Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPP1.4512.1033.2016.1.AW
z 26 stycznia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 25 października 2016 r. (data wpływu 27 października 2016 r.) uzupełnionym pismem z 3 stycznia 2017 r. (data wpływu 9 stycznia 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• ustalenia czy przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w zamian za odszkodowanie za działkę nr 356/5 podlega opodatkowaniu VAT – jest prawidłowe;
• stawki podatku – jest nieprawidłowe;
• momentu powstania obowiązku podatkowego – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 27 października 2016 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• ustalenia czy przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w zamian za odszkodowanie za działkę nr 356/5 podlega opodatkowaniu VAT;
• stawki podatku;
• momentu powstania obowiązku podatkowego.
  
  

Wniosek został uzupełniony pismem z 3 stycznia 2017 r. (data wpływu 9 stycznia 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z 28 grudnia 2016 r. nr 2461-IBPP1.4512.826. 2016.1.AW.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Gmina zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, w tym zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy sprawy w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej. W związku z tym posiada w swoim zasobie komunalnym nieruchomości. W miesiącu wrzesień 2016 r. Gmina w stosunku do 4 swoich nieruchomości otrzymała od Wojewody decyzje na wypłatę odszkodowań za wywłaszczenie w związku z ustaleniem lokalizacji linii kolejowej. Na podstawie art. 9y ust. 1 i 4 ustawy o transporcie kolejowym, odszkodowania będą wypłacone przez … S.A.

Są to następujące decyzje:

Decyzja z 22 września 2016 r. na odszkodowanie za prawo użytkowania wieczystego za działkę 356/4 o pow. 0,1854 ha i działkę 356/5 o pow. 0,1891 ha. Przedmiotowe działki położone w granicach pasa linii kolejowej zostały objęte decyzją Wojewody z dnia 15 października 2014 r. o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej oraz decyzją Ministra Infrastruktury i Budownictwa z 15 kwietnia 2016 r. Działki nr 356/4 i 356/5 powstały z podziału działki 356/1, której to prawo użytkowania wieczystego zostało nabyte przez Gminę w dniu 8 wrześniu 2005 r. na podstawie umowy przeniesienia prawa użytkowania wieczystego w trybie art. 66 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa w celu zwolnienia z długu firmy Polskie Koleje Państwowe. Działka 356/1 w dniu nabycia prawa użytkowania przez Gminę zabudowana była na części wiatą stalową, w działce znajdowała się kanalizacja deszczowa oraz na części była droga wewnętrza dojazdowa do dworca bitumiczna. Nabycie nieruchomości o numerze działki 356/1 było zwolnione z podatku VAT więc Gminie nie przysługiwało odliczenie podatku VAT. Działka ta w całości wraz z zabudowaniami została oddana w najem przedsiębiorstwu komunikacyjnemu. W lutym 2006 r. nastąpił podział działki 356/1 na trzy następujące działki – 356/3, 356/4 i 356/5, w ślad za tym podziałem Gmina z najemcą działki podpisała aneks do umowy najmu i w najem została oddana tylko działka 356/3 wraz z zabudowaniami, a działki 356/4 (droga) i 356/5 (niezabudowana, pas zieleni) były w użytkowaniu Gminy. Prawo użytkowania wieczystego działek 356/4 i 356/5 zgodnie z art. 9x ust. 4 ustawy o transporcie kolejowym wygasło z dniem, w którym decyzja lokalizacyjna, o której mowa powyżej stała się ostateczna.

Za wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego Gminie przysługuje odszkodowanie, które zostało ustalone decyzją dla poszczególnych działek w następującej wysokości:

• dla działki 356/4 wraz z częściami składowymi tj. drogą z nawierzchni asfaltobetonowej w kwocie 228.753 zł,
• dla działki 356/5 w kwocie 87.492 zł.
  
  

Zgodnie z wyjaśnieniami Referatu Planowania Przestrzennego działki 356/5 i część działki 356/4 objęte są obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i znajdują się w obszarze terenu przeznaczonego pod zieleń izolacyjną o niskiej i średniej wysokości oddzielającej tereny usługowe od terenów kolejowych. Północna część działki 356/4 znajduje się poza granicami miejscowego planu zagospodarowania i ta część działki została objęta decyzją o lokalizacji celu publicznego z dnia 31 lipca 2013 r. dotyczącą budowy i przebudowy linii kolejowej.

Do czasu wywłaszczenia Gmina na nieruchomościach, o których mowa w powyższych decyzjach nie ponosiła wydatków na ich ulepszenie.

Gmina na dzień dzisiejszy nie otrzymała jeszcze odszkodowań za przejęte grunty z decyzji, o których mowa powyżej. Gmina informuje, iż jest czynnym podatnikiem VAT.

W uzupełnieniu wniosku dotyczącym działki nr 356/5 Wnioskodawca podał ponadto, że:

1. Pas zieleni znajdujący się na działce 356/5 nie jest budowlą.
2. Na pytanie Organu: „Czy pas zieleni jest trwale związany z gruntem”, Wnioskodawca odpowiedział, że jak wskazano w odpowiedzi na punkt 1 pas zieleni nie jest budowlą.
3. Pas zieleni był wykorzystywany dla potrzeb prowadzenia działalności gospodarczej w ramach zawartej umowy najmu z dnia 9 września 2005 r. i wydanie tej działki do używania (najmu) przez Gminę dla przedsiębiorstwa komunikacyjnego nastąpiło w chwili zawarcia właśnie tej umowy.
4. W okresie od 9 września 2005 r. do 30 kwietnia 2007 r. Gmina wykorzystywała pas zieleni do czynności opodatkowanych tj. najem na rzecz przedsiębiorstwa komunikacyjnego, a od 1 maja 2007 r. do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem jako pas zieleni miejskiej.
5. Na pytanie Organu: „W jakiej dacie pas zieleni został wzniesiony, jaki podmiot go wybudował i czy z tego tytułu przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego”, Wnioskodawca odpowiedział, że pas zieleni nie jest budowlą, w związku z tym pytanie to jest bezprzedmiotowe. Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
6. Na pytanie Organu:” W jakiej dacie pas zieleni został oddany do użytkowania”, Wnioskodawca odpowiedział, że pas zieleni nie jest budowlą, w związku z tym pytanie to jest bezprzedmiotowe.
7. Dla działki 356/5 nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy ze względu na to, że ww. działka jest objęta obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Przeznaczenie tego terenu określa plan miejscowy.
8. Zgodnie z zapisami planu miejscowego teren obejmujący działkę 356/5 znajduje się w obszarze oznaczonym symbolem 8 Zi przeznaczonym pod zieleń izolacyjną o niskiej i średniej wysokości oddzielającej tereny usługowe od terenów kolejowych. Obowiązujące zapisy planu nie dopuszczają możliwości zagospodarowania tego terenu w sposób inny niż zostało to wprost wskazane w zapisach planu dla terenu 8 Zi, w związku z powyższym nie można traktować działki nr ewidencyjnej 356/5 jako działki przeznaczonej pod zabudowę.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przeniesienie prawa użytkowania wieczystego za odszkodowanie za działkę nr 356/5, o której mowa w opisie podlega opodatkowaniu VAT i według jakiej stawki oraz kiedy powstaje z tego tytułu obowiązek podatkowy?

Zdaniem Wnioskodawcy, przeniesienie prawa użytkowania wieczystego działki 356/5 podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. A w związku z tym, iż działka ta została objęta decyzją lokalizacyjną Wojewody z dnia 15 października 2014 r. o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej to jest to działka budowlana i powinna być opodatkowana stawką podstawową 23% i momentem powstania obowiązku podatkowego będzie data otrzymania całości lub części zapłaty z tego tytułu (art. 19a ust. 5 pkt 1 podpkt b ustawy o podatku od towarów i usług).

Podleganie czynności przeniesienia własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie czy też przeniesienie prawa użytkowania wieczystego za odszkodowanie potwierdzają liczne interpretacje i wyroki:

1. IBPP1/443-133/14/AW Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 21 maja 2014 r. „Gdy brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy w przypadku lokalizacji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego. Taką właśnie decyzją jest decyzja Wojewody o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej”.
2. ITPP3/4512-370/16/APR Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 30 sierpnia 2016 r.
3. ITPP2/4512-409/16/KK Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 4 sierpnia 2016 r.
4. ILPP1/4512-1-236/16-4/MK Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 czerwca 2016 r. „opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz dostawa gruntów w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania”.
5. III SA/Wa 795/10 z 9 listopada 2010 r. „Wywłaszczenie z prawa użytkowania wieczystego w zamian za odszkodowanie traktować należy jako przeniesienie towaru z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie. Przeniesienie prawa do rozporządzania prawem użytkowania wieczystego na mocy nakazu organu władzy publicznej uznać należy za dostawę towarów”.
6. I FSK 574/11 z 24 stycznia 2012 r.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za.

• prawidłowe – w zakresie ustalenia czy przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w zamian za odszkodowanie za działkę nr 356/5 podlega opodatkowaniu VAT;
• nieprawidłowe – w zakresie stawki podatku;
• prawidłowe – w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego.
  
  

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie zatem z ww. przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2147 ze zm.) wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 tej ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa do nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Należy podkreślić, że co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z cyt. wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Co do zasady grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Według art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z treści art. 15 ust. 2 powołanej ustawy wynika, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ww. ustawy – nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że jednostka samorządu terytorialnego będzie uznana za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jej zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jej zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że przeniesienie przez Wnioskodawcę prawa użytkowania wieczystego działki nr 356/5 na rzecz Skarbu Państwa w celu realizacji inwestycji kolejowej w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów w myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie prawa użytkowania wieczystego towarów czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną i ze względu na przedmiot czynność taka objęta jest podatkiem od towarów i usług.

Wyjaśnić tu należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz – stanowiące dostawę towarów – przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe rozważania stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie spełnione zostały przesłanki warunkujące uznanie opisanej transakcji za dostawę towarów dokonywaną przez podmiot, który w odniesieniu do niej działa w charakterze podatnika VAT.

Wydając nieruchomość za odszkodowaniem Gmina nie może skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są bowiem realizowane zadania, dla realizacji których organ ten został powołany. Dokonując przeniesienia prawa do rozporządzania nieruchomością, jak już powyżej wskazano, Gmina nie realizuje bowiem ani zadań własnych, ani zleconych przez organ administracji rządowej.

Oznacza to, że dostawa taka podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dochodzi bowiem do przeniesienia na inny podmiot – nabywcę – prawa do dysponowania towarem jak właściciel. Ponadto w przedmiotowej sprawie ma miejsce odpłatna dostawa towarów, przy czym odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za przeniesienie prawa użytkowania wieczystego tych gruntów.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, że przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w zamian za odszkodowanie za wywłaszczenie działki nr 356/5 podlega opodatkowaniu – należało uznać za prawidłowe.

Wysokość opodatkowania dostawy towaru zależy od tego jakiego towaru dotyczy.

Dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem art. 41 ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 146a pkt 1 ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział obniżone stawki podatku oraz zwolnienia od podatku dla dostaw niektórych towarów lub świadczenia niektórych usług, a także określił warunki stosowania tych obniżonych stawek i zwolnień.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów i świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy o VAT ilekroć w przepisach tej ustawy mowa jest o terenach budowlanych – rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Należy wskazać, że opodatkowane podatkiem od towarów i usług są, co do zasady, dostawy nieruchomości gruntowych zabudowanych i niezabudowanych, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane, czyli przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego bądź decyzją o warunkach zabudowy.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 788 ze zm.) ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W art. 4 ust. 2 cyt. ustawy postanowiono, że w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1. lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
   
   

Z zapisów wyżej cytowanego przepisu wynika, że przez decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu należy rozumieć zarówno decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, jak i decyzję o warunkach zabudowy.

W świetle art. 2 pkt 5 ww. ustawy, przez inwestycję celu publicznego należy rozumieć działania o znaczeniu lokalnym (gminnym) i ponadlokalnym (powiatowym, wojewódzkim i krajowym), a także krajowym (obejmującym również inwestycje międzynarodowe i ponadregionalne), oraz metropolitalnym (obejmującym obszar metropolitalny) bez względu na status podmiotu podejmującego te działania oraz źródła ich finansowania, stanowiące realizację celów, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2015 r. poz. 1774 i 1777 oraz z 2016 r. poz. 65).

Szczególne zasady i warunki przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych ujęte zostały w Rozdziale 2b ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1727 ze zm.). Zgodnie z przepisami tej ustawy:

Art. 9o ust. 1 – Decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydaje wojewoda, na wniosek … Spółki Akcyjnej, zwanych dalej „ S.A.”, lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Art. 9q ust. 1 – Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zawiera w szczególności:

1. linie rozgraniczające teren;
2. warunki techniczne realizacji inwestycji;
3. warunki wynikające z prawnie chronionych potrzeb ochrony środowiska, ochrony zabytków i dóbr kultury współczesnej oraz potrzeb obronności państwa;
4. wymagania dotyczące ochrony interesów osób trzecich;
5. zatwierdzenie podziału nieruchomości, o którym mowa w art. 9s ust. 1;
6. określenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości w celu zapewnienia prawa do wejścia na teren nieruchomości dla prowadzenia inwestycji kolejowej, w tym dokonania związanej z nią budowy lub przebudowy układu drogowego lub urządzeń wodnych, lub założenia i przeprowadzania na nich ciągów drenażowych przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, a także prac związanych z konserwacją, utrzymaniem lub usuwaniem awarii;
7. oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości lub map z projektami podziału nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.
   
   

Art. 9s ust. 1 – Decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zatwierdza się podział nieruchomości. Mapy z projektami podziału nieruchomości stanowią integralną część decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.

Art. 9s ust. 2 – Linie rozgraniczające teren ustalone decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowią linie podziału nieruchomości.

Art. 9s ust. 3 – Nieruchomości, o których mowa w art. 9q ust. 1 pkt 7, stają się z mocy prawa własnością:

1. Skarbu Państwa – w przypadku wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej złożonego przez S.A.,
2. jednostki samorządu terytorialnego – w przypadku wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej złożonego przez tę jednostkę

-z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna.

Art. 9s ust. 3a – Jeżeli na nieruchomości, o której mowa w ust. 3, lub prawie użytkowania wieczystego tej nieruchomości zostały ustanowione ograniczone prawa rzeczowe, z dniem w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna, prawa te wygasają.

Art. 9s ust. 3b – S.A. nabywają z mocy prawa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna, prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych nabytych z mocy prawa przez Skarb Państwa lub stanowiących jego własność, z wyłączeniem nieruchomości, o których mowa w ust. 3e, oraz prawo własności budynków, innych urządzeń i lokali znajdujących się na tych nieruchomościach.

Art. 9s ust. 5 – Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości praw, o których mowa w ust. 3 i 3b.

Jak wynika z wniosku, w dniu 15 października 2014 r. została wydana decyzja Wojewody, a w dniu 15 kwietnia 2016 r. została wydana decyzja Ministra Infrastruktury i Budownictwa o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej. Decyzją z 22 września 2016 r. ustalono dla Wnioskodawcy odszkodowanie za działkę 356/5, która przeszła na własność Skarbu Państwa z mocy prawa jako położona w granicach pasa linii kolejowej.

Pas zieleni znajdujący się na działce 356/5 nie jest budowlą. Pas zieleni był wykorzystywany dla potrzeb prowadzenia działalności gospodarczej w ramach zawartej umowy najmu z dnia 9 września 2005 r. i wydanie tej działki do używania (najmu) przez Gminę dla przedsiębiorstwa komunikacyjnego nastąpiło w chwili zawarcia właśnie tej umowy. Od 9 września 2005 r. do 30 kwietnia 2007 r. Gmina wykorzystywała pas zieleni do czynności opodatkowanych tj. najem na rzecz przedsiębiorstwa komunikacyjnego, a od 1 maja 2007 r. do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem jako pas zieleni miejskiej.

Dla działki 356/5 nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy ze względu na to, że ww. działka jest objęta obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Przeznaczenie tego terenu określa plan miejscowy.

Zgodnie z zapisami planu miejscowego teren obejmujący działkę 356/5 znajduje się w obszarze oznaczonym symbolem 8 Zi przeznaczonym pod zieleń izolacyjną o niskiej i średniej wysokości oddzielającej tereny usługowe od terenów kolejowych. Obowiązujące zapisy planu nie dopuszczają możliwości zagospodarowania tego terenu w sposób inny niż zostało to wprost wskazane w zapisach planu dla terenu 8 Zi, w związku z powyższym nie można traktować działki nr ewidencyjnej 356/5 jako działki przeznaczonej pod zabudowę.

Mając na uwadze opisany stan faktyczny oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny należy stwierdzić, że zgodnie z powołanymi wyżej przepisami zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę na teren przeznaczony pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Zmiana ta nie wystąpiłaby gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia.

Jak już wcześniej wskazano przeniesienie z mocy prawa prawa użytkowania wieczystego gruntu w opisanym przypadku w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, natomiast opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie prawa użytkowania wieczystego w zamian za wynagrodzenie pełniące funkcję odszkodowania.

W przedmiotowej sprawie dostawa działki nr 356/5 korzysta jednak ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, gdyż działka ta, podlegająca wywłaszczeniu, została objęta obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego przeznaczonym pod zieleń izolacyjną o niskiej i średniej wysokości oddzielającej tereny usługowe od terenów kolejowych. Obowiązujące zapisy planu nie dopuszczają możliwości zagospodarowania tego terenu w sposób inny niż zostało to wprost wskazane w zapisach planu dla terenu 8 Zi, w związku z powyższym nie można traktować działki nr ewidencyjnej 356/5 jako działki przeznaczonej pod zabudowę. Ponadto na ww. działkę nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy, zatem nie jest ona terenem budowlanym w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT.

Bez znaczenia dla niniejszej sprawy pozostaje wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, gdyż – jak wskazano powyżej – zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę na teren przeznaczony pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Zmiana ta nie wystąpiłaby gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia.

Zatem ponieważ w momencie dostawy (wywłaszczenia) działka nr 356/5 była terenem niezabudowanym niebędącym terenem przeznaczonym pod zabudowę, to jej dostawa korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, że przeniesienie prawa użytkowania wieczystego działki 356/5 jako działki budowlanej powinno być opodatkowane stawką 23% – należało uznać za nieprawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT z tytułu przeniesienia z mocy prawa prawa użytkowania wieczystego nieruchomości.

Podstawowa zasada dotycząca powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług została sformułowana w art. 19a ust. 1 ustawy, zgodnie z którym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Natomiast na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Powyższa regulacja odnosi się również do sytuacji opisanej we wniosku, tzn. przeniesienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w zamian za odszkodowanie.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie regulacje prawne stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, tj. w chwili otrzymania w całości lub części odszkodowania z tytułu przeniesienia prawa użytkowania wieczystego opisanej we wniosku nieruchomości Wnioskodawcy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, że momentem powstania obowiązku podatkowego będzie data otrzymania całości lub części zapłaty z tego tytułu (art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od towarów i usług) – należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

W pozostałym zakresie objętym wnioskiem zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Na marginesie należy zauważyć, że powołane przez Wnioskodawcę interpretacje indywidualne zostały wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniano stan faktyczny i stanowisko wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i tut. Organ nie jest nimi związany.

Należy podkreślić także, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie mogą wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, bowiem stanowią one rozstrzygnięcia w konkretnych sprawach, osądzonych w określonych stanach faktycznych. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78 poz. 483 ze zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163 poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.