INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2012 r. (data wpływu 23 stycznia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 kwietnia 2012 r. (data wpływu 20 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży wywłaszczonej nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży wywłaszczonej nieruchomości.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), pismem z dnia 11 kwietnia 2012 r., Nr IPTPB2/415-50/11-2/KK, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawczynię do usunięcia braków formalnych wniosku w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia tego wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie doręczone zostało w dniu 13 kwietnia 2012 r. W dniu 20 kwietnia 2012 r. do tut. Organu wpłynęło pismo stanowiące odpowiedź na wezwanie (data nadania 19 kwietnia 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 1963 r. rodzice Wnioskodawczyni zostali wywłaszczeni z części nieruchomości w związku z budowanym w tym rejonie osiedlem mieszkaniowym.

Po śmierci rodziców (ojca – 1986 r., matki – 1995 r.), Wnioskodawczyni, jako spadkobierca, wraz z siostrą wystąpiła o zwrot części wywłaszczonej nieruchomości, która była niezagospodarowana.

W 2009 r. Wnioskodawczyni wraz z siostrą odzyskała cześć nieruchomości za odpłatnością xxx zł (decyzja Starosty Powiatowego z dnia 28 października 2009 r.).

Całą nieruchomość, wraz z odzyskaną częścią, Wnioskodawczyni wraz z siostrą sprzedała w 2011 r.

W związku z powyższym, we wniosku oraz uzupełnieniu zadano następujące pytania. We wniosku z dnia 20 stycznia 2012 r. zawarto następujące pytania:

1. Czy zgodnie z obowiązującymi przepisami, odzyskana cześć nieruchomości wchodzi w skład tzw. masy spadkowej.
2. Czy Wnioskodawczyni wraz z siostrą są zobowiązane do odprowadzenia podatku dochodowego za 2011 r. od kwoty, za jaką sprzedały odzyskaną część nieruchomości...
3. Czy Wnioskodawczyni wraz z siostrą może odliczyć od podatku kwotę wpłaconą jako odszkodowanie na rzecz Urzędu Miasta...
4. Czy Wnioskodawczyni wraz z siostrą są zobowiązane do złożenia zeznania podatkowego o wysokości osiągniętego dochodu PIT-39...
   
   

W uzupełnienie wniosku z dnia 19 kwietnia 2012 r. Wnioskodawczyni stwierdziła, że przedmiotem interpretacji indywidualnej są pytania Nr 2, Nr 3 i Nr 4, zawarte we wniosku. W związku z tym, że uzupełnienie stanowi sprecyzowanie wniosku z dnia 20 stycznia 2012 r., przedmiotem interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytania wskazane w uzupełnieniu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ponieważ podatek od spadku po rodzicach (z wyjątkiem odzyskanej części nieruchomości) został uregulowany, odzyskana część powinna wejść do masy spadkowej i nie podlegać opodatkowaniu.

W piśmie z dnia 19 kwietnia 2012 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawczyni przedstawiła własne stanowisko w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego w odniesieniu do pytań Nr 2, Nr 3 i Nr 4.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), źródłem przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie lub wybudowanie.

W związku z powyższym, łącznymi warunkami odpłatnego zbycia nieruchomości, które stanowi źródło przychodu są:

• nabycie lub wybudowanie nieruchomości,

• dokonanie jej odpłatnego zbycia nie w ramach wykonania działalności gospodarczej,

• dokonanie jej odpłatnego zbycia w określonym terminie, tj. przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło nabycie.
  
  

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, podatek dochodowy wynosi 19 % podstawy obliczenia podatku.

W związku z powyższym, aby zaszła konieczność zapłaty podatku musi dojść najpierw do odpłatnego zbycia nieruchomości na ww. warunkach.

Należy zauważyć, że zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą, zwrot nieruchomości, która została uprzednio odebrana przez Skarb Państwa w trybie wywłaszczenia, nie stanowi nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 stycznia 1998 r., I SA/Ka 1033/96, opublikowanym w systemie Legalis; uchwałę Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 grudnia 1996 r., FPS 7/96, ONSA 1997 Nr 2, poz. 51).

Wnioskodawczyni podkreśla, że w uzasadnieniach ww. orzeczeń wyraźnie podkreślono charakter restytucyjny decyzji administracyjnej, która przywraca (restytuuje) stronę podmiotową stosunku prawnorzeczowego odnośnie do wywłaszczonej nieruchomości do stanu sprzed wywłaszczenia. Restytucja bowiem jest przywróceniem stanu dawnego, istniejącego przed wywłaszczeniem. Decyzja restytucyjna, która od chwili uzyskania przymiotu ostateczności zmienia stan prawny nieruchomości powstały po wydaniu decyzji o wywłaszczeniu, przez przywrócenie prawa własności tej nieruchomości dotychczasowemu właścicielowi lub jego następcom prawnym, ma wyłącznie walor decyzji sankcjonujący stan zgodny z prawem i pełni rolę miernika praworządności.

Poza tym, jak podkreśla się w treści uzasadnień ww. orzeczeń, interpretacja wedle, której zwrot nieruchomości w trybie ustaw regulujących gospodarkę nieruchomościami – obecnie jest to ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.; w dalszej treści wniosku: u.o.g.n.) prowadziłaby do wniosku, że sprzedaż zwróconej nieruchomości przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpił zwrot, jest źródłem przychodu, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pogląd ten skutkowałby z kolei powstaniem irracjonalnej sytuacji, w której ten, kto odzyskuje wywłaszczoną nieruchomość byłby w razie sprzedaży lub zamiany w innej, znacznie gorszej sytuacji niż ten, kto prawa własności nigdy nie utracił. Rozwiązanie takie z pewnością budziłoby zasadnicze zastrzeżenia, chociażby z punku widzenia ochrony własności i zasady równości, wynikającej z Konstytucji RP.

Dodatkowo zauważa, że konstrukcja przyjęta w art. 136-142 u.o.g.n. zakłada zwrot nieruchomości na rzecz byłego właściciela lub jego spadkobiercy, w przypadku ziszczenia się odpowiednich przesłanek, w tym m. in. zapłaty odpowiednio zwaloryzowanego odszkodowania. Takie rozwiązanie, z pewnością wzmacnia wydźwięk restytucyjny tej instytucji i potwierdza rolę dotyczącą przywrócenia stanu zgodnego z prawem, jaką nadał jej ustawodawca (por. Jaworski, Komentarz do ustawy o gospodarce gruntami – aktualny komentarz do art. 136-142 u.o.g.n., opublikowany w systemie informatycznym Legalis, stan prawny na październik 2009 r.).

W związku z powyższym, w przedmiotowym stanie faktycznym, zwrot nieruchomości na rzecz spadkobierczyni, w wyniku decyzji starosty, wydanej w trybie przewidzianym w u.o.g.n., nie stanowi nabycia nieruchomości, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, nie doszło do ziszczenia się jednej z przesłanek koniecznych do odpłatnego zbycia nieruchomości, więc nie ma podstawy do naliczenia podatku dochodowego, w myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Poza tym, biorąc pod uwagę restytucyjny charakter decyzji przywracającej własność i jej wsteczny skutek w tym zakresie, nawet gdyby przyjąć, że spadkodawczyni nabyła, w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a), przedmiotową nieruchomość w drodze spadkobrania, to mając na uwadze datę śmierci jej rodziców i datę sprzedaży nieruchomości, należy wskazać, że została ona zbyta z pewnością po upływie 5-letniego terminu od nabycia.

Reasumując, Wnioskodawczyni stwierdza, że nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego za 2011 r. od kwoty za jaką sprzedała odzyskaną nieruchomość.

Zdaniem Wnioskodawczyni, kwoty które można odliczyć od podatku zostały szczegółowo wymienione i uregulowane w art. 26-27g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przedmiotowym stanie faktycznym, nie zachodzi żadna z okoliczności wskazanych w ww. przepisach. Poza tym, zgodnie z konstrukcją zawartą w u.o.g.n., instytucja zwrotu nieruchomości ma w pełni rekonstruować stan poprzedni, stąd były właściciel lub jego spadkobierca jest obowiązany zwrócić odszkodowanie w odpowiednio zrewaloryzowanej kwocie.

W związku z powyższym, Wnioskodawczyni nie może dokonać odliczenia kwoty xxxx zł od podatku.

Ponadto Wnioskodawczyni, wskazuje, że zgodnie z art. 45 ust. la pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zeznanie PIT-39 jest zobowiązany złożyć podatnik, który w danym roku podatkowym uzyskał przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e u.p.o.f.

Biorąc pod uwagę argumentację przytoczoną w stanowisku zajętym do pytania nr 1, należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do złożenia zeznania PIT-39 o wysokości, osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w 2011 r., gdyż nie uzyskała w tym roku przychodu z tytułu odpłatnego nabycia nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony do przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu na jaki dokonano wywłaszczenia.

Jak stanowi art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2004 r Nr 261, poz. 2603 ze zm.), poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.

Z treści wniosku wynika, że część nieruchomości została zwrócona Wnioskodawczyni – na mocy decyzji o wywłaszczeniu Starosty Powiatu. Jak wynika z powyższego, zwrotu - a tym samym zmiany stanu prawnorzeczowego - dokonano w trybie postępowania administracyjnego, którego celem było przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. Decyzja o zwrocie nieruchomości pełni zatem funkcję restytucyjną, przywraca bowiem prawo własności nieruchomości - w tym przypadku następcy prawnemu poprzednich właścicieli. W przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy więc do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia. W związku z powyższym, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, określony decyzją zwrot nieruchomości nie jest nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy, podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodów jest m. in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 cytowanej ustawy, formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że od daty nabycia przez Wnioskodawczynię odpłatnie zbytej w 2011 r. nieruchomości upłynęło ponad 5 lat.

Reasumując, Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, w tym uprzednio wywłaszczonej części, ponieważ sprzedaż nieruchomości nastąpiła po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie tej nieruchomości. W związku z tym, stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie odpowiedzi na pytanie Nr 2 zawarte we wniosku jest prawidłowe. Na skutek tego, postępowanie w sprawie odpowiedzi na pytania Nr 3 i Nr 4, stało bezprzedmiotowe.

Jednocześnie tut. Organ wskazuje, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni, jako występującego z wnioskiem. Nie wywołuje skutków prawnych dla siostry Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.