Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/443-650/14/KM
z 23 września 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 czerwca 2014 r. (data wpływu 12 czerwca 2014 r.), uzupełnionym w dniu 15 września 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania czynności wykonywanych przez Wspólnotę oraz sposobu rozliczania podatku naliczonego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 15 września 2014 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania czynności wykonywanych przez Wspólnotę oraz sposobu rozliczania podatku naliczonego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W grudniu 2013 r. została zarejestrowana Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. T. Od stycznia 2014 r. zostały wystawione właścicielom pierwsze zawiadomienia o zaliczkach jakie powinni wpłacać na konto wspólnoty na poczet kosztów zarządu nieruchomością wspólną, fundusz remontowy oraz zaliczki na opłatę związaną z utrzymaniem lokali: dostawę mediów - zimna woda i ścieki, podgrzanie zimnej wody, ogrzewanie, wywóz śmieci. Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy o własności lokali członkowie wspólnoty podjęli uchwałę o prowadzeniu dla nieruchomości wspólnej pozaksięgową ewidencję kosztów. W nieruchomości jest 9 lokali - w tym 6 lokali mieszkalnych oraz 3 lokale użytkowe. Lokale należą do czterech właścicieli: lokal nr 1 - sklep , lokal nr 2 - apteka , lokal nr 9 - bar - należy do spółki komandytowo-akcyjnej, która posiada jeszcze we wspólnocie dwa lokale mieszkalne - lokal nr 8 i lokal nr 5. Pozostałe 4 lokale mieszkalne stanowią własność osoby prywatnej: lokal nr 3 i 4, lokal nr 6 należy do innej osoby prywatnej oraz lokal nr 7 - do innej spółki z o.o. spółki komandytowo-akcyjnej. Od kwietnia 2014 r. właściciele lokali zdecydowali o zarejestrowaniu wspólnoty jako czynnego podatnika VAT - podatku od towarów i usług. W miesiącu kwietniu 2014 r. zarządca wspólnoty wystawił fakturę VAT tylko spółce komandytowo-akcyjnej będącej właścicielem 3 lokali użytkowych. W tytule faktury wymieniono zaliczki na media (woda, gaz) przypadające na poszczególne lokale użytkowe. Ta sama spółka jest również właścicielem lokali mieszkalnych, ale na media dostarczane do tych lokali nie wystawiono faktury. Dla kolejnej spółki z o.o. spółki komandytowo-akcyjnej, która jest we wspólnocie właścicielem lokalu mieszkalnego również nie wystawiono faktury za media dostarczane do jej lokalu. Dla wszystkich lokali mieszkalnych wystawiono jedynie zawiadomienia o wysokości zaliczek, na podstawie których właściciele uiszczają opłaty. Dla żadnego z 9 lokali nie wystawiono faktury na zaliczkę na rzecz funduszu remontowego oraz na poczet kosztów zarządu nieruchomością wspólną, na które składają się: drobne naprawy i konserwacje, utrzymanie czystości i odśnieżanie, opłaty bankowe, ubezpieczenie wspólnoty, obowiązkowe kontrole: przeglądy instalacji, przeglądy budowlane, ppoż., media w części wspólnej: prąd, woda gospodarcza a także wynagrodzenie zarządcy. Na poczet tych kosztów wszystkim wystawiono jedynie zawiadomienia o wysokości zaliczek na te cele. Dnia 23 maja 2014 r. złożono w US w C. deklarację VAT za miesiąc kwiecień, w której wykazano wartość podatku należnego oraz podstawę opodatkowania na podstawie faktury wystawionej dla właściciela lokali użytkowych na zaliczki odpowiednio VAT 8% - za wodę oraz VAT 23% - za ogrzewanie (gaz). Nie wykazano kosztów nabycia towarów i usług, ponieważ faktury za media dostarczone w kwietniu, dostawcy wystawili z datą sprzedaży w maju.

Wystawiono fakturę dla właściciela lokali użytkowych na zaliczki na dostawę mediów oraz na montaż ciepłomierzy do każdego z lokali użytkowych, traktując tę usługę i zakup ciepłomierzy jako dostawę towarów i usług do indywidualnych lokali.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że zgodnie z uchwałą podjętą przez Wspólnotę właściciele wszystkich lokali uiszczają co miesiąc:

• zaliczki na poczet kosztów ogrzewania w stałej kwocie, naliczane zgodnie z wielkością posiadanych lokali tzn. iloczyn stawki za m² przez posiadany metraż, w przypadku wydatków na gaz rozliczane z faktycznym zużyciem na koniec roku kalendarzowego oraz
  
• zaliczki na poczet zużytej wody w ilości zdeklarowanej rozliczane z faktycznym zużyciem co pól roku.

Zarządca począwszy od kwietnia 2014 r. wystawia faktury VAT za media (woda, gaz) dla właściciela lokali użytkowych, które stanowią 48,4% wszystkich lokali.

Dotychczas złożono deklaracje VAT zgodnie z poniższym zestawieniem:

Dostawa towarów oraz świadczenie usług 8%

Dostawa towarów oraz świadczenie usług 23%

Nabycie towarów i usług pozostałych

Wyjaśnienie:

Dostawa towarów oraz świadczenie usług 8%:

kwiecień – wystawiono fakturę VAT na zaliczkę na poczet zużytej wody,

maj - wystawiono fakturę VAT na zaliczkę na poczet zużytej wody,

czerwiec - wystawiono fakturę VAT na zaliczkę na poczet zużytej wody,

lipiec - wystawiono fakturę VAT na zaliczkę na poczet zużytej wody, wystawiono faktury korygujące zgodnie z rozliczeniem faktycznego zużycia wody oraz zmianą stawki za m³ wody.

Dostawa towarów oraz świadczenie usług 23%:

kwiecień – wystawiono fakturę VAT na zaliczkę na poczet kosztów centralnego ogrzewania,

maj - wystawiono fakturę VAT na zaliczkę na poczet kosztów centralnego ogrzewania (gaz),

czerwiec - wystawiono fakturę VAT na poczet zużytej kosztów centralnego ogrzewania (gaz); wystawiono fakturę za podłączone do lokali użytkowych ciepłomierze,

lipiec - wystawiono fakturę VAT na zaliczkę na poczet kosztów centralnego ogrzewania (gaz).

Nabycie towarów i usług pozostałych:

maj - otrzymano fakturę za zużyty przez wszystkich właścicieli lokali gaz w miesiącu kwietniu na kwotę 649,59 zł netto, z czego „zaliczono” zgodnie z wystawiona fakturą 349,43 oraz VAT naliczony 80,37 zł,

czerwiec – otrzymano fakturę VAT na kwotę 1818,24 zł za montaż ciepłomierzy dla lokali użytkowych (VAT naliczony 418,20 zł) oraz fakturę za zużytą przez wszystkich właścicieli wodę w miesiącach kwietniu, maju i czerwcu (VAT naliczony 3,30 zł),

lipiec – otrzymano fakturę VAT za zużyty przez wszystkich właścicieli gaz w miesiącu maju i czerwcu na kwotę 861,86 zł netto, z czego zaliczono zgodnie z wystawionymi fakturami 698,86 zł netto oraz VAT naliczony 160,74 zł; otrzymano fakturę korygującą w związku z błędną stawką za wodę na kwotę 329 zł netto, z czego ujęto zgodnie ze zużyciem posiadacza lokali użytkowych – 25,56 zł netto oraz pomniejszono VAT naliczony – 2,12 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy przedstawiony sposób fakturowania, polegający na:
   
   
   
   1. niefakturowaniu wydatków na koszty zarządu nieruchomością wspólną oraz fundusz remontowy
      
   2. wystawianie faktury tylko na media (gaz, woda) oraz na wydatki związane z poszczególnymi lokalami np. montaż ciepłomierzy, domofonów itp.,
      
   3. nie wystawianie faktur na dostawę mediów i wydatki związane z montażem ciepłomierzy dla lokali mieszkalnych niezależnie czy właścicielem jest spółka czy osoba prywatna jest prawidłowy?
      
      
      
2. Czy w deklaracji VAT należy uwzględnić wartość nabytych towarów i usług w wysokości odpowiadającej zaliczkom, na które wystawiono faktury, czy też procentowo - na podstawie wysokości otrzymywanych faktur za media zgodnie z udziałem w nieruchomości wspólnej właściciela lokali, któremu wystawiono faktury na jego zaliczki?
   

W uzupełnieniu wniosku doprecyzowano pytanie nr 2:

W jaki sposób należy rozliczać podatek naliczony z faktur za gaz i wodę:

Czy tak jak to robiono dotąd, tzn. np. za miesiąc kwiecień podatek należny wyniósł zgodnie z wystawioną fakturą na zaliczkę – 81 zł, w momencie otrzymania faktury za zużyty gaz za miesiąc kwiecień (w maju) rozliczono podatek naliczony w kwocie odpowiadającej wartości podatku należnego tzn. 81 zł niezależnie od wartości zużytego gazu przez całą Wspólnotę (149,41 zł podatek VAT dla całej faktury)?

Czy zgodnie z procentowym udziałem w nieruchomości wspólnej, tzn. w przypadku miesiąca kwietnia podatek należny zgodnie z zaliczką 81 zł, zaś podatek naliczony zgodnie z udziałem – cały podatek z faktury za gaz: 149,41 zł, udział lokali użytkowych 48,4% czyli VAT naliczony 48.4% x 149,41 zł czyli 72,31 zł.

Wnioskodawca oceniając przedstawiony sposób fakturowania stoi na stanowisku, że:

ad 1.

1. Brak faktur na zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną oraz fundusz remontowy popiera się faktem, że zaliczki te stanowią wewnętrzne rozliczenia między wspólnotą a jej członkami i zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali z dnia 24 czerwca I994 r. wspólnota, będąca jednostką odrębną od właścicieli lokali, nabywając towary i usługi dla celów nieruchomości wspólnej nie wykonuje żadnych czynności na rzecz właścicieli. Wspólnota mieszkaniowa działa tu w imieniu własnym i na własny rachunek, zatem zaliczki wpłacane przez członków wspólnoty na poczet kosztów związanych z nieruchomością wspólną nie stanowią obrotu w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, a stanowią jedynie partycypację w kosztach wspólnoty mieszkaniowej przez jej członków. Tym samym odbiorcą nabywanych towarów i usług jest wspólnota, jako odrębny podmiot praw i to ona występuje jako ostateczny konsument czyli nie świadczy ona żadnych czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług na rzecz właścicieli odrębnych lokali, a zaliczki wpłacane przez właścicieli tytułem pokrycia kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie są objęte przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W konsekwencji brak jest podstaw do fakturowania wewnętrznych rozliczeń między wspólnotą a jej członkami, w związku z ponoszonymi kosztami zarządu nieruchomością wspólną.
   
2. Zarządca wspólnoty wystawia faktury tylko dla lokali użytkowych na dostawę mediów dostawę innych towarów i usług do indywidualnych lokali ( np. zakup i montaż ciepłomierzy, domofonów) i popiera to faktem iż: w przypadku, gdy wydatki ponoszone są przez właściciela wyłącznie w związku z odrębną własnością lokalu, wspólnota w zakresie nabywanych towarów i usług w celu zaopatrzenia poszczególnych lokali (dostawa mediów - woda, gaz oraz dostawę towarów i usług - jak np. montaż ciepłomierzy do poszczególnych lokali), nabywa towary i usługi w swoim imieniu, jednakże na rzecz właścicieli poszczególnych lokali, którzy dokonują na poczet tych zakupów stosownych wpłat. W tej sytuacji środki uiszczane przez właścicieli poszczególnych lokali na ich utrzymanie stanowią w istocie zapłatę za odsprzedawane im przez wspólnotę towary i usługi. W związku z tym w odniesieniu do rozliczania wydatków związanych m.in z zakupem przez wspólnotę towarów i usług do tych lokali, zastosowanie znajdą przepisy o podatku od towarów i usług i w tym zakresie wspólnota wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.
   
3. Zarządca nie wystawia faktur za dostarczone media do lokali mieszkalnych właścicielom tych lokali, a popiera to faktem iż: zgodnie z paragrafem 13 ust. 1 pkt 16a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. odsprzedaż towarów i świadczenie usług związanych z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych na cele mieszkaniowe dokonywana przez wspólnotę na rzecz właścicieli tych lokali tworzących tę wspólnotę, korzysta ze zwolnienia przedmiotowego od podatku VAT - to zwolnienie dotyczy więc odsprzedaży mediów dla właścicieli lokali mieszkalnych.

Ze względu na liczne wątpliwości w zakresie prawidłowości wystawiania faktur przez wspólnotę mieszkaniową będącą czynnym podatnikiem VAT dla właścicieli lokali tworzących tę wspólnotę, Wnioskodawca prosi o wskazanie czy podany sposób wystawiania dla właścicieli lokali faktur oraz składników tych faktur jest prawidłowy ?

ad 2. Zarządca wspólnoty został poinformowany przez pracownika US w C., iż w deklaracji VAT należy uwzględniać wartość nabytych towarów i usług w wysokości odpowiadającej zaliczkom, na które zostały wystawione faktury. W związku z brakiem przepisów wyjaśniających sposób podziału tych kosztów w deklaracji VAT, Wnioskodawca prosi o wskazanie jaki sposób jest prawidłowy.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że „stanowiskiem wspólnoty jest rozliczanie podatku naliczonego w pierwszy z dwóch wyżej przedstawionych sposobów”, a przykład miesiąca kwietnia jest analogiczny w następnych miesiącach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast, przez świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ww. ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Wskazać przy tym należy, że zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, przewidziane zostały zwolnienia od podatku.

Zgodnie z art. 82 ust. 3 ustawy – minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić inne niż określone w art. 43-81 zwolnienia od podatku, a także określić szczegółowe warunki stosowania tych zwolnień, uwzględniając:

1. specyfikę wykonywania niektórych czynności oraz uwarunkowania obrotu gospodarczego niektórymi towarami;
   
2. przebieg realizacji budżetu państwa;
   
3. potrzebę uzyskania dostatecznej informacji o towarach będących przedmiotem zwolnienia;
   
4. przepisy Unii Europejskiej.

I tak stosownie do zapisu § 3 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2013 r. poz. 1722 z późn. zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, za które pobierane są opłaty, wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli tych lokali, tworzących w określonej nieruchomości tę wspólnotę.

Natomiast, w świetle § 3 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia, zwalnia się od podatku czynności wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową lub właścicieli lokali mieszkalnych tworzących w określonej nieruchomości wspólnotę mieszkaniową, na rzecz osób używających na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności lokale należące do właścicieli tworzących tę wspólnotę mieszkaniową, za które pobierane są opłaty niezależne od właściciela w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266, z późn. zm.) lub opłaty pośrednie w rozumieniu ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2010 r. Nr 206, poz. 1367 oraz z 2011 r. Nr 22, poz. 114 i Nr 185, poz. 1092), jeśli lokale te są wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Z kolei zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
   
2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
   
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
   
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Stosownie do art. 106b ust. 3 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów - jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
   
2. sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

• jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Z opisu sprawy wynika, że Wspólnota Mieszkaniowa składa się z 3 lokali użytkowych i 6 lokali mieszkalnych, które należą do czterech właścicieli. Od kwietnia 2014 r. Wspólnota jest czynnym podatnikiem. Tylko spółce będącej właścicielem 3 lokali użytkowych Wspólnota wystawiła faktury, w tytule których wskazano zaliczki na media (woda, gaz), natomiast „na media dostarczane do lokali mieszkalnych” nie wystawiano właścicielom faktur, a jedynie zawiadomienia o wysokości zaliczek, na podstawie których właściciele uiszczają opłaty. Dla żadnego z 9 lokali nie wystawiono faktury na zaliczkę na rzecz funduszu remontowego oraz na poczet kosztów zarządu nieruchomością wspólną na które składają się: drobne naprawy i konserwacje, utrzymanie czystości i odśnieżanie, opłaty bankowe, ubezpieczenie wspólnoty, obowiązkowe kontrole: przeglądy instalacji, przeglądy budowlane, ppoż., media w części wspólnej: prąd, woda gospodarcza a także wynagrodzenie zarządcy. Na poczet tych kosztów wszystkim wystawiono jedynie zawiadomienia o wysokości zaliczek na te cele.

Ponadto z wniosku wynika, że stroną umów z dostawcami towarów i usług - w tym mediów do poszczególnych lokali - jest Wspólnota.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis sprawy i treść ww. przepisów należy zauważyć, że z konstrukcji podatku od towarów i usług, wynika, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną). Podatek od towarów i usług obciąża konsumpcję, czyli dopóki nie ma kogoś, kto odnosiłby lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą, ponieważ nie ma wówczas żadnej konsumpcji. Odbiorcą świadczenia musi być inny podmiot niż wykonujący usługę.

Przy czym, gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi - art. 8 ust. 2a ustawy i art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.). Przepisy te są źródłem praw i obowiązków podatników w odniesieniu do świadczeń określanych mianem „odsprzedaży” lub „refakturowania” usług. W związku z tym należy stwierdzić, że nabycie usług oraz ich późniejsza odsprzedaż (z marżą czy bez) powinny być zawsze traktowane jako dwie odrębne transakcje usługowe.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy i art. 15 ust. 1 ww. Dyrektywy 2006/112/WE towarami są między innymi wszelkie postacie energii w tym energii elektrycznej, gazu i energii cieplnej. Oznacza to, że w przypadku wykonywania świadczeń dotyczących tych mediów na gruncie podatku od towarów i usług będziemy mieć do czynienia z dostawą towarów. Jeśli chodzi o inne media (objęte zakresem opodatkowania), będzie to świadczenie usług.

Zatem ostatecznym nabywcą towarów i konsumentem usług w ramach udostępniania mediów w nieruchomości wchodzącej w skład wspólnoty mieszkaniowej jest: właściciel lokalu w odniesieniu do lokalu i Wspólnota w zakresie części wspólnych nieruchomości.

Prawa i obowiązki członków wspólnoty oraz zakres zarządu nieruchomością wspólną określa ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.).

W myśl art. 6 ww. ustawy, wspólnotę mieszkaniową tworzy ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości. Wspólnota może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

Przepis ten nadaje wspólnocie mieszkaniowej przymiot jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Wspólnota mieszkaniowa jest odrębnym od członków wspólnoty podmiotem praw i obowiązków, a tym samym działając w ramach przyznanej zdolności prawnej może nabywać prawa i obowiązki do własnego majątku. Jednostka, która powstała w oparciu o przepis art. 6 ww. ustawy o własności lokali, posiada określoną strukturę, w której skład wchodzą właściciele lokali, którzy są zobowiązani do określonych zachowań oraz czynności wynikających z tej ustawy.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 powołanej ustawy, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

Z ww. przepisu wynika, że istnieją dwa rodzaje obowiązków członków wspólnoty mieszkaniowej: związane z nieruchomością wspólną, oraz związane z odrębną własnością lokalu.

Jak stanowi art. 14 ustawy o własności lokali, na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się w szczególności:

1. wydatki na remonty i bieżącą konserwację,
   
2. opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę,
   
3. ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali,
   
4. wydatki na utrzymanie porządku i czystości,
   
5. wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali właściciele zobowiązani są do uczestnictwa w kosztach zarządu związanych z nieruchomością wspólną - na ich pokrycie uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat oraz do ponoszenia wydatków związanych z utrzymaniem własnych lokali (m.in. za wodę, ciepło, gaz, energię elektryczną, odprowadzanie ścieków).

W przypadku nabycia towarów i usług w ramach zarządu nieruchomością wspólną, Wspólnota będąc jednostką odrębną od właścicieli lokali nabywając towary i usługi dla celów nieruchomości wspólnej nie wykonuje żadnych czynności na rzecz właścicieli, ponieważ w takim wypadku działa w imieniu własnym i na własny rachunek. Działa wtedy jako podmiot stosunków zobowiązaniowych wynikających z zarządu nieruchomością wspólną, którego działanie jest jedynie finansowane przez właścicieli wyodrębnionych lokali mieszkalnych mających udziały w nieruchomości wspólnej - m.in. w formie zaliczek, o których mowa w art. 15 ustawy o własności lokali.

W związku z tym odbiorcą nabywanych towarów i usług jest - jako odrębny od jej członków podmiot prawa - wspólnota mieszkaniowa. Ponieważ występuje ona jako ostateczny konsument nie świadczy więc w tym zakresie żadnych czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług na rzecz właścicieli odrębnych lokali.

Tak więc uiszczanie należności przez członków wspólnoty tytułem pokrycia kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie jest objęte przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, a tym samym Wnioskodawca nie jest podatnikiem podatku VAT z tego tytułu. W konsekwencji brak jest podstaw do fakturowania wewnętrznych rozliczeń między wspólnotą a jej członkami, w związku z ponoszonymi kosztami zarządu nieruchomością wspólną.

Natomiast w przypadku gdy wydatki ponoszone są przez właściciela wyłącznie w związku z odrębną własnością lokalu, Wspólnota występuje w odmiennej roli. W takiej sytuacji nabywa bowiem towary i usługi w swoim imieniu, jednakże na rzecz właścicieli poszczególnych lokali, którzy na poczet tych zakupów dokonują stosownych wpłat. Wspólnota zakupując towary i usługi, które przyporządkowuje następnie do poszczególnych lokali, dokonuje ich odsprzedaży właścicielom lokali.

W sytuacji takiej środki, które są uiszczane przez właścicieli poszczególnych lokali na ich utrzymanie, stanowią zapłatę za odsprzedawane im przez Wspólnotę towary i usługi. Zatem w odniesieniu do rozliczania wydatków związanych z utrzymaniem poszczególnych lokali (ponoszonych m.in. z tytułu zakupu przez Wspólnotę towarów i usług do tych lokali) zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że Wspólnota dokonując odsprzedaży towarów i usług właścicielom lokali, związanych wyłącznie z utrzymaniem poszczególnych lokali (zakupionych uprzednio w tym celu), działa jako podatnik podatku od towarów i usług. W sytuacji, gdy Wspólnota nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, czynności dokonywane przez nią powinny być dokumentowane fakturami, wystawianymi zgodnie z zasadami przewidzianymi w art. 106a-106n ustawy o podatku od towarów i usług.

W konsekwencji czynność rozliczania przez Wnioskodawcę opłat z tytułu mediów dotyczących części wspólnej nieruchomości, nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tak więc uiszczanie należności przez członków wspólnoty tytułem pokrycia kosztów zarządu nieruchomością wspólną, w tym opłaty na fundusz remontowy nie są objęte przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, a Wnioskodawca nie jest z tego tytułu podatnikiem podatku VAT. W konsekwencji brak jest podstaw do fakturowania (refakturowania) wewnętrznych rozliczeń między wspólnotą a jej członkami, w związku z ponoszonymi kosztami zarządu nieruchomością wspólną.

Z kolei dokonując rozliczenia opłat z tytułu mediów dotyczących poszczególnych lokali, Wnioskodawca działa jako podatnik podatku od towarów i usług i w konsekwencji czynność odsprzedaży właścicielom lokali zakupionych wcześniej towarów i usług, związanych wyłącznie z utrzymaniem odrębnych lokali, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. W związku z powyższym Wspólnota jako zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług, jest obowiązana wystawiać - zgodnie z zasadami przewidzianymi w art. 106a-106n ustawy - faktury dokumentujące sprzedaż.

Należy przy tym podkreślić, że przedmiotem odsprzedaży mogą być zarówno towary (np. energia elektryczna, cieplna), jak i usługi bezpośrednio związane z utrzymaniem wyodrębnionych lokali, nabywane przez Wspólnotę we własnym imieniu ale na rzecz członków.

Zatem za prawidłowy należy uznać sposób fakturowania przedstawiony przez Wspólnotę, tj. wystawianie faktur wyłącznie dla lokali użytkowych na dostawę mediów, a także dostawę innych towarów i usług do indywidualnych lokali (np. zakup i montaż ciepłomierzy, domofonów). Jednocześnie Wspólnota nie ma obowiązku wystawiania faktur dokumentujących dostarczane media do lokali mieszkalnych, tj. sprzedaż zwolnioną na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy, przy założeniu, że nabywca usługi nie zgłosi - zgodnie z art. 106b ust. 3 ustawy - żądania wystawienia takiej faktury

Odnosząc się z kolei do kwestii prawidłowości rozliczenia podatku naliczonego wskazać należy, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Dodatkowo zauważyć należy, że zgodnie z art. 86 ust. 10 ww. ustawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej, niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny (art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy). Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11).

Z kolei w art. 86 ust. 13 ustawy przewidziano, że jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.

Z treści powyższych przepisów wynika zatem, że odliczenie podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy nabyte towary i usługi służą wykonywaniu czynności opodatkowanych, tzn. czynności, które generują podatek należny. Odliczyć można więc w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza jednocześnie możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku świadczenia czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Ponadto z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego, może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu.

Stosownie natomiast do art. 90 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Szczegółowy sposób rozliczenia zawarty został w dalszych przepisach art. 90 od ust. 2 do 10 powołanej ustawy.

Przepisy powołanej ustawy nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami, a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni (nabycie towaru lub usługi, które następnie zostaną przez podatnika sprzedane) lub pośredni. Konkretny zakup musi więc łączyć się (bezpośrednio lub pośrednio) z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Z powyższego wynika, że w przedmiotowej sprawie warunkiem koniecznym, aby Wspólnota mogła dokonać odliczenia podatku naliczonego od zakupów, jest ich związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Jednocześnie należy podkreślić, iż realizacja prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony jest obostrzona ograniczeniami zawartymi w dziale IX cytowanej ustawy. Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, np. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Wskazać należy, że czynności niepodlegające opodatkowaniu nie są w ogóle objęte regulacją ustawy o podatku od towarów i usług. W rezultacie odliczanie podatku naliczonego związanego z tymi czynnościami stanowiłoby nieuprawnione rozszerzenie zakresu stosowania ustawy na sferę, której ta ustawa w ogóle nie dotyczy. Ponadto brak jest w ustawie przepisów, które dopuszczałby możliwość odliczenia podatku w rozpatrywanej sytuacji.

W świetle powyższego, Wspólnocie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu ponoszonych wydatków w zakresie, w jakim nabycia te wiążą się z czynnościami opodatkowanymi (powstaniem podatku należnego). Podkreślić należy, iż w sytuacji wystąpienia związku ponoszonych wydatków także z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem, do których nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w tej części.

Jednakże należy zauważyć, iż wyłącznie Wnioskodawca znający specyfikę, organizację i podział pracy w swojej jednostce jest w stanie wyodrębnić część podatku naliczonego, związaną z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu, a nie organ podatkowy w trybie interpretacji indywidualnej.

Odnosząc się zatem do kwestii rozliczenia podatku naliczonego związanego z dostawą mediów do lokali użytkowych, stwierdzić należy, że skoro Wspólnota wystawia faktury VAT za media (woda i gaz) dla właścicieli lokali użytkowych (na zaliczkę na poczet zużytych mediów), które następnie są korygowane zgodnie z faktycznym ich zużyciem, to za prawidłowe należy uznać dokonanie odliczenia podatku naliczonego dotyczącego mediów w wysokościach odpowiadającym tym wartościom (z uwzględnieniem faktycznego ich zużycia, w tym korekt zużycia) oraz w terminach i na zasadach określonych w art. 86 ust. 10-13, o ile przyporządkowanie to w sposób rzeczywisty odzwierciedla ich związek z czynnościami podlegającym opodatkowaniu (dotyczącymi poszczególnych lokali użytkowych).

Ponadto należy podkreślić, że niniejsza interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Wnioskodawcy. Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego i stanowisku Wnioskodawcy, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14c ust. 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone. Jednocześnie w niniejszym rozstrzygnięciu nie dokonano oceny prawidłowości przedstawionych wyliczeń, bowiem ocena ta może nastąpić jedynie w drodze przeprowadzonego postępowania podatkowego przez właściwy organ pierwszej instancji.

Końcowo wskazać należy, że niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o przedstawiony we wniosku stan faktyczny, co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego , po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.