Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP5/443-278/14-4/KG
z 6 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej przedstawione we wniosku z dnia 25 listopada 2014 r. (data wpływu 27 listopada 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 listopada 2014 r. (data wpływu 6 lutego 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku dostawy mediów przez Spółdzielnię Mieszkaniową na rzecz spółdzielców będących jednocześnie członkami Wspólnot Mieszkaniowych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku dostawy mediów przez Spółdzielnię Mieszkaniową na rzecz spółdzielców będących jednocześnie członkami Wspólnot Mieszkaniowych. Wniosek uzupełniono w dniu 6 lutego 2015 r. o doprecyzowanie opisu sprawy oraz wskazanie przepisów prawa podatkowego mających być przedmiotem interpretacji indywidualnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca – Spółdzielnia Mieszkaniowa w swoim majątku posiada kotłownię, oczyszczalnię ścieków i grunty.

Członkami Spółdzielni Mieszkaniowej są wszyscy mieszkańcy trzech Wspólnot Mieszkaniowych. Spółdzielnia na potrzeby spółdzielców poprzez Wspólnoty Mieszkaniowe wytwarza ciepło oraz odbiera nieczystości do oczyszczalni.

1. Spółdzielnia ma podpisaną umowę na dostawę – odbiór ścieków z Gminą oraz przedsiębiorcami posiadającymi licencje na wywóz szamb i zrzut do oczyszczalni należącej do Spółdzielni Mieszkaniowej.
   Ponadto ciepło, ciepła woda oraz ścieki były do 31 sierpnia 2014 r. dostarczone do bloków należących do Wspólnot Mieszkaniowych, w których użytkownikami są w 98% członkowie Spółdzielni Mieszkaniowej. Spółdzielnia do 31 sierpnia 2014 r. nie miała podpisanych umów na dostawę powyższych mediów ze Wspólnotami Mieszkaniowymi.
2. Faktycznie i docelowo usługi są świadczone na rzecz członków Spółdzielni Mieszkaniowej ale do 31 sierpnia 2014 r. za pośrednictwem Wspólnot Mieszkaniowych. Faktury te były wystawiane na Wspólnoty Mieszkaniowe, a te obciążały użytkowników będących jednocześnie spółdzielcami odpowiednimi kwotami za ciepło, ciepłą wodę oraz ścieki. Do 31 marca 2014 r. odbywało się to na zasadzie art. 18 ustawy o własności lokali, jako zarządu zwykłego prowadzonego przez Spółdzielnię Mieszkaniową.
3. Dostawa ciepła następuje na podstawie kalkulacji kosztów uwzględniających koszty ponoszone przez Spółdzielnię ciepła oraz ustaleń z Zarządcami Wspólnot Mieszkaniowych.
4. Opłaty dotyczą 54 lokali mieszkalnych oraz 1 użytkowego.
   
   

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Zainteresowany wyjaśnił, że:

• Spółdzielnia Mieszkaniowa wykonuje usługi (ciepło, cieplik, ścieki) na rzecz spółdzielców – własnych członków do 31 sierpnia 2014 r. wystawiając faktury VAT na budynki będącymi Wspólnotami Mieszkaniowymi, w których spółdzielcy mieszkają, a więc tak naprawdę skoro Spółdzielnia Mieszkaniowa wytwarza usługi na rzecz swoich członków (ale za pośrednictwem gospodarki Wspólnot Mieszkaniowych), w ocenie Podatnika nie powinien on wystawiać faktur VAT, lecz na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 11 powinien być zwolniony z VAT.
• Przepisem prawa podatkowego, który ma być przedmiotem interpretacji jest art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług.
  
  

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy powyższy sposób rozliczania się spółdzielców ze Spółdzielnią Mieszkaniową poprzez Wspólnoty Mieszkaniowe wyklucza VAT zwolniony na podstawie ustawy o własności lokali, ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż wytwarzanych mediów przez Spółdzielnię Mieszkaniową na rzecz spółdzielców nawet jeśli odbywało się to poprzez pośrednika jakim jest Wspólnota Mieszkaniowa powinno być zwolnione od opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 11, art. 40a i art. 21 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż dotyczy to Spółdzielni Mieszkaniowej, która faktycznie i docelowo produkuje ciepło i ścieki na rzecz swoich członków.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wyjaśnił, że w Jego ocenie nie powinien wystawiać faktur VAT, lecz na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 11 powinien być zwolniony z VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary natomiast, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywca usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady – niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności (wynagrodzenie za usługę).

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. serii L Nr 347 str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE. Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów. To pozwala stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak wynika z powyższego, definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Spółdzielnia Mieszkaniowa dostarcza (z własnej kotłowni) centralne ogrzewanie i ciepłą wodę do lokali, których właścicielami są członkowie Spółdzielni. Ponadto Wnioskodawca odbiera od ww. podmiotów nieczystości do będącej jego własnością oczyszczalni ścieków. W budynkach, w których znajdują się lokale zostały wyodrębnione Wspólnoty Mieszkaniowe. Do dnia 31 sierpnia 2014 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa dostarczała media (centralne ogrzewanie, ciepłą wodę i wywóz nieczystości płynnych) spółdzielcom, formalnie wystawiając z powyższego tytułu (pomimo braku stosowanej umowy) faktury na rzecz Wspólnot Mieszkaniowych.

Na tle powyższego Wnioskodawca ma wątpliwości, czy czynność polegająca na dostarczaniu mediów członkom Spółdzielni, którzy są jednocześnie członkami Wspólnot Mieszkaniowych korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawi art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi jednak art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku lub zwolnienie od podatku, a także zwolnienie podmiotowe od podatku VAT dla pewnej grupy podatników.

Zauważyć jednakże należy, że stosowanie obniżonych stawek podatku lub zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalne. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy, zwalnia się od podatku czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych lub na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni, za które są pobierane opłaty, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1222).

Powołany powyżej przepis art. 4 ust. 1, ust. 2, ust. 4 i ust. 5 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych stanowi, że:

1. członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu (ust. 1);
2. członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu (ust. 2);
3. właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5 (ust. 4);
4. członkowie spółdzielni uczestniczą w kosztach związanych z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez spółdzielnię, jeżeli uchwała walnego zgromadzenia tak stanowi. Właściciele lokali niebędący członkami oraz osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, mogą odpłatnie korzystać z takiej działalności na podstawie umów zawieranych ze spółdzielnią (ust. 5).
   
   

Zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy dotyczy czynności wykonywanych przez spółdzielnie mieszkaniowe zarówno na rzecz osób będących członkami jak i niebędących członkami Spółdzielni, którym przysługują ściśle określone prawa rzeczowe do lokalu mieszkalnego, przy czym zwolnienie dotyczy tylko tych czynności, za które spółdzielnia pobiera opłaty na podstawie art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Zauważyć należy, że ww. opłaty są związane przede wszystkim z pokryciem wydatków na eksploatację i utrzymanie nieruchomości w częściach przypadających na poszczególne lokale, a także stanowiących mienie spółdzielni, wydatków dotyczących zobowiązań spółdzielni, wpłat na fundusz remontowy.

W art. 26 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych postanowiono, że jeżeli w określonym budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości została wyodrębniona własność wszystkich lokali, po wyodrębnieniu własności ostatniego lokalu stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r., poz. 903, z późn. zm.), niezależnie od pozostawania właścicieli członkami spółdzielni.

Jak stanowi art. 26 ust. 2 ww. ustawy, właściciele lokali są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub na osiedlu.

Jak wynika z cyt. wyżej przepisu art. 26 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w przypadku, gdy wszystkie lokale w danej nieruchomości zostały wyodrębnione (i powstała wspólnota mieszkaniowa), do praw i obowiązków właścicieli oraz zasad zarządzania nieruchomością wspólną zastosowanie mają wprost przepisy ustawy o własności lokali, ustaje natomiast reżim zarządu i administrowania wynikający z ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Bez znaczenia pozostaje przy tym to, czy właściciele lokali wchodzących w skład wspólnoty mieszkaniowej pozostają członkami spółdzielni mieszkaniowej. Konsekwentnie opłaty jakie właściciele lokali składających się na wspólnotę mieszkaniową są obowiązani ponosić zarówno w związku z utrzymaniem własnych lokali, jaki i części wspólnych budynku wspólnoty mieszkaniowej – pomimo, że pozostają członkami spółdzielni mieszkaniowej – z chwilą powstania wspólnoty mieszkaniowej regulują przepisy ustawy o własności lokali. Wyjątek od powyższej reguły – zgodnie z art. 26 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych – stanowić będą opłaty, jakie właściciele lokali obowiązani są ponosić w związku z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub na osiedlu. Do tychże opłat zastosowanie będą miały nadal przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Przenosząc powyższe na grunt ustawy o podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że w przypadku, gdy w budynku będącym dotychczas w zasobach spółdzielni mieszkaniowej powstanie wspólnota mieszkaniowa, do czynności wykonywanych przez spółdzielnię mieszkaniową na rzecz właścicieli lokali, a związanych z utrzymaniem tychże lokali lub części wspólnych budynku, nie będzie miało zastosowania zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy, nie są to bowiem czynności, za które pobierane są opłaty na podstawie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. We wskazanym przypadku zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy mogą być objęte wyłącznie wykonywane przez spółdzielnię mieszkaniową czynności odnoszące się do nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub na osiedlu. Opłaty jakie właściciele lokali są zobowiązani wnosić spółdzielni z tego tytułu są bowiem opłatami, o których mowa w art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że dla dokonywanego przez Spółdzielnię Mieszkaniową rozliczenia mediów (centralne ogrzewanie, ciepła woda i wywóz nieczystości płynnych) dostarczanych do lokali spółdzielców będących jednocześnie członkami Wspólnot Mieszkaniowych nie znajdzie zastosowania zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych opłaty związane z utrzymaniem lokali, które wchodzą w skład Wspólnot Mieszkaniowych regulują przepisy ustawy o własności lokali, a nie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, do której odwołuje się przepis art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy.

Zatem opłaty pobierane przez Spółdzielnię stanowiące zapłatę za dostawę energii cieplnej, ciepłej wody oraz wywóz nieczystości płynnych do/z budynków będących w zarządzie Wspólnot Mieszkaniowych, po stronie Spółdzielni opodatkowane są według stawek właściwych dla poszczególnych „mediów”.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wskazać również należy, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

W związku z powyższym zaznaczenia wymaga, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (pytania) Wnioskodawcy, tj. zwolnienia od podatku dostawy mediów przez Spółdzielnię Mieszkaniową na rzecz spółdzielców będących jednocześnie członkami Wspólnot Mieszkaniowych. Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności kwestii dokumentowania przez Spółdzielnię świadczonych usług oraz zasad opodatkowania tych czynności przez Wspólnotę Mieszkaniową.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.