie następuje przeniesienie praw do rozporządzania towarami.

Okoliczności te nie uzasadniają również tezy, aby wypłata kwoty przez zawodnika spełniała przesłanki świadczenia. Wprawdzie przepisy ustawy VAT nie definiują kryteriów koniecznych dla uznania danej czynności za usługę, jednak posiłkując się stanowiskiem prezentowanym przez organy podatkowe, jak i orzecznictwem stwierdzić należy, że dla uznania określonej transakcji za świadczenie usług za wynagrodzeniem i w konsekwencji za uznanie jej za opodatkowaną VAT wymagane jest spełnienie dwóch warunków:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
świadczeniu (wypłacie wynagrodzenia) odpowiada świadczenie wzajemne (rodzaj usługi).

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionych okolicznościach sprawy, wskazane powyżej kryteria warunkujące opodatkowanie danego świadczenia VAT – nie zostały spełnione. Z założenia, podatek VAT jest podatkiem nakładanym na konsumpcję towarów i usług, co oznacza, iż zakresem jego opodatkowania mogą być objęte tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsumentów towarów i usług. Tym samym nie można uznać za odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług, czynności w ramach których jedna ze stron nie uzyskuje świadczenia wzajemnego. W omawianym przypadku wynagrodzeniu otrzymanemu przez Spółkę nie odpowiada żadne świadczenie wzajemne ze strony Klubu, gdyż mamy tu do czynienia wyłącznie z jednostronnym zerwaniem kontraktu przez zawodnika skutkiem czego jest wypłata rekompensaty pieniężnej. Natomiast Klub nie świadczy w zamian usługi na rzecz zawodnika.

Za stanowiskiem Spółki przemawiają również przedstawione w opisie sprawy regulacje wewnętrzne B oraz będące ich odwzorowaniem zapisy kontraktów. Treść tych dokumentów jednoznacznie wskazuje, że zmiana przynależności klubowej zawodnika może nastąpić za porozumieniem stron, w drodze odpłatnego transferu zawodnika, który rozpoznawany jest na gruncie VAT jako usługa, a także bez porozumienia, poprzez zerwanie kontraktu pod warunkiem zapłaty przez zawodnika określonej kwoty na rzecz klubu. Rozróżnienie tych dwóch kwestii znajduje również odzwierciedlenie w pojęciach, jakimi posługuje się sam kontrakt, gdzie w odniesieniu do transferu zawodnika mowa jest o wynagrodzeniu, podczas gdy w przypadku jednostronnego zerwania kontraktu przez zawodnika – o rekompensacie.

Jak wskazano w opisie sprawy, pod pojęciem transferu rozumie się przeniesienie prawa do dysponowania kartą zawodnika przez klub przekazujący na rzecz klubu przejmującego. W takim wypadku, co też zostało uregulowane w aktach normatywnych B, dochodzi do zawarcia porozumienia (umowy) pomiędzy zainteresowanymi klubami za zgodą zawodnika.

Wspomniane już Uchwały B określają przesłanki, których wystąpienie warunkuje transfer zawodnika. Tym samym, brak ich spełnienia nie pozwala na uznanie danego zdarzenia za transfer zawodnika.

W ocenie Spółki, wobec braku wystąpienia w niniejszej sprawie okoliczności pozwalających na uznanie otrzymanej od zawodnika kwoty jako świadczenia usług i tym bardziej dostawy towarów na gruncie ustawy VAT, wpłatę tą należy traktować jako odszkodowanie, które nie jest zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu VAT.

Jednocześnie, w ocenie Spółki na kwalifikację prawno-podatkową przedmiotowego zdarzenia nie ma również wpływu, kto faktycznie dokonał wpłaty środków tytułem jednostronnego zerwania przez zawodnika kontraktu. Nowy klub zawodnika nie dokonał bowiem zapłaty tytułem transferu zawodnika, a w ramach odrębnych ustaleń z zawodnikiem, dokonał w jego imieniu i na jego zlecenie płatności na rzecz Spółki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Taki szeroki charakter świadczenia usługi potwierdzają także zapisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.), zwanej dalej k.c.

W świetle art. 353 § 2 k.c., świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji).

Zauważyć należy, że przy określeniu czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Analiza ww. przepisów ustawy prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy usługą i otrzymaną zapłatą. Kolejnym czynnikiem decydującym o tym, czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest ustalenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności.

W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za odstępnym przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Ponadto podkreślić należy, że w rozumieniu ustawy zobowiązanie się do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji należy uznać za świadczenie usług wówczas, gdy odbywa się w ramach stosunków obligacyjnych.

Zatem czynność podlega opodatkowaniu wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Odnosząc się do powyższego, należy stwierdzić, że jeżeli zaniechanie pewnych czynności za „odszkodowaniem” przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi – co do której istnieje zgoda stron – takie działanie na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług powinno być uznane za usługę. Zatem dana czynność podlega opodatkowaniu wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W tym miejscu należy wskazać, że termin „kary umownej” czy „odszkodowania” nie został zdefiniowany w ustawie o podatku od towarów i usług. W związku z tym, należy posiłkować się regulacjami zawartymi w ww. ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Zagadnienie kar umownych reguluje przepis art. 483 § 1 k.c., zgodnie z którym można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań. Odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnień związanych z określonymi wypadkami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych i skuteczne odstąpienie od umowy stanowi w pewnym sensie potwierdzenie, że istotnie miał miejsce przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez drugą stronę.

Z postanowień art. 361 § 1 k.c. wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 k.c.).

Na podstawie ww. przepisu odszkodowanie uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Zgodnie z treścią art. 471 k.c., dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto pomiędzy zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustalanie statusu wypłacanego wynagrodzenia, jako podlegającego bądź niepodlegającego opodatkowaniu VAT, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem, jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie będzie miała bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony kontrahenta, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Należy jednocześnie wskazać, że nazwanie – przez jedną ze stron umowy – należnego wynagrodzenia z tytułu odstąpienia od umowy „odszkodowaniem” nie ma przesądzającego znaczenia dla określenia konsekwencji podatkowych tego zdarzenia. Nie jest istotna nazwa lecz rzeczywisty charakter świadczenia.

Zgodnie z art. 395 § 1 i § 2 k.c., można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za niezawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.

Natomiast w myśl art. 396 k.c., jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne), oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego.

Skuteczne odstąpienie od umowy w wyniku zapłaty odstępnego wymaga spełnienia następujących warunków:

zawarcia w umowie stron klauzuli umownego prawa odstąpienia od umowy;
zawarcia postanowienia co do odstępnego;
złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy;
równoczesna z tym oświadczeniem zapłata odstępnego.

Ponieważ odstępne jest kwalifikowaną postacią umownego prawa odstąpienia, stąd, w wyniku braku ustawowych odmiennych regulacji w tym przedmiocie – stosuje się do niego przepisy dotyczące umownego prawa odstąpienia (art. 395 k.c.), m.in. dotyczące określenia terminu wykonania prawa odstąpienia, sposobu odstąpienia. W razie skutecznego odstąpienia umowę uważa się za niezawartą. Do obowiązku zwrotu wykonanych już świadczeń oraz wynagrodzenia za usługi i korzystanie z rzeczy – stosuje się odpowiednio art. 395 k.c.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca – zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług – jest klubem sportowym działającym w formie spółki akcyjnej. Zgodnie z zapisami Statutu Spółki, Wnioskodawca prowadzi działalność o charakterze działalności pożytku publicznego na rzecz społeczności lokalnej w zakresie wspierania i upowszechniania kultury fizycznej, promocji zdrowia, a także wspomagania rozwoju wspólnoty i społeczności lokalnej, a działalność ta nie jest ukierunkowana na osiąganie zysku. Zgodnie z § … Statutu Spółki: „Całość dochodu Spółki przeznaczona jest na realizację Jej celów statutowych, a wypracowany zysk nie podlega podziałowi między akcjonariuszy i pracowników Spółki”.

przedmiot kontraktu, którym jest przede wszystkim reprezentowanie barw Klubu w zespole piłki nożnej oraz przekazanie Klubowi wyłącznego prawa do dysponowania kartą zawodnika przez okres obowiązywania kontraktu;
dokładny okres obowiązywania kontraktu oraz możliwość przedłużenia okresu obowiązywania kontraktu, a także prawo Klubu do rozwiązania kontraktu;
możliwość czasowego oddelegowania zawodnika do reprezentowania barw innego klubu za porozumieniem;
prawo jednostronnego rozwiązania kontraktu przez zawodnika. W takim przypadku kontrakt wskazuje, że prawo to przysługuje pod warunkiem zapłaty przez zawodnika Klubowi rekompensaty (kwoty wykupu) w określonej wysokości, przy czym jeśli rozwiązanie kontraktu wiąże się z zawarciem przez zawodnika umowy o profesjonalne uprawianie piłki nożnej z innym klubem, kwota wykupu może być uiszczona na rzecz Klubu przez ten drugi klub.

Podstawowe akty B regulujące zasady pozyskiwania piłkarzy przez kluby oraz status zawodników w klubach sportowych określają m.in.: Uchwała … z dnia ... oraz Uchwała nr … z dnia ...

jeżeli nie jest związany Kontraktem z innym Klubem;
jeżeli dotychczasowy Kontrakt z Klubem odstępującym zawiera klauzulę odstępnego, na podstawie której, w przypadku zapłaty oznaczonej kwoty pieniężnej Kontrakt ulega automatycznemu rozwiązaniu, zaś Klub odstępujący został powiadomiony pisemnie o zamiarze skorzystania z tej klauzuli i kwota odstępnego została zapłacona;
jeżeli dotychczasowy Kontrakt Zawodnika wygaśnie w ciągu 6 miesięcy;
jeżeli Klub odstępujący zawrze z Klubem pozyskującym umowę transferu czasowego

– na czas trwania transferu czasowego”.

Z kolei Uchwała nr … zawiera szczegółowe regulacje dotyczące zmiany przynależności klubowej zawodnika, czyli tzw. transferu zawodnika.

Zgodnie z § 22 ust. 1 tej Uchwały: „Zmiana przynależności klubowej zawodnika następuje:

na podstawie umowy zawartej między zainteresowanymi klubami, lub
na podstawie oświadczenia klubu o wygaśnięciu umowy (kontraktu) z zawodnikiem, wydanego w ciągu 3 dni od zgłoszenia wniosku o wydanie takiego oświadczenia lub
na podstawie decyzji podjętej przez organ prowadzący dane rozgrywki związku piłki nożnej właściwy dla klubu pozyskującego, wydanej w oparciu o dokumenty posiadane przez ten organ”.

W świetle regulacji ww. aktów normatywnych, rozwiązanie kontraktu obowiązującego między klubem a zawodnikiem możliwe jest na podstawie porozumienia stron (tj. zainteresowanych klubów i zawodnika, tzw. transfer), bądź też w drodze jednostronnego rozwiązania kontraktu przez zawodnika poprzez zapłatę tzw. odstępnego, które może być uregulowane zarówno przez samego zawodnika, jak i drugi klub zainteresowany zawarciem kontraktu z zawodnikiem. Przy czym w tym pierwszym przypadku dojdzie do transferu zawodnika, zgodnie z generalnymi regulacjami B, w drugim natomiast – do zerwania kontraktu i zapłaty odszkodowania.

W rozpatrywanej sprawie, były zawodnik Wnioskodawcy dokonał zmiany przynależności klubowej i zawarł kontrakt z nowym klubem przy wykorzystaniu tzw. klauzuli odstępnego (o której mowa w cytowanym wyżej art. 4 ust. 2 lit. b Uchwały nr … z dnia … „Minimalne Wymagania dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej”), a nie na podstawie transferu definitywnego i zawartej umowy między klubem odstępującym i pozyskującym. Uprawnienia takie dawał zawodnikowi kontrakt o profesjonalne uprawianie piłki nożnej obowiązujący między Wnioskodawcą a zawodnikiem, który w jednym z paragrafów stanowił: „Zawodnik ma prawo jednostronnego rozwiązania niniejszego Kontraktu za zapłatą Klubowi rekompensaty (kwota wykupu) w wysokości 300.000 euro (słownie: trzysta tysięcy euro). W przypadku jeśli rozwiązanie Kontraktu wiąże się z zawarciem przez Zawodnika umowy o profesjonalne uprawienie piłki nożnej z innym klubem, kwota wykupu może być uiszczona na rzecz A przez ten klub”.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy otrzymana przez Klub kwota wpłacona tytułem jednostronnego rozwiązania przez zawodnika kontraktu z Klubem, w ramach skorzystania przez zawodnika z możliwości wcześniejszego rozwiązania kontraktu na podstawie zapisów kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej, stanowi odszkodowanie niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz w razie potwierdzenia prawidłowości tego stanowiska, czy fakt, że kwota z tytułu jednostronnego zerwania kontraktu przez zawodnika, zgodnie z zapisami kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej, została zapłacona przez jego nowy klub (a nie przez samego zawodnika), nie zmienia kwalifikacji tego zdarzenia, tj. że jest to zdarzenie niepodlegające VAT.

Jak wynika z opisu sprawy odstępne należne jest Wnioskodawcy na podstawie łączącej strony umowy zobowiązaniowej, a więc pomiędzy Wnioskodawcą a drugą stroną umowy – Zawodnikiem – istnieje stosunek zobowiązaniowy, na podstawie którego za zgodą na odstąpienie od zawartej umowy, Spółce należna jest kwota odstępnego stanowiąca wynagrodzenie.

Należy zaznaczyć, że opisana we wniosku umowa przewidywała finansowe zaspokojenie roszczeń Wnioskodawcy z tytułu ewentualnego odstąpienia od umowy i wskazuje na to, że opłata należna z tego tytułu nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę.

W przedstawionej sytuacji spełnione zatem zostaną niezbędne warunki, aby czynność w postaci odstąpienia od umowy za wynagrodzeniem, uznać za świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

W analizowanej sprawie nie zaistniały okoliczności, które w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego powodowałyby szkodę i determinowały wypłatę odszkodowania. Zachowania obu podmiotów są zachowaniami wynikającymi bezpośrednio z łączącej ich umowy, na mocy której uzgodniono, że Zawodnik może jednostronnie rozwiązać kontrakt. Wpłacenie określonej kwoty na rzecz Wnioskodawcy prowadzi do zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane. Nie jest ono natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez którąś ze stron umowy z ciążących na niej obowiązków. Zatem otrzymanego wynagrodzenia należnego Wnioskodawcy nie można uznać za zadośćuczynienie za utracone korzyści. Stanowi ono formę wynagrodzenia za jego działanie, tj. zgodę za możliwość wcześniejszego rozwiązania kontraktu – odstąpienie od dochodzenia roszczeń (tolerowanie czynności). Tym samym zgodę na odstąpienie od umowy należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za które Wnioskodawca otrzymał określoną kwotę pieniężną – wynagrodzenie.

W konsekwencji, odstąpienie od dochodzenia roszczeń (tolerowanie czynności) stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem, kwota ustalona na mocy zawartej umowy, w zamian za określone zachowanie się Wnioskodawcy, stanowi wynagrodzenie za te usługi i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Potwierdzeniem zajętego stanowiska może być orzeczenie NSA z dnia 7 lutego 2014 r. sygn. akt I FSK 1664/12, w którym to wyroku Sąd powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2012 r. sygn. akt III CZP 39/12, cytując: ,,kara umowna jest związana z odpowiedzialnością odszkodowawczą za szkodę spowodowaną niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania niepieniężnego (poszczególnymi przejawami nienależytego wykonania zobowiązania). Odstąpienie od umowy nie jest ani nienależytym wykonaniem zobowiązania, ani niewykonaniem zobowiązania, lecz wykonaniem przez jedną ze stron stosunku obligacyjnego uprawnienia prawnokształtującego, realizowanego na podstawie postanowienia zawartego w umowie wzajemnej (art. 395 § 1 i art. 492 k.c.), albo wynikającego z przepisów ustawy”.

Podsumowując, w odpowiedzi na zadane pytanie nr 1, należy stwierdzić, że otrzymana przez Wnioskodawcę kwota, wpłacona tytułem jednostronnego rozwiązania przez zawodnika kontraktu z Klubem, w ramach skorzystania przez zawodnika z możliwości wcześniejszego rozwiązania kontraktu na podstawie zapisów kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej, nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę, lecz stanowi wynagrodzenie za usługę i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem ponieważ odpowiedź na pytanie nr 1 nie jest twierdząca (nie potwierdza stanowiska Wnioskodawcy), tym samym pytanie nr 2 jest bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin