Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/443-1341/14/BK
z 23 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 23 października 2014 r. (data wpływu 27 października 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości korzystania ze zwolnienia podmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 października 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie możliwości korzystania ze zwolnienia podmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W 2008 roku został Pan wpisany na listę biegłych sądowych jako Biegły Sądowy Sądu Okręgowego w …z zakresu określania wartości nieruchomości, a także maszyn i urządzeń trwale związanych z nieruchomością. Pana dochody w całości związane są właśnie ze sporządzaniem opinii na piśmie w formie operatu szacunkowego jako biegły sądowy w tym zakresie. Pana dziedziną jest „sporządzenie opinii na piśmie w formie operatu szacunkowego sklasyfikowane jako 68.31.Z. i nie obejmuje działalności prawniczej i doradczej. Opinia w formie operatu szacunkowego ma charakter określający dokładnie wartość nieruchomości i nie ma charakteru doradczego ani prawniczego. Ponadto definicja wolnego zawodu zawarta jest w art. 15 ust. 2 „podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarcza, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”. Zawód rzeczoznawcy majątkowego, a w efekcie biegłego w tym zakresie zgodnie z art. 174 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami to „Rzeczoznawcą majątkowym jest osoba fizyczna posiadającą uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości, nadane w trybie przepisów rozdziału 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Z dniem wpisu do centralnego rejestru rzeczoznawców majątkowych osoba ta nabywa prawo wykonywania zawodu oraz używania tytułu zawodowego ‘rzeczoznawca majątkowy”. Tytuł ten podlega ochronie prawnej i nie jest w rozumieniu ustawy zawodem wolnym. Prowadzenie działalności w zakresie szacowania nieruchomości na terytorium kraju jest możliwe, w przypadku gdy czynności z zakresu szacowania nieruchomości będą wykonywane przez rzeczoznawców majątkowych. Rzeczoznawca majątkowy wykonuje zawód:

• prowadząc we własnym imieniu działalność gospodarczą jednoosobowo lub w ramach spółki osobowej w zakresie szacowania nieruchomości lub,
• w ramach stosunku pracy lub umowy cywilnoprawnej u podmiotu prowadzącego działalność w zakresie szacowania nieruchomości.

Powyższe uregulowanie nie dotyczy biegłych sądowych wykonujących wycenę na zlecenie sądu. Nie sposób zgodzić się co do argumentu, że zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, zlecający np. sąd nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich. To Prezes Sądu powołuje osobę na funkcję biegłego określając jego kwalifikacje zawodowe, staż pracy, wiek i szereg innych argumentów, które uwiarygadniają taką osobę do pełnienia funkcji w danym zakresie. Biegły składając przysięgę przed sądem staje się zleceniobiorcą zleceń według uznania i potrzeb sądu. To prezes sądu w momencie powołania takiej osoby dokonuje czynności, przyjmując że, zlecenia wykonane przez biegłego będą wykonywane ze szczególną starannością dla wykonywanego zawodu. W przypadku wykonywania zlecenia przez biegłego w sposób niewłaściwy Prezes Sądu skreśli taką osobę z listy biegłych, tym samym pozbawiając tą osobę statusu zleceniobiorcy. Taki status biegłego jest ustanawiany na okres 5 lat jako nieprzerywalna i stała zależność pomiędzy zlecającym Sądem i Zleceniobiorca - Biegłym. Sąd na podstawie swojego doświadczenia zawodowego, życiowego dopuszcza lub poddaje w wątpliwość sporządzoną przez biegłego opinii, przyjmując tym samym na siebie odpowiedzialność w postepowaniu sądowym za zgromadzony materiał dowodowy względem stron postepowania. Ponadto stosownie do art. 15 ust. 3 ustawy, wykonywane czynności przez Biegłego i wykorzystywanie towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych - nie ma zastosowania, ponieważ czynności te nie mają charakteru ciągłego. Są to czynności okresowe wykonywane w zależności od potrzeb Sądu jako zlecającego. Dla organów podatkowych podstawowym warunkiem rozstrzygającym o możliwości skorzystania z wyłączenia podmiotowego był warunek o odpowiedzialności osób trzecich, którego według nich biegły sądowy nie spełnia. Jednakże niektóre sądy administracyjne wydawały orzeczenia uznające biegłego sądowego za podmiot podlegający wyłączeniu (wyrok WSA w Rzeszowie z 18 marca 2008 r., I SA/Rz 15/08) lub stwierdzające, że biegły nie prowadzi samodzielnie działalności gospodarczej, dlatego w ogóle nie powinien być uznawany za podatnika VAT (wyrok WSA z Bydgoszczy z 11 grudnia 2007 r., I Sa/Bd709/07). Obecnie powszechnie przyjętym jest stanowisko NSA, które uznaje biegłych za podatników VAT. Biegły ma natomiast możliwość skorzystania ze zwolnienia podmiotowego (Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, 4 lutego 2011 r. IBPP3/443-867/10/KO, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, 24 maja 2010 r. ILPP2/443-375/10-2/MR, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, 30 grudnia 2009 r. ITPP1/443-984/09/MN). Takie zwolnienie jest związane z wysokością osiągniętego obrotu przez podatnika – gdy obrót mieści się w ustawowym limicie, wówczas u podatnika nie wystąpi konieczność uiszczania podatku VAT. Z uwagi na szereg nieprawidłowości i rozbieżności w uregulowaniach prawnych, w szczególności biorąc pod uwagę art. 113 ust. 1, 9, 13 ustawy o podatku od towarów i usług z klasyfikacją 68.31.Z, przy uwzględnieniu faktu, że biegły nie ma obowiązku prowadzenia obowiązku działalności gospodarczej, a jego wartość sprzedaży opodatkowanej w 2014 r. nie przekroczyła kwoty 150.000,00 zł wnosi Pan o ponowne zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy na podstawie art. 113 ust. 1, 2, w związku z ust. 9, 13 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług przysługuje zwolnienie w podatku VAT w 2015 roku, przy założeniu, że wartość sprzedaży opodatkowanej w roku podatkowym 2014 nie przekroczy kwoty 150.000,00 zł, a w 2014 r. nie prowadzi Pan działalności gospodarczej?

Pana zdaniem, na podstawie art. 113 ust. 1 i 2 w związku z ust. 13 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, wykonując czynności jako biegły sądowy z zakresu określania wartości nieruchomości, maszyn i urządzeń trwale związanych z nieruchomością w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. przysługuje zwolnienie podmiotowe w podatku VAT. Takie zwolnienie jest uzasadnione, ponieważ wartość sprzedaży uzyskanej przez podatnika w okresie od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2014 r. nie przekroczy łącznie w roku podatkowym kwoty 150.000,00 zł i mieści się w ustawowym limicie, a wykonywane czynności nie mają charakteru usług prawniczych i doradczych. Dodatkowo uważa Pan, że nie ma obowiązku wystawiania faktury VAT za wykonywane czynności jako biegły sądowy, ponieważ zlecający za wykonane usługi nie wymaga od zleceniobiorcy takiego obowiązku. Płatność może nastąpić na podstawie karty pracy lub rachunku. Należy zaznaczyć, że stanowisko Pana zostało poparte w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 3 lutego 2014 r. znak XXXXX/XXX-XXXX/XX.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast według art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Według art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Decydujące znaczenie w rozpatrywanej sprawie ma dyspozycja art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, określająca czynności, których nie uznaje się za działalność gospodarczą wykonywaną samodzielnie. Chodzi tu o czynności, z tytułu których przychody wymieniono w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Stosownie do treści art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Jak wyżej wskazano, z zakresu podmiotowego ustawy o podatku od towarów i usług wyłączone zostały podmioty osiągające przychody, o których mowa w art. 13 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po spełnieniu warunków wynikających z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy podatku od towarów i usług. Oznacza to, że wyłączenie z opodatkowania jest możliwe tylko wówczas, gdy stosunek prawny istniejący pomiędzy zleceniodawcą a zleceniobiorcą, oprócz wynagrodzenia oraz warunków wykonywania czynności, będzie określał odpowiedzialność tego pierwszego względem osób trzecich. Kryteria te muszą być spełnione łącznie.

Przy powoływaniu biegłego przez organ procesowy, nawet przy przyjęciu, że organ jest zlecającym wykonanie czynności, nie jest możliwe nawiązanie stosunku prawnego, którego elementem jest odpowiedzialność zlecającego wykonanie tych czynności. Powołanie biegłych stanowi dla tych osób nie zlecenie wykonania czynności, lecz nakaz wykonywania takich czynności. Na powołanych zaś osobach, a nie na zlecającym, spoczywa odpowiedzialność za wykonanie tych czynności.

Organy procesowe (sąd, prokuratura) „odpowiadają” za podjęte przez siebie rozstrzygnięcie w danej sprawie, nie ma natomiast tożsamości czynności organów i biegłego, których odbiorcą byłby uczestnik postępowania sądowego. Organy wydając rozstrzygnięcie dokonują oceny przedstawionych im dowodów, nie mogą zatem wpływać na treść opinii wydanej przez biegłego sądowego. To, że zarówno organy procesowe, bez względu na fazę postępowania (postępowanie przygotowawcze, postępowanie przed sądem), jak i powołani biegli sądowi są uczestnikami tego samego postępowania, nie wprowadza jakichkolwiek zależności (co do treści opinii, ekspertyzy) między tymi podmiotami, chociaż występują tu niewątpliwie zdarzenia mogące być określone wzajemnymi relacjami.

Z powyższych względów, czynności wykonywane przez biegłych nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w powołanym wyżej art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług odnośnie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę. Uznać zatem należy, że czynności biegłego wykonującego powierzone mu funkcje – sporządzanie opinii – wypełniają dyspozycję art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i jako takie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Zgodnie z art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
   
2. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
   
   
   1. transakcji związanych z nieruchomościami,
      
   2. usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
      
   3. usług ubezpieczeniowych

• jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1 (art. 113 ust. 11 ustawy).

Natomiast w myśl art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy, zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:

1. dokonujących dostaw:
   
   
   1. towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
      
   2. towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
      
      
      1. energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),
         
      2. wyrobów tytoniowych,
         
      3. samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowy, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
         
         
   3. budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
      
   4. terenów budowlanych,
      
   5. nowych środków transportu;
      
      
2. świadczących usługi:
   
   
   1. prawnicze,
      
   2. w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
      
   3. jubilerskie;
      
      
3. nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

W świetle powyższego usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa nie korzystają ze zwolnienia podmiotowego.

Z opisu sprawy wynika, że będąc biegłym sądowym z dziedziny szacowania nieruchomości (posiada Pan uprawnienia rzeczoznawcy majątkowego) wykonuje Pan opinie w formie operatu szacunkowego dla sądów. Działalność w tym zakresie prowadzi Pan od 2008 roku, w 2014 roku wartość świadczonych usług na rzecz sądu nie przekroczyła 150.000 zł. Wykonywane czynności nie mają charakteru usług prawniczych i doradczych.

W związku z Pana wątpliwościami dotyczącymi zastosowania zwolnienia podmiotowego należy rozstrzygnąć, czy świadczone usługi opisane we wniosku należy zaliczyć do usług w ww. zakresie, które nie korzystają ze zwolnienia podmiotowego.

Odnosząc się do powołanego wyżej art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, w którym ustawodawca wymienia usługi w zakresie doradztwa jako wyłączone ze zwolnienia podmiotowego, należy stwierdzić, iż termin „doradztwo” obejmować może szereg usług doradczych, np.: podatkowe, prawne, finansowe i inne. Odwołując się do wykładni językowej, zgodnie z definicją zawartą w internetowym Słowniku Języka Polskiego PWN, pod pojęciem „doradcy” należy rozumieć tego, „kto udziela porad”. Natomiast „doradzać”, w myśl powołanego wyżej Słownika Języka Polskiego PWN, oznacza „udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie”. Tak więc doradztwo jest udzielaniem fachowych zaleceń, porad, zwłaszcza ekonomicznych, doradztwo finansowe, a przez doradcę rozumie się tego, kto udziela porad, doradza. Zatem użyty w ustawie o podatku od towarów i usług termin „usługi w zakresie doradztwa” należy rozumieć szeroko.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że świadczenie usług na zlecenie sądu przez biegłego sądowego, nie stanowi usług doradztwa, bowiem biegły sądowy „nie doradza” organowi prowadzącemu postępowanie, lecz tworzy jeden z dowodów mających istotne znaczenie w postępowaniu sądowym.

Ustawa o podatku od towarów i usług w art. 113 ust. 13 pkt 2 zastrzega także, że do osób świadczących usługi prawnicze nie stosuje się zwolnienia podmiotowego, określonego w ust. 1 i 9. Podobnie jak w przypadku usług doradztwa ustawa o VAT nie definiuje pojęcia usług prawniczych. Pomocne w tym wypadku jest odwołanie do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w której w kategorii „usługi prawnicze” znalazły się usługi w zakresie doradztwa prawnego i reprezentacji w dziedzinie prawa karnego, w pozostałych dziedzinach prawa, w postępowaniu ustawowym w kolegiach, komisjach arbitrażowych itp., usługi w zakresie patentów i praw autorskich, usługi notarialne, usługi związane z przetargami i aukcjami. Analiza tej kategorii statystycznej wskazuje zatem, że pod pojęciem usług prawniczych PKWiU rozumie rozmaite czynności związane z doradztwem prawnym.

Mając zatem na uwadze powyższe uwarunkowania należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez biegłego sądowego nie mieszczą się w zakresie doradztwa, a tym samym w zakresie usług prawniczych.

Uwzględniając przytoczoną analizę stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem skoro jak wynika z wniosku, wykonywane przez Pana czynności biegłego sądowego nie są usługami prawniczymi, jak również czynnościami o charakterze doradczym, to słuszne jest stanowisko Wnioskodawcy, że możliwe jest korzystanie ze zwolnienia podmiotowego na zasadach określonych w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto wskazać należy, że w niniejszej interpretacji nie rozstrzygano innych kwestii, w tym obowiązku wystawiania faktur, gdyż kwestia ta nie była przedmiotem zapytania.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r,. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.